Zasady (polityka) rachunkowości - E

advertisement
Zasady (polityka) rachunkowości
w Szkole Podstawowej we Wrocance
ZARZĄDZENIE NR 1/2011
Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance
z dnia 3 stycznia 2011
w sprawie ustalenia dokumentacji przyjętych zasad (polityki) rachunkowości.
Stosownie do postanowień art.10 i art. 13 ustawy o rachunkowości z dnia 29.09.1994r. (t. j. Dz. U. z 2009r.
Nr 152, poz. 1223 ze zm.) oraz zgodnie z art.40 ustawy z 27.08.2009r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr
157, poz. 1240 ze zm.) i § 14,15,16 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5.07.2010r. w sprawie
szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy
celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861) zarządza się co następuje:
§1
Postanawia się, że z dniem 1 stycznia 2011 roku sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych w tym:
1)
zakładowy plan kont stanowi załącznik nr 1 do zarządzenia i ustala:
 ogólne zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych,
 wykaz kont księgi głównej,
 przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń,
 zasady prowadzenia kont pomocniczych oraz ich powiązanie z kontami księgi głównej.
2)
wykaz ksiąg rachunkowych, zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych
nośnikach danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji
całości ksiąg rachunkowych stanowi załącznik nr 3,
3)
opis systemu przetwarzania danych, opis systemu informatycznego zawierającego wykaz programów,
procedur lub funkcji wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony
danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a
także określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji stanowi załącznik nr 3.
§2
Metody wyceny aktywów i pasywów w ciągu roku i na dzień bilansowy oraz ustalania wyniku finansowego
stosuje się na podstawie załącznika nr 2 do niniejszego zarządzenia.
§3
Opis systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i
innych dokumentów stanowiących podstawę dokonywanych w nich zapisów stanowi załącznik nr 3 do
niniejszego zarządzenia.
§4
W celu zapewnienia poprawności funkcjonowania systemu rachunkowości w jednostce wprowadza się
instrukcję kontroli i obiegu dokumentów księgowych stanowiących załącznik nr 4 do niniejszego zarządzenia.
§5
Uregulowania dotyczące zasad inwentaryzacji aktywów i pasywów zawarto w instrukcji inwentaryzacyjnej
stanowiącej załącznik nr 5 do niniejszego zarządzenia.
§6
Zarządzanie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2011 roku.
§7
Traci moc Zarządzenie Nr 1/2008 Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance z dnia 4 listopada 2008 roku
w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości.
Traci moc Zarządzenie Nr 2/2008 Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance z dnia 4 listopada 2008 roku
w sprawie wprowadzenia instrukcji inwentaryzacyjnej.
Traci moc Zarządzenie Nr 1/2010 Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance z dnia 4 stycznia 2010 roku
w sprawie zmian (polityki) rachunkowości.
…………………………………………
(imię, nazwisko kierownika jednostki, podpis)
Załącznik Nr 1
do Zarządzenia Nr 1/2011
Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance
z dnia 3 stycznia 2011 roku
Ogólne zasady prowadzenia rachunkowości
(polityka) rachunkowości
Zasady prowadzenia rachunkowości opracowane zostały w oparciu o:
1. Ustawę z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. Z 2009, Nr 152, poz. 1223 ze zm.),
2. Ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz.1240 ze zm.),
3. Rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz
planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych,
samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek
budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861),
4. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia
gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. Nr 241,
poz.1616).
5. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej
(Dz. U. Nr 20, poz. 103),
6. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 w sprawie sprawozdań jednostek sektora
finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. Nr 43, poz. 247).
Ilekroć w niniejszych dokumentach jest mowa o:
1. jednostce - rozumie się przez to Szkołę Podstawową we Wrocance,
2. kierowniku jednostki – rozumie się przez to dyrektora szkoły,
3. OAS – rozumie się przez to Ośrodek Administracji Szkolnej Miejsce Piastowe – jednostkę budżetową,
która zapewnia obsługę finansowo – księgową szkół prowadzonych przez Gminę Miejsce Piastowe,
4. uofp - rozumie się przez to ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157
poz.1240 ze zm.),
5. uor – rozumie się przez to ustawę z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. z 2009 Nr 152
poz. 1223 ze zm.),
6. rozporządzeniu – rozumie się przez to Rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie
szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych,
państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861),
7. klasyfikacji budżetowej – rozumie się klasyfikację dochodów i wydatków określoną w Rozporządzeniu
Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków,
przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. 2010, Nr 38, poz.
207 ze zm.),
8. sprawozdawczości budżetowej – rozumie się przez to Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 lutego
2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103), oraz Rozporządzenie
Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych
w zakresie operacji finansowych (Dz. U. Nr 43, poz. 247).
1
1.
1.
1.
1.
2.
§1
Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych
Księgi rachunkowe Szkoły Podstawowej we Wrocance są prowadzone i przechowywane w siedzibie
Ośrodka Administracji Szkolnej Miejsce Piastowe, ul. Dworska 14, 38-430 Miejsce Piastowe.
§2
Określenie roku obrotowego oraz okresów sprawozdawczych
Rokiem obrotowym jest okres roku budżetowego czyli rok kalendarzowy od 1 stycznia do 31 grudnia.
Najkrótszym okresem sprawozdawczym jest miesiąc.
§3
Roczne sprawozdanie finansowe jednostki obejmuje bilans, rachunek zysków i strat sporządzony metodą
porównawczą oraz zestawienie zmian w funduszu jednostki na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych
(dzień bilansowy) to jest na dzień 31 grudnia.
§4
Przyjęte zasady rachunkowości stosuje się w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych
jednakowego grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, ustalania wyniku
finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikające
były porównywalne. Wykazane w księgach rachunkowych na dzień zamknięcia stany aktywów i pasywów
ujmuje się w tej samej wysokości, w otwartych na następny rok obrotowy księgach rachunkowych.
Zmiany zasad określonych niniejszym dokumentem oraz aktualizacji wynikającej ze zmian w strukturze
organizacyjnej jednostki lub przepisów prawa (ustaw, rozporządzeń) dokonuje się tylko ze skutkiem od 1
stycznia kolejnego roku budżetowego.
Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych
§5
1. Księgi rachunkowe prowadzone są zgodnie z zasadami określonymi w art.14 ustawy o rachunkowości,
przepisami ustawy o finansach publicznych, z uwzględnieniem szczególnych zasad rachunkowości oraz
szczególnych zasad gospodarki finansowej jednostek budżetowych. Celem prowadzenia rachunkowości
jest wierne i rzetelne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. Dla osiągnięcia tych celów
stosuje się:
1)
zasadę istotności wyrażoną – po pierwsze w art. 4, ust. 4 ustawy o rachunkowości stanowiącą, że
stosuje się uproszczenia, jeżeli nie wywierają one istotnie ujemnego wpływu na realizację zasady
jasnego, rzetelnego i wiernego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej, po drugie w art. 8,
ust. 1, w myśl którego należy wyodrębnić wszystkie istotne zdarzenia, które ważą przy ocenie
sytuacji majątkowej, finansowej oraz ustalania wyniku finansowego,
2)
zasadę kasy interpretującą działalność jednostki przez pryzmat zmian stanu środków pieniężnych,
wprowadzoną przepisami prawa finansów publicznych – w §§ 3-5 rozporządzenia, która służy w
jednostce do ewidencji środków na wydatki budżetowe i zgromadzonych dochodów, pozostałe
operacje są ewidencjonowane wg zasady memoriału,
3)
zasadę memoriału wyrażonej w art. 6, ust.1 ustawy o rachunkowości, która stanowi, że koszty i
przychody ujmowane są w danym roku obrotowym, niezależnie od terminu ich zapłaty (w
rachunkowości jednostki),
4)
zasadę współmierności zawartą w art. 6, ust. 2 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że dla
zapewnienia współmierności przychodów związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów
danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych
okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które nie zostały jeszcze
poniesione, w odstępstwie od zasady współmierności: prenumeraty, ubezpieczenia majątkowe
opłacone z góry nie podlegają rozliczeniu w czasie za pośrednictwem rozliczeń międzyokresowych
kosztów, obciążają koszty miesiąca, w którym zostały poniesione
5)
zasadę ciągłości zawartą w art. 5, ust. 1 ustawy o rachunkowości polegającą na tym, że zasady
przyjęte stosuje się w sposób ciągły,
6)
zasadę indywidualnej wyceny zawartej w art. 7 ust. 3 ustawy o rachunkowości stanowiącej, że
wartość poszczególnych aktywów i pasywów, przychodów i związanych z nimi kosztów , jak też
zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie, nie można ich ze sobą kompensować,
7)
zasadę ostrożności zawartej w art. 7, ust. 1 ustawy o rachunkowości stanowiącej, że poszczególne
składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie ceny.
2
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Technika prowadzenia ksiąg rachunkowych
§6
Księgi rachunkowe jednostki prowadzone są przy użyciu komputera. Program komputerowy zapewnia
powiązanie poszczególnych zbiorów ksiąg rachunkowych w jedną całość odzwierciedlającą dziennik i
księgę główną.
Księgi rachunkowe jednostki obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów i sald, które tworzą:
 dziennik,
 księgę główną,
 księgi pomocnicze,
 zestawienia: obrotów i sald księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,
 wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Dziennik prowadzony jest w sposób następujący:
 zdarzenia, jakie nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym, ujmowane są w nim
chronologicznie,
 zapisy są kolejno numerowane w okresie roku, co pozwala na ich jednoznaczne powiązanie ze
sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi,
 sumy zapisów (obroty) liczone są w sposób ciągły,
 jego obroty są zgodne z obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej
 dla każdego rachunku bankowego tworzy się odrębny dziennik ewidencji wyciągów bankowych.
Księga główna (konta syntetyczne) prowadzona jest w sposób spełniający następujące zasady:
 podwójnego zapisu,
 systematycznego i chronologicznego rejestrowania zdarzeń gospodarczych zgodnie z zasadą
memoriałową, z wyjątkiem dochodów i wydatków, które są ujmowane w terminie ich zapłaty,
niezależnie od rocznego budżetu, którego dotyczą.
 powiązania dokonywanych w niej zapisów z zapisami w dzienniku.
Księgi pomocnicze (konta analityczne) stanowią zapisy uszczegóławiające wybranych kont księgi głównej.
Zapisy na kontach analitycznych dokonywane zgodnie z zasadą zapisu powtarzanego.
Konta pozabilansowe pełnią funkcję wyłącznie informacyjno - kontrolną. Zdarzenia na nich rejestrowane
nie powodują zmian w składnikach aktywów i pasywów. Obowiązuje zasada jednostronnego zapisu.
Jednostka tworzy wykaz kont księgi głównej zgodnie z planem kont bilansowych i pozabilansowych oraz
zasadami klasyfikacji zdarzeń, ustalonymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
Księgi rachunkowe prowadzone z użyciem komputera drukuje się:
 zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej - na koniec każdego miesiąca - zawiera ono: symbole
i nazwy kont, salda na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i
narastająco od początku roku oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego, sumę sald na dzień
otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku oraz
sald na koniec okresu sprawozdawczego.
 zestawienia sald ksiąg pomocniczych niezbędnych do sporządzenia obowiązujących przez jednostkę
sprawozdań budżetowych – na koniec każdego miesiąca,
 zestawienia sald ksiąg pomocniczych inwentaryzowanej grupy składników aktywów – na dzień ich
inwentaryzacji,
 wszystkie księgi rachunkowe, w tym niewymienione wyżej, prowadzone z użyciem komputera
przenosi się na płytę CD-ROM jednokrotnego zapisu – na koniec roku obrotowego.
Obroty "Zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej” są zgodne z obrotami dziennika..
Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych
§8
1. Przez zasady klasyfikacji zdarzeń należy rozumieć treści każdego konta i korespondencję dokonywanych
na nim zapisów z zapisami na wskazanych kontach.
2. Wprowadzony wykaz kont umożliwia sporządzanie sprawozdań budżetowych określonych
w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 roku w sprawie sprawozdawczości
budżetowej (Dz. U. Nr 205 poz. 103) oraz sprawozdań finansowych określonych w Rozporządzeniu
Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla
budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych,
samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek
budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861).
3
3. Dysponent części budżetowej nie ustalił szczególnych zasad grupowania operacji gospodarczych
istotnych dla rodzaju działalności.
Zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych
§9
1. Wykaz kont analitycznych (pomocniczych) prowadzonych do poszczególnych kont syntetycznych został
wraz z określeniem ich powiązań z kontami księgi głównej przedstawia poniższa tabela. Wykaz kont
analitycznych sporządzono z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu.
Symbol konta
Zasady prowadzenia analityki
Powiązania z kontami księgi głównej
1.
2.
3.
011
Analityka dwustopniowa:
W pierwszym stopniu zapis pierwotny na
kontach analitycznych – zapis na koncie
 pierwszy stopień –podział na
grupy zgodny z układem bilansu syntetycznym generowany komputerowo –
stanowi sumę zapisów analitycznych.
– ewidencja komputerowa
W drugim stopniu zapis na kartotece jest
 drugi stopień –indywidualne
zapisem powtórzonym. Wyróżnikiem łączącym
kartoteki poszczególnych
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
środków trwałych – ewidencja
tradycyjna ręczna
013
Analityka jednostopniowa w formie
Zapis w księdze inwentarzowej jest
księgi inwentarzowej - technika
powtórzeniem zapisu na koncie syntetycznym.
tradycyjna.
Wyróżnik pozycja dziennika.
014
Analityka jednostopniowa w formie
Zapis w księdze inwentarzowej jest
księgi inwentarzowej - technika
powtórzeniem zapisu na koncie syntetycznym.
tradycyjna.
Wyróżnik pozycja dziennika.
020
Analityka jednostopniowa w formie
Zapis w księdze inwentarzowej jest
księgi inwentarzowej - technika
powtórzeniem zapisu na koncie syntetycznym.
tradycyjna.
Wyróżnik pozycja dziennika.
071
Ewidencja szczegółowa według
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
podziałek w układzie bilansowych,
zapis na koncie syntetycznym generowany
zgodny z podziałem środków trwałych – komputerowo – stanowi on sumę zapisów
ewidencja komputerowa. Ewidencja
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
uzupełniona jest o tabele umorzeń
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
zawarte w kartotekach poszczególnych
środków trwałych oraz odpowiednio w
księdze inwentarzowej wartości
niematerialnych i prawnych – technika
ręczna.
072
Brak analityki
080
Ewidencja szczegółowa z podziałem na
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
poszczególne zadania inwestycyjne –
zapis na koncie syntetycznym generowany
ewidencja komputerowa.
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
130
Analityka wielostopniowa
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
– ewidencja komputerowa:
zapis na koncie syntetycznym generowany
o pierwszy stopień: podział na
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
subkonto dochodów i wydatków analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
o
pozostałe stopnie w układzie
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
obowiązującej klasyfikacji
budżetowej, w stopniu
szczegółowości niezbędnym do
sporządzenia sprawozdań
budżetowych.
135
Brak analityki
139
Brak analityki
-
4
201
Ewidencja szczegółowa z podziałem na
poszczególnych dostawców i odbiorców
– ewidencja komputerowa.
221
Analityka wielostopniowa prowadzona w
technice komputerowej:
 pierwszy stopień według
poszczególnych odbiorców
 pozostałe stopnie wg podziałek
klasyfikacji budżetowej, w
stopniu szczegółowości
niezbędnym do sporządzenia
sprawozdań budżetowych.
Analityka wg podziałek klasyfikacji
budżetowej
222
223
225
Brak analityki
Ewidencja prowadzona komputerowo
według tytułów zobowiązań.
229
Ewidencja szczegółowa prowadzona
według tytułów zobowiązań –technika
komputerowa.
231
Ewidencja szczegółowa z podziałem na
rozrachunki wynagrodzeń osobowych i
wynagrodzeń z tytułów umów zlecenia.
Ewidencja uzupełniona indywidualnymi
kartotekami wynagrodzeń pracowniczych
generowanymi i drukowanymi z
programu płacowego – technika
komputerowa.
Analityka dwustopniowa prowadzona
komputerowo:
 pierwszy stopień: podział
według poszczególnych
pracowników
 drugi stopień wg tytułów
rozrachunków.
Analityka prowadzona komputerowo z
podziałem na poszczególnych
kontrahentów.
234
240
290
Analityka dwustopniowa prowadzona
komputerowo:
 pierwszy stopień – tytuł
utworzenia odpisu (odsetki,
należność główna)
 drugi stopień – kontrahenci.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
5
300
Ewidencja szczegółowa z podziałem na
poszczególnych dostawców i odbiorców
– ewidencja komputerowa.
310
Analityka dwustopniowa:
 pierwszy stopień prowadzony w
technice komputerowej wg
przeznaczenia
 drugi stopień prowadzony w
technice ręcznej: kartoteki
magazynowe
Brak analityki
Analityka wielostopniowa prowadzona w
technice komputerowej według
podziałek planu finansowego oraz w
przekrojach dostosowanych do potrzeb
planowania, analizy i sprawozdawczości.
400
401
402
403
404
405
409
700
720
Ewidencja szczegółowa według
przedmiotów i kierunków sprzedaży oraz
według poszczególnych stawek podatku
VAT (z uwzględnieniem podziałek
klasyfikacji budżetowej)-technika
komputerowa.
Wielostopniowa analityka prowadzona w
technice komputerowej według
podziałek klasyfikacji budżetowej.
750
Analityka według pozycji rachunku
zysków i strat (z uwzględnieniem
podziałek klasyfikacji budżetowej
dochodów) – technika komputerowa.
751
Analityka według pozycji rachunku
zysków i strat (z uwzględnieniem
podziałek klasyfikacji budżetowej
wydatków) – technika komputerowa.
760
Analityka według pozycji rachunku
zysków i strat (z uwzględnieniem
podziałek klasyfikacji budżetowej
dochodów) – technika komputerowa.
761
Analityka według tytułów kosztów
(ewentualnie z uwzględnieniem
podziałek klasyfikacji budżetowej
wydatków) – technika komputerowa.
770
Analityka według tytułów powstania
(ewentualnie z uwzględnieniem
podziałek klasyfikacji budżetowej
dochodów) – technika komputerowa.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
W pierwszym stopniu: zapis pierwotny na
kontach analitycznych – zapis na koncie
syntetycznym generowany komputerowo –
stanowi on sumę zapisów analitycznych.
W drugim stopniu zapis na kartotece jest
zapisem powtórzonym. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
6
771
Analityka według tytułów powstania
(ewentualnie z uwzględnieniem
podziałek klasyfikacji budżetowej
wydatków) – technika komputerowa.
800
Analityka prowadzona komputerowo z
podziałem na poszczególne przyczyny
zwiększenia/zmniejszenia funduszu.
851
Analityka prowadzona w technice
komputerowej z podziałem na
poszczególne przyczyny
zwiększenia/zmniejszenia funduszu.
860
975
Brak analityki
Ewidencja szczegółowa prowadzona
komputerowo wg kodów klasyfikacji
wydatków strukturalnych – technika
komputerowa
980
Ewidencja szczegółowa prowadzona
komputerowo według podziałek
klasyfikacji budżetowej.
998
Ewidencja szczegółowa prowadzona
komputerowo według podziałek
klasyfikacji budżetowej.
999
Ewidencja szczegółowa prowadzona
komputerowo według podziałek
klasyfikacji budżetowej.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
Zapis pierwotny na kontach analitycznych. –
zapis na koncie syntetycznym generowany
komputerowo – stanowi on sumę zapisów
analitycznych. Wyróżnikiem łączącym
wszystkie zapisy jest pozycja dziennika.
§ 10
1. Do prowadzenia kont pomocniczych dla ewidencji rzeczowych składników majątkowych stosuje się
następujące zasady:
 dla środków trwałych -ewidencja ilościowo-wartościowa (książka inwentarzowa, karty środków
trwałych), środki trwałe umarza się poprzez spisanie w ciężar funduszu zgodnie z zasadami
amortyzacji środków trwałych.
 dla wartości niematerialnych i prawnych- ewidencja ilościowo-wartościowa (książka inwentarzowa).
Wartości niematerialne i prawne umarza się poprzez spisanie w ciężar funduszu zgodnie z zasadami
amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, na podstawie art.16m ustawy
z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 roku nr 54
poz.654 ze zm.) ustala się okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i
prawnych (od licencji) – 24 miesiące.
 dla pozostałych środków trwałych amortyzowanych i umarzanych jednorazowo na podstawie
rozporządzenia to jest książki i inne zbiory biblioteczne, środki dydaktyczne, odzież i umundurowanie,
meble i dywany, inwentarz żywy, oraz innych pozostałych środków trwałych, ale tych których cena
jednostkowa jest niższa niż 3 500 zł ale przekracza kwotę 100 zł, - prowadzi się ewidencję ilościowowartościową, zawierającą wartość początkową.
 dla pozostałych środków trwałych (wyposażenie), które umarza się jednorazowo poprzez spisanie
w koszty, a których cena jednostkowa nie przekracza 100 zł – prowadzi się ewidencję ilościową
(pozabilansową).
7
 materiały służące jako surowce do przygotowania posiłków w stołówce szkolnej obejmuje się
ewidencją ilościowo-wartościową.
Zasady ewidencji i rozliczania kosztów
§ 11
1. Koszty ujmuje się tylko na kontach zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”.
§ 12
I. Wykaz kont
1. Konta bilansowe
ZAKŁADOWY PLAN KONT
Zespół 0 - Majątek trwały
011 - Środki trwałe
013 - Pozostałe środki trwałe
014 - Zbiory biblioteczne
020 - Wartości niematerialne i prawne
071 - Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
072 - Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
080 - Inwestycje (środki trwałe w budowie)
Zespół 1 - Środki pieniężne i rachunki bankowe
130 - Rachunek bieżący jednostki
135 - Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia
Zespół 2 - Rozrachunki i rozliczenia
201 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami
221 - Należności z tytułu dochodów budżetowych
222 - Rozliczenie dochodów budżetowych
223 - Rozliczenie wydatków budżetowych
225 - Rozrachunki z budżetami
229 - Pozostałe rozrachunki publicznoprawne
231 - Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń
234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami
240 - Pozostałe rozrachunki
290 - Odpisy aktualizujące należności
Zespół 3 - Materiały i towary
300 - Rozliczenie zakupu
310 - Materiały
Zespół 4 - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie
400 - Amortyzacja
401 - Zużycie materiałów i energii
402 - Usługi obce
403 - Podatki i opłaty
404 - Wynagrodzenia
405 - Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
409 - Pozostałe koszty rodzajowe
Zespół 7 - Przychody, dochody i koszty
720 - Przychody z tytułu dochodów budżetowych
750 - Przychody finansowe
751 - Koszty finansowe
760 - Pozostałe przychody operacyjne
761 - Pozostałe koszty operacyjne
8
770 - Zyski nadzwyczajne
771 - Straty nadzwyczajne
Zespół 8 - Fundusze, rezerwy i wynik finansowy
800 - Fundusz jednostki
851 - Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
860 - Wynik finansowy
2. Konta pozabilansowe
975 - Wydatki strukturalne
980 - Plan finansowy wydatków budżetowych
998 - Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego
999 - Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat
9
Opis zasad funkcjonowania kont
PRZYJĘTE ZASADY KLASYFIKACJI ZDARZEŃ
Poszczególne operacje gospodarcze klasyfikuje się stosownie do ich wpływu na sytuację finansową, majątkową
oraz na wynik finansowy jednostki. Poszczególne konta ujęte w powyższym wykazie funkcjonują zgodnie z
opisem zaprezentowanym poniżej:
1. Konta bilansowe
Zespół 0 - "Majątek trwały"
Konta zespołu 0 "Majątek trwały" służą do ewidencji:
1) rzeczowego majątku trwałego;
2) wartości niematerialnych i prawnych;
3) finansowego majątku trwałego;
4) umorzenia majątku;
5) inwestycji.
1) Konto 011 - "Środki trwałe"
Konto 011 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych
związanych z wykonywaną działalnością jednostki, które nie podlegają ujęciu na kontach: 013, 014.
Na stronie Wn konta 011 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej
środków trwałych, z wyjątkiem umorzenia środków trwałych, które ujmuje się na koncie 071.
Na stronie Wn konta 011 ujmuje się w szczególności:
1) przychody nowych lub używanych środków trwałych pochodzących z zakupu gotowych środków trwałych
lub inwestycji oraz wartość ulepszeń zwiększających wartość początkową środków trwałych;
2) przychody środków trwałych nowo ujawnionych;
3) nieodpłatne przyjęcie środków trwałych;
4) zwiększenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.
Na stronie Ma konta 011 ujmuje się w szczególności:
1) wycofanie środków trwałych z używania na skutek ich likwidacji, z powodu zniszczenia, zużycia, sprzedaży
oraz nieodpłatnego przekazania;
2) ujawnione niedobory środków trwałych;
3) zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić:
1) ustalenie wartości początkowej poszczególnych obiektów środków trwałych;
2) ustalenie osób lub komórek organizacyjnych, którym powierzono środki trwałe;
3) należyte obliczenie umorzenia i amortyzacji.
Konto 011 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków trwałych w wartości początkowej.
10
Konto 011 Środki trwałe
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 zakup gotowego środka trwałego niewymagającego montażu
 przyjęcie środka trwałego z własnej zakończonej inwestycji
 zwiększenie wartości początkowej w wyniku ulepszenia
 zwiększenie wartości początkowej środka trwałego na skutek
urzędowej aktualizacji wyceny
 otrzymania od innej jednostki, na podstawie decyzji
właściwego organu (w dotychczasowej wartości początkowej):
• wartość dotychczasowego umorzenia ,
• wartość nieumorzona
Zapisy na stronie Ma
 sprzedaż, likwidacja, nieodpłatne przekazanie środka
trwałego:
• wartość dotychczasowego umorzenia
• wartość netto
 obniżenie wartości początkowej środka trwałego na skutek
urzędowej aktualizacji wyceny
Konta przeciwstawne
080
080
080
800
071
800
071
800
800
2) Konto 013 - "Pozostałe środki trwałe"
Konto 013 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych,
niepodlegających ujęciu na kontach: 011, 014 wydanych do używania na potrzeby działalności jednostki, które
podlegają umorzeniu lub amortyzacji w pełnej wartości w miesiącu wydania do używania.
Na stronie Wn konta 013 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej
pozostałych środków trwałych znajdujących się w używaniu, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na koncie
072.
Na stronie Wn konta 013 ujmuje się w szczególności:
1) środki trwałe przyjęte do używania z zakupu lub inwestycji;
2) nadwyżki środków trwałych w używaniu;
3) nieodpłatne otrzymanie środków trwałych.
Na stronie Ma konta 013 ujmuje się w szczególności:
1) wycofanie środków trwałych z używania na skutek likwidacji, zniszczenia, zużycia, sprzedaży,
nieodpłatnego przekazania;
2) ujawnione niedobory środków trwałych w używaniu.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 013 powinna umożliwić ustalenie wartości początkowej
środków trwałych oddanych do używania oraz osób, u których znajdują się środki trwałe, lub komórek
organizacyjnych, w których znajdują się środki trwałe.
Konto 013 może wykazywać saldo Wn, które wyraża wartość środków trwałych znajdujących się w używaniu
w wartości początkowej.
Konto 013 Pozostałe środki trwałe
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przyjęcie pozostałych środków trwałych bezpośrednio z
zakupu.
 Otrzymane nieodpłatnie dary od osób fizycznych i prawnych .
 Ujawnione nadwyżki inwentaryzacyjne.
 Otrzymane nieodpłatnie na podstawie decyzji właściwego
organu.
Zapisy na stronie Ma
 Rozchód na skutek zużycia lub sprzedaży, nieodpłatnego
przekazania.
Konta przeciwstawne
201,234,300
760
240
072
072
11
 Ujawnienie niedoboru.
 Wyłączenie z ewidencji ilościowo-wartościowej.
240
072
3) Konto 014 - "Zbiory biblioteczne"
Konto 014 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości zbiorów bibliotecznych bibliotek
naukowych, fachowych, szkolnych i pedagogicznych oraz bibliotek publicznych.
Na stronie Wn konta 014 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma - zmniejszenia stanu i wartości początkowej
zbiorów bibliotecznych, z wyjątkiem umorzenia, które ujmuje się na koncie 072.
Na stronie Wn konta 014 ujmuje się w szczególności:
1) przychód zbiorów bibliotecznych pochodzących z zakupu lub nieodpłatnie otrzymanych;
2) nadwyżki zbiorów bibliotecznych.
Na stronie Ma konta 014 ujmuje się w szczególności:
1) rozchód zbiorów bibliotecznych na skutek likwidacji, sprzedaży lub nieodpłatnego przekazania;
2) niedobory zbiorów bibliotecznych.
Przychody i rozchody zbiorów bibliotecznych wycenia się według cen nabycia.
Przychody z tytułu nieodpłatnego otrzymania lub nadwyżki wycenia się zgodnie z komisyjnym oszacowaniem
ich wartości.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 014 powinna umożliwić ustalenie stanu poszczególnych
zbiorów bibliotecznych, z dalszym podziałem określonym w odrębnych przepisach.
Konto 014 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan zbiorów bibliotecznych znajdujących się w
jednostce.
Konto 014 Zbiory biblioteczne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przyjęcie zbiorów bibliotecznych bezpośrednio z zakupu.
 Otrzymane nieodpłatnie dary od osób fizycznych i prawnych.
 Ujawnione nadwyżki inwentaryzacyjne.
 Otrzymane nieodpłatnie od innych jednostek budżetowych.
Zapisy na stronie Ma
 Rozchód na skutek zużycia lub likwidacji nieprzydatnych.
 Ujawnienie niedoboru.
 Nieodpłatnego przekazanie, sprzedaż.
Konta przeciwstawne
201
760
240
072
072
240
072
4) Konto 020 - "Wartości niematerialne i prawne"
Konto 020 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości
niematerialnych i prawnych.
Na stronie Wn konta 020 ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma - wszelkie zmniejszenia stanu
wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na kontach
071 i 072. W jednostce są to przede wszystkim licencje na programy komputerowe (oprogramowanie
użytkowe) oraz autorskie prawa majątkowe i prawa pokrewne.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 020 powinna umożliwić należyte obliczanie umorzenia wartości
niematerialnych i prawnych, podział według ich tytułów i osób odpowiedzialnych.
Konto 020 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan wartości niematerialnych i prawnych w wartości
początkowej.
Wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej w dniu przyjęcia do używania równej lub niższej niż
3500 zł. oraz stanowiące pomoce dydaktyczne (bez względu na wartość początkową), zwane pozostałymi
wartościami niematerialnymi i prawnymi finansuje się ze środków na wydatki bieżące i umarza jednorazowo,
spisując cała wartość w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, księgując umorzenia na koncie 072.
Konto 020 Wartości niematerialne i prawne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Zakup wartości niematerialnych i prawnych.
Konta przeciwstawne
201,240,300
12
 Otrzymane nieodpłatnie wartości niematerialne i prawne:
 umarzane stopniowo:
1. od innych jednostek na podstawie decyzji administracyjnej
(w dotychczasowej wartości początkowej):
 wartość dotychczasowego umorzenia,
 wartość nieumorzona,
2. z tytułu darów (wg wartości rynkowej na dzień otrzymania).
 Otrzymane nieodpłatnie wartości niematerialne i prawne:
 umarzane w 100% w miesiącu przyjęcia do używania:
1. od jednostek i zakładów budżetowych (w dotychczasowej
wartości):
 nowe,
 używane,
2. od innych jednostek i osób prawnych (dary) w wartości
rynkowej (godziwej) na dzień otrzymania).
Zapisy na stronie Ma
 Rozchód wartości niematerialnych i prawnych gdy określone
prawa wygasły lub są gospodarczo nieprzydatne:
1. podstawowych umarzanych stopniowo:
 wartość dotychczasowego umorzenia,
 wartość nieumorzona,
2. pozostałych umorzonych w 100%.
071
800
800
760
072
760
071
800
072
5)Konto 071 - "Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych"
Konto 071 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych, które podlegają umorzeniu według stawek amortyzacyjnych stosowanych przez
jednostkę.
Odpisy umorzeniowe są dokonywane w korespondencji z kontem 400.
Na stronie Ma konta 071 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Wn - zmniejszenia umorzenia wartości
początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Ewidencję szczegółową do konta 071 prowadzi się według zasad podanych w wyjaśnieniach do kont 011 i
020.
Konto 071 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych.
Konto 071 Wartości niematerialne i prawne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia podstawowych środków
trwałych oraz podstawowych wartości niematerialnych i prawnych
wycofanych z eksploatacji w wyniku:
 postawienia środków trwałych w stan likwidacji na skutek zniszczenia
lub zużycia,
 rozchodowania podstawowych wartości niematerialnych i prawnych.
 z tytułu sprzedaży lub nieodpłatnego przekazania:
 środków trwałych,
 wartości niematerialnych i prawnych.
 z tytułu rozchodowania niedoborów:
 środków trwałych,
 wartości niematerialnych i prawnych.
 Urzędowe zmniejszenie wartości umorzenia wskutek zmniejszenia wartości
środków trwałych w wyniku aktualizacji.
Zapisy na stronie Ma
Konta przeciwstawne
011
020
011
020
011
020
800
13
 Naliczone za okres umorzenie podstawowych środków trwałych oraz
podstawowych wartości niematerialnych i prawnych.
 Dotychczasowe umorzenie otrzymanych na podstawie decyzji organu od
innej jednostki lub zakładu budżetowego:
 podstawowych środków trwałych,
 wartości niematerialnych i prawnych.
 Urzędowe zwiększenie umorzenia w związku z aktualizacją wartości
początkowej podstawowych środków trwałych podlegających stopniowemu
umarzaniu.
400
011
020
800
6) Konto 072 - "Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz
zbiorów bibliotecznych"
Konto 072 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i
prawnych oraz zbiorów bibliotecznych, podlegających umorzeniu jednorazowo w pełnej wartości, w miesiącu
wydania ich do używania.
Umorzenie jest księgowane w korespondencji z kontem 401.
Na stronie Ma konta 072 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Wn - zmniejszenia umorzenia wartości
początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych.
Na stronie Wn konta 072 ujmuje się umorzenie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz
zbiorów bibliotecznych zlikwidowanych z powodu zużycia lub zniszczenia, sprzedanych, przekazanych
nieodpłatnie, a także stanowiących niedobór lub szkodę.
Na stronie Ma konta 072 ujmuje się odpisy umorzenia nowych, wydanych do używania środków trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych obciążających odpowiednie koszty,
dotyczące nadwyżek środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych,
dotyczące środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych otrzymanych
nieodpłatnie.
Konto 072 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości początkowej środków trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych umorzonych w pełnej wartości w miesiącu
wydania ich do używania.
Konto 072 Wartości niematerialne i prawne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Zmniejszenie umorzenia pozostałych środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych:
 zlikwidowanych, sprzedanych, zużytych
 nieodpłatnego przekazania,
 niedoboru lub szkody,
 wyłączenia z ewidencji księgowej ilościowo-wartościowej.
Zapisy na stronie Ma
 Umorzenie naliczone od wydanych do używania nowych pozostałych
środków trwałych, zbiorów bibliotecznych oraz wartości
niematerialnych i prawnych sfinansowanych ze środków na wydatki
bieżące lub otrzymanych nieodpłatnie do:
 działalności operacyjnej,
 działalności funduszy specjalnego przeznaczenia.
 Umorzenie pozostałych środków trwałych otrzymanych jako pierwsze
wyposażenie nowego obiektu sfinansowanego ze środków na inwestycje.
 Odpisy umorzeniowe naliczone od otrzymanych darów i ujawnionych
nadwyżek pozostałych środków trwałych, zbiorów bibliotecznych oraz
pozostałych wartości niematerialnych i prawnych w używaniu.
 Umorzenie dotychczasowe pozostałych środków trwałych oraz
pozostałych wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych na
podstawie decyzji administracyjnej od innej jednostki.
 Umorzenie dotychczasowe zbiorów bibliotecznych
otrzymanych od innych jednostek lub zakładów budżetowych.
Konta przeciwstawne
013, 014, 020
013, 014, 020
240
013,014,020
401
851
800
401
013,020
014
14
7) Konto 080 - "Inwestycje (środki trwałe w budowie)"
Konto 080 służy do ewidencji kosztów inwestycji rozpoczętych oraz do rozliczenia kosztów inwestycji na
uzyskane efekty.
Na stronie Wn konta 080 ujmuje się w szczególności:
1) poniesione koszty dotyczące inwestycji prowadzonych zarówno przez obcych wykonawców, jak i we
własnym zakresie;
2) poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn,
urządzeń oraz innych przedmiotów, zakupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach własnej
działalności gospodarczej;
3) poniesione koszty ulepszenia środka trwałego (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub
modernizacja), które powodują zwiększenie wartości użytkowej środka trwałego.
Na stronie Ma konta 080 ujmuje się wartość uzyskanych efektów inwestycyjnych, a w szczególności:
1) środków trwałych;
2) wartości niematerialnych i prawnych;
3) wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych inwestycji.
Na koncie 080 można księgować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków
trwałych.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 powinna zapewnić co najmniej wyodrębnienie kosztów
inwestycji według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub
kosztu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza koszty inwestycji niezakończonych.
Konto 080 Inwestycje (Środki trwałe w budowie)
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Faktury za roboty i usługi wykonane przez:
• obcych kontrahentów,
Zapisy na stronie Ma
 Przyjęcie do używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych uzyskanych w wyniku inwestycji.
 Rozliczenie kosztów ulepszenia własnych środków trwałych.
 Nieodpłatne przekazanie środków trwałych w budowie.
 Niedobory i szkody w rzeczowych składnikach środków trwałych w
budowie.
 Wyksięgowanie kosztów poniesionych na sprzedane środki trwałe w
budowie.
 Odpisanie kosztów inwestycji nie podjętej (np. niewykorzystanej
dokumentacji projektowej) lub inwestycji zaniechanej.
Konta przeciwstawne
240,300
011,020
011
800
240
800
800
Zespół 1 - "Środki pieniężne i rachunki bankowe"
Konta zespołu 1 "Środki pieniężne i rachunki bankowe" służą do ewidencji krajowych środków pieniężnych
lokowanych na rachunkach w bankach.
Konta zespołu 1 mają odzwierciedlać operacje pieniężne oraz obroty i stany środków pieniężnych.
1) Konto 130 - "Rachunek bieżący jednostki"
Konto 130 służy do ewidencji stanu środków pieniężnych oraz obrotów na rachunku bankowym z tytułu
wydatków i dochodów (wpływów) budżetowych objętych planem finansowym.
Na stronie Wn konta 130 ujmuje się wpływy środków pieniężnych:
1) otrzymanych na realizację wydatków budżetowych zgodnie z planem finansowym oraz dla dysponentów
niższego stopnia, w korespondencji z kontem 223;
2) z tytułu zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych (ewidencja szczegółowa według
podziałek klasyfikacji dochodów budżetowych), w korespondencji z kontem, 221 lub innym właściwym
kontem.
Na stronie Ma konta 130 ujmuje się:
1) zrealizowane wydatki budżetowe zgodnie z planem finansowym jednostki, jak również środki pobrane do
kasy na realizację wydatków budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji wydatków
15
budżetowych), w korespondencji z właściwymi kontami zespołów 1, 2, 3, 4, 7 lub 8;
2) okresowe przelewy dochodów budżetowych do budżetu, w korespondencji z kontem 222;
3) okresowe przelewy środków pieniężnych dla dysponentów niższego stopnia (ewidencja szczegółowa
według dysponentów, którym przelano środki pieniężne), w korespondencji z kontem 223.
Zapisy na koncie 130 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi
zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem.
Na koncie 130 obowiązuje zachowanie zasady czystości obrotów, co oznacza, że do błędnych zapisów,
zwrotów nadpłat, korekt wprowadza się dodatkowo techniczny zapis ujemny.
Konto 130 może służyć również do ewidencji dochodów i wydatków realizowanych bezpośrednio z rachunku
bieżącego budżetu.
Ewidencja szczegółowa do konta 130 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego dochodów i
wydatków budżetowych.
Konto 130 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bieżącym
jednostki budżetowej. Saldo konta 130 jest równe saldu sald wynikających z ewidencji szczegółowej
prowadzonej dla kont:
1) wydatków budżetowych; konto 130 w zakresie wydatków budżetowych może wykazywać saldo Wn, które
oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na realizację wydatków budżetowych, a niewykorzystanych
do końca roku;
2) dochodów budżetowych; konto 130 w zakresie dochodów budżetowych może wykazywać saldo Wn, które
oznacza stan środków pieniężnych z tytułu zrealizowanych dochodów budżetowych, które do końca roku nie
zostały przelane do budżetu.
Saldo konta 130 ulega likwidacji przez księgowanie:
1) przelewu środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 223;
2) przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w
korespondencji z kontem 222.
Konto 130 (Rachunek bieżący jednostki)
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
Wydatki
 Wpływ środków budżetowych od dysponenta wyższego stopnia.
 Sumy zwrócone na rachunek wydatków budżetowych w roku ich
dokonania przelewem od dłużników z tytułu zwrotu wydatków:
• dotyczących należności ujętych na kontach rozrachunków,
• dotyczących zmniejszenia uprzednio zaksięgowanych kosztów.
 Korekty omyłek bankowych i niewłaściwe obciążenia bankowe.
Zapisy na stronie Wn
Dochody
 Wpłaty z tytułu zrealizowanych przez jednostkę dochodów
budżetowych:
• z tytułu należności przypisanych,
• z tytułu pozostałych należności.
 Wpłata bezgotówkowa odsetek za zwłokę w zapłacie należności
 Przypisane przez banki oprocentowanie środków na rachunku
bieżącym jednostki budżetowej.
Zapisy na stronie Ma
Wydatki
 Wydatki budżetowe zrealizowane w postaci:
• przelewów z tytułu zobowiązań ujętych na kontach rozrachunkowych,
• wypłacone przelewami i czekami zaliczki do rozliczenia,
• przelewy odpisów na fundusze zakładowe (ZFŚS),
• zapłaty odsetek za zwłokę w zapłacie zobowiązań.
 Opłaty za usługi bankowe pobrane przez banki.
 Omyłki bankowe.
 Zwrot niewykorzystanych środków budżetowych na wydatki na
rachunek bieżący budżetu jst.
Konta przeciwstawne
223
201,225,229,231,234,240
401-405 i 409
240
221
750,760
201,221,240,750
750
201,225,229,231,234,240
234,240
240,405
201,225,229,240,751
403
240
223
16
Zapisy na stronie Ma
Dochody
 Zwroty nadpłat w dochodach.
 Przelew pobranych dochodów budżetowych na rachunki dochodów
US lub na rachunki organów nadrzędnych.
221,750,760
222
2) Konto 135 - "Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia"
Konto 135 służy do ewidencji środków funduszy specjalnego przeznaczenia, a w szczególności zakładowego
funduszu świadczeń socjalnych i innych funduszy, którymi dysponuje jednostka.
Na stronie Wn konta 135 ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunki bankowe, a na stronie Ma wypłaty środków z rachunków bankowych.
Ewidencja szczegółowa do konta 135 powinna umożliwić ustalenie stanu środków każdego funduszu.
Konto 135 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych
funduszy.
Konto 135 (Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia)
Treść operacji
Konta przeciwstawne
Zapisy na stronie Wn
240,851

Wpływy równowartości odpisów na fundusze specjalne (ZFŚS).

Wpływy ze świadczenia działalności finansowo wyodrębnionej:
234,240

przypisanych,
851

nie przypisanych.

Odsetki od środków funduszy specjalnych znajdujących się na
851
rachunku bankowym.
240

Obciążenia z tytułu błędów i omyłek bankowych
Zapisy na stronie Wn

Przelewy z tytułu zobowiązań za dostawy towarów i usług oraz
201,231,234,240
z tytułu udzielonych pożyczek na cele mieszkaniowe.
225

Przelew zobowiązań wobec budżetu (zaliczek na podatek dochodowy).
229

Przelew zobowiązań wobec ZUS, PFRON.
851

Zapłacone kary, grzywny, opłaty sądowe i inne straty.
240

Omyłki i błędy, sprostowania.
Zespół 2 - "Rozrachunki i rozliczenia"
Konta zespołu 2 "Rozrachunki i rozliczenia" służą do ewidencji krajowych i zagranicznych rozrachunków
oraz rozliczeń.
Konta zespołu 2 służą także do ewidencji i rozliczeń środków budżetowych, środków europejskich i innych
środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, wynagrodzeń, rozliczeń
niedoborów, szkód i nadwyżek oraz wszelkich innych rozliczeń związanych z rozrachunkami i roszczeniami
spornymi.
Ewidencja szczegółowa do kont zespołu 2 może być prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej i
umożliwiać wyodrębnienie poszczególnych grup rozrachunków, rozliczeń, ustalenie przebiegu ich rozliczeń
oraz stanu należności, rozliczeń, roszczeń spornych i zobowiązań z podziałem według kontrahentów oraz,
jeśli dotyczą rozliczeń w walutach obcych - według poszczególnych walut, a przy rozliczaniu środków
europejskich również odpowiednio w podziale na programy lub projekty.
1) Konto 201 - "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami"
Konto 201 służy do ewidencji rozrachunków i roszczeń krajowych i zagranicznych z tytułu dostaw, robót i
usług, w tym również zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych, a także należności z
tytułu przychodów finansowych. Na koncie 201 nie ujmuje się należności jednostek zaliczanych do dochodów
budżetowych, które są ujmowane na koncie 221.
Konto 201 obciąża się za powstałe należności i roszczenia oraz za spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a uznaje
się za powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń.
Ewidencja szczegółowa do konta 201 może być prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej oraz
powinna zapewnić możliwość ustalenia należności i zobowiązań krajowych i zagranicznych według
17
poszczególnych kontrahentów.
Konto 201 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma - stan zobowiązań.
Konto 201 (Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami)
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Zapłata zobowiązań za dostawy i usługi
 Odpisanie przedawnionych i umorzonych zobowiązań:
 z działalności eksploatacyjnej:
1. z tytułu odsetek,
2. z pozostałych tytułów,
 działalności finansowanej z funduszy specjalnego przeznaczenia.
 Kompensata należności ze zobowiązaniami
Zapisy na stronie Ma
 Zobowiązania wobec dostawców (faktury i rachunki) z tytułu:
1. zakupu środków trwałych i wyposażenia,
2. zakupu materiałów i usług,
3. działalności finansowanej z funduszy celowych,
4. odsetek za zwłokę dotycz. działalności eksploatacyjnej,
5. kar umownych dotyczących działalności eksploatacyjnej.
 Wpływ należności
 Odpisanie należności umorzonych, przedawnionych, na które:
a) nie dokonano odpisu aktualizującego:
- działalności eksploatacyjnej,
- działalności finansowanej z funduszy celowych i funduszy specjalnego
przeznaczenia.
Konta przeciwstawne
130,135
750
760
851
201
013,014
310,401-409
851
751
761
130,135
761
851
2) Konto 221 - "Należności z tytułu dochodów budżetowych"
Konto 221 służy do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych.
Na stronie Wn konta 221 ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat.
Na stronie Ma konta 221 ujmuje się wpłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy
(zmniejszenia) należności.
Na koncie 221 ujmuje się również należności z tytułu podatków pobieranych przez właściwe organy. Zapisy z
tego tytułu mogą być dokonywane na koniec okresów sprawozdawczych na podstawie sprawozdań z
ewidencji podatkowej (zaległości i nadpłaty).
Ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji
budżetowej.
Konto 221 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności z tytułu dochodów budżetowych, a
saldo Ma - stan zobowiązań jednostki budżetowej z tytułu nadpłat w tych dochodach.
Konto 221 ( Należności z tytułu dochodów budżetowych)
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Należności jednostki budżetowej:
 za świadczone usługi,
 za sprzedane środki trwale, wartości niematerialne, inwestycje oraz
materiały,
 z tytułu odsetek za zwłokę w zapłacie dochodów,
 z tytułu kar i grzywien
 Zwrot nadpłat dochodów nienależnie wpłaconych lub orzeczonych do
zwrotu.
Zapisy na stronie Ma
 Wpłata należności z tytułu przypisanych dochodów budżetowych do
banku.
 Zmniejszenie uprzednio przypisanych dochodów budżetowych.
Konta przeciwstawne
720
760
750
760
130
130
720,750,760
18
 Odpisanie należności przedawnionych i umorzonych:
• objętych odpisem aktualizującym,
• nieobjętych odpisem aktualizującym.
290
751,761
3)Konto 222 - "Rozliczenie dochodów budżetowych"
Konto 222 służy do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych.
Na stronie Wn konta 222 ujmuje się dochody budżetowe przelane do budżetu, w korespondencji
odpowiednio z kontami 130 lub 132.
Na stronie Ma konta 222 ujmuje się w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeksięgowania
zrealizowanych dochodów budżetowych na konto 800, na podstawie sprawozdań budżetowych.
Konto 222 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan dochodów budżetowych zrealizowanych, lecz
nieprzelanych do budżetu.
Saldo konta 222 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu do budżetu dochodów budżetowych
pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w korespondencji z kontem 130.
Konto 222 ( Rozliczenie dochodów budżetowych )
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przelew pobranych dochodów budżetowych na rachunek budżetu
jednostki samorządu terytorialnego.
Zapisy na stronie Ma
 Przeniesienie na podstawie sprawozdania budżetowego sumy
zrealizowanych dochodów budżetowych.
Konta przeciwstawne
130
800
4)Konto 223 - "Rozliczenie wydatków budżetowych"
Konto 223 służy do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę wydatków budżetowych, w tym
wydatków w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich.
Na stronie Wn konta 223 ujmuje się:
1) w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeniesienia, na podstawie sprawozdań budżetowych,
zrealizowanych wydatków budżetowych, w tym wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania
programów i projektów realizowanych ze środków europejskich na konto 800;
2) okresowe przelewy środków pieniężnych na pokrycie wydatków budżetowych oraz wydatków w ramach
współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich, w korespondencji z
kontem 130.
Na stronie Ma konta 223 ujmuje się:
1) okresowe wpływy środków pieniężnych otrzymanych na pokrycie wydatków budżetowych, w tym
wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków
europejskich, w korespondencji z kontem 130;
W jednostce, na koncie 223 ujmuje się również operacje związane z przepływami środków europejskich w
zakresie, w którym środki te stanowią dochody jednostek samorządu terytorialnego.
Konto 223 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na pokrycie
wydatków budżetowych, lecz niewykorzystanych do końca roku.
Saldo konta 223 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu na rachunek dysponenta wyższego stopnia
środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 130.
Konto 223 (Rozliczenie wydatków budżetowych)
Treść operacji
Konta przeciwstawne
Zapisy na stronie Wn
 Przeniesienie na podstawie sprawozdania budżetowego zrealizowanych
800
wydatków budżetowych.
Zapisy na stronie Ma
 Wpływy środków budżetowych otrzymanych od dysponenta wyższego
130
stopnia na pokrycie własnych wydatków budżetowych
5)Konto 225 – „Rozrachunki z budżetami”
Konto 225 służy do ewidencji rozrachunków z budżetami w szczególności z tytułu dotacji, podatków,
nadwyżek środków obrotowych, nadpłat w rozliczeniach z budżetami.
19
Na stronie Wn konta 225 ujmuje się nadpłaty oraz wpłaty do budżetu, a na stronie Ma – zobowiązania wobec
budżetów i wpłaty od budżetów.
Ewidencja szczegółowa do konta 225 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności i zobowiązań
według każdego z tytułów rozrachunków z budżetem odrębnie.
Konto 225 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma – stan zobowiązań wobec
budżetów.
Konto 225 (Rozrachunki z budżetami)
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przelewy z tytułu innych zobowiązań wobec budżetu finansowanych ze
środków:
• budżetowych,
• funduszy celowych i innych funduszy specjalnego przeznaczenia.
 Należności od budżetu z tytułu nadpłat podatków uprzednio naliczonych:
• dotyczące kosztów działalności eksploatacyjnej,
• dotyczące kosztów działalności ZFŚS,
• wpłaconych w imieniu pracowników.
Zapisy na stronie Ma
 Naliczone zobowiązania podatkowe, cła i opłaty obciążające koszty lub
fundusze.
 Naliczony i potrącony na listach płac podatek dochodowy od osób
fizycznych.
 Naliczone odsetki należne budżetowi z tytułu zwłoki w zapłacie zobowiązań.
 Wpływy należności z tytułu rozrachunków z budżetem.
Konta przeciwstawne
130
135
403
851
231
403,851
231
751,851
130,135
6) Konto 229 - "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
Konto 229 służy do ewidencji, innych niż z budżetami, rozrachunków publicznoprawnych, a w szczególności
z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
Na stronie Wn konta 229 ujmuje się należności oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a na stronie Ma zobowiązania, spłatę i zmniejszenie należności z tytułu rozrachunków publicznoprawnych.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 229 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności i
zobowiązań według tytułów rozrachunków oraz podmiotów, z którymi są dokonywane rozliczenia.
Konto 229 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma - stan zobowiązań.
Konto 229 Pozostałe rozrachunki publiczno - prawne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przelewy składek do ZUS – na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i
Fundusz Pracy oraz do PFRON.
 Wypłata zasiłków pokrywanych przez ZUS, które ujęto na listach
wynagrodzeń.
 Odpisanie zobowiązań przedawnionych.
Zapisy na stronie Ma
 Naliczone składki z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, na
Fundusz Pracy, PFRON od wynagrodzeń:
 działalności operacyjnej,
 działalności finansowanej z funduszy specjalnego przeznaczenia.
 Składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych płacone przez
pracownika, które są potrącane z wynagrodzeń.
 Otrzymane przelewy z ZUS z tytułu zwrotu przewyżki wypłaconych
świadczeń ponad składki na FUS i FP oraz zwrotu nadpłaty składek.
 Odpisanie należności umorzonych i przedawnionych
Konto przeciwstawne
130,135
231
760,851
405
851
231
130,135
761,851
20
7) Konto 231 - "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń"
Konto 231 służy do ewidencji rozrachunków z pracownikami i innymi osobami fizycznymi z tytułu wypłat
pieniężnych i świadczeń rzeczowych zaliczonych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do wynagrodzeń, a w
szczególności należności za pracę wykonywaną na podstawie stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o
dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami.
Na stronie Wn konta 231 ujmuje się w szczególności:
1) wypłaty pieniężne lub przelewy wynagrodzeń;
2) wypłaty zaliczek na poczet wynagrodzeń;
3) wartość wydanych świadczeń rzeczowych zaliczanych do wynagrodzeń;
4) potrącenia wynagrodzeń obciążające pracownika.
Na stronie Ma konta 231 ujmuje się zobowiązania jednostki z tytułu wynagrodzeń.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 231 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanów należności i
zobowiązań z tytułu wynagrodzeń i świadczeń zaliczanych do wynagrodzeń.
Konto 231 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma - stan zobowiązań
jednostki z tytułu wynagrodzeń.
Konto 231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Wypłata wynagrodzeń , zasiłków ZUS oraz pozostałych wypłat ujętych
na listach płac:
• z rachunków bankowych.
 Potrącenia dokonane na listach płacz tytułu:
• podatku dochodowego od osób fizycznych,
• składek ZUS,
• składek dobrowolnych potrąceń na listach płac,
• należności od pracowników.
 Odpisanie zobowiązań przedawnionych
 Obciążenia z tytułu nadpłaty wynagrodzeń
Zapisy na stronie Ma
 Naliczone w listach wynagrodzenia brutto obciążające:
• koszty działalności operacyjnej,
• fundusze zfśs.
 Naliczone zasiłki ZUS, wypłacane na liście wynagrodzeń
 Odpisanie należności, przedawnionych i umorzonych:
• koszty działalności operacyjnej,
• fundusze zfśs.
Konta przeciwstawne
130,135
225
229
240
234
760,851
404,851
404
851
229
761
851
8) Konto 234 - "Pozostałe rozrachunki z pracownikami"
Konto 234 służy do ewidencji należności, roszczeń i zobowiązań wobec pracowników z innych tytułów niż
wynagrodzenia.
Na stronie Wn konta 234 ujmuje się w szczególności:
1) wypłacone pracownikom zaliczki i sumy do rozliczenia na wydatki obciążające jednostkę;
2) należności od pracowników z tytułu dokonanych przez jednostkę świadczeń odpłatnych;
3) należności z tytułu pożyczek z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych;
4) należności i roszczenia od pracowników z tytułu niedoborów i szkód;
5) zapłacone zobowiązania wobec pracowników.
Na stronie Ma konta 234 ujmuje się w szczególności:
1) wydatki wyłożone przez pracowników w imieniu jednostki;
2) rozliczone zaliczki i zwroty środków pieniężnych;
3) wpływy należności od pracowników.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 234 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu należności,
roszczeń i zobowiązań według tytułów rozrachunków.
Konto 234 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma - stan
zobowiązań wobec pracowników.
21
Konto 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Spłata zobowiązań wobec pracowników.
 Udzielone pożyczki mieszkaniowe z ZFŚS osobom niebędącym
pracownikami (emerytom, rencistom).
 Należności z tytułu:
• naliczone wymagalne odsetki, od pożyczek z ZFŚS,
• wypłaty pożyczek z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
 Należności z tytułu niedoborów i szkód
 Odpisanie zobowiązań przedawnionych:
• z działalności eksploatacyjnej,
• działalności ZFŚS
Zapisy na stronie Ma
 Pokryte przez pracownika z własnych środków
a) koszty:
• działalności operacyjnej,
• inwestycji
• działalności ZFŚS
b) materiały przyjęte do magazynu.

Należności od pracowników potrącone na liście wynagrodzeń

Wpływ należności od pracowników
Konto przeciwstawne
130,135
135
851
135
240
760
851
401-409
080
851
310
231
130,135
9)Konto 240 - "Pozostałe rozrachunki"
Konto 240 służy do ewidencji krajowych należności i roszczeń oraz zobowiązań nieobjętych ewidencją na
kontach 201-234. Konto 240 może być używane również do ewidencji pożyczek i różnego rodzaju rozliczeń, a
także krótko- i długoterminowych należności funduszy celowych.
Na stronie Wn konta 240 ujmuje się powstałe należności i roszczenia oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a
na stronie Ma - powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 240 powinna zapewnić ustalenie rozrachunków, roszczeń i
rozliczeń z poszczególnych tytułów.
Konto 240 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma - stan zobowiązań.
Konto 240 Pozostałe rozrachunki z pracownikami
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Należności od innych jednostek i osób fizycznych nie będących pracownikami
z tytułu zwrotu wydatków poniesionych przez jednostkę.
 Udzielone pożyczki mieszkaniowe z ZFŚS osobom niebędącym pracownikami
(emerytom, rencistom).
 Naliczone wymagalne odsetki od udzielonej pożyczki mieszkaniowej z ZFŚS
osobom niebędącym pracownikami (emerytom, rencistom).
 Ujawnione niedobory i szkody:
• materiałów,
• środków trwałych umarzanych stopniowo,
• pozostałych środków trwałych w używaniu,
 Kompensata nadwyżek z niedoborami.
 Rozliczenie nadwyżek pozostałych środków trwałych i zbiorów bibliotecznych.
 Zmniejszenie kosztów z tytułu nadwyżek uznanych za korygujące zużycie
materiałów.
 Nadwyżki środków trwałych umarzanych stopniowo.
 Niesłuszne obciążenia i korekty pomyłkowych uznań bankowych.
 Odpisanie zobowiązań przedawnionych działalności operacyjnej, funduszy
celowych.
Konto przeciwstawne
130,135
135
851
310
011
013
240
760
401
800
130,135
761,851
22
Zapisy na stronie Ma
 Wpływ należności.
 Zobowiązania z tytułu potrąceń na listach płac na rzecz jednostek innych niż
budżet i ZUS.
 Umorzenie i odpisanie należności:
• pozostałe koszty operacyjne,
• koszty działalności funduszy celowych.
 Wpływ należności z tytułu pożyczek z ZFŚS.
 Ujawnione nadwyżki:
• materiałów,
• środków trwałych umarzanych stopniowo,
• pozostałych środków trwałych w używaniu,
• zbiorów bibliotecznych
• inwestycji.

Niesłuszne uznania i korekty mylnych obciążeń bankowych.
130,135
231
761
851
135
310
011
013
014
080
130,135
10)Konto 290 - "Odpisy aktualizujące należności"
Konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności. Na stronie Wn konta 290 ujmuje się
zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma - zwiększenie wartości odpisów
aktualizujących należności. Saldo konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności.
Konto 290 Odpisy aktualizujące należności
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Zmniejszenie odpisu aktualizującego w związku z zapłatą:
• należności dotyczących:
a) działalności eksploatacyjnej,
b) operacji finansowych oraz finansowych przychodów budżetowych,
c) funduszy zfśs.
 Zmniejszenie odpisu aktualizującego w związku z umorzeniem oraz
odpisaniem należności przedawnionych lub nieściągalnych.
 Zmniejszenie odpisu aktualizującego w związku z ustaniem przyczyny
tego odpisu.
Zapisy na stronie Ma
 Odpis aktualizujący należności wątpliwe:
• jednostek budżetowych
a) związanych z działalnością eksploatacyjną,
b) związanych z operacjami finansowymi oraz finansowymi dochodami
budżetowymi
• funduszy specjalnego przeznaczenia.
 Przypis należności w wyniku postępowania sądowego.
Ewidencja szczegółowa prowadzona jest według rodzajów należności i odsetek.
Konto przeciwstawne
760
750
851
201,221,234,240
750,760
761
751
851
201,221,234,240
Zespół 3 - "Materiały i towary"
Konta zespołu 3 "Materiały i towary" służą do ewidencji zapasów materiałów (konta 310) oraz rozliczenia
zakupu materiałów, towarów i usług (konto 300).
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 310 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu zapasów
według miejsc ich znajdowania się i osób, którym powierzono pieczę nad nimi, a w odniesieniu do zapasów
materiałów i towarów objętych ewidencją ilościowo-wartościową - także według ich poszczególnych rodzajów
i grup.
1) Konto 300 – „Rozliczenie zakupu”
Konto 300 służy do ewidencji rozliczenia zakupu materiałów, towarów (artykułów spożywczych), robót i
usług, a w szczególności do ustalenia wartości materiałów, towarów w drodze oraz wartości dostaw
niefakturowanych.
23
Na stronie Wn 300 konta ujmuje się faktury dostawców krajowych łącznie z naliczonym podatkiem od
towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem VAT”;
Na stronie Ma konta 300 ujmuje się:
1) wartość przyjętych dostaw i usług;
Za pośrednictwem konta 300 można rozliczać również:
1) odchylenia od cen ewidencyjnych, od rzeczywistych cen zakupu lub cen nabycia;
2) koszty zakupu zawarte w fakturach dostawców;
4) niedobory, szkody i nadwyżki w transporcie;
5) reklamacje (sprostowania) dotyczące faktur dostawców.
Konto 300 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan dostaw w drodze (materiały i towary w
drodze), a saldo Ma – stan dostaw lub usług niefakturowanych.
Konto 300 Rozliczenie zakupu
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Faktury lub rachunki za dostawy oraz za usługi.
 Przedawnione zobowiązania za dostawy niefakturowane.
Zapisy na stronie Ma
 Materiały otrzymane z zakupu:
• przyjęte do magazynów,
• przekazane bezpośrednio do zużycia.
 Wartość zafakturowanych usług obciążające koszty działalności:
• eksploatacyjnej,
• inwestycyjnej,
• finansowanej z ZFŚS,
• pozostałej operacyjnej,
• strat nadzwyczajnych.
Konto przeciwstawne
201
760, 851
310
080,401,851
402
080
851
761
771
2) Konto 310 - "Materiały"
Konto 310 służy do ewidencji zapasów materiałów, w tym także opakowań i odpadków, znajdujących się w
magazynach własnych i obcych oraz we własnym i obcym przerobie.
Na stronie Wn konta 310 ujmuje się zwiększenie ilości i wartości stanu zapasu materiałów, a na stronie Ma jego zmniejszenia.
Konto 310 może wykazywać saldo Wn, które wyraża stan zapasów materiałów, w cenach zakupu, nabycia lub
w stałych cenach ewidencyjnych.
Konto 310 Materiały
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przychód materiałów z zakupu,
 Nieodpłatne otrzymanie materiałów.
Zapisy na stronie Ma
 Rozchód materiałów zużytych do działalności eksploatacyjnej,
 Niedobory i szkody w zapasach materiałów.
 Materiały przekazane nieodpłatnie.
Konto przeciwstawne
201,234
760
401
240
761
Zespół 4 - "Koszty według rodzajów i ich rozliczenie"
Konta zespołu 4 "Koszty według rodzajów i ich rozliczenie" służą do ewidencji kosztów w układzie
rodzajowym i ich rozliczenia. Poniesione koszty ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich
powstania niezależnie od terminu ich zapłaty. Zmniejszenia uprzednio zarachowanych kosztów dokonuje się
na podstawie dokumentów korygujących koszty (np. faktur korygujących).
Nie księguje się na kontach zespołu 4 kosztów finansowanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, z funduszy
celowych i innych oraz kosztów inwestycji, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów operacji finansowych
i strat nadzwyczajnych.
Ewidencję szczegółową do kont zespołu 4 prowadzi się według podziałek klasyfikacji planu finansowego oraz
w przekrojach dostosowanych do potrzeb planowania, analiz oraz w sposób umożliwiający sporządzenie
24
sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych
przepisach obowiązujących jednostkę.
1) Konto 400 - "Amortyzacja".
Konto 400 służy do ewidencji naliczonych odpisów amortyzacji od środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych, od których odpisy umorzeniowe są dokonywane stopniowo według stawek
amortyzacyjnych.
Na stronie Wn konta 400 ujmuje się naliczone odpisy amortyzacyjne, a na stronie Ma konta 400 ujmuje się
ewentualne zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych oraz przeniesienie w końcu roku salda konta na wynik
finansowy.
Konto 400 może wykazywać w ciągu roku obrotowego saldo Wn, które wyraża wysokość poniesionych
kosztów amortyzacji. Saldo konta 400 przenosi się w końcu roku obrotowego na konto 860.
Konto 400 Amortyzacja
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Naliczona amortyzacja.
Zapisy na stronie Ma
 Zmniejszenie z tytułu korekty uprzednio naliczonych kosztów
amortyzacji.
Konto przeciwstawne
071
071
2)Konto 401 - "Zużycie materiałów i energii"
Konto 401 służy do ewidencji kosztów zużycia materiałów i energii na cele działalności podstawowej,
pomocniczej i ogólnego zarządu.
Na stronie Wn konta 401 ujmuje się poniesione koszty z tytułu zużycia materiałów i energii, a na stronie Ma
konta 401 ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów z tytułu zużycia materiałów i energii oraz na dzień
bilansowy przeniesienie salda poniesionych w ciągu roku kosztów zużycia materiałów i energii na konto 860.
Konto 401 Zużycie materiałów i energii
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Koszty wartości umorzenia wydanych do używania pozostałych
środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych w cenie nabycia
nie wyższej niż 3500 zł oraz zbiorów bibliotecznych (umarzanych w
100% w miesiącu oddania do używania).
 Materiały wydane do zużycia w działalności operacyjnej:
• bezpośrednio z zakupu,
• z magazynu.
 Niedobory i szkody w materiałach uznane za niezawinione
zwiększające koszty.
 Zużycie energii według faktur.
Zapisy na stronie Ma
 Zmniejszenia kosztów z tytułu zwrot materiałów do magazynu.
 Zmniejszenia kosztów z tytułu korekty obniżającej wartość w cenie
zakupu usług lub materiałów wydanych bezpośrednio do zużycia (na
podstawie korygujących dowodów sprzedaży otrzymanych od
dostawców).
 Wartość materiałów wydanych do zużycia, ale nieużytych.
 Nadwyżki materiałów uznana za zmniejszającą koszty.
 Przeniesienie rocznej sumy kosztów rodzajowych.
Konto przeciwstawne
072
201,234,300
310
240
201,234,300
310
201
310
240
860
3)Konto 402 - "Usługi obce"
Konto 402 służy do ewidencji kosztów z tytułu usług obcych wykonywanych na rzecz działalności
podstawowej jednostki.
Na stronie Wn konta 402 ujmuje się poniesione koszty usług obcych, a na stronie Ma konta 402 ujmuje się
zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy przeniesienie kosztów usług obcych na konto
25
860.
Konto 402 Usługi obce
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Odebrane usługi do zapłacenia przelewem.
 Odebrane niefakturowane usługi.
Zapisy na stronie Ma
 Zmniejszenia kosztów z tytułu korekty obniżającej wartość usług na
podstawie korygujących dowodów sprzedaży otrzymanych od
wykonawców.
 Przeniesienie rocznej sumy kosztów usług obcych na koniec roku
obrotowego.
Konto przeciwstawne
201,234,300
300
201
860
4)Konto 403 - "Podatki i opłaty"
Konto 403 służy do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od
nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o
charakterze podatkowym, a także opłaty notarialnej, opłaty skarbowej i opłaty administracyjnej.
Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie
poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy - przeniesienie kosztów z tego tytułu na konto 860.
Konto 403 Podatki i opłaty
Treść operacji
Konto przeciwstawne
Zapisy na stronie Wn
130,135,225
 Podatki i opłaty zapłacone lub naliczone.
Zapisy na stronie Ma
201,225,300
 Zmniejszenia uprzednio naliczonych podatków i opłat
860
 Przeniesienie rocznej sumy kosztów z tytułu podatków i opłat.
5)Konto 404 - "Wynagrodzenia"
Konto 404 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu wynagrodzeń z pracownikami i
innymi osobami fizycznymi zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło,
umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami.
Na stronie Wn konta ujmuje się kwotę należnego pracownikom i innym osobom fizycznym wynagrodzenia
brutto (tj. bez potrąceń z różnych tytułów dokonywanych na listach płac).
Na stronie Ma księguje się korekty uprzednio zewidencjonowanych kosztów działalności podstawowej z
tytułu wynagrodzeń oraz na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860.
Konto 404 Wynagrodzenia
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Naliczone wynagrodzenia.
Zapisy na stronie Ma
 Zmniejszenia uprzednio naliczonych wynagrodzeń z tytułu korekty,
błędu w naliczeniu.
 Przeniesienie rocznej sumy kosztów wynagrodzeń na koniec roku
obrotowego
Konto przeciwstawne
231
231
860
6)Konto 405 - "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia"
Konto 405 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu różnego rodzaju świadczeń na rzecz
pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów,
które nie są zaliczane do wynagrodzeń.
Na stronie Wn konta 405 ujmuje się poniesione koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych i świadczeń na rzecz
pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów,
które nie są zaliczane do wynagrodzeń.
Na stronie Ma konta ujmuje się zmniejszenie kosztów z tytułu ubezpieczenia społecznego i świadczeń na
26
rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych
umów, a na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860.
Konto 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Naliczone składki na ubezpieczenia społeczne, fundusz pracy,
PFRON.
 Wartość naliczonych odpisów na ZFŚS.
 Opłaty za udział w szkoleniach, konferencjach.
Zapisy na stronie Ma
 Zmniejszenia uprzednio ujętych.
 Przeniesienie rocznej sumy kosztów na koniec roku obrotowego.
Konto przeciwstawne
229
130,240
201,240,234
240
860
7)Konto 409 - "Pozostałe koszty rodzajowe"
Konto 409 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej, które nie kwalifikują się do ujęcia na
kontach 400-405. Na koncie tym ujmuje się w szczególności zwroty wydatków za używanie samochodów
prywatnych pracowników do zadań służbowych, koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych,
koszty ubezpieczeń majątkowych i osobowych, odprawy z tytułu wypadków przy pracy oraz innych kosztów
niezaliczanych do kosztów działalności finansowej i pozostałych kosztów operacyjnych.
Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma ich zmniejszenie oraz na
dzień bilansowy ujmuje się przeniesienie poniesionych kosztów na konto 860.
Konto 409 Pozostałe koszty rodzajowe
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Zwrot kosztów za używanie samochodów prywatnych do zadań
służbowych:
• wypłacone
• naliczone zobowiązania
 Koszty podróży służbowych:
• zapłacone
• naliczone zobowiązania.
 Opłaty za ubezpieczenie majątkowe osobowe
Zapisy na stronie Ma
 Zmniejszenia uprzednio ujętych
Konto przeciwstawne
130
231,234
130
231,234,240
130,201,240
Odpowiednie
konta zespołu 1 i 2
860
 Przeniesienie rocznej sumy kosztów na koniec roku obrotowego
Zespół 7 - "Przychody, dochody i koszty"
Konta zespołu 7 "Przychody, dochody i koszty" służą do ewidencji:
1) przychodów i kosztów ich osiągnięcia z tytułu sprzedaży produktów, towarów, przychodów i kosztów
operacji finansowych oraz pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych;
2) podatków nieujętych na koncie 403;
3) dotacji i subwencji otrzymanych, które wpływają na wynik finansowy, oraz dotacji przekazanych.
Ewidencję szczegółową prowadzi się według pozycji planu finansowego oraz stosownie do potrzeb
planowania, analizy i sprawozdawczości oraz obliczenia podatków.
1)Konto 720 – „Przychody z tytułu dochodów budżetowych”
Konto 720 służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych.
Na stronie Wn konta 720 ujmuje się odpisy z tytułu dochodów budżetowych, a na stronie Ma konta 720
ujmuje się przychody z tytułu dochodów budżetowych.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 720 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów z tytułu
dochodów budżetowych według pozycji planu finansowego.
W zakresie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetowych ewidencja szczegółowa jest prowadzona
według zasad rachunkowości podatkowej, natomiast w zakresie podatków pobieranych przez inne organy
27
ewidencję szczegółową stanowią sprawozdania o dochodach budżetowych sporządzane przez te organy.
W końcu roku obrotowego saldo konta 720 przenosi się na konto 860.
Na koniec roku konto 720 nie wykazuje salda.
Konto 720 Przychody z tytułu dochodów budżetowych
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Odpisy należności.
 Przeniesienie na koniec roku osiągniętych przychodów z tytułu
finansowych dochodów budżetowych.
Zapisy na stronie Ma
 Przychody z tytułu dochodów budżetowych, przypisanych.
 Przypisanie wymagalnych odsetek należnych na koniec kwartału.
 Zmniejszenie odpisów aktualizujących należności dotyczących
przychodów z tytułu dochodów budżetowych.
Konto przeciwstawne
221
860
221
221
290
2)Konto 750 - "Przychody finansowe"
Konto 750 służy do ewidencji przychodów finansowych niestanowiących dochodów budżetowych.
Na stronie Ma konta 750 ujmuje się przychody z tytułu operacji finansowych a w szczególności: odsetki za
zwłokę w zapłacie należności.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 750 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów
finansowych z każdego tytułu.
W końcu roku obrotowego przenosi się przychody finansowe na stronę Ma konta 860 (Wn konto 750).
Na koniec roku konto 750 nie wykazuje salda.
Konto 750 Przychody finansowe
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przeniesienie na koniec roku osiągniętych przychodów finansowych.
Zapisy na stronie Ma
 Otrzymane lub przypisane odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie
należności.
 Przypisanie wymagalnych odsetek na koniec kwartału.
 Oprocentowanie własnych środków na rachunkach bankowych.
 Zmniejszenie odpisów aktualizujących należności dotyczących
przychodów z tytułu dochodów budżetowych.
Konto przeciwstawne
860
130,221,240
221,225,229,240
130
290
3)Konto 751 - "Koszty finansowe"
Konto 751 służy do ewidencji kosztów finansowych.
Na stronie Wn konta 751 ujmuje się w szczególności odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 751 powinna zapewnić wyodrębnienie w zakresie kosztów
operacji finansowych - odsetki za zwłokę od zobowiązań.
W końcu roku obrotowego przenosi się koszty operacji finansowych na stronę Wn konta 860 (Ma konto 751).
Na koniec roku konto 751 nie wykazuje salda.
Konto 751 Koszty finansowe
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Zapłacone odsetki od zobowiązań.
 Naliczone na koniec kwartału wymagalne odsetki od niezapłaconych
w terminie zobowiązań.
Zapisy na stronie Ma
 Korekty zmniejszające uprzednio zaksięgowane koszty.
Konto przeciwstawne
130
201,225,229,240
Różne konta uprzednio uznane
28

Przeniesienie na koniec roku poniesionych kosztów finansowych.
860
4)Konto 760 - "Pozostałe przychody operacyjne"
Konto 760 służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio ze zwykłą działalnością jednostki, w
tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 720, 750.
W szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się:
1) przychody ze sprzedaży materiałów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów;
2) przychody ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych i inwestycji;
3) pozostałe przychody operacyjne, do których zalicza się w szczególności odpisane przedawnione
zobowiązania, otrzymane odszkodowania, kary, darowizny i nieodpłatnie otrzymane środki obrotowe.
W końcu roku obrotowego przenosi się pozostałe przychody operacyjne na stronę Ma konta 860, w
korespondencji ze stroną Wn konta 760.
Na koniec roku konto 760 nie wykazuje salda.
Konto 760 Pozostałe przychody operacyjne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przeniesienie na koniec roku osiągniętych pozostałych przychodów
operacyjnych
Zapisy na stronie Ma
 Przychody niezwiązane z działalnością statutową jednostki.
 Odpisanie przedawnionych zobowiązań.
 Otrzymane odszkodowania, kary.
 Otrzymane nieodpłatnie z tytułu darowizny pozostałe środki trwałe,
ksiązki.
 Odpisanie równowartości odpisu aktualizującego.
 Należne wynagrodzenie płatnika podatku dochodowego i skł ZUS.
Konto przeciwstawne
860
130,201,234
201,231,234,240
130,201,234,240
013,014
290
225,229
5)Konto 761 - "Pozostałe koszty operacyjne"
Konto 761 służy do ewidencji kosztów niezwiązanych bezpośrednio ze zwykłą działalnością jednostki.
W szczególności na stronie Wn konta 761 ujmuje się:
1) koszty osiągnięcia pozostałych przychodów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów;
2) pozostałe koszty operacyjne, do których zalicza się w szczególności kary, odpisane przedawnione,
umorzone i nieściągalne należności, odpisy aktualizujące od należności, koszty postępowania spornego i
egzekucyjnego oraz nieodpłatnie przekazane środki obrotowe.
W końcu roku obrotowego przenosi się:
1) na stronę Wn konta 860 pozostałe koszty operacyjne, w korespondencji ze stroną Ma konta 761.
Na koniec roku konto 761 nie wykazuje salda.
Konto 761 Pozostałe koszty operacyjne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Zapłacone lub naliczone kary, odszkodowania związane z
działalnością operacyjną
 Odpisane, przedawnione, umorzone należności inne niż związane z
przychodami finansowymi lub funduszami celowymi, jeżeli wcześniej
nie dokonano odpisu aktualizującego.
 Obniżenie wartości materiałów w wyniku zepsucia, utraty
przydatności
Zapisy na stronie Ma
 Korekty zmniejszające uprzednio zaksięgowane pozostałe koszty
operacyjne.
 Przeniesienie na koniec roku osiągniętych pozostałych przychodów
operacyjnych
Konto przeciwstawne
130,201,225,234,240
201,231,234,240
310
130,201,234,240,310
860
29
6)Konto 770 - "Zyski nadzwyczajne"
Konto 770 służy do ewidencji dodatnich skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia,
następujących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.
Na stronie Ma konta 770 ujmuje się w szczególności przyznane lub otrzymane odszkodowania dotyczące
zdarzeń losowych. Na stronie Wn konta 770 ujmuje się korekty (zmniejszenia) uprzednio zaksięgowanych
zysków nadzwyczajnych.
W końcu roku obrotowego przenosi się zyski nadzwyczajne na stronę Ma konta 860 (Wn konto 770).
Na koniec roku obrotowego konto 770 nie wykazuje salda.
Konto 770 Zyski nadzwyczajne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Korekty (zmniejszenie) kwoty zysków nadzwyczajnych.
 Przeksięgowanie zrealizowanych zysków nadzwyczajnych na koniec
roku obrotowego.
Zapisy na stronie Ma
 Przyznane odszkodowania z straty spowodowane zdarzeniami
losowymi objętymi ubezpieczeniami.
 Wpłata przyznanego od ubezpieczyciela odszkodowania z tytułu strat
nadzwyczajnych bez wcześniejszego przypisania należności.
Konto przeciwstawne
240
860
240
130
7)Konto 771- "Straty nadzwyczajne"
Konto 771 służy do ewidencji ujemnych skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia,
następujących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.
Na stronie Wn konta 771 ujmuje się poniesione straty nadzwyczajne, a w szczególności szkody spowodowane
zdarzeniami trudnymi do przewidzenia, następującymi poza działalnością operacyjną jednostki i
niezwiązanymi z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.
Na stronie Ma konta 771 ujmuje się korekty (zmniejszenia) strat nadzwyczajnych.
W końcu roku obrotowego przenosi się straty nadzwyczajne na stronę Wn konta 860 (Ma konto 771).
Na koniec roku obrotowego konto 771 nie wykazuje salda.
Konto 771 Straty nadzwyczajne
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Niedobory i szkody powstałe w majątku obrotowym w wyniku
zdarzeń losowych (w dacie ich stwierdzenia).
 Koszty poniesione przy usuwaniu skutków zdarzeń losowych
dotyczące wynagrodzeń zatrudnionych osób, usług obcych.
Zapisy na stronie Ma
 Korekty (zmniejszenie) kwoty strat nadzwyczajnych.
 Przeksięgowanie strat nadzwyczajnych na koniec roku obrotowego.
Konto przeciwstawne
240
231,201,240
080,201,231,240
860
Zespół 8 - "Fundusze, rezerwy i wynik finansowy"
Konta zespołu 8 służą do ewidencji funduszy, wyniku finansowego, dotacji z budżetu, rezerw i rozliczeń
międzyokresowych przychodów.
1) Konto 800 - "Fundusz jednostki"
Konto 800 służy do ewidencji równowartości majątku trwałego i obrotowego jednostki i ich zmian.
Na stronie Wn konta 800 ujmuje się zmniejszenia funduszu, a na stronie Ma - jego zwiększenia, zgodnie z
odrębnymi przepisami regulującymi gospodarkę finansową jednostki.
Na stronie Wn konta 800 ujmuje się w szczególności:
1) przeksięgowanie, w roku następnym pod datą przyjęcia sprawozdania finansowego, straty bilansowej roku
ubiegłego z konta 860;
30
2) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych dochodów budżetowych z konta
222;
3) różnice z aktualizacji środków trwałych;
4) wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych środków trwałych i inwestycji;
5) wartość pasywów przejętych od zlikwidowanych jednostek;
6) wartość aktywów przekazanych w ramach centralnego zaopatrzenia.
Na stronie Ma konta 800 ujmuje się w szczególności:
1) przeksięgowanie, w roku następnym pod datą przyjęcia sprawozdania finansowego, zysku bilansowego roku
ubiegłego z konta 860;
2) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków budżetowych z konta
223;
3) wpływ środków przeznaczonych na finansowanie inwestycji;
4) różnice z aktualizacji środków trwałych;
5) nieodpłatne otrzymanie środków trwałych i inwestycji;
6) wartość aktywów przejętych od zlikwidowanych jednostek;
7) wartość aktywów otrzymanych w ramach centralnego zaopatrzenia.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn
zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki.
Konto 800 wykazuje na koniec roku saldo Ma, które oznacza stan funduszu jednostki.
Konto 800 Fundusz jednostki
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przeksięgowanie w roku następnym pod datą przyjęcia sprawozdania
finansowego, ujemnego wyniku finansowego z konta 860.
 Przeksięgowanie zrealizowanych przez jednostkę dochodów
budżetowych (pod datą okresowego sprawozdania budżetowego o
dochodach lub 31 grudnia).
 Nieodpłatnie przekazanie:
 środków trwałych (wartość nieumorzona),
 inwestycji.
 Wartość nieumorzona środków trwałych uznanych za niedobory
niezawinione.
 Wartość nieumorzona środków trwałych wycofanych z eksploatacji na
skutek zużycia (pod datą postawienia środków trwałych w stan
likwidacji).
 Zmniejszenie wartości ewidencyjnej środków trwałych na skutek
aktualizacji wyceny (wartość brutto).
 Zwiększenie wartości dotychczasowego umorzenia związane z
podwyższeniem wartości początkowej środków trwałych w związku z
aktualizacją ich wartości początkowej.
 Zobowiązania przejęte od zlikwidowanych (połączonych) jednostek.
Zapisy na stronie Ma

Przeksięgowanie w roku następnym pod datą przyjęcia sprawozdania
finansowego, dodatniego wyniku finansowego roku ubiegłego z konta
860.
 Przeksięgowanie zrealizowanych przez jednostkę wydatków
budżetowych (pod datą okresowego sprawozdania budżetowego o
wydatkach lub 31 grudnia).
 Zwiększenie wartości ewidencyjnej środków trwałych na skutek
aktualizacji wyceny (wartość brutto).
 Nieodpłatnie otrzymane z tytułu darowizny:
 środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne (podstawowe) w
wartości wynikającej z wyceny,
 inwestycje.
Konto przeciwstawne
860
222
011
080
240
011
011
071
201,231,234,240
860
223
011
011,020
080
31

Otrzymane nieodpłatne od jednostek budżetowych:
środków trwałych (wartość dotychczasowa netto),
inwestycji.
 Przejęte od zlikwidowanych (połączonych) jednostek:
• środki trwałe, wartości niematerialne i prawne w wartości netto oraz
inwestycje,
• środki pieniężne,
• należności,
• materiały.


011,020
080
011,020,080
130,135
konta zespołu 2
310
2)Konto 851 - "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych"
Konto 851 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych.
Środki pieniężne tego funduszu, wyodrębnione na specjalnym rachunku bankowym, ujmuje się na koncie 135
"Rachunki środków funduszy specjalnego przeznaczenia". Pozostałe środki majątkowe ujmuje się na
odpowiednich kontach działalności podstawowej jednostki (z wyjątkiem kosztów i przychodów podlegających
sfinansowaniu z funduszu).
Ewidencja szczegółowa do konta 851 powinna pozwolić na wyodrębnienie:
1) stanu, zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z podziałem według źródeł
zwiększeń i kierunków zmniejszeń;
2) wysokości poniesionych kosztów i wysokości uzyskanych przychodów przez poszczególne rodzaje
działalności socjalnej.
Saldo Ma konta 851 wyraża stan zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Konto 851 Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Treść operacji
Zapisy na stronie Ma
 Przelew dla innych jednostek środków ZFŚS na finansowanie
wspólnej działalności socjalnej.
 Koszty związane z prowadzoną przez jednostkę działalnością
socjalną zapłacone jako zobowiązania z tytułu:
a. dostaw i usług,
b. naliczonych wynagrodzeń,
c. składek na ubezpieczenia społeczne pokrywanych przez
pracodawcę,
d. zwrotu pracownikom równowartości pokrytych przez nich
kosztów działalności socjalnej,
• świadczenia własnej działalności eksploatacyjnej.
 Koszty z tytułu:
• świadczenia urlopowego wypłaconego nauczycielom w wysokości
odpisu podstawowego,
• zapłaconych lub naliczonych kar i odsetek za nieterminową zapłatę
zobowiązań,
• przedawnienia lub odpisania należności
 Zmniejszenia funduszu z tytułu umorzenia pożyczek z ZFŚS lub
innych należności.
 Odpisy aktualizujące należności wątpliwe tego funduszu.
Zapisy na stronie Ma
 Wpływ środków do kasy lub na rachunek ZFŚS
 Odsetki bankowe od środków na rachunku bankowym.
 Przypisane odsetki od pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe i
innych należności.
 Równowartość świadczeń działalności socjalnej na rzecz
działalności eksploatacyjnej
Konto przeciwstawne
135,240
201
231
229
234
240
231
135,201,240
201,234,240
234,240
290
135,240
135
234,240
135,240
32

Zmniejszenie odpisu aktualizującego należności w przypadku
ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu.
240
3)Konto 860 - "Wynik finansowy"
Konto 860 służy do ustalania wyniku finansowego jednostki.
W końcu roku obrotowego na stronie Wn konta 860 ujmuje się sumę:
1) poniesionych kosztów, w korespondencji z kontem: 400, 401,402, 403, 404, 405 i 409;
2) wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu lub nabycia, w korespondencji z kontem 730, oraz
materiałów, w korespondencji z kontem 760;
3) kosztów operacji finansowych, w korespondencji z kontem 751, oraz pozostałych kosztów operacyjnych, w
korespondencji z kontem 761;
6) strat nadzwyczajnych w korespondencji z kontem 771.
Na stronie Ma konta 860 ujmuje się w końcu roku obrotowego sumę:
1) uzyskanych przychodów, w korespondencji z poszczególnymi kontami zespołu 7;
2) zysków nadzwyczajnych, w korespondencji z kontem 770.
Saldo konta 860 wyraża na koniec roku obrotowego wynik finansowy jednostki, saldo Wn - stratę netto, saldo
Ma - zysk netto. Saldo jest przenoszone w roku następnym, pod datą przyjęcia sprawozdania finansowego, na
konto 800.
Konto 860 Wynik finansowy
Treść operacji
Zapisy na stronie Wn
 Przeniesienie w końcu roku poniesionych koszty działalności (wg
rodzaju).
 Przeniesienie w końcu roku wartości w cenie zakupu lub nabycia
sprzedanych materiałów.
 Przeniesienie w końcu roku kosztów operacji finansowych.
 Przeniesienie w końcu roku pozostałych kosztów operacyjnych.
 Przeniesienie w końcu roku strat nadzwyczajnych.
 Przeksięgowanie dodatniego wyniku finansowego (zysku netto) za
rok ubiegły (pod datą przyjęcia sprawozdania finansowego.
Zapisy na stronie Ma
 Przeniesienie w końcu roku przychodów z tytułu dochodów
budżetowych
 Przeniesienie w końcu roku przychodów finansowych.
 Przeniesienie w końcu roku pozostałych przychodów operacyjnych.
 Przeniesienie w końcu roku zysków nadzwyczajnych.
 Przeksięgowanie ujemnego wyniku finansowego (straty netto) za rok
ubiegły (pod datą sprawozdania finansowego).
Konto przeciwstawne
400,401,402,403,404,405,409
761
751
761
771
800
720
750
760
770
800
2. Konta pozabilansowe.
Na kontach pozabilansowych obowiązuje jednostronna dekretacja.
1)Konto 975 - "Wydatki strukturalne"
Konto 975 służy do ewidencji wydatków strukturalnych w jednostkach, w których ewidencja wydatków
strukturalnych nie jest uwzględniona w ewidencji analitycznej prowadzonej do kont bilansowych.
Na stronie Wn konta 975 ujmuje się wartość zrealizowanych wydatków strukturalnych według klasyfikacji
wydatków strukturalnych.
Na stronie Ma konta 975 ujmuje się wartość wydatków strukturalnych.
2) Konto 980 - "Plan finansowy wydatków budżetowych"
Konto 980 służy do ewidencji planu finansowego wydatków budżetowych dysponenta środków budżetowych.
Na stronie Wn konta 980 ujmuje się plan finansowy wydatków budżetowych oraz jego zmiany. Na stronie Ma
konta 980 ujmuje się:
1) równowartość zrealizowanych wydatków budżetu;
33
2) wartość planu niewygasających wydatków budżetu do realizacji w roku następnym;
3) wartość planu niezrealizowanego i wygasłego.
Ewidencja szczegółowa do konta 980 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego wydatków
budżetowych.
Konto 980 nie wykazuje na koniec roku salda.
3)Konto 998 - "Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego"
Konto 998 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetowych ujętych w planie finansowym
jednostki budżetowej danego roku budżetowego oraz w planie finansowym niewygasających wydatków
budżetowych ujętych do realizacji w danym roku budżetowym.
Na stronie Wn konta 998 ujmuje się:
1) równowartość sfinansowanych wydatków budżetowych w danym roku budżetowym;
2) równowartość zaangażowanych wydatków, które będą obciążały wydatki roku następnego.
Na stronie Ma konta 998 ujmuje się zaangażowanie wydatków, czyli wartość umów, decyzji i innych
postanowień, których wykonanie spowoduje konieczność dokonania wydatków budżetowych w roku
bieżącym.
Ewidencja szczegółowa do konta 998 jest prowadzona według podziałek klasyfikacyjnych planu finansowego,
z wyodrębnieniem planu niewygasających wydatków.
Na koniec roku konto 998 nie wykazuje salda.
4)Konto 999 - "Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat"
Konto 999 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetowych przyszłych lat oraz
niewygasających wydatków, które mają być zrealizowane w latach następnych.
Na stronie Wn konta 999 ujmuje się równowartość zaangażowanych wydatków budżetowych w latach
poprzednich, a obciążających plan finansowy roku bieżącego jednostki budżetowej lub plan finansowy
niewygasających wydatków przeznaczony do realizacji w roku bieżącym.
Na stronie Ma konta 999 ujmuje się wysokość zaangażowanych wydatków lat przyszłych.
Ewidencja szczegółowa do konta 999 jest prowadzona według podziałek klasyfikacyjnych planu finansowego,
z wyodrębnieniem planu niewygasających wydatków.
Na koniec roku konto 999 może wykazywać saldo Ma oznaczające zaangażowanie wydatków budżetowych lat
przyszłych.
34
Załącznik Nr 2
do Zarządzenia Nr 1/2011
Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance
z dnia 3 stycznia 2011 roku
Metody wyceny aktywów i pasywów
W oparciu o przepisy zawarte w rozdziale 4 ustawy o rachunkowości, z uwzględnieniem przepisów
szczególnych w rozporządzeniu, ustala się następujące zakładowe metody wyceny aktywów i pasywów:
1. Przy wycenie majątku likwidowanych jednostek lub postawionych w stan likwidacji stosuje się zasady
wyceny ustalone w ustawie o rachunkowości dla jednostek kontynuujących działalność, chyba że przepisy
dotyczące likwidacji stanowią inaczej.
2. Wycena składników aktywów trwałych.
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w trakcie roku obrotowego wprowadza się do ewidencji
według ich wartości początkowej, która wyceniana jest w zależności od sposobu ich nabycia wg:
 ceny nabycia - w przypadku nabycia w drodze kupna;
 kosztów wytworzenia - w przypadku wytworzenia we własnym zakresie;
 wartości rynkowej - w przypadku otrzymania w drodze darowizny, z tym zastrzeżeniem, że jeżeli
stosowna umowa wskazuje niższą wartość, wówczas do ewidencji przyjmuje się wartość określoną w
umowie.
W jednostce występują również środki trwałe otrzymane nieodpłatnie na mocy stosownej decyzji, te składniki
aktywów przyjęto do ewidencji w wartości określonej w tej decyzji.
Określona powyżej wartość początkowa podlega przeszacowaniu, jeżeli na mocy odrębnych przepisów
podlegać będą one aktualizacji wyceny.
Wartość początkowa środków trwałych podlega podwyższeniu o wartość nakładów poniesionych na ich
ulepszenie. Z tym jednak zastrzeżeniem, że jeżeli ulepszenie to polega na instalacji części składowej lub
peryferyjnej o jednostkowej wartości nieprzekraczającej 3500 zł, to wartość ta obciąża koszty w momencie ich
poniesienia i nie powiększa wartości początkowej środka trwałego, w którym zostały zainstalowane.
W bilansie środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne wykazuje się w wartości netto stanowiącej
różnicę ich wartości początkowej i dotychczasowego umorzenia.
Odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych dokonuje się
jednorazowo za okres całego roku obrotowego według stawek określonych w przepisach o podatku
dochodowym od osób prawnych. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości do 3500 zł
umarza się jednorazowo przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania. W tym samym trybie,
niezależnie od wartości, umarza się książki i inne zbiory biblioteczne, środki dydaktyczne, odzież, meble i
dywany.
Zbiory biblioteczne stosownie do metody ich nabycia wycenia się:
 w cenie nabycia - w przypadku kupna,
 przez komisyjne określenie ich wartości - w przypadku otrzymania w drodze darowizny.
Inwestycje (środki trwałe w budowie) - wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w
bezpośrednim związku z ich nabyciem (wytworzeniem) pomniejszonych o ewentualne odpisy z tytułu trwałej
utraty wartości.
Pozostałe aktywa trwałe w jednostce nie występują.
3. Wycena rzeczowych aktywów obrotowych.
 stan materiałów odpisywanych w koszty w momencie zakupu, ustalony w drodze spisu z natury,
wycenia się w cenach zakupu wynikających z ostatnich faktur,
 surowce tj. artykuły spożywcze przeznaczone do przygotowywania posiłków w stołówce szkolnej
wycenia się w cenie nabycia, dla tych składników majątku prowadzi się ewidencję ilościowowartościową, a ich rozchód i stany ustala się metodą FIFO.
Inne składniki rzeczowych aktywów trwałych w jednostce nie występują.
4. Wycena rozrachunków.
Należności i zobowiązania na dzień ich powstania wycenia się i ewidencjonuje w księgach rachunkowych
według wartości nominalnej. Na koniec każdego kwartału i na dzień bilansowy wycenia się je w kwocie
wymagającej zapłaty, obejmującej kwotę główną powiększoną o należne odsetki zwłoki w zapłacie ustawowe.
W jednostce nie występują należności i zobowiązania nominowane w walucie obcej.
1
Odpisów aktualizujących należności dokonuje się na dzień bilansowy, według zasad określonych w ustawie o
rachunkowości, z tym że odpisy aktualizujące należności dotyczących ZFŚS obciążają ten fundusz.
Odpisów aktualizujących dokonuje się szczególności w odniesieniu do:
 należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości - do wysokości
należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem,
 należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek
dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego w pełnej wysokości
należności,
 należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny
sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest
prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,
 należności, których dochodzenie skierowane zostało na drogę postępowania sądowego,
 należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których
uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot.
Nie dokonuje się odpisów aktualizujących należności wskazanych wyżej, w przypadku gdy zostały one
zapłacone do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.
5. Wycena pozostałych aktywów i pasywów.
W jednostce nie występują rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne oraz tytuły do tworzenia rezerw na
przyszłe zobowiązania.
Środki pieniężne, fundusze oraz pozostałe aktywa i pasywa - wg wartości nominalnej.
2
Załącznik Nr 3
do Zarządzenia Nr 1/2011
Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance
z dnia 3 stycznia 2011 roku
Wykaz zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe
1. Zbiory danych stanowiące księgi rachunkowe przedstawiają poniższe tabele:
Tabela 1 Zbiory danych.
Lp.
Nazwa zbioru
Struktura zbioru
Funkcja przetwarzania danych
1
2
1.Do_nagl.dbf
3
Id-dokumentu
Autor
Księgujący
Data_wprowadzenia
Data_dokumentu
Data_operacji
Data_księgowania
Numer_dziennika
Numer_dokumentu
Opis
Stan-gotowości
Id_numi
Id_dz
2.
Do_poz.dbf
Id_dokumentu
Pozycja
Dekret
4
Wewnętrzny identyfikator
dokumentu.
Kod użytkownika dokonującego
zapisu rekordu jako ostatni.
Kod użytkownika księgującego
dokument.
Data i czas ostatniego zapisu
dokumentu.
Data dokumentu źródłowego.
Data zdarzenia gospodarczego.
Data i czas zaksięgowania
dokumentu.
Nadany automatycznie numer
dziennika.
Numer operacyjny dokumentu
nadawany przez operatora.
Opis treści dokumentu.
Pole pomocnicze przechowujące
w formie numerycznego kodu
wynik automatycznego badania
poprawności dokumentu.
Kod wzorca numeracji do zapisu
w polu numer_dokumentu.
Kod dziennika obrotów, do
którego przypisano dokument.
Wewnętrzny identyfikator
dokumentu.
Numer pozycji pod którą
zawarte w rekordzie informacje
(kwota, konto itd.) Występują w
dokumencie. Określa względne
położenie rekordu wobec innych
rekordów reprezentujących treść
tego samego dokumentu.
Wartość od 1 do 999.
Numer kolejny w pozycji
dokumentu. Określa kolejność,
w jakiej prezentowane są rekordy
w ramach jednej pozycji
dokumentu. Wartość od 1 do
999.
Funkcja w
organizacji ksiąg
5
Jest
elementem
dziennika
obrotów.
Zbiór ten
zawiera
elementy
dziennika,
kont
analitycznych i
syntetycznych.
1
Strona
Konto
Id_poz
Treść
Fundusz
Zadanie
Placówka
Kontrahent
Osoba
Id-dekretu
Pole kodujące stronę konta,
może zawierać jedna z dwu
wartości: „d” - strona wn lub „k”
- strona ma.
Pięcioznakowy kod konta
odpowiadający polu id_konta z
tabeli „plankont.dbf”.
Kod odpowiadający podziałce
klasyfikacji budżetowej.
Opis treści dekretu.
Kod symbolu funduszu.
Kod symbolu zadania.
Kod placówki, której dotyczy
dekret.
Kod symbolu kontrahenta.
Pole nie używane.
Wewnętrzny identyfikator
dekretu. Wartość tego pola jest
unikalna dla każdego rekordu w
zbiorze „do_poz.dbf”
Tabela 2 obejmująca wykaz pozostałych ksiąg rachunkowych.
Lp.
Księga rachunkowa
Forma księgi rachunkowej
1.
Konta ksiąg pomocniczych nieobjęte zbiorem „do_poz.dbf”.
1.1. Środki trwałe – drugi stopień analityki.
Tabela środków trwałych.
1.2. Wartości niematerialne i prawne.
Księga inwentarzowa.
1.3
Pozostałe środki trwałe.
Księga inwentarzowa.
1.4. Zbiory biblioteczne.
Księga inwentarzowa.
1.5. Umorzenie środków trwałych oraz wartości
Tabele umorzeń poszczególnych obiektów
niematerialnych i trwałych.
inwentarzowych.
1.6. Indywidualne kartoteki wynagrodzeń
Kartoteki stanowiące wydruki komputerowe z
pracowniczych.
programu płacowego Płace Optivum.
1.7. Materiały.
Luźne kartoteki magazynowe na standardowych
drukach akcydensowych.
1.8. Operacje sprzedaży.
Rejestr sprzedaży VAT – wydruk komputerowy
w układzie niezbędnym do prawidłowego
rozliczania podatku VAT.
2.
Zestawienie obrotów i sald kont księgi
Wydruk komputerowy z programu Księgowość
głównej.
Optivum w układzie określonym w artykule 18
ust. 1 ustawy o rachunkowości.
3.
Zestawienie sald kont ksiąg pomocniczych.
Wydruk komputerowy z programu Księgowość
Optivum w układzie jak dla zestawienia obrotów
i sald kont księgi głównej.
4.
Zestawienie budżetowe.
Wydruk komputerowy z programu Księgowość
Optivum w układzie paragrafowym z podziałem
zgodnym z planem finansowym.
2
Księgowość Optivum
Opis systemu przetwarzania danych
w rozumieniu ustawy o rachunkowości z 29 września 1994 r.
wraz z późniejszymi zmianami
1. Wykaz zbiorów stanowiących księgi rachunkowe (art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. b; ustawa o rachunkowości z 29 września 1994
r. wraz z późniejszymi zmianami).
Zbiory bazy danych programu Księgowość Optivum służą do przechowywania danych potrzebnych do
prowadzenia rachunkowości przy użyciu komputera. Należą do nich:
 Dziennik.
Zbiory do_nagl.dbf i do_poz.dbf - służą do przechowywania zaksięgowanych w dzienniku obrotów zapisów
księgowych, czyli odpowiednio - nagłówka i poszczególnych kwot. Zbiory te stanowią logiczną całość, tzn.
system nie dopuszcza do sytuacji, w której zapis nagłówkowy nie posiadałby odpowiednika w zbiorze do_poz
w postaci przynajmniej jednej kwoty. Wpisywane do zbiorów zapisy otrzymują automatycznie kolejny numer
ewidencyjny pozycji wskazanego dziennika. O ich chronologii decyduje sekwencja, w jakiej uprawniony
operator programu uruchamia funkcję księgowania dokumentów w tzw. buforze. Informacja o osobie
odpowiedzialnej za wprowadzenie zapisu do dziennika jest zapamiętywana wraz z nadanym numerem
ewidencyjnym w momencie fizycznego zapisu w zbiorze dojiagl. Od tej chwili tak wprowadzony zapis nie
podlega jakiejkolwiek edycji ani kasowaniu aż do momentu zamknięcia roku obrachunkowego następującego
po roku obrotowym, do którego on należy.
Na wspomniany bufor składają się zbiory buf_nagl.dbf i buf_poz.dbf. Służą one do przechowywania zapisów
księgowych do momentu osiągnięcia przez nie właściwego poziomu poprawności kwalifikującego je do
zaksięgowania. Podczas pobytu w buforze zapis może być poprawiany i modyfikowany, w tym również
usuwany. Informacja o osobie ostatnio zmieniającej trwale zapis jest zapamiętywana wraz z nagłówkiem w
zbiorze buf_nagl. Zapisy w zbiorach bufora otrzymują numer pomocniczy, niezależny od numeru
ewidencyjnego dziennika nadawanego w momencie księgowania.
Wymienione zbiory stanowią jedyną podstawę dla zestawień i sprawozdań tworzonych przez program.
 Księga główna.
Plankont.dbf - jest to zbiór przechowujący wykaz kont używanych w systemie przetwarzania danych. Dotyczy
on zarówno kont syntetycznych zakładowego planu kont, jak i ewentualnych kont analitycznych. Ustalenie
zapisów na określonym koncie odbywa się poprzez zestawienie zapisów z dziennika obrotów dotyczących
tego konta. Obowiązuje zasada zgodności sumy sald kont analitycznych z saldem nadrzędnego konta
syntetycznego. Konto syntetyczne może występować w roli własnej analityki, tzn. możliwa jest dekretacja na
konto syntetyczne posiadające analitykę. W takiej sytuacji we wszelkich zestawieniach wyraźnie zaznaczana jest
rola, w jakiej dane konto syntetyczne wystąpiło - obrotowej czy ewidencyjnej (jal saldo konta księgi głównej).
 Księgi pomocnicze.
W odniesieniu do ewidencji ujmowanej w jednostkach pieniężnych księgi pomocnicze występują w postaci
niewyodrębnionego fizycznie zbioru - jak kartoteka zapisów na kontach analitycznych lub tzw. zapisów
skojarzonych z elementami odpowiedniego słownika księgi pomocniczej. Do grupy tej należ; kontrahe.dbf zbiór słownikowy rozrachunków z kontrahentami i pracownikom globpoz.dbf, globkb.dbf - słownik
stosowanych klasyfikacji budżetowych W odniesieniu do ewidencji realizujących specyficzne zadania
wykraczające póz podstawowy zakres lub operujących na jednostkach naturalnych (np. ewidencja ilościowych
i ilościowo-wartościowych) za ich obsługę odpowiadają osobą programy nie będące częścią składową
programu Księgowość Optivum i pominięte w niniejszym opisie.
Ich wspólną cechą jest możliwość automatycznego generowania zapisów w bufora dziennika obrotów. Taki
zapis jest wyraźnie oznaczony co do źródła ich pochodzenia zarówno w odniesieniu do programu, z którego
pochodzi, jak i co di numeru dokumentu źródłowego i osoby zlecającej zapis. Informacja ta jest
prezentowana na podstawie zbioru nodes.dbf.
 Zestawienia.
Program nie przechowuje zestawień w osobnych zbiorach. Są one generowane m żądanie operatora z
uwzględnieniem zadanych ograniczeń (dat dokumentów, kont klasyfikacji budżetowych, kontrahentów,
dzienników, zadań, funduszy, placówek itd.) i realizowane poprzez wybór spełniających te kryteria zapisów
księgowych z dziennika (lub bufora) dokumentów. Zestawienia te są prezentowane w formie tabel i
czytelnych wydruków.
2. Dokumentacja sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych (art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. c; ustawa o rachunkowości z 29
września 1994 r. wraz z późniejszymi zmianami).
Księgi rachunkowe zawarte w bazie danych programu Księgowość Optivum obsługiwane są przez program
3
zawarty w pliku ksiegowosc.exe. Uruchomienie go powoduje prezentację i możliwość uruchomienia
przewidzianych w programie funkcji i modułów szczegółowo opisanych w „Podręczniku użytkownika
programu Księgowość Optivum" stanowiącym załącznik do zestawu.
Za spójność logiczną i fizyczną zbiorów bazy danych odpowiada program adm2000.exe. Jego uruchomienie
jest kontrolowane przez program zasadniczy, tj. ksiegowosc.exe i nie jest możliwe w inny sposób.
W zakresie programowych zasad ochrony danych program udostępnia opisane w „Podręczniku użytkownika"
mechanizmy:
 kopiowanie danych;
 ochronę dostępu do programu (mogą z niego korzystać wyłącznie opisani w programie
użytkownicy znający hasło);
 możliwość zdefiniowania praw użytkowników;
 szyfrowanie ważnych dla systemu plików, np. słownika uprawnień operatorów;
 rejestracja przebiegu ewidencji - osoby, daty i godziny wpisu, czynności - w dzienniku obrotów i
buforze w dodatkowym pliku o nazwie log.dbf;
 rejestracja osoby ostatnio zapisującej zmiany w dokumencie i - niezależnie - rejestracja daty i
godziny księgowania dokumentu oraz osoby wykonującej tę operację.
Sposób i zakres zastosowania powyższych mechanizmów (terminy wykonywania kopii zapasowych,
ograniczenie dostępu sieciowego niepowołanym użytkownikom, fizyczny dostęp do komputera będącego
serwerem plików, określenie uprawnień poszczególnych operatorów programu) są określane i pilnowane
przez Klienta, a nie producenta oprogramowania.
3. Utrzymywanie zasobów informacyjnych systemu rachunkowości (art. 13 ust. 2-5; ustawa o rachunkowości z 29 września
1994 r. wraz z późniejszymi zmianami).
Program Księgowość Optivum zawarty w plikach ksiegowosc.exe i adm2000.exe stanowi kompletne i wydajne
narzędzie umożliwiające uzyskiwanie czytelnych informacji bazujących na danych przechowywanych w
zarządzanych przez program zbiorach. Przyjmują one postać zestawień tabelarycznych i innych, które można
wydrukować. Istnieje także opcja eksportu zawartych w zbiorach zapisów księgowych w formie tabeli płaskiej
do programu arkusza kalkulacyjnego. Program zawiera również funkcje umożliwiające przeniesienie kompletu
zbiorów na inny nośnik w formie kopii. Program nie ogranicza wyboru nośnika przez operatora, stawiając
jedynie wymaganie, aby był to nośnik o dostępie do zapisu kontrolowanym przez środowisko systemu
operacyjnego, w którym przewidziana została praca programu.
Każdy wydruk tworzony przez program i zestawienie prezentowane na ekranie są trwale oznaczone w sposób
umożliwiający jednoznaczne określenie jednostki, której dotyczą, księgi rachunkowej, programu przetwarzania
oraz zakresu dat i terminu wykonania.
Wydruki dziennika obrotów i zestawienia obrotów i sald składają się z automatycznie i ciągle numerowanych
w trakcie roku obrotowego stron oznaczonych w zakresie sum cząstkowych na stronie z i do przeniesienia.
Kontrola ciągłości zapisów ksiąg rachunkowych jest dokonywana w trakcie sprawdzenia i porządkowania
danych - funkcji uruchamianej na żądanie uprawnionego operatora.
4. Prowadzenie dziennika (art. 14 ust. 1 i 4; ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r. wraz z późniejszymi
zmianami).
Przyjęte w programie Księgowość Optivum rozwiązania umożliwiają każdemu ostatecznie sprawdzonemu i
zaakceptowanemu do księgowania zapisowi księgowemu uzyskanie automatycznie nadanego, kolejnego
numeru ewidencyjnego w ramach wybranego dziennika obrotów. Odbywa się to w trakcie operacji
księgowania polegającej na fizycznym przeniesieniu zapisu ze zbiorów bufora do zbiorów dziennika obrotów i
łączy się z zapisaniem informacji o dacie i godzinie wykonania operacji oraz osobie za nią odpowiedzialnej.
Z uwagi na przyjęte w programie zasady przechowywania i obróbki danych uzgadnianie obrotów dziennika z
obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej odbywa się automatycznie i na bieżąco. Wynika to z
faktu, że program nie przechowuje zestawień w osobnych plikach w trakcie roku obrotowego, a tworzy je na
żądanie operatora na zadany dzień na podstawie zapisów księgowych dziennika.
5. Dowody źródłowe ( w art. 20 ust.5; ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r. wraz z późniejszymi zmianami).
Wprowadzanie do zbiorów bazy danych programu dowodów źródłowych odbywa się poprzez
wyspecjalizowany moduł tzw. bufora. Każda komputerowa reprezentacja dokumentu papierowego zawiera
komplet informacji nagłówkowych (data operacji, data dokumentu, kolejny numer operacyjny, opis treści, data
i godzina wprowadzenia, dane osoby wprowadzającej) oraz informacji dekretacyjnych o szczegółach treści
dokumentu -kwota, konto, placówka itd.
W sytuacji gdy dowód nie jest wprowadzany ręcznie przez operatora, a powstał w wyniku automatycznego
eksportu z innego modułu, uwidaczniana jest informacja o źródle pochodzenia wpisu z podaniem nazwy
aplikacji i oryginalnego numeru dokumentu będącego jego podstawą. Co więcej - istnieje możliwość
4
bezpośredniego obejrzenia wspomnianego dokumentu w oknie aplikacji pomocniczej (np. programu
magazynowego lub rejestrującego faktury) ze wszystkimi jego szczegółami - również z danymi osoby
wprowadzającej. Za zgodność informacji zawartych w oryginale i wyeksportowanym do Księgowości Optivum
dokumencie odpowiadają automatyczne procedury bazy danych. Za zapewnienie właściwego stopnia ochrony
danych źródłowych odpowiadają uprawnieni poprzez system haseł operatorzy aplikacji wchodzących w skład
pakietu Finanse Optivum.
Ostateczną decyzję co do poprawności danych zawartych zarówno w zapisie mającym swe źródło w aplikacji
zewnętrznej, jak i wprowadzanym manualnie na podstawie dokumentu papierowego podejmuje operator
przed zaksięgowaniem dokumentu. Do tego czasu zapis jest otwarty na wszelkie zmiany z wykasowaniem
włącznie.
6. Ochrona zapisów w księgach (w art. 23 ust. 1, art. 24 ust.4 pkt.3; ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r. wraz
z późniejszymi zmianami) KsięgowośćOptivum wraz z systemem operacyjnym, dla którego została napisana, udostępnia
narzędzia i procedury ochrony przed zniszczeniem, nieuprawnioną modyfikacją i ukryciem zapisu. Część znajdująca się
bezpośrednio w zakresie funkcjonalnym programu to procedury porządkowania i weryfikacji danych, ich szyfrowania,
procedura chronionego dostępu do programu tylko dla osób o znanym programowi identyfikatorze i haśle oraz system
zróżnicowanych uprawnień dla poszczególnych operatorów.
Dodatkowo zakłada się, że właściwy poziom zabezpieczenia i ochrony danych programu osiąga się poprzez
zdefiniowanie dostępów do katalogów i plików programu z poziomu systemu operacyjnego tylko
upoważnionym osobom oraz fizyczną ochronę danych poprzez ograniczenie dostępu do komputera
przechowującego bazę danych (osobne zamykane pomieszczenie lub szafa sterownicza).
Konieczną składową systemu ochrony i zabezpieczenia jest ustalenie osób odpowiedzialnych za realizowanie
zasad i harmonogramu wykonywania kopii zapasowych na nośniki o wymaganej niezawodności zapisu
(nagrywarki CD, streamery, napędy MO, macierze dyskowe itp.). Program udostępnia niezbędne procedury
rejestracji i wykonywania kopii.
7. Sprawdzalność ksiąg. (art. 24 ust.4 pkt. 1 i 4; ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r. wraz z późniejszymi
zmianami).
Dostęp do zbiorów danych zastrzeżony jest dla uprawnionego operatora w dowolnie wybranym czasie i
objawia się poprzez możliwość skorzystania z wybranego zestawienia lub bezpośredni podgląd zawartości
dzienników za pomocą wyspecjalizowanego modułu.
Zestawienia można wykonywać za dowolny okres sprawozdawczy w ramach zakresu dat przechowywanych w dziennikach
dokumentów. Maksymalnie może on obejmować dwa kolejne, następujące po sobie lata obrachunkowe: bieżący i poprzedni.
Opis systemu informatycznego rachunkowości
Wykaz oprogramowania prezentuje poniższa tabela:
Lp.
Nazwa programu
Producent
Numer
Wersja programu Data
rozpoczęcia
licencji
eksploatacji
1.
Księgowość
Vulcan sp z o.o.
008155
10.02.
01.01.2003
Optivum
2.
Płace Optivum
Vulcan sp z o.o.
008155
10.03.
01.03.2001
Użytkowane przez jednostkę programy tworzą zintegrowany system przetwarzania danych. Komunikacja
pomiędzy modułem głównym, którym jest KsięgowośćOptivum a aplikacją PłaceOptivum odbywa się drogą
elektroniczną poprzez import/eksport danych. Wszystkie księgi rachunkowe prowadzone z użyciem
komputera przenosi się na płytę CD–ROM jednokrotnego zapisu – na koniec roku obrotowego.
5
Określenie systemu ochrony danych i zbiorów
1. System rachunkowości informatycznej podlega szczególnej ochronie, stąd realizowana jest polityka
bezpieczeństwa.
2. Ochrona zapisów w księgach (art.23 ust. 1, art. 24 ust.4 pkt.3; ustawa o rachunkowości z 29 września 1994
r. wraz z późniejszymi zmianami) Księgowość Optivum wraz z systemem operacyjnym, dla którego
została napisana, udostępnia narzędzia i procedury ochrony przed zniszczeniem, nieuprawnioną
modyfikacją i ukryciem zapisu. Część znajdująca się bezpośrednio w zakresie funkcjonalnym programu to
procedury porządkowania i weryfikacji danych, ich szyfrowania, procedura chronionego dostępu do
programu tylko dla osób o znanym programowi identyfikatorze i haśle oraz system zróżnicowanych
uprawnień dla poszczególnych operatorów.
3. Dodatkowo zakłada się, że właściwy poziom zabezpieczenia i ochrony danych programu osiąga się
poprzez zdefiniowanie dostępów do katalogów i plików programu z poziomu systemu operacyjnego tylko
upoważnionym osobom oraz fizyczną ochronę danych poprzez ograniczenie dostępu do komputera
przechowującego bazę danych. Bazy danych przechowywane są na odrębnym serwerze.
4. Konieczną składową systemu ochrony i zabezpieczenia jest ustalenie osób odpowiedzialnych za
realizowanie zasad i harmonogramu wykonywania kopii zapasowych na nośniki o wymaganej
niezawodności zapisu. Program udostępnia niezbędne procedury rejestracji i wykonywania kopii.
5. Programowa ochrona danych realizowana jest przez reglamentację dostępu danych poprzez system haseł
identyfikujących poszczególnych użytkowników, którym nadaje się odpowiednie uprawnienia dostępu do
danych i ich przetwarzania. Uprawnienia poszczególnym użytkownikom nadaje główny księgowy.
6
Załącznik Nr 4
do Zarządzenia Nr 1/2011
Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance
z dnia 3 stycznia 2011 roku
Instrukcja obiegu i kontroli dokumentów
PODSTAWY PRAWNE
§1
Instrukcja została opracowana na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości ((Dz. U.
2009, Nr 152, poz. 1223 ze zm.), oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U.
2009 Nr 157, poz.1240 ze zm.).
POSTANOWIENIA OGÓLNE
§2
1. Określenia użyte w niniejszej instrukcji oznaczają:
 jednostka – Szkoła Podstawowa we Wrocance,
 kierownik jednostki – dyrektor szkoły,
 główny księgowy – osoba, której powierzono prowadzenie rachunkowości jednostki,
 OAS - Ośrodek Administracji Szkolnej Miejsce Piastowe, jednostka utworzona w celu zapewnienia
obsługi finansowo księgowej szkół prowadzonych przez Gminę Miejsce Piastowe.
2. Cele instrukcji :
 zapewnienie właściwej organizacji i techniki w procesie tworzenia kontroli,
 przepływu i archiwizowania dokumentów,
 dostosowanie dokumentacji do wymagań określonych w przepisach dotyczących rachunkowości,
podatków, sprawozdawczości budżetowej,
 zagwarantowanie wpływu do księgowości wyłącznie dowodów uprzednio sprawdzonych niewadliwych i
rzetelnych,
 zapewnienie sprawnego i terminowego przepływu dokumentów i informacji.
1.
2.
3.
4.
5.
POJĘCIE I CECHY PRAWIDŁOWEGO DOWODU KSIĘGOWEGO
§3
Pod pojęciem dowodu księgowego rozumie się wszelkie dokumenty pisemnie odzwierciedlające dokonanie
operacji gospodarczej, finansowej lub rozliczeniowo – księgowej w określonym miejscu i czasie.
Za równoważne z dowodem księgowym uważa się również zapisy księgowe wprowadzone automatycznie
drogą elektroniczną oraz generowane w systemie informatycznej rachunkowości na podstawie danych
zawartych już w księgach.
Zapisy w księgach rachunkowych prowadzi się wyłącznie na podstawie rzetelnych, kompletnych,
bezbłędnych i uprzednio sprawdzonych pod względem formalnym, rachunkowym i merytorycznym
dowodów księgowych, które zostały zakwalifikowane do księgowania.
Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie,
które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym (art. 20 ust.1 ustawy uor).
Dowód księgowy powinien być :
 rzetelny, czyli zgodny z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentuje,
 kompletny,
 wolny od błędów rachunkowych,
 zawierać co najmniej dane i informacje określone w art. 21 ust.1 ustawy uor :
 określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,
 określenie stron (nazwy, adresy) dokonywających operacji gospodarczej,
 opis operacji oraz jej wartość,
 datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inna datą – także datę sporządzenia
dowodu,
 podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,
 stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowanie dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez
wskazanie miejsca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis
osoby odpowiedzialnej za te wskazania.
1
6. Dowody księgowe dzieli się na :
 zewnętrzne obce (otrzymane przez kontrahentów),
 zewnętrzne własne (przekazywane w oryginale kontrahentom),
 wewnętrzne, dotyczące operacji wewnątrz jednostki.
7. Podstawą zapisów mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:
 zbiorcze – służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych, które muszą być w
dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione,
 korygujące poprzednie zapisy,
 zastępcze – wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego,
 rozliczeniowe – ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych.
8. Każdy dokument księgowy powinien być wystawiony w sposób staranny, czytelny i trwały.
9. Dane zawarte w dowodzie nie mogą być zamazywane, wycinane lub usuwane w sposób uniemożliwiający
odczytanie poprzednich danych.
10. Każdy dokument znajdujący się w obiegu winien być oznakowany alfanumerycznie. Wprowadza się
następujący kod znakowania dokumentów:
1. Oznaczenie
alfanumeryczne
oznaczenie placówki
2. Oznaczenie
dziennika częściowego
3. Nr operacji ___________
11. Numer operacyjny nadany jest automatycznie po wprowadzeniu danych z danego dowodu księgowego do
bufora systemu KsięgowośćOptivum. Wpisując numer operacyjny dowodu, stwierdza się, że dowód został
wprowadzony do pamięci komputera i jest gotowy do księgowania. Dowody sporządzane wewnątrz oraz
wyciągi bankowe są oznaczane przez ręczne wpisanie w/w symbolu alfanumerycznego bezpośrednio na
dowodzie.
12. Do programu KsięgowośćOptivum wprowadzane są dowody księgowe (naliczone listy płac) do bufora za
pośrednictwem programu PłaceOptivum w drodze eksportu/importu danych.
KONTROLA DOWODÓW KSIEGOWYCH
§4
1. W jednostce stosuje się następujące rodzaje kontroli:
 kontrole merytoryczną,
 kontrole formalną,
 kontrole rachunkową.
Kontrola merytoryczna dowodów księgowych polega na ustaleniu zgodności danych ze stanem
faktycznym i potwierdzeniu, czy dana operacja faktycznie wystąpiła i czy została przeprowadzona
prawidłowo. Kontrola merytoryczna obcych dowodów księgowych polega w szczególności na
sprawdzeniu, czy:
 dokument został wystawiony przez właściwy podmiot,
 operacji gospodarczych dokonały osoby do tego upoważnione,
 planowana operacja gospodarcza została ujęta w zatwierdzonym planie finansowym,
 dokonana operacja była celowa, tj. czy była zaplanowana do realizacji w okresie, w którym została
dokonana lub wykonanie jej było niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania jednostki, ochrony
mienia itp.,
 dane zawarte w dokumencie odpowiadają rzeczywistości, np.: czy zakres rzeczowy faktycznie został
wykonany, czy prace zostały wykonane w sposób rzetelny i zgodnie z obowiązującymi normami,
 na wykonanie operacji gospodarczej została zawarta umowa: na wykonanie usługi, dostawy itp.,
 zastosowano odpowiednie procedury wynikające z ustawy o zamówieniach publicznych,
 operacja gospodarcza przebiegała zgodnie z prawem.
Kontrola formalna polega na sprawdzeniu, czy: dokument jest zgodny co do formy z uregulowaniami
prawnymi tzn. czy jest kompletny, rzetelny, właściwie sporządzony, na właściwym formularzu, wystawiony
przez osobę uprawnioną, jest czytelny i staranny, operacja gospodarcza została uznana za prawidłową pod
względem merytorycznym.
Kontrola rachunkowa polega na sprawdzeniu, czy dowód księgowy jest wolny od błędów rachunkowych.
Na dowodzie księgowym należy zamieścić opis merytoryczny potwierdzający wykonanie pracy
(usługi/zakupu) wraz z adnotacją o celowości poniesionego wydatku.
2
Uznaje się, że dowód został sprawdzony oraz, że został zakwalifikowany do księgowania, jeżeli bezpośrednio
na dowodzie umieszczona jest adnotacja w formie pieczęci o dokonaniu czynności kontrolnych wraz z datą
ich dokonania i podpisem osoby upoważnionej.
Na dowód sprawdzenia pod względem merytorycznym należy zamieścić na dokumencie klauzulę podpisaną
przez sprawdzającego „sprawdzono pod względem merytorycznym, data i podpis”. Osobą upoważnionymi do
sprawdzenia jest kierownik jednostki. Sprawdzony dowód pod względem formalnym i rachunkowym winien
być opatrzony klauzulą „sprawdzono pod względem formalno-rachunkowym, data i podpis”. Sprawdzenia
pod względem formalno-rachunkowym dokonuje główny księgowy lub osoba przez niego upoważniona.
Stosuje się następujące wzory pieczęci:
Sprawdzono pod względem merytorycznym
dnia ………………podpis………………….
Sprawdzono pod względem
formalno – rachunkowym
dnia ……………podpis…………………
2. Stwierdzone w dokumentach błędy można poprawić przez :
 w dowodach zewnętrznych obcych i zewnętrznych własnych poprzez wystawienie dowodu
korygującego,
 w dowodach wewnętrznych poprzez skreślenie błędnej treści lub kwoty z utrzymaniem czytelności
skreśleń, wpisanie poprawnego tekstu lub liczby i daty poprawki oraz złożenie podpisu osoby do tego
upoważnione, poprawianie pojedynczych cyfr lub liter jest niedozwolone,
 poprawianie błędów w fakturach VAT i fakturach VAT korygujących może być dokonana wyłącznie
w trybie uregulowanym w przepisach o podatku od towarów i usług,
 błędy w dowodach gotówkowych i czekach mogą być poprawiane jedynie przez unieważnienie
dowodu zawierającego błąd i wystawienie nowego właściwego dowodu.
3. Sprawdzone dowody pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym podlegają zatwierdzeniu
do realizacji przez kierownika jednostki i głównego księgowego lub pracowników przez nich
upoważnionych. Każdy dowód stanowiący podstawę do realizacji winien być opatrzony dokonaniu
wypłaty klauzulą „zapłacono przelewem, czekiem, dnia ……”, podpisany przez pracownika
dokonującego realizacji. Stosuje się pieczątkę o treści:
Z a p ł a c o n o przelewem,
czekiem nr ………………………….
dnia …………………podpis………………………
4. Zabrania się dokonywania jakiejkolwiek wypłaty na podstawie dowodów niesprawdzonych i
niezatwierdzonych do wypłaty.
5. Segregacja i dekretacja dokumentów dokonywana jest w Ośrodku Administracji Szkolnej.
6. Właściwa dekretacja polega na nadaniu dokumentom numerów ewidencyjnych, umieszczeniu na
dokumentach adnotacji o sposobie rejestracji dokumentu w urządzeniach księgowych, określenie daty
księgowania, podpisaniu przez osobę odpowiedzialną za te wskazania.
7. Dekretacji dokumentów do księgowania oraz kontroli ciągłości sald na poszczególnych rachunkach
bankowych dokonuje księgowy - operator systemu informatycznego, posiadający indywidualny login i
hasło dostępu do programu finansowo-księgowego. Dekretacja obejmuje następujące etapy :
 segregacja dokumentów,
 sprawdzenie prawidłowości dokumentów,
 właściwa dekretacja (oznaczenie sposobu księgowania, segregacja dokumentów polegająca na
wyłączeniu dokumentów, które nie podlegają księgowaniu, kontroli kompletności dokumentów).
8. Sprawdzenie prawidłowości dokumentów, akceptacja polega na ustaleniu, że są one podpisane na dowód
skontrolowania pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym.
9. Akceptacja i zatwierdzanie dowodów do wypłaty dokonują: kierownik jednostki oraz główny księgowy
poprze złożenie podpisu na stosowanej pieczęci wg wzoru:
3
Konto
Wn
Zatwierdzono do wypłaty dn……
ze środków ……………………
Symbol podziałki klasyfikacji budżetowej
Konto
Ma
Kwota
zł. gr.
Razem
Potrącenia (nazwa)
Do wypłaty (zwrotu)
Słownie: ………………………………………………………………………………………………..
Główny księgowy
Dyrektor jednostki
10. Kwalifikowania wydatków strukturalnych, z ogółu wydatków jednostki dokonuje kierownik jednostki.
Poniesione wydatki należy przyporządkować odpowiednio obszarom, kodom i tematom zgodnie ze
szczegółową klasyfikacją wydatków strukturalnych określoną w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia
10 marca 2010 roku w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych (Dz. U. Nr 44, poz.
255).
11. Wydatki strukturalne obejmują wyłącznie krajowe wydatki publiczne poniesione na cele strukturalne.
Kwalifikacje wydatków strukturalnych opisuje się na dokumencie /dowodzie księgowym/
upoważniającym do poniesienia tego wydatku tj.: na fakturze, rachunku, nocie itp. W tym celu należy
stosować pieczątkę o treści:
Wydatek strukturalny
Kod ________
Kwota _____________________
Słownie____________________
Data_________ Podpis________
12. Ewidencji księgowej wydatków na cele strukturalne dokonuje się na koncie pozabilansowym.
13. Zakończenie procesu księgowania – zatwierdzanie dekretów w systemie informatycznym rachunkowości i
przeniesienie zapisów z bufora do dziennika obrotów dokonuje główny księgowy.
DOKUMENTOWANIE OPERACJI GOSPODARCZYCH
§5
Dowody księgowe związane z rozliczeniami z kontrahentami
1. W zakresie dokumentacji rozrachunków z tytułu dostaw, robót i usług są wyłącznie rachunki lub faktury
VAT, faktura korygująca.
Faktura jest dokumentem księgowym jeżeli zawiera co najmniej :
 nazwę wystawcy i numer kolejny,
 nazwę i adres odbiorcy,
 sposób zapłaty
 numer i datę zamówienia (umowy)
 wykaz ilości , rodzajów i cen towarów, materiałów, usług,
 sumę brutto
 kwotę potrąceń z określeniem ich tytułu (upusty, zaliczki),
 sumę należności
 kwotę należności wpisaną słownie,
 pieczęć i podpisy wystawcy,
 pokwitowanie zapłaty gotówkowej.
2. W przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych
stosuje się dowód zastępczy w postaci dokumentu poświadczającego dokonanie operacji gospodarczej,
sporządzonego przez osobę dokonującą tej operacji, sprawdzonego i podpisanego przez głównego
księgowego oraz zaakceptowanego przez kierownika jednostki z wyjątkiem operacji gospodarczych których
przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług.
3. Kierownik jednostki dokonuje sprawdzenia merytorycznego otrzymanych faktur, rachunków. Sprawdzenie
powinno być dokonane w ciągu 3 dni. Sprawdzone merytorycznie rachunki i faktury przekazywane są do
4
Ośrodka Administracji Szkolnej, gdzie podlegają sprawdzeniu pod względem formalno-rachunkowym i
zatwierdzane do realizacji i księgowania. Za dotrzymanie terminu uważa się przekazanie dokumentów
umożliwiające dokonanie terminowej zapłaty. Dostarczenie dokumentów księgowych otrzymanych w
miesiącu następnym, po 5 dniu każdego miesiąca a wystawionych z datą miesiąca poprzedniego, nie
uwzględnia się do celów sprawozdawczych za dany miesiąc, są kosztem miesiąca następnego. Jeżeli termin
ten jest dniem wolnym od pracy, datą tą jest pierwszy kolejny dzień pracujący. Celem ujęcia wszystkich
kosztów przypadających na dany okres sprawozdawczy, faktury wystawione z datą grudniową, a dotyczące
kosztów roku poprzedniego podlegają ujęciu w kosztach miesiąca grudnia i znajdą odzwierciedlenie w
sprawozdaniu budżetowym i finansowym jednostki.
§6
Dokumenty związane z obrotem środkami pieniężnymi
1. W zakresie obrotu pieniężnego wyróżnia się następujące dokumenty:
 kwitariusz,
 wniosek o zaliczkę,
 rozliczenie zaliczki,
 polecenie wyjazdu służbowego,
 polecenie przelewu,
 czek gotówkowy,
 bankowy dowód wpłaty,
 wyciąg bankowy
2. Zobowiązania wobec innych jednostek gospodarczych i instytucji mogą być regulowane gotówką, czekiem
lub przelewem. Czek podpisują upoważnione osoby, zgodnie z kartą wzorów podpisów złożonych w
banku. Polecenie przelewu dokonywane jest drogą elektroniczną w systemie bankowości elektronicznej i
zatwierdzane przez głównego księgowego i kierownika jednostki lub osoby upoważnione.
3. Kwitariusze przychodowe służą do dokumentowania wpłat gotówki przyjętych przez upoważnione osoby.
Są to wpłaty rodziców opłaty stałej za pobyt dzieci w oddziale przedszkolnym oraz wpłaty za żywienie
dzieci w stołówkach szkolnych. Druki kwitariuszy stanowią druki ścisłego zarachowania, wydawane są za
pokwitowaniem przez upoważnionego pracownika księgowości. Wydanie nowego kwitariusza uzależnione
jest od zdania zużytego.
§7
Dowody księgowe związane z wypłatą wynagrodzeń
1. Podstawowym dokumentem stwierdzającym wypłatę wynagrodzeń jest lista płac. Źródłem do
sporządzenia list płac jest angaż, który jest potwierdzeniem zawarcia umowy o pracę. Angaż wystawia
dyrektor szkoły w trzech egzemplarzach z przeznaczeniem:
 oryginał dla pracownika
 kopia dla księgowości
 teczka akt osobowych
2. Dyrektor szkoły sporządza również wykaz dowodów wypłat z tytułu:
 godzin ponadwymiarowych nauczycieli,
 godzin nadliczbowych pracowników niepedagogicznych,
 nagród, premii,
 świadczeń z ZFŚS,
 delegacji służbowych pracowników.
3. Podstawą do sporządzenia listy płac są również inne dokumenty, w tym dotyczące potrąceń (zestawienia
PKZP, PZU, inne). Dowody księgowe do sporządzenia listy płac nauczycieli winny być dostarczone do
Ośrodka Administracji Szkolnej do 20-go każdego miesiąca poprzedzającego wypłatę. Zbiorcze
zestawienia godzin ponadwymiarowych nauczycieli należy dostarczyć do OAS najpóźniej do dnia 22-go
każdego miesiąca. Dowody księgowe, które stanowią podstawę do naliczenia poborów pracowników
administracji i obsługi winny być dostarczone do OAS do dnia 22-go każdego miesiąca.
4. Listy płac sporządza Ośrodek Administracji Szkolnej w dwóch egzemplarzach. Listy płac powinny
zawierać następujące dane:
 okres za jaki obliczono wynagrodzenie,
 łączną sumę do wypłaty,
 nazwisko i imię pracownika,
 sumę należną pracownikowi brutto z rozbiciem na poszczególne składniki wynagrodzenia,
5
 sumę wynagrodzeń netto,
 sumę potrąceń z podziałem na poszczególne tytuły,
 sumę potrąceń z tytułu składek emerytalnych, rentowych i chorobowych,
 sumę potrąceń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, w tym składka zdrowotna,
 sumę zwiększeń z tytułu zasiłków ZUS,
 inne potrącenia mogą być dokonywane tylko za zgodą pracownika.
Listy płac powinny być podpisane przez:
 osobę sporządzającą,
 kierownika jednostki,
 głównego księgowego
Listy płac po podpisaniu zostają przekazane poleceniem przelewu na konto osobiste.
§8
1. Zasady rozliczania kosztów podróży służbowych reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
2. Polecenie wyjazdu służbowego oraz środek lokomocji zatwierdza dyrektor szkoły, a dla dyrektora wójt.
Rozliczenie kosztów podróży służbowych winno być dokładnie wypełnione przez pracowników oraz
zatwierdzone pod względem merytorycznym przez osoby delegujące, a następnie niezwłocznie po
wykonaniu zadania, nie później niż w ciągu 14 dni – przedłożone w Ośrodku Administracji Szkolnej.
§9
1. Szczegółowe wytyczne w sprawie obliczania składek i zasiłków z tytułu ubezpieczeń społecznych oraz ich
udokumentowania są zawarte w instrukcjach i zarządzeniach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
§ 10
Dokumentowanie operacji w zakresie rzeczowych składników majątku
Za prawidłową gospodarkę rzeczowymi składnikami majątkowymi (środki trwałe, pozostałe środki trwałe,
księgozbiory, materiały) odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Obowiązany jest zapewnić użytkowanie
środków rzeczowych zgodnie z ich przeznaczeniem, należyte przechowywanie, oraz ochronę przed
zniszczeniem, uszkodzeniem, zepsuciem i kradzieżą.
Ewidencja środków trwałych prowadzona jest w księgach inwentarzowych przez sekretariat szkół. Zapisy
w księgach inwentarzowych należy uzgodnić z księgowością OAS na koniec roku obrotowego.
Ewidencję środków trwałych w księgach inwentarzowych prowadzi się powyżej 100 zł. wartości
jednostkowej. Środki trwałe (wyposażenie) poniżej tej wartości traktowane są jako małowartościowe i
ujmowane w ewidencji ilościowej.
Środki trwałe umarza się poprzez spisywanie w ciężar funduszu jednostki zgodnie z zasadami określonymi
w ustawie o rachunkowości, według stawek ustalonych w przepisach o podatku dochodowym od osób
prawnych (środki trwałe o wartości powyżej 3500 zł.). Ustala się, iż rozliczanie i odpisy umorzenia
środków trwałych dokonuje się jednorazowo na koniec roku.
Umorzeniu w pełnej wartości poprzez spisanie w koszty w miejscu przyjęcia ich do użytkowania podlegają:
 środki dydaktyczne
 meble, dywany
 pozostałe środki trwałe (wyposażenie) o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach
o podatku dochodowym od osób prawnych (poniżej 3500 zł.).
Sposoby i terminy przeprowadzenia inwentaryzacji oraz zasady jej dokumentowania i rozliczania różnic
inwentaryzacyjnych wynikają z art. 26 i 27 ustawy o rachunkowości oraz Instrukcji inwentaryzacyjnej
aktywów i pasywów w jednostce, będącej załącznikiem do polityki rachunkowości jednostki. Ujawnione w
toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych
należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin
inwentaryzacji.
§ 11
Dokumentami, które stanowią podstawę do ujęcia zaangażowania w księgach rachunkowych jednostki, są
m.in.:
 umowy o dostawy towarów lub wykonanie usługi (wraz z aneksami), płatne w danym roku,
 umowy o dostawy towarów lub wykonanie usługi, płatne w latach następnych,
 wartość rocznych wynagrodzeń, wynikających z zawartych umów o pracę oraz pochodne od
6
wynagrodzeń,
 wartość świadczeń przyznanych na podstawie wydanych decyzji administracyjnych,
 postanowienia,
 akty notarialne,
 faktury, rachunki za wykonane dostawy i usługi, dla których nie stosuje się ustawy Prawo zamówień
publicznych,
 koszty podróży służbowych,
 niezapłacone do dnia sprawozdawczego, np.: faktury nieobjęte uprzednio zawartymi umowami.
2. Z pojęciem zaangażowanie wiąże się pośrednio termin zobowiązanie, nie są to terminy tożsame.
Zaangażowanie poprzedzone jest wystąpieniem zobowiązań niewymagalnych i wymagalnych.
Zobowiązania odróżnia zatem od zaangażowania stan prawny. Ponadto zobowiązanie nie wynika wprost z
zaangażowania. Zaangażowanie bliższe jest pojęciu planowania, organizowania czy decydowania, stanowi
element zarządzania finansowego w jednostce.
3. Na podstawie zawartych umów o pracę oraz analizy przewidywanych zmian w stanie zatrudnienia i
wynagradzania określa się zaangażowanie wydatków tytułem zatrudnienia w danym roku budżetowym.
Stanowi ono kwotę prawdopodobnych wydatków. Nie jest to jednak kwota faktycznych zobowiązań, które
wystąpią w jednostce w danym roku. Zaangażowanie wydatków na wynagrodzenia szacuje się z góry na
cały rok budżetowy i w ciągu roku koryguje, np.: w przypadku zmiany w strukturze i kwotach wydatków w
oparciu o:
 rzeczywisty stan zatrudnienia, czyli stan planowany skorygowany o bilans zatrudnień i zwolnień,
 rzeczywiste stawki wynagrodzeń,
 czas pracy pracowników itp.
4. Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, w tym niewymagalne, tj. wynagrodzenia naliczone, ale których termin
wypłaty nie upłynął, ustala się co miesiąc, sporządzając listę płac.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1.
2.
§ 12
Zasady prowadzenia księgi druków ścisłego zarachowania
Drukami ścisłego zarachowania są: czeki gotówkowe i kwitariusze przychodowe.
Druki ścisłego zarachowania objęte są kontrolą od momentu przyjęcia ich do jednostki i są rejestrowane
w specjalnej ewidencji według numerów wydrukowanych na drukach (np. czeki gotówkowe z banku
posiadają już prawidłową numerację) lub nadanych im w dniu zakupu poprzez ustalenie znaku i serii i
podpisanie przez osobę odpowiedzialną za ewidencję.
Księgę druków ścisłego zarachowania prowadzi wyznaczony pracownik.
Księgę prowadzi się na bieżąco sprawdzając ilość dokumentów w momencie ich przyjmowania i
wydawania.
Podstawę do zapisów w księdze stanowi:
 dla rozchodów – pokwitowanie osoby upoważnionej do odbioru dokumentów wraz z dowodem
wydania,
 dla przychodów – dowody przychodowe.
Dokumenty te są przechowywane w zamkniętych szafach i kasetkach.
W przypadku zmiany osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ewidencji, zadanie to przekazuje się
protokołem zdawczo- odbiorczym po przeprowadzonej inwentaryzacji.
Okresowo ustala się stan rzeczywisty druków i porównuje się go ze stanem rzeczywistym. W przypadku
stwierdzenia różnic, a także w razie zagubienia druków, kradzieży lub zniszczenia należy niezwłocznie
zawiadamia kierownika jednostki i głównego księgowego oraz bank (w przypadku czeków), a także
przeprowadza inwentaryzację druków. W razie zniszczenia druków komisyjnie sporządza protokół
zniszczenia.
§ 13
Zasady przechowywania i archiwizacji dokumentów
Dowody księgowe i dokumenty inwentaryzacyjne, księgi rachunkowe, sprawozdania finansowe, budżetowe
i inne sprawozdania oraz komputerowe zbiory danych są przechowywane w siedzibie Ośrodka
Administracji Szkolnej Miejsce Piastowe, ul. Dworska 14, w oryginalnej postaci w ustalonym porządku
rodzajowym i chronologicznym w sposób pozwalający na ich łatwe odszukanie.
Wszystkie dokumenty finansowo-księgowe po wprowadzeniu ich do ewidencji przechowuje się
w segregatorach, skoroszytach lub teczkach spraw, opisanych zgodnie z rzeczowym wykazem akt
obowiązującym w jednostce.
7
3. Zakres prowadzonych akt oraz osoby odpowiedzialne za ich prowadzenie określają zakresy czynności
pracowników.
4. Dokumenty przechowywane są w odpowiednio zabezpieczonych i zamykanych szafach.
5. W oparciu o obowiązujące przepisy prawa ustala się następujące okresy przechowywania dowodów
księgowych, dokumentów inwentaryzacyjnych, sprawozdań finansowych:
 trwałemu przechowywaniu podlegają roczne sprawozdania finansowe,
 księgi rachunkowe – 5 lat,
 karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki - przez okres wymaganego dostępu do tych
informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych – 50 lat,
 dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości – przez 5 lat od daty upływu jej
ważności,
 dokumenty inwentaryzacyjne- 5 lat,
 pozostałe dowody księgowe i dokumenty – 5 lat.
6. Okres przechowywania dokumentów oblicza się od początku roku następującego po roku obrotowym,
którego dane zbiory dotyczą.
7. Udostępnianie dokumentów osobom trzecim wymaga:
 do wglądu na terenie jednostki- zgody kierownika jednostki lub osoby przez niego upoważnionej,
 poza siedzibą jednostki – pisemnej zgody kierownika jednostki oraz pozostawienia w jednostce
potwierdzonego spisu przejętych dokumentów.
8. Udostępnianie dokumentów winno odbywać się z zachowaniem przepisów o ochronie danych osobowych.
§ 14
Postanowienia końcowe
1. W przypadkach nieuregulowanych niniejszą instrukcją stosuje się inne przepisy wewnętrzne oraz ogólne
przepisy prawa.
§ 15
1. Wszelkie zmiany w instrukcji wymagają formy pisemnej.
8
Załącznik Nr 5
do Zarządzenia Nr 1/2011
Dyrektora Szkoły Podstawowej we Wrocance
z dnia 3 stycznia 2011 roku
Postanowienia ogólne
§1
Instrukcja inwentaryzacyjna została opracowana na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 roku
o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2009 Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.)
§2
Przedmiotem Instrukcji w sprawie inwentaryzacji aktywów i pasywów jest omówienie ogółu czynności
zmierzających do ustalenia rzeczywistego stanu aktywów i pasywów wykazywanych w sprawozdaniu
finansowym oraz aktualizacji ich wartości.
Pojęcie i cel inwentaryzacji
§3
Inwentaryzacja to ogół czynności mających na celu okresowe ustalenie lub sprawdzenie rzeczywistego stanu
aktywów i pasywów.
§4
W pojęciu „inwentaryzacja” mieszczą się następujące czynności:
1) ustalenie stanu faktycznego aktywów i pasywów za pomocą odpowiednich metod inwentaryzacji,
2) udokumentowanie inwentaryzacji i jej wyników oraz wycena składników majątkowych,
3) ustalenie różnic inwentaryzacyjnych,
4) wyjaśnienie różnic z podaniem ich przyczyn,
5) weryfikacja ksiąg rachunkowych i doprowadzenie ich danych do zgodności ze stanem rzeczywistym,
6) rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych lub współodpowiedzialnych z powierzonego im mienia,
7) ocena gospodarczej przydatności i wartości użytkowej posiadanych przez jednostkę składników
majątkowych,
8) dokonanie oceny stanu zabezpieczenia mienia przed niszczeniem, kradzieżą z włamaniem, pożarem,
zalaniem i innymi wypadkami losowymi,
9) przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem jednostki takim, jak gromadzenie zapasów
zbędnych, nadmiernych i niepełnowartościowych oraz powstawaniu różnic inwentaryzacyjnych, a
zwłaszcza niedoborów i szkód.
§5
W celu przeprowadzenia prawidłowej, rzetelnej i wiarygodnej inwentaryzacji należy przestrzegać niżej
wymienionych zasad:
1) zasadę terminowości i częstotliwości – polegającą na przeprowadzaniu inwentaryzacji w terminach
zgodnych z planem i z zachowaniem częstotliwości wymaganej ustawą o rachunkowości, umożliwiających
w sposób harmonijny przygotowanie rocznego zamknięcia ksiąg rachunkowych,
2) zasadę podwójnej kontroli – polegającą na pomiarze składników majątkowych przez dwie osoby w celu
wyeliminowania ewentualnych niedokładności w liczeniu i uzyskaniu pewności, że składniki majątkowe
zostały policzone zgodnie ze stanem faktycznym – dotyczy inwentaryzacji zapasów magazynowych,
3) zasadę „rzetelnego obrazu” – polegającą na ustaleniu stanu rzeczywistego inwentaryzowanych aktywów i
pasywów poprzez dokładne pomiary, identyfikację nazw, symboli, cen oraz wartości pieniężnej i
użytkowej,
4) zasadę kompletności i kompleksowości – polegającą na objęciu spisem wszystkich składników
majątkowych, objętych ewidencją bilansową, jak i nieobjętych tą ewidencją, a będących na stanie, ma ona
zastosowanie szczególnie w czasie inwentaryzacji zdawczo-odbiorczych,
5) zasadę kolejnych czynności – polegającą na określeniu kolejnych prac w czasie inwentaryzacji, co
przyczynia się do usprawnienia spisu i skrócenia go w czasie,
6) zasadę uczestnictwa w spisie osoby materialnie odpowiedzialnej – polegającą na tym, że w spisie z natury
powinna uczestniczyć osoba odpowiedzialna za powierzone jej mienie, a jedynie w wyjątkowych
sytuacjach (np. choroba) może uczestniczyć osoba upoważniona przez osobę materialnie odpowiedzialną,
7) zasada komisyjności – polegającą na przeprowadzaniu spisów z natury przez co najmniej 2 osoby, co
1
zwiększa wiarygodność i niepodważalność takich spisów,
8) zasada fachowości komisji spisowej – polegającą na dobieraniu do zespołów spisowych osób fachowych,
znających gospodarkę magazynową, a także wykazujących się znajomością asortymentową spisywanych
składników.
Metody (sposoby) i rodzaje inwentaryzacji
§6
1. Jednostka zobowiązana jest przeprowadzić inwentaryzację aktywów i pasywów na ostatni dzień każdego
roku obrotowego. Obowiązek ten wynika z art. 26 ust.1 ustawy z dnia 29 września 1994 r o rachunkowości.
Powyższy termin i częstotliwość jest dotrzymany, jeżeli jednostka przeprowadzi inwentaryzację w terminach
określonych w art. 26 ust.3 ww. ustawy.
2. W związku powyższym inwentaryzacja aktywów i pasywów w jednostce, jest przeprowadzana w
następujących terminach:
Przedmiot inwentaryzacji
• środki trwałe
Częstotliwość i termin inwentaryzacji
• raz na cztery lata spisywane z natury i
•
•
corocznie, weryfikacja w latach, w
których nie przypada spis z natury
31 grudnia – nie wcześniej niż na trzy
miesiące przed tą datą i nie później niż
15 stycznia roku następnego.
precyzyjny termin spisu z natury
określany jest każdorazowo w
stosownym zarządzeniu kierownika
jednostki
corocznie
termin 31 grudnia
• materiały objęte
•
•
•
• corocznie
• 31 grudnia – nie wcześniej niż na trzy
ewidencja ilościowowartościową:
należności z tytułu
dostaw towarów i usług
Metoda inwentaryzacji
spis z natury i odpowiednio w drodze
weryfikacji.
spis z natury
potwierdzenie salda
miesiące przed tą datą i nie później niż
15 stycznia roku następnego.
• należności sporne
•
•
•
•
•
•
•
wątpliwe
należności od odbiorców
nieprowadzących ksiąg
rachunkowych
rozrachunki publiczno –
prawne
rozrachunki z
pracownikami
zobowiązania o których
potwierdzenie nie
wystąpił wierzyciel
zobowiązania wobec
osób nieprowadzących
ksiąg rachunkowych
środki pieniężne
zgromadzone na
rachunkach bankowych
składniki aktywów i
pasywów, których z
natury rzeczy nie da się
uzgodnić przez
potwierdzenie salda lub
spisać z natury, w tym:
wartości niematerialne i
prawne, fundusze,
rozliczenia
międzyokresowe
• corocznie
• 31 grudnia – nie wcześniej niż na trzy
drogą porównania danych ksiąg
rachunkowych z odpowiednimi
dokumentami i weryfikacji realnej
wartości tych składników.
• corocznie
• 31 grudnia – nie wcześniej niż na trzy
drogą porównania danych ksiąg
rachunkowych z odpowiednimi
dokumentami i weryfikacji realnej
wartości tych składników.
• corocznie
• 31 grudnia
potwierdzenie sald
• corocznie
• 31 grudnia – nie wcześniej niż na trzy
drogą porównania danych ksiąg
rachunkowych z odpowiednimi
dokumentami i weryfikacji realnej
wartości tych składników.
miesiące przed tą datą i nie później niż
15 stycznia roku następnego.
miesiące przed tą datą i nie później niż
15 stycznia roku następnego.
miesiące przed tą datą i nie później niż
15 stycznia roku następnego.
2
§7
1. Spis z natury dokonywany jest na podstawie bezpośredniego, naocznego stwierdzenia przez zespół spisowy,
fizycznego istnienia ilości spisywanych aktywów w drodze ich przeliczenia, przeważenia, przemierzenia,
obliczenia technicznego lub oszacowania. Tak stwierdzony stan aktywów w dniu spisu jest wpisany przez
członka zespołu spisowego do arkusza spisu.
2. Inwentaryzacja może być przeprowadzona w formie inwentaryzacji okresowej lub inwentaryzacji doraźnej.
3. Inwentaryzację okresową przeprowadza się zgodnie z planem inwentaryzacji, uwzględniającym terminy i
częstotliwość inwentaryzacji określoną w ustawie o rachunkowości.
4. Inwentaryzację doraźną (okolicznościową) przeprowadza się w przypadku:
• zmiany na stanowisku osoby odpowiedzialnej za powierzone jej mienie,
• w związku z wypadkami losowymi (włamanie, kradzież, pożar lub innych zjawisk mogących mieć wpływ na
stan składników majątkowych),
• likwidacji jednostki organizacyjnej (komórki),
• potrzeby kontroli i rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych (spis z natury przeprowadzony w
terminie niezapowiedzianym), kontroli zewnętrznej.
5. Celem inwentaryzacji środków trwałych metodą spisu z natury jest:
 ustalenie ich rzeczywistego stanu – ilości, klasyfikacji, oznaczenia i miejsca, w którym się znajdują,
 określenie środków trwałych przeznaczonych do likwidacji, nieprzydatnych, niewykorzystywanych,
zbędnych,
 ustalenie własności składników majątkowych, w szczególności nieruchomości (grunty
inwentaryzowane są metodą weryfikacji),
 ustalenie środków trwałych obcych (w leasingu, dzierżawie, w użyczeniu),
 rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych.
6. Polecenie przeprowadzenia inwentaryzacji okresowej i doraźnej zarządza kierownik jednostki.
Sposoby inwentaryzacji
§8
1. Inwentaryzację przeprowadza się w drodze:
 spisu z natury,
 uzyskania od kontrahentów i banków pisemnych potwierdzeń prawidłowości uzyskanych sald
(potwierdzenie sald),
 porównanie danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi i weryfikacji realnej wartości składników
majątku (weryfikacja sald).
2. Poszczególnym składnikom majątku przyporządkowana jest ściśle określona metoda inwentaryzacji.
1.
2.
3.
4.
§9
W drodze spisu z natury w jednostce przeprowadza się inwentaryzację:
 rzeczowych składników majątku obrotowego: materiałów, towarów,
 środków trwałych, z wyjątkiem gruntów i trudno dostępnych oglądowi środków.
Inwentaryzacją drogą spisu z natury należy również objąć znajdujące się w jednostce składniki majątkowe
ujęte wyłącznie w ewidencji ilościowej oraz będące własnością innych jednostek.
Zbiory biblioteczne stanowią majątek jednostki (majątek trwały). Są objęte kontrolą w postaci
inwentaryzacji. Ze względu na szczególny charakter, inwentaryzacja odbywa się na zasadach określonych w
rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie zasad ewidencji materiałów
bibliotecznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 205, poz. 1283). Nadzór nad inwentaryzacją zbiorów bibliotecznych
należy do obowiązków kierownika jednostki. Polega na porównaniu zapisów inwentarzowych ze stanem
faktycznym materiałów oraz stwierdzeniu i wyjaśnieniu różnic miedzy zapisami ewidencyjnymi a stanem
faktycznym materiałów zbiorów i ustaleniu ewentualnych braków. Skontrum przeprowadza komisja
skontrowa powołana przez kierownika jednostki.
Inwentaryzacja w drodze spisu z natury polega na:
 ustaleniu rzeczywistej wartości majątku poprzez ich przeliczenie, zważenie, zmierzenie oraz ujęciu
ustalonej ilości spisu z natury,
 wycenie spisanych ilości,
 porównaniu wartości wycenionego spisu z danymi ksiąg rachunkowych,
 ustaleniu ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych i wyjaśnieniu przyczyn ich powstania,
3





ujęciu różnic inwentaryzacyjnych i ich rozliczeniu w księgach rachunkowych.
Metodą uzgodnienia sald inwentaryzuje się:
środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych,
pożyczki i kredyty,
należności i zobowiązania, z wyjątkiem należności spornych i wątpliwych, należności wobec
pracowników i tytułów publicznoprawnych.
§ 10
1. Drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej
wartości składników majątku przeprowadza się inwentaryzację:
 gruntów i środków trwałych trudno dostępnych oglądowi,
 wartości niematerialnych i prawnych,
 należności spornych i wątpliwych,
 należności i zobowiązań z pracownikami,
 należności i zobowiązań publicznoprawnych,
 funduszy i kapitałów,
 rezerw i przychodów przyszłych okresów,
 innych aktywów i pasywów niepodlegających spisowi z natury i uzgodnienia sald.
Organizacja prac inwentaryzacyjnych oraz zasady przeprowadzania inwentaryzacji drogą spisu z natury.
§ 11
1. W celu sprawnego i prawidłowego przeprowadzenia inwentaryzacji powołuje się zakładową komisję
inwentaryzacyjną składającą się z pracowników jednostki w składzie minimum trzech osób.
2. Powołanie komisji inwentaryzacyjnej następuje na podstawie zarządzenia wewnętrznego kierownika
jednostki. (Wzór 8 - Zarządzenie kierownika jednostki w sprawie inwentaryzacji).
3. Spośród członków komisji inwentaryzacyjnej kierownik powołuje przewodniczącego komisji.
4. Do komisji inwentaryzacyjnej nie mogą być powoływane osoby materialnie odpowiedzialne za
inwentaryzowane składniki, główny księgowy, osoby prowadzące ewidencję księgową inwentaryzowanych
składników.
§ 12
1. Do obowiązków zakładowej komisji inwentaryzacyjnej należy w szczególności:
 ustalenie harmonogramu i zakresu spisu z natury,
 powoływanie zespołów spisowych,
 dokonywanie podziału terenu na rejony i pola spisowe,
 przeszkolenie osób biorących udział w spisie z natury,
 przygotowanie dokumentacji przebiegu i rozliczenie inwentaryzacji,
 gospodarowanie arkuszami spisu z natury,
 kontrola przebiegu spisu z natury,
 ustalanie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych i przedkładanie wniosków w sprawie ich
rozliczenia,
 sporządzanie sprawozdań z przebiegu inwentaryzacji.
§ 13
1. Spis z natury przeprowadza się w obecności osoby materialnie odpowiedzialnej za składniki majątku objęte
spisem.
§ 14
1. Komisja inwentaryzacyjna przed rozpoczęciem spisu:
 pobiera od osoby materialnie odpowiedzialnej za inwentaryzowane składniki majątku pisemne
oświadczenie o ujęciu w ewidencji wszystkich dowodów przychodu i rozchodu oraz o uzgodnieniu
stanu ewidencji z ewidencją księgową. (Wzór 2. Oświadczenie osoby materialnie odpowiedzialnej).
 sprawdza stan zabezpieczenia spisywanych składników majątkowych przed niekontrolowanym
ruchem osób niezwiązanych z czynnościami spisowymi.
§ 15
4
1. Rzeczywistą ilość spisanych z natury składników majątku ustala zespół spisowy przez przeliczenie lub
zmierzenie.
2. Przeliczenie składników majątku polega na fizycznym ustaleniu ich ilości w sztukach lub jej
wielokrotnościach, egzemplarzach, kompletach.
§ 16
1. Znajdujące się na określonym polu spisowym składniki majątku objęte spisem z natury nie powinny być
wydawane lub przyjmowane do czasu zakończenia spisu.
2. W wyjątkowych sytuacjach komisja inwentaryzacyjna może wyrazić zgodę na wydanie lub przyjęcie
określonego składnika majątku, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia normalnej działalności jednostki.
Wydanie lub przyjęcie składnika majątku w tym przypadku powinno nastąpić na specjalnie oznaczonych
dowodach umożliwiających odpowiednie ich ujęcie w księgach rachunkowych.
§ 17
1. Ustalone rzeczywiste ilości składników majątku komisja inwentaryzacyjna wpisuje na arkusze spisu z natury.
(Wzór 3 . Arkusza spisu z natury).
2. Arkusze spisowe stanowią dowód księgowy i powinny spełniać podstawowe wymogi ustawowe:

nazwa jednostki i pola spisowego (pieczęć jednostki),

numer arkusza spisu oraz oznaczenie uniemożliwiające ich zmianę (podpis przewodniczącego
komisji inwentaryzacyjnej),

określenie metody i rodzaju inwentaryzacji,

skład komisji inwentaryzacyjnej (zespołu spisowego), osób odpowiedzialnych materialnie lub innych
osób uczestniczących w spisie (imiona, nazwiska, podpisy),

datę (godzinę) rozpoczęcia i zakończenia spisu, podawane odrębnie dla każdego arkusza spisowego
oraz termin przeprowadzenia inwentaryzacji, jeżeli różni się od daty spisu z natury,

dane dotyczące spisywanych składników (kolejny numer pozycji arkusza spisowego, symbol indeksu,
numer inwentarzowy, nazwa, ilość stwierdzona w czasie spisu, jednostka miary (taka sama jak
stosowana w ewidencji księgowej i w magazynie), ustalone ceny i wartości,

podsumowanie wartości spisanych składników majątkowych na arkuszu,

ogólna liczba pozycji, podawana na ostatnim arkuszu spisu,

data i podpisy członków zespołu spisowego i osób odpowiedzialnych na końcu arkusza spisowego.
3. Arkusze są dowodami księgowymi, w związku z czym muszą być wypełnione w sposób trwały.
4. W arkuszach spisu z natury niedopuszczalne jest:
 pozostawienie niewypełnionych wierszy,
 korygowanie błędnych zapisów przez zamazywanie, wycieranie lub przerabianie dokonanych zapisów.
5. Poprawianie błędnego zapisu polega na skreśleniu zapisu nieprawidłowego w taki sposób, żeby pierwotna
treść była czytelna i wpisaniu poprawnego zapisu. Przy każdym poprawionym zapisie powinien być
zamieszczony podpis członka zespołu spisowego i osoby materialnie odpowiedzialnej.
§ 18
1. Dla zapewnienia rzetelności i prawidłowości spisu z natury przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej lub
osoba przez niego wyznaczona dokonuje wyrywkowej kontroli spisu.
2. W toku kontroli należy zbadać, czy komisja inwentaryzacyjna działa zgodnie z obowiązującymi przepisami i
ustaleniami, a zwłaszcza czy została zapewniona kompletność spisu z natury oraz czy prawidłowo zostały
wypełnione arkusze spisu z natury.
3. Po zakończeniu spisu z natury i dokonaniu ostatniego zapisu w arkuszach spisowych zespół spisowy
powinien zamieścić na tym arkuszu adnotacje o treści: „Spis zakończono na pozycji ……………………..”.
§ 19
1. Komisja inwentaryzacyjna po zakończeniu czynności spisowych:
 pobiera od osoby materialnie odpowiedzialnej oświadczenie końcowe co do przebiegu dokonanego
spisu z natury i zawierające stwierdzenie, czy wnosi ona lub nie wnosi zastrzeżenia do
przeprowadzonego spisu z natury. (Wzór 4. Oświadczenie końcowe osoby materialnie odpowiedzialnej).
 sporządza pisemnie sprawozdanie o przebiegu spisu z natury, który przedstawia kierownikowi
jednostki (Wzór 5. Sprawozdanie zespołu spisowego).
 przekazuje wszystkie arkusze spisu z natury zarówno te wypełnione, jak i niewykorzystane, a także
anulowane przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej.
5
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2.
3.
4.
Wycena arkuszy spisowych, ustalanie weryfikacja i rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych
§ 20
Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej po zgromadzeniu wszystkich wypełnionych arkuszy spisu z
natury i sprawdzeniu ich kompletności przekazuje je kierownikowi jednostki w celu dokonania ich wyceny i
ustaleniu ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych.
Po otrzymaniu arkuszy spisu z natury dokonuje się wyceny spisanych składników majątku oraz porównania
ilości i wartości poszczególnych składników majątku ustalonych w toku spisu z natury z ilością i wartością
tych składników wynikającą z ewidencji księgowej.
Przy wycenie spisanych składników majątku stosuje się zasady określone w ustawie o rachunkowości.
Jeżeli stan rzeczywisty ustalony w drodze spisu z natury jest niższy od stanu ewidencyjnego wynikającego z
prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, powstaje niedobór, w sytuacji odwrotnej powstaje
nadwyżka.
Niezawinione niedobory i szkody powstają w rezultacie utraty składników z przyczyn niezależnych od osób
materialnie odpowiedzialnych, które nie mogły – mimo dołożonej staranności – im zapobiec.
Niedobory i szkody zawinione powstają z winy osób odpowiedzialnych materialnie, w wyniku działania lub
zaniechania, czy też zaniedbania obowiązków dotyczących gospodarowania składnikami majątku lub braku
troski o ich zabezpieczenie.
Porównania stanu rzeczywistego z ewidencyjnym dokonuje się na arkuszach różnic. Są one podstawą do
ustalenia różnic inwentaryzacyjnych.
§ 21
W celu ustalenia przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej
przeprowadza postępowanie weryfikacyjne.
W trakcie prac weryfikacyjnych komisja inwentaryzacyjna ma prawo żądać od osoby materialnie
odpowiedzialnej złożenia pisemnych wyjaśnień dotyczących przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych.
Komisja inwentaryzacyjna przy weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych może korzystać z pomocy
rzeczoznawców z danej dziedziny, specjalistów.
Rezultatem zakończonego postępowania weryfikacyjnego powinien być protokół, w którym komisja
inwentaryzacyjna przedstawia umotywowane wnioski co do sposobu rozliczenia niedoborów i nadwyżek
inwentaryzacyjnych. (Wzór 6. Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych).
Zaopiniowany przez głównego księgowego protokół weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych podlega
zatwierdzeniu przez kierownika jednostki.
Do ksiąg rachunkowych okresu, na który przypadał termin inwentaryzacji, poza różnicami
inwentaryzacyjnymi należy uwzględnić odpisy składników majątkowych z powodu utraty przydatności,
uszkodzenia, przeterminowania lub z innych przyczyn, wskazane przez Komisję Likwidacyjną i
zaakceptowane przez kierownika jednostki.
Rozliczenie spisu z natury w księgach rachunkowych
§ 22
Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach
rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który
przypadał termin inwentaryzacji.
Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych w księgach rachunkowych następuje na podstawie zatwierdzonego
przez kierownika jednostki protokołu weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych.
W celu umożliwienia identyfikacji każdy obiekt inwentarzowy musi posiadać numer inwentarzowy. Numer
musi być trwały i wyraźny. Nadaje się go na podstawie chronologicznie prowadzonej księgi inwentarzowej,
zawierającej ewidencję przychodów poszczególnych obiektów.
Wyniki, całość dokumentacji rozliczenia spisu z natury przekazywane są do Ośrodka Administracji Szkolnej
Miejsce Piastowe, celem rozliczenia w księgach rachunkowych jednostki.
Inwentaryzacja w drodze potwierdzenia sald
§ 23
1. W drodze potwierdzenia sald inwentaryzuje się środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych,
pożyczki i kredyty, należności i zobowiązania oraz powierzone kontrahentom własne składniki majątkowe.
Nie wymagają pisemnego uzgodnienia sald:

należności sporne i wątpliwe,

należności i zobowiązania wobec kontrahentów, w tym osób fizycznych, którzy nie mają
6
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych,

rozrachunków z pracownikami,

drobnych należności i zobowiązań, w przypadku których koszty uzgodnienia przekraczałyby
związane z tym korzyści,

rozrachunków publicznoprawnych.
Pismo o potwierdzenie salda wystawia się w trzech egzemplarzach i wysyła listem poleconym: dwa
egzemplarze do kontrahenta celem potwierdzenia salda, trzeci egzemplarz zostaje w aktach danej komórki.
Jeden z wysłanych egzemplarzy powinien wrócić potwierdzony przez dłużnika.
Nie zezwala się na tzw. „milczące potwierdzenie sald”.
Potwierdzenie salda może odbywać się również w drodze potwierdzenia drogą internetową albo
telefonicznie (jednak w tym przypadku należy sporządzić notatkę z przeprowadzonej rozmowy).
Jeżeli nie udało się uzyskanie potwierdzenia salda, wówczas takie saldo podlega inwentaryzacji w drodze
weryfikacji.
Formularz potwierdzenia salda powinien zawierać:
 kwotę salda,
 wskazanie strony „Wn” lub „Ma”,
 pieczątkę jednostki i podpisy osób upoważnionych,
Inwentaryzacja środków pieniężnych na rachunkach polega na potwierdzeniu przez bank stanu środków
ulokowanych na otwartych rachunkach bankowych.
W przypadku składników powierzonych kontrahentom należy uzyskać od jednostki, której przekazano
składniki majątkowe, potwierdzenie ich stanu.
Inwentaryzacja w drodze weryfikacji
§ 24
1. Metoda weryfikacji polega na porównaniu stanu wynikającego z zapisów w księgach rachunkowych lub
inwentarzowych z danymi w dokumentach źródłowych lub wtórnych, rejestrach, kartotekach oraz
doprowadzenia ich do realnej wartości. Celem weryfikacji jest:

ustalenie faktu istnienia określonych składników majątku i źródeł ich pochodzenia,

ustalenie wiarygodności i poprawności wyceny,

ustalenie poprawności zakwalifikowania do danej grupy aktywów lub pasywów,

stwierdzenie kompletności zapisów w zakresie zwiększeń i zmniejszeń.
2. Metodą weryfikacji inwentaryzuje się wszystkie te aktywa i pasywa, które:

nie mogą być inwentaryzowane drogą spisu z natury,

nie mogą być inwentaryzowane przez wzajemne uzgodnienie i potwierdzenie na piśmie ich stanu
księgowego,

nie podlegają obowiązkowi inwentaryzacji co roku, np. w stosunku do środków trwałych.
W przypadku występowania bardzo dużej ilości zapisów na koncie konfrontacji podlegają zapisy i
odpowiadające im dokumenty o znaczących wartościach.
3. Formą dokumentowania przeprowadzenia inwentaryzacji drogą weryfikacji jest protokół weryfikacji sald
poszczególnych aktywów i pasywów, opatrzony datą przeprowadzenia i podpisem głównego księgowego. Z
protokołu powinno wynikać, czy stwierdzono różnice inwentaryzacyjne, a jeśli tak, to na podstawie jakich
dowodów dokonano korekt. Uzupełnieniem do protokołu weryfikacji mogą być wydruki z systemu
finansowo – księgowego, potwierdzające saldo początkowe konta, pogrupowane zapisy po stronie
zwiększeń i zmniejszeń oraz saldo końcowe. (Wzór 9. Protokół weryfikacji sald).
4. Inwentaryzację środków trwałych w budowie dokumentuje się w formie protokołu weryfikacji wraz z
analitycznym wydrukiem zapisów na koncie „Środki trwałe w budowie” z umieszczoną adnotacją
wskazującą na zweryfikowane zapisy z dokumentacją.
5. Ujawnione w wyniku inwentaryzacji nieprawidłowości i rozbieżności wymagają, tak jak przy spisie z natury i
przy potwierdzeniu sald, wyjaśnieniu i rozliczeniu w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na
który przypadał termin inwentaryzacji.
Postanowienia końcowe
§ 25
1. Wykonanie postanowień instrukcji inwentaryzacyjnej, zarządzeń, powierza się osobom wymienionym w
instrukcji.
2. Instrukcja wchodzi w życie z dniem podpisania.
7
Wzory dokumentów inwentaryzacyjnych: 1-9.
1. Protokół inwentaryzacji druków ścisłego zarachowania.
2. Oświadczenie wstępne osoby materialnie odpowiedzialnej.
3. Arkusz spisu z natury.
4. Oświadczenie o akceptacji spisu osoby materialnie odpowiedzialnej.
5. Sprawozdanie z przeprowadzenia spisu z natury.
6. Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych.
7. Protokół weryfikacji sald.
8. Zarządzenie kierownika jednostki w sprawie inwentaryzacji.
9. Protokół inwentaryzacji przeprowadzonej w drodze weryfikacji sald.
8
pieczęć jednostki
(Wzór 1)
PROTOKÓŁ INWENTARYZACJI
DRUKÓW ŚCISŁEGO ZARACHOWANIA
przeprowadzonej w dniu .......................... 20…... r. od godz. ........... do godz. .............
Zespół spisowy w składzie:
Przewodniczący .......................................................................
Członek ....................................................................................
Członek ....................................................................................
w obecności osoby materialnie odpowiedzialnej, dokonał komisyjnego przeliczenia czeków gotówkowych oraz
druków ścisłego zarachowania – kwitariuszy przychodowo-rozchodowych znajdujących się w księgowości
(OAS) .
Numery niezrealizowanych czeków gotówkowych – stwierdzony stan faktyczny:
rachunek podstawowy jednostki
seria .............. od nr .......................... do nr ....................................
seria .............. od nr .......................... do nr ....................................
rachunek ZFŚS
seria .............. od nr .......................... do nr ....................................
seria .............. od nr .......................... do nr ....................................
Numery niezrealizowanych kwitariuszy przychodowo-rozchodowych – stwierdzony stan faktyczny:
seria .............. od nr .......................... do nr ....................................
seria .............. od nr .......................... do nr ....................................
Wyjaśnienia, uwagi……………………………………………………………..
Podpisy osób
materialnie odpowiedzialnych
..............................................
Podpisy członków
zespołu spisowego
.................................................
9
(Wzór 2)
pieczęć jednostki
.............................. , dnia ........... 20..... r.
Oświadczenie
wstępne
................................................................................................................................................................
(nazwa pola spisowego)
Oświadczam, jako osoba materialnie odpowiedzialna za mienie powierzone będące w użytkowaniu
………………………………………………………..że wszelkie operacje przychodu i rozchodu
inwentaryzowanych składników majątkowych zostały przekazane do księgowości oraz zostały do chwili spisu
z natury ujęte w ewidencji, tj. w księgach inwentarzowych ilościowo-wartościowych, ilościowych. Pole spisowe
zostało przygotowane do przeprowadzenia inwentaryzacji. Rzeczowe składniki majątkowe powierzone mojej
pieczy są przygotowane do spisu z natury, właściwie posegregowane, ułożone, odpowiednio oznakowane a
dostęp do nich ułatwiony.
...............................................................................
(nazwisko i imię osoby materialnie odpowiedzialnej)
...................................................................
(podpis)
10
pieczęć jednostki
ARKUSZ SPISU Z NATURY
(Wzór 3)
Strona nr ………
Rodzaj inwentaryzacji …………………………………….
Sposób przeprowadzenia – ……………………………….
........................................................................................................
(nazwa jednostki inwentaryzowanej)
.............................................................
(Imię i nazwisko osoby materialnie odpowiedzialnej
oraz stanowisko służbowe)
Skład komisji inwentaryzacyjnej Inne osoby obecne przy spisie
(imię, nazwisko i stanowisko służbowe) (imię, nazwisko i stanowisko służbowe)
…………………………………………………. …………………………………………………………
…………………………………………………. …………………………………………………………
…………………………………………………. …………………………………………………………
Spis rozpoczęto dnia .............. o godz. ...... Spis zakończono dnia ................... o godz. .........
Lp.
Nazwa przedmiotu
Cecha, Stwierdzona
Cena
Wartość
Uwagi
spisu z natury
symbol
ilość
jednostkowa
Podpis osoby materialnie odpowiedzialnej Podpisy członków komisji inwentaryzacyjnej:
Wycenił ....................................................................... Przewodniczący: …………………………..…
(imię i nazwisko) (podpis)
Sprawdził …………………………………………… Członkowie: …………………………………..…..…
(imię i nazwisko) (podpis)
..…. …………………………………….......
……………………………………………….
11
(Wzór 4)
pieczęć jednostki
................................. , dnia ..................20….... r.
OŚWIADCZENIE
............................................................................................................................................
(nazwa pola spisowego)
Oświadczam, że spis z natury składników majątkowych, za które ponoszę odpowiedzialność został
przeprowadzony w mojej obecności - w obecności osoby upoważnionej*) .
Nie wnoszę uwag co do poprawności i kompletności spisu oraz pracy dokonującego go zespołu spisowego.
Wszystkie składniki powierzone mojej pieczy zostały objęte tym spisem.
................................................................
(nazwisko i imię osoby
materialnie odpowiedzialnej)
................................................................
(podpis)
*)
niepotrzebne skreślić
12
(Wzór 5)
pieczęć jednostki
......................................., dnia ..............200 ..... r.
OŚWIADCZENIE
...............................................................................................................................................
(nazwa pola spisowego)
Oświadczam, że objęte spisem z natury składniki majątkowe są w pełni przydatne, sprawne, wykorzystywane
zgodnie z przeznaczeniem a stan ich służy do bieżącej działalności kierowanej przeze mnie jednostki
organizacyjnej.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
....................................................................................
(nazwisko i imię osoby materialnie odpowiedzialnej)
.....................................................................................
(podpis)
13
pieczęć jednostki
(Wzór 6)
SPRAWOZDANIE Z INWENTARYZACJI
Nazwa pola spisowego ..........................................................................................................................
Osoba materialnie odpowiedzialna .........................................................................................................
Zespół spisowy w składzie osobowym:
1) Przewodniczący .......................................................................................
2) Członek .......................................................................................
3) Członek ......................................................................................
przeprowadził w dniach od ...........................do .......................... spis z natury aktywów w polu spisowym.
Zbiorcze zestawienie arkuszy spisowych:
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Strona nr ............... wartość ................
Razem stron ............... arkuszy spisowych.
Łączna wartość ....................................................
Ocena stanu przygotowania pola spisowego i znajdujących się w nim składników do inwentaryzacji
..................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Wnioski w zakresie składowania, konserwacji i ochrony składników majątkowych
..................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Zabezpieczenie i pomieszczeń przed kradzieżą, włamaniem, zalaniem, pożarem itp.
..................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Spostrzeżenia i wnioski z przebiegu prac inwentaryzacyjnych
..................................................................................................................................................................................................
Inne uwagi :
..................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Potwierdzam przyjęcie do wiadomości uwag zawartych w punktach: 2 do 6.
..................................................................
(podpis osoby materialnie odpowiedzialnej)
( podpisy członków zespołu spisowego)
..................................... .............................
..................................... .............................
..................................... .............................
14
pieczęć jednostki
(Wzór 7)
Protokół z rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych
Komisja inwentaryzacyjna w składzie:
Przewodniczący ……………………………………………………
Członek ……………………………………………………………….
Członek ……………………………………………………………….
dnia ……………………..dokonała rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych ustalonych podczas spisu z natury
w
……………………………………………………………………………………………przeprowadzonego
w dniach od …………….. do………………….., przy udziale osoby materialnie odpowiedzialnej.
Lp.
Nr i
pozycja
arkusza
spisowego
Zestawienie różnic inwentaryzacyjnych na dzień ……………………
Nazwa
Jednostka Cena
Stan
Stan
Różnice
składnika
miary
faktyczny księgowy
inwentaryzacyjne
w dniu
w dniu
spisu
spisu
Niedobory Nadwyżki
Uwagi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Komisja inwentaryzacyjna po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego postanowiła:
Niedobory inwentaryzacyjne rozliczyć w następujący sposób:
niedobory na kwotę …………………. zł uznać za niezawinione i jako mieszczące się w granicach
normy spisać w koszty,
niedobory na kwotę …………………. zł. uznać za zawinione i obciążyć nimi osobę materialnie
odpowiedzialną,
dokonać kompensaty niedoborów z nadwyżkami na kwotę …………….. zł.
Nadwyżki inwentaryzacyjne rozliczyć w następujący sposób:
nadwyżki na kwotę ………………… zł. uznać za błąd w pomiarach i pomniejszyć o ich wartość
koszty,
nadwyżki w kwocie ………….. zł powstała z nieustalonych przyczyn – proponuje się zaliczyć jej wartość do
przychodów,
nadwyżki skompensować z niedoborami w kwocie ……………… zł.
: Data i podpisy członków komisji inwentaryzacyjnej
Data i podpis kierownika jednostki
………………………………………………………………………… …………………………………..
15
pieczęć jednostki
(Wzór nr 8)
Zarządzenie Nr ……..
Dyrektora ……………………….
z dnia ............................
§1
Na podstawie art. 26 ustawy o rachunkowości z dnia 29.09.1994r. (Dz. U. z 2009 Nr 152, poz. 1223 z późn.
zm.) zarządzam sporządzenie spisu z natury.
Nazwa obiektu i oznaczenie inwentaryzowanego pomieszczenia: ……………………………………………
Rodzaj inwentaryzacji: ……………………………………………………..……….
Rodzaj inwentaryzowanego składnika majątkowego objętego spisem:
(środki trwałe),
(pozostałe środki trwałe),
(materiały w magazynie służące do przygotowania posiłku w stołówce szkolnej),
(zbiory biblioteczne).
Osoba materialnie odpowiedzialna: ……………….….
Termin rozpoczęcia: …………………………… Termin zakończenia: ……………………spisu z natury.
Do przeprowadzenia spisu z natury wymienionych składników majątkowych wyznaczam zespół spisowy w
następującym składzie osobowym:
Przewodniczący …………
Członek …………………
Członek …………………
Członek …………………
§2
Osoby powołane na członków zespołu spisowego ponoszą pełną odpowiedzialność za właściwe oraz zgodne
z obowiązującymi przepisami przeprowadzenie spisu z natury. Zespół spisowy złoży przewodniczącemu
sprawozdanie z przeprowadzonego spisu natychmiast po jego zakończeniu.
Do obowiązków Komisji należy:
- kontrola prawidłowości spisu.
- ustalenie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych i postawienie wniosków co do sposobu ich
rozliczenia.
- ocena przydatności gospodarczej składników majątkowych objętych spisem.
§3
Inwentaryzację należy przeprowadzić według stanu na dzień ………………………………………..
§4
Arkusze spisowe o numerach : ………………………. wydano przewodniczącemu zespołów spisowych.
Ostateczny termin zakończenia
……………………………
i
§5
rozliczenia wyników
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.
inwentaryzacji
ustalam
na
dzień
§6
…………………………., dnia....................... ………………………………………
(podpis kierownika jednostki)
16
(Wzór 9)
Pieczęć jednostki
Protokół z inwentaryzacji przeprowadzonej w drodze weryfikacji sald
Na dzień ...................... dokonano inwentaryzacji w drodze weryfikacji sald następujących składników aktywów
i pasywów:
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Symbol
konta
Nazwa konta
Stan konta
Przed weryfikacją
Wn
Ma
Po weryfikacji
Wn
Ma
Różnice
Wn
Ma
Wyżej wymienione salda aktywów i pasywów na dzień 31.12........... r. uznaje się za prawidłowe, pod
warunkiem wprowadzenia do ksiąg rachunkowych wyników weryfikacji.
Weryfikacji dokonał .......................................................
…………………………………
(data i podpis)
17
Download