Warsztaty Aktywna w ciąży Ciało kobiety w ciąży – wprowadzenie W czasie ciąży twój organizm przeżywa prawdziwą rewolucję. Zmiany fizjologiczne w organizmie kobiety wywołane ciążą występują nie tylko w narządach płciowych, ale również w całym ustroju. Układ hormonalny, krążenia, nerwowy, kostno-stawowy muszą sprostać ogromnemu zadaniu. Pracują inaczej, a ty widzisz i odczuwasz te zmiany. Ze względu na różnorodność objawów podczas trwania całego okresu, wyróżnia się 3 trymestry ciąży. Już od pierwszych chwil od poczęcia twoje ciało zaczyna przygotowywać się na przyjęcie nowego życia. Największe zmiany w I okresie ciąży zachodzą w układzie rozrodczym. Zmienia się wielkość, kształt i masa macicy, której dno pod koniec 16 tygodnia wyczuwalne jest na wysokości trzech palców powyżej spojenia łonowego. Gdy macica rośnie, uciska na żyłę wrotną i aortę, czego skutkiem jest mniejszy dopływ krwi do serca i do mózgu. Od półmetka do końca ciąży mogą ci się więc przytrafiać zawroty głowy, a nawet utrata równowagi czy zasłabnięcia. Dochodzi do nich zwykle przy gwałtownej zmianie pozycji ciała. Zmiany hormonalne wpływają na twoją psychikę, ponieważ z jednej strony masz więcej energii, ale z drugiej jesteś rozdrażniona i trudno jest ci zapanować nad emocjami. Nagły wzrost stężenia hormonów we krwi uaktywnia ośrodek wymiotny w mózgu, dlatego męczą cię nudności i wymioty, połączone z wstrętem do niektórych zapachów. Twój organizm koncentruje wszystkie siły na podtrzymaniu maleństwa, więc potrzebujesz więcej wypoczynku i snu niż miesiąc temu. Wraz z końcówką pierwszego trymestru ciąży Twoje dziecko szybko rośnie, a efekt tego jest taki, że zaczynasz szybciej spalać kalorie. Twoja przemiana materii może się zwiększyć nawet o 25 procent, stąd napady wilczego głodu. Powinnaś wiedzieć, że nieustępliwy głód odczuwalny podczas ciąży, szczególnie dokuczliwy nocą ma podłoże fizjologiczne. Twoje dziecko czerpie dniem i nocą składniki odżywcze z Twojej krwi, dlatego w ciągu nocy poziom cukrów może się obniżyć, czemu towarzyszy łaknienie. Z czasem ciągle powiększająca się macica powoduje znaczną zmianę położenia żołądka i jelit. Następuje zmniejszenie czynności motorycznej żołądka, zmniejszenie kwasowości soku żołądkowego oraz osłabienie perystaltyki jelit – co może powodować zaparcia. Zmniejsza się wydolność dolnego zwieracza przełyku, co sprzyja wystąpieniu zgagi. Szpital św. Elżbiety w Roztoce www.sw-elzbieta.pl kontakt: 14 / 652 42 60 Paulina Augustyn – trener personalny www.augustynpaulina.pl kontakt: 504 500 046 Warsztaty Aktywna w ciąży U kobiet w ciąży dochodzi do znacznego fizjologicznego zatrzymywania wody w organizmie, w okresie okołoporodowym nawet do 6,5 l wody jest magazynowane w płynie owodniowym, płodzie, łożysku, we krwi, macicy i piersiach. Ciało ciężarnej obrzmiewa najczęściej w okolicy kostek, stóp oraz dłoni i palców, jest to widoczne pod koniec dnia lub po długiem przebywaniu w cieple. Wkrótce po poczęciu dziecka zaczynają zachodzić znaczące zmiany w układzie krążenia. Do najważniejszych należy zwiększenie ilości krwi – około 30 tygodnia ciąży w Twoim ciele będzie krążyć o 50 % więcej krwi, co spowoduje, że ciągle będzie Ci za ciepło. Jeśli w układzie krwionośnym jest więcej krwi, jej obieg staje się przez to wolniejszy, a nacisk powiększającej się macicy dodatkowo będzie utrudniał jej prawidłowy przepływ. Krew będzie miała tendencję do zastoju w naczyniach krwionośnych nóg, dlatego mogą one puchnąć o czym wspomniałam wcześniej. Objętość krwi zwiększa się powoli w I trymestrze ciąży, w II trymestrze znacznie, by w ostatnich tygodniach ciąży pozostawać na niezmienionym poziomie. U niektórych ciężarnych oprócz wzrostu objętości krwi, mogą nastąpić zmiany w morfologii krwi. Częstą przypadłością u kobiet w ciąży jest niedokrwistość będąca skutkiem niedoboru żelaza, co wymusza dodatkową suplementacje tym pierwiastkiem, zwykle pojawia się w 32-34 tygodniu ciąży. Następuje przyspieszenie czynności serca o ok. 10-15 skurczów na minutę. Powiększająca się macica uciska na duże naczynia krwionośne – od połowy ciąży na tętnicę główną – co upośledzenia ukrwienia miejsca łożyskowego (należy unikać leżenia w pozycji na wznak), a później na żyłę główną dolną – w wyniku czego mogą wystąpić burzliwe objawy ograniczenia dopływu krwi do prawego serca (zespół żyły głównej dolnej). Być może zaczniesz odczuwać także skurcze łydek. Wraz z postępem ciąży stają się one coraz częstsze i bardziej bolesne, niestety nie wiadomo dokładnie co je powoduje. Jedna teoria mówi, że są to niedobory magnezu lub wapnia, inna stwierdza, że przyczyną może być gromadzenie się płynów w nogach w porze wieczornej lub osłabienie krążenia, które narasta w pozycji siedzącej. Zmiany hormonalne i rozrost macicy wpływają na górne drogi oddechowe, powodując uniesienie przepony o 4 cm, zwiększenie wymiaru poprzecznego klatki piersiowej o 2 cm, a obwodu klatki piersiowej o 6 cm. Kobieta jest bardziej wrażliwa na dwutlenek węgla. Już od początku ciąży u połowy kobiet pojawia się duszność w czasie wysiłku lub spoczynku. Nie jest ona oznaką zaburzeń w układzie oddechowym ani sercowo-naczyniowym, a ze względu na częstość występowania Szpital św. Elżbiety w Roztoce www.sw-elzbieta.pl kontakt: 14 / 652 42 60 Paulina Augustyn – trener personalny www.augustynpaulina.pl kontakt: 504 500 046 Warsztaty Aktywna w ciąży określa się ją jako duszność fizjologiczną. Niewykluczone, że pod koniec ciąży będzie trapiła Cię zadyszka, to efekt zwiększonego wydzielania progesteronu, który przyspiesza oddech, a w ostatnim trymestrze macica uciska dodatkowo na przeponę i płuca. U 50 % ciężarnych występuje subiektywne uczucie duszności, co często prowadzi do hiperwentylacji wywołując uczucie drętwienia w okolicy ust oraz drętwienie i przymusowe ustawienie dłoni. Oddychanie stanie się mniej kłopotliwe w ostatnich tygodniach, gdy dziecko przyjmie pozycję porodową. Układ ruchu jest również obciążony podczas długich 9 miesięcy ciąży. Przygotowując się powoli do porodu, organizm rozluźnia tkanki tworzące stawy biodrowo – krzyżowe. Robi to po to, by dziecko łatwiej przecisnęło się przez kanał rodny. Działanie relaksyny i steroidowych hormonów płciowych prowadzi do zwiększenia elastyczności tkanki łącznej i kolagenowej, co powoduje wzmożoną ruchomość w stawach miednicy. Rozluźnieniu ulegają więzadła spojenia łonowego, chrząstki międzykręgowe oraz mięśnie brzucha. Ciągle wzrasta masa ciała, piersi i macicy, co sprawia, że przesuwa się środek ciężkości ciała kobiety – przed 20 tygodniem o około 2 cm. Stan ten powoduje pogłębienie lordozy przez większe przodopochylenie miednicy, zwiększa się napięcie więzadeł i mięśni w środkowym oraz dolnym odcinku kręgosłupa. Przykrą konsekwencją tego stanu są uporczywe bóle krzyża i stan szybkiego męczenia się. Często odcinek piersiowego zaokrągla się w związku z powiększeniem gruczołów sutkowych. Powiększający się brzuch powoduje, że aby zachować równowagę, musisz coraz bardziej odchylać górną połowę ciała do tyłu. Przygięcie szyi wraz ze zwiększoną lordozą mogą powodować u kobiet w zaawansowanej ciąży ból, drętwienie i osłabienie siły kończyn górnych. Może dochodzić do koślawości kolan i obniżenia sklepienie podłużnego stopy – odczuwasz to jako ból stóp przy chodzeniu. Kolejna część już niebawem – RUCH W CIĄŻY. DLA KOGO? NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ? Szpital św. Elżbiety w Roztoce www.sw-elzbieta.pl kontakt: 14 / 652 42 60 Paulina Augustyn – trener personalny www.augustynpaulina.pl kontakt: 504 500 046