Projekt ma na celu poszerzanie wiedzy o składnikach gleb i organizmach w nich żyjących. Nauczenie się prawidłowego pobierania prób glebowych. Dofinansowany jest on przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiskowa i Gospodarki Wodnej w Białymstoku Logo wykonane przez Gabrysię Ponikarczyk, jedną z ekspertek Pierwszym i bardzo ważnym elementem było ogłoszenie naboru do projektu edukacyjnego przez nasze opiekunki panią Agnieszkę Strankowską i panią Annę Krokos Po wybraniu ekspertów 29 marca odbyły się pierwsze zajęcia warsztatowe z projektu "Gleba tętniąca życiem - ekologiczne postawy sprzyjające rolnictwu". Pracowaliśmy w trzech 5/6-osobowych grupach. Naszym zadaniem było określenie rodzajów gleb występujących na naszych terenach a następnie naszkicowanie ich profili glebowych. Następnie w sali przyrodniczo – ekologicznej kontynuowaliśmy naszą prace, poznaliśmy wiele organizmów glebowych. Nowy model korzenia był niezastąpiony przy omawianiu budowy i roli korzenia. Następnie 6 kwietnia mieliśmy okazję odwiedzić Okręgową Stację Chemiczno - Rolniczą w Białymstoku. Dowiedzieliśmy się wielu ciekawych i przydatnych informacji Nasze spotkanie rozpoczęliśmy od prezentacji, którą przedstawiła nam pani Urszula Zimnoch – Specjalistka ds. ogrodnictwa, z której dowiedzieliśmy się m.in. o zasobności gleb, jak prawidłowo pobiera się próbki i stosuje nawozy. Następnie przeszliśmy do działu laboratoryjnego, tam opowiedziano nam o tym w jaki sposób najlepiej pobierać próbki i jak przygotować pobrane próby do badania 11 kwietnia odbyła się kolejna część warsztatów wprowadzających z Modułu Biologia. Głównym tematem zajęć były opowiadania miłośniczki natury Simony Kossak o kretach, ryjówkach i mrówkach. Dowiedzieliśmy się m.in. czym się odżywiają, jak są zbudowane. 8 maja odbyły się zajęcia terenowe. Na początku podzielono nas na dwie grupy. Jeden zespół po raz pierwszy pobierał próby glebowe ,zaś druga ekipa zbierała organizmy żyjące w ziemi. Nasz nowy sprzęt Po powrocie do szkoły przygotowaliśmy salę by w bezpieczny sposób móc wysuszyć glebę. Pobraliśmy ją z pola uprawnego i lasów. Obserwowaliśmy czym się one różnią, jaką mają strukturę i jakie organizmy w niej żyją. Kolejno obserwowaliśmy zjawisko stopniowego wysychania gleby. Jednocześnie druga grupa badała i mikroskopowała organizmy żyjące w glebie 10 maja odbyły się następne zajęcia, na których pobraliśmy ziemię z łąki, nieużytku i ogrodu. Szukaliśmy również, typowo łąkowych organizmów. Mimo bardzo niekorzystnej i „zimowej” pogody udało nam się zebrać próby Pobraną glebę zostawiliśmy do wysuszenia, obserwowaliśmy organizmy, które udało nam się zebrać. Przygotowywaliśmy się powoli do wykonywania doświadczeń 12 maja odbyły się ostatnie zajęcia terenowe. Podczas nich pobraliśmy próbki z wypaleniska i próbowaliśmy znaleźć na nim jakieś organizmy… bezskutecznie! Celem tego doświadczenia była obserwacja budowy ciała dżdżownic i ich roli w użyźnieniu gleb. Wywnioskowaliśmy, że dżdżownice wpływają na zwiększenie użyźnienia gleb. Żywią się szczątkami organicznymi, co sprawia, że mają udział w uwalnianiu pierwiastków do gleby. W tym doświadczeniu badaliśmy wpływ różnych ilości chlorku sodu w glebie na proce kiełkowania roślin. Dowiedzieliśmy się, że im wyższe stężenie soli, tym słabiej rozwijają się rośliny. Sól kuchenna, która jest stosowana na zimę do posypywania ulic, na wiosnę trafia do gleby powodując wiele szkód. Nie tylko negatywnie wpływa na rozwój roślinności, ale także powoduje korozję metali, a nawet uszkadza obuwie i ubrania. Poznaliśmy negatywny wpływ benzyny przedostającej się do gleby na kiełkowanie i wzrost roślin. Do doświadczenia były potrzebne nasiona rzeżuchy, benzyna, woda wodociągowa, zlewka, szalka Petriego, pipeta i bagietka. Wnioski są takie, że rzeżucha zwilżana samą wodą kiełkuje szybciej, zaś zwilżanie nasion z wodą i benzyną powoduje znaczące zahamowanie procesu kiełkowania. Celem tego doświadczenia było zbadanie fauny glebowej występującej w różnych glebach przy pomocy aparatu Tullgrena. Potrzebny był karton tekturowy, pusta butelka plastikowa, lampa stołowa, wata, nożyczki, plastikowy pojemnik, próby glebowe pobrane z drogi i z lasu. Z doświadczenia dowiedzieliśmy się, że w glebach zdegradowanych różnorodność fauny glebowej jest znacznie niższa niż w glebie leśnej. Cechy gleby mają wpływ na rodzaj zasiedlającej ją fauny glebowej. Wyodrębnialiśmy składniki mineralne różnych gleb. Wnioski: Znaleźliśmy w glebie z pola i ogrodu składniki mineralne (kamyki) i organiczne (korzenie) Celem tego doświadczenia było rozpoznanie i wydzielenie 3 głównych frakcji glebowych. Wnioski: ziaren poniżej 1mm jest najwięcej, a kamieni najmniej W tym doświadczeniu sprawdzaliśmy trwałość agregatów glebowych. Wywnioskowaliśmy że w glebie piaszczystej uległo rozmyciu 5 elementów z 10, zaś w glebie ogrodowej rozmyły się 3 elementy. Oznacza to że lepszą glebą do upraw roślin jest gleba, w której agregaty są trwałe W tym doświadczeniu badaliśmy przepuszczalność gleb. Przy pomocy stopera zmierzyliśmy czas przepływu wody przez próbę gleby Wnioski: Gleba piaszczysta – 1,15 min. Gleba gliniasta -1,40 min. Oznacza to, że gleba piaszczysta szybciej przepuszcza wodę, niż gleba gliniasta. Określaliśmy odczyn pH gleby przy pomocy roztworu wskaźnikowego Wnioski: Gleba ogrodowa jest glebą obojętną ponieważ roztwór po wlaniu roztworu wskaźnikowego ma kolor zielony Gleba z lasu iglastego ma odczyn bardzo kwaśny żółty kolor Gleba ze żwirowni ma odczyn gleby kwaśnej Określaliśmy pH gleby za pomocą pasków wskaźnikowych Wnioski: Pole uprawne – gleba kwaśna (papierek włożony do roztworu zabarwił się na kolor pomarańczowy) Łąka – gleba zasadowa (na kolor niebiesko-zielony) Wypalenisko – gleba obojętna (kolor żółty) Badaliśmy wpływ stosowania nawozów zawierających wapń i sód na zmianę struktury Wnioski: W probówce z kredą woda jest najjaśniejsza, proces klarowania nastąpił szybko a cząsteczki gleby się nie rozpadły Piasek nie miał wpływu Dodanie sodu spowodowało powstanie zawiesistego roztworu ponieważ nastąpił rozpad cząsteczek gleby Celem doświadczenia było sprawdzenie jak zmieni się wartość pH gleby kwaśnej w wyniku wapnowania. Wnioski: Dodanie kredy powoduje zmianę odczynu pH z odczynu bardzo kwaśnej w lesie liściastym na obojętną. Początkowo musieliśmy przygotować ekstrakt glebowy. Do słoików wsypaliśmy odpowiednią ilość ziemi ogrodowej, z lasu iglastego, z łąki, z pola uprawnego i z lasu liściastego. Kolejno zalaliśmy je 4 szklankami wody destylowanej i odstawiliśmy na 24h. Następnego dnia przystąpiliśmy do wykonywania testów. Rodzaje gleb AZOT FOSFOR POTAS ogrodowa średnie wysoki wysoki Z lasu liściastego Ilości śladowe Ilości śladowe średnie Z pola uprawnego niski niski niski Z łąki niski Ilości śladowe wysoki Z lasu iglastego Ilości śladowe Ilości śladowe średni Naszym zadaniem było znalezienie w Internecie informacji, jakie pozytywne i negatywne skutki niesie wypalanie traw. Pracując w trzech grupach wyszukiwaliśmy potrzebne dla nas materiały i sporządzaliśmy notatki. Wywnioskowaliśmy, że wypalanie traw nie tylko szkodzi glebie natomiast skutki pozytywne skutki są tylko chwilowe Dlaczego nie: • Wypalanie, nawet jednorazowe, obniża wartość plonów o 5-8% • Zakazuje tego ustawa i możemy zostać srogo ukarani •Zniszczeniu ulega warstwa próchnicy, a wraz z nią przebogaty świat mikroorganizmów (bakterie, grzyby) Naukowcy twierdzą, że po takim pseudoużyźniającym zabiegu ziemia potrzebuje kilku lat, by dawać takie plony, jak przed pożarem. Źródło: http://www.adp.org.pl/trawy/dlaczego.html Sprawdzaliśmy, w której próbce gleby pobranej na zajęciach terenowych znajduje się najwięcej organizmów. Obserwowaliśmy hodowle dżdżownic. Wykonywaliśmy preparaty organizmów glebowych. Na koniec zajęć wykorzystywaliśmy wizualizer i przy jego pomocy wykonaliśmy wiele filmów i zdjęć organizmom glebowym. Prezentacje wykonała grupa w składzie: Natalia Bobowik Martyna Silwonik Gabriela Stasiulewicz Piotr Kalenik Mateusz Warsewicz