3. Relacja pracownik – firma. Kariera dla każdego • Czy utalentowani rodzice mają utalentowane dzieci w tej samej dziedzinie? • Czy popieranie własnych dzieci to protekcja? „Popieranie” czyli.... • Przejmowanie dorobku zawodowego (pozycji) rodziców - właścicielskie czy funkcyjne? • Równość szans, protektor, protegowany, rekomendacje (przypadek z Kanady) By Grzegorz Myśliwiec Protekcja • Płatna protekcja (pieniężna) – kupowanie etatu • „za przysługę” – korzyść niepieniężna innego rodzaju • „inwestycja w człowieka” - brak bezpośrednich korzyści, korzyści oczekiwane...”emeryci”, „złote dzieci” („układy”) • klientyzm - brak bezpośrednich korzyści, korzyści oczekiwane - silne poczucie rewanżu u protegowanego...” • • „handel wpływami” – kwalifikowana odmiana klientyzmu wymiana strategiczna – alianse strategiczne, np. bank – fundusz inwestycyjny (+ ) • „swój-obcy” – brak korzyści, wadliwie pojmowana lojalność lokalna, SPADOCHRONIARZE …SOLO I W TEAMIE By Grzegorz Myśliwiec 3. Relacja: firma - pracownik • (Gerwen 1994) Prawa pracownika: • • • • • • Prawo do Prywatności i normalnego życia rodzinnego Partycypacji Satysfakcji z pracy Powiadomienia o planowanym zamknięciu zakładu Pracy bez stresu By Grzegorz Myśliwiec Prawa pracodawcy • (Gerwen 199€4) • • • • Prawo do Lojalności Kontroli wyników pracy Wymagania prawidłowego zachowania się pracowników w pracy Dostosowania się przez pracownika do warunków kontraktu Żądania od pracowników minimalnej wydajności Organizowania pracy • • • • • (Zigarelli 1993) Trzy wartości: • • • Godność człowieka Zabezpieczenie rodziny Dobro wspólne Są wyznacznikami granicy władzy, jaka posiada nad swoimi pracownikami i określają dopuszczalny stopień podporządkowania pracowników celom przedsiębiorstwa. By Grzegorz Myśliwiec Lojalność pracownika – granice • • • • Andrzej Stopka jest przedstawicielem handlowym firmy Lekpol w branży farmaceutycznej. Firma przekazuje swoim przedstawicielom duże ilości gadżetów reklamowych, wiedząc że konkurencja robi dokładnie to samo. Mając sygnały, że Pehowcy niewłaściwie gospodarują gadżetami szczegółowo skontrolowała działalność A.Stopki za okres 2002 roku. A.Stopka jest 4 w rankingu sprzedawców. Skontrolowano 3 z 70 Pehowców. Procedura była pracochłonna i „delikatna”. By Grzegorz Myśliwiec Literatura • M. F. Hirigoyen, Molestowanie moralne. Perwersyjna przemoc w życiu codziennym, Wyd. W drodze, Poznań 2002, By Grzegorz Myśliwiec Równe traktowanie – niedyskryminowanie 2004 • • Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie: • nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, • warunków zatrudnienia, • awansowania, • dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. • • • • • • • • • Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, ze względu na jakiekolwiek okoliczności, w szczególności bez względu na: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientacje seksualną, Ale też za przekonania sportowe By Grzegorz Myśliwiec Uczciwy Konkurs • • • • • • • • • • • • • • • • • Zasada największej dostępności (wartość: umożliwienie wystartowania w konkursie jak największej liczby uczestników) Właściwe ustawienie progów formalnych dla uczestników (wartość: dostępność przed jakością uczestników) Zasada największego poinformowania (wartość: skuteczne poinformowanie dużej liczby kandydatów) Media masowe i ogólnodostępne, Media urzędowe Zasada wyprzedzenia informacyjnego (wartość: umożliwienie wystartowania w konkursie jak największej liczby uczestników) Proporcjonalnie do skali i trudności przedsięwzięcia Zasada merytorycznych kryteriów (wartość: brak dyskryminacji – wiek, rasa, płeć...) Korelacja między treścią sprawdzianu a treścią pracy) Odpowiednie progi (zbyt niskie??) Psychometria, astrologia, grafologia, poligraf i inne kontrowersyjne metody selekcji Zasada wyboru najlepszego wg ustalonych kryteriów (wartość: społeczny odbiór konkursu) Argumenty za i przeciw (równowaga zespołu, złe dopasowanie, znudzenie, koszty) By Grzegorz Myśliwiec Dyskryminowanie - molestowanie • • • • • Dyskryminowanie bezpośrednie oznacza nierówne traktowania konkretnego pracownika w stosunku do innego, stanowiącego tzw. wzorzec porównawczy, oczywiście jeżeli te dysproporcje nie mogą być usprawiedliwione względami wyraźnie określonymi w przepisach prawa. Dyskryminowanie pośrednie istnieje natomiast wtedy, gdy występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników wówczas, gdy nie mogą one być obiektywnie uzasadnione innymi obiektywnymi względami przewidzianymi prawem. Dyskryminowanie może przejawiać się także zachowaniami: zmierzającymi do zachęcania innych do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu, których celem lub skutkiem jest naruszenie godności albo poniżenie lub upokorzenie pracownika, nazywane przez ustawodawcę molestowaniem. By Grzegorz Myśliwiec Dyskryminacja – ze względu na płeć • • • • • • • Od opublikowania analiz, które w 1978 roku przeprowadzili Fliegstein i Wolf, tzw. szklany sufit (glass ceiling) stał się popularnym określeniem barier, w tym niewidzialnych Wartość pracy dla kobiet jest wartością trwałą i ulokowaną wysoko na tle innych wartości – zaprzeczenie stereotypom. Stereotypy i uprzedzenia, że kobiety nie nadają się do zarządzania,ponieważ są mniej dyspozycyjne i nie posiadają cech….przywódczych Następstwem tych uprzedzeń jest brak wiary po stronie kobiet we własne siły i lęk przed odpowiedzialnością. Kobiety pełne lęku, obaw i braku odwagi w drodze do awansu zawodowego – uruchamiają szklany sufit/ By Grzegorz Myśliwiec Szklany sufit – c.d. • • • Jeśli kobieta jest silna, ma poczucie własnej wartości i wie do czego dąży – nie zauważa (bo nie chce zauważać) ograniczeń blokujących drogę na szczyt kariery. • • • Określenie „szklane ściany” odnosi się do sytuacji, w której utrudniony jest awans z funkcji pomocniczych na kierownicze, Pojecie „lepkiej podłogi” odnosi się do zawodów o niskim statusie, w których nie ma większych możliwości awansu – osoby je wykonujące tkwią „przylepione” na najniższym poziomie – do zawodów tych można zaliczyć prace urzędniczki, sekretarki, kosmet. • • • „Szklane ruchome schody”, to z kolei termin odnoszący się do sytuacji uprzywilejowania mężczyzn w zawodach tradycyjnie uprawianych przez kobiety By Grzegorz Myśliwiec Lojalność pracownika • • • • • • Zasada prymatu interesu firmy nad interesami grupowymi, lokalnymi i indywidualnymi. Obowiązek informowania o krewnych i przyjaciołach w firmach konkurencyjnych i partnerskich oraz o własnym w nich zatrudnieniu Unikanie sytuacji gdy kontakty towarzyskie pracownika z klientami wpływają na warunki współpracy Zakaz pracy w firmie obcej gdy jest konkurencyjna jest łamana tajemnica służbowa zakłóca pracę zespołu sprzeczna z interesem firmy. Podwładny nie może być spokrewniony z przełożonym. Gdy członek rodziny pracownika pracuje w firmie konkurencyjnej firma może: – ograniczyć mu dostęp do informacji – przenieść na inne stanowisko. By Grzegorz Myśliwiec Lojalność wobec grupy zawodowej • zasada wychowywania następców (przekazywanie wiedzy, relacja mistrz – uczeń) • zasada biernej pomocy (czekanie na inicjatywę, takt) • • stawanie w obronie niesłusznie atakowanych obowiązek krytyki profesjonalnych błędów • zasada dania racji (jedność czasu i miejsca, obecność zainteresowanych, najpierw zainteresowany) ocenianemu zasada rzeczowości (tylko sprawy zawodowe) krytyki • • zasada prekluzyjności - czekaj do końca (nie przeszkadzaj w trakcie dzieła, zaczekaj do końca) – „przechwyt”??? By Grzegorz Myśliwiec Lojalność pracownika - prezenty • • • • • • • • • • • • WRĘCZANIE NIGDY: Służbom kontrolnym W połączeniu z prośbą Obcym ZAWSZE: Jawnie Nigdy pieniądze Od firmy, nie od osoby Z umiarem, niewielka wartość Z logo firmy Dla wiedzy 24 godziny • • • • PRZYJMOWANIE brak wpływu na załatwienie sprawy brak wzajemności nie musi ukrywać • zwyczajowy charakter • niewielka wartość • nieprzyjęcie nieuprzejme By Grzegorz Myśliwiec KARIERA - ŚCIEŻKA KARIERY • Ścieżka rozwoju pracownika- dobry standard!! • Profesjonalne doradztwo w planowaniu kariery • Przydzielanie nowych, kreatywnych zadań (projektów), wzbogacanie pracy (- „pozorna szansa”) • Programy rotacyjne (- „woziwoda”) • Centra oceny jako stymulacja do rozwoju • Edukacja formalna (kształcenie i doskonalenie) • Edukacja wewnętrzna (coaching i mentoring – dostęp do kierownictwa) • Warsztaty kariery (seminaria) By Grzegorz Myśliwiec KARIERA - AWANS • • • • • • • Wewnętrzny rynek pracy Podział na segmenty Określenie stanu segmentu (nadmiar, niedobór) Idea kompensacji wewnętrznejpreferencja dla awansu pionowego Outplacement = system wszechstronnej i kompleksowej opieki mający na celu ograniczenie wszelkiego rodzaju dolegliwości redukcji i ułatwiający przyszłą aktywizacje zawodową • • • • • Planowanie przyszłości Walka ze stresem Szkolenia przekwalifikujące Własny biznes Start w biznesie. • (-) Niska świadomość pracowników w Polsce w tym zakresie!!! • (-) Wypychanie na własną działalność By Grzegorz Myśliwiec JAKOŚĆ ŻYCIA W PRACY • • • • • • • Zasada niezbędnej autonomii ( maksymalna w danych warunkach przestrzeń wolnych wyborów) Wykorzystanie kwalifikacji Innowacyjność, zaangażowanie Syndrom wyuczonej bezradności = Pracownicy uczą się, że nie mają wpływu na to co się dzieje i jaka jest ich pozycja. Uczą się tego, że nie są ważni zarówno wtedy, gdy coś tworzą, jak i wtedy, gdy nie tworzą. Szybko uczą się, że nie warto myśleć, pytać, tworzyć, zmieniać, prowokować, dociekać Idealny szef dostarcza wsparcia dla potencjału pracowników Idealny szef jest akuszerem sukcesu pracownika Idealny szef dzieli się sukcesem z pracownikami By Grzegorz Myśliwiec Jakość życia w pracy c.d. • • • • • • • • Zasada Harmonii sfer życia pracownika Praca – rodzina – aktywność pozazawodowa karoshi – patologie zaangażowania zawodowego wyścig szczurów – syndrom superdyspozycyjności, PRACOHOLIZM „ławka rezerwowych” – stałe zagrożenie czy stymulacja do aktywności Integracja „na siłę” (imprezy terenowe, wewnętrzne konkursy) „Team spirit” – manifestowanie zażyłości, „otwarte drzwi”, „whistle blowing” (PRAWDOPODOBNE zaprzestanie nieetycznych działań przez firmę musi być wysokie) By Grzegorz Myśliwiec