Klasyczny model gospodarki: AD - LAS

Wykład:
KONSUMPCJA I INWESTYCJE
Zmiany konsumpcji i inwestycji, USA 1960-2000
Prosta funkcja konsumpcji
WSPÓŁCZYNNIK
KONSUMPCJA
C = b * Yd
DOCHODY
DYSPOZYCYJNE
“Konsumpcja jest jedynym i ostatecznym
celem wszelkiej działalności gospodarczej”
Konsumpcja a dochody
Funkcja konsumpcji Friedmana
STAŁE DOCHODY
DYSPOZYCYJNE
KONSUMPCJA
C = bp * Y p
bp - współczynnik bliski jedności
Dochody dyspozycyjne w Wielkiej Brytanii,
1978-1993
Źródło: Banks i Rohwedder, 2000
Funkcja konsumpcji Ando - Modiglianiego
DOCHODY
DYSPOZYCYJNE
KONSUMPCJA
AKTYWA
C = b1 * Yd + b2 * A
b1 = ok. 0,7
b2 = ok. 0,06
Nabywcy domów w Wielkiej Brytanii i USA,
1997
Grupa wiekowa
20-29
30-39
40-49
50-59
60-69
70 +
OGÓŁEM
% nabywców
domów
w Wielkiej Brytanii
30,1%
32,5%
16,0%
9,2%
5,5%
6,7%
100,0%
Źródło: Banks, Blundell, Smith 2002
% nabywców
domów
w USA
21,5%
35,8%
19,8%
9,8%
7,5%
5,7%
100,0%
Wiek a sytuacja finansowa Amerykanów
Według Gilmartina (1998), w 1993 r. mediana posiadanych
aktywów netto wyliczona dla osób w wieku 35-44 lata
wynosiła 29 tys. $, dla osób w wieku 45-54 ponad 57 tys. $,
a dla osób w wieku 55-64 lata aż 91 tys. $
Szacunki Monahana (2001) mówią, że aż 35% najbogatszych
Amerykanów przekroczyło 65 rok życia, 30% znajdowało się w
grupie wiekowej 55-64 lata, 32% w grupie wiekowej 37-55 lat,
a reszta (poniżej 3%) w grupie wiekowej 26-34 lat
Cykl życia a oszczędności
Noblista w dziedzinie ekonomii - Franco Modigliani,
w książce “Life Cycle of Customer Behavior” wylicza,
że ludzie przed 40. rokiem życia przechodzą proces
“tworzenia gospodarstwa domowego” i wykazują tendencję
do niskich stóp oszczędzania (jako grupa są oni
“pożyczkobiorcami netto”), a dopiero gdy przekroczą
czterdziestkę, stają się “oszczędzającymi netto”.
Oszczędności różnych grup wiekowych w Niemczech,
1978-1993
Źródło: Borsch-Supan, Reil-Held, Rodepeter, Schnabel i Winter, Household Savings in Germany, 2000
Inwestycje – definicje
Inwestycje – są to zakupy nowych dóbr kapitałowych przez
przedsiębiorstwa. Całkowite inwestycje obejmują inwestycje
w kapitał trwały oraz inwestycje w kapitał obrotowy.
Begg, Fischer, Dornbusch
Inwestycje - polegają na powiększaniu w danym społeczeństwie
zasobu budynków, maszyn i urządzeń oraz zapasów w ciągu
roku.
Samuelson, Nordhaus
Inwestycje - to suma wydatków przedsiębiorstw na fabryki,
maszyny, wyposażenie i zapasy oraz wydatków gospodarstw
domowych na zakup mieszkań.
Hall, Taylor
Przedsiębiorstwa inwestują po to,
by osiągnąć zyski.
Decyzje inwestycyjne zależą od:
a) stanu popytu na produkt wytwarzany
przez nowe inwestycje,
b) poziomu stóp % i podatków
oddziałujących na koszty inwestycji,
c) oczekiwań przedsiębiorstw dot. sytuacji
gospodarczej w przyszłości.
Stopa inwestycji a wzrost gospodarczy
GDP per capita a wartość kapitału przypadającego
na 1 pracownika w 1990 r.
Źródło: Summers & Heston, NBER
Krótkookresowa funkcja produkcji
a inwestycje w majątek trwały
Wielkość
produkcji
Y
Wzrost wielkości majątku trwałego
przesuwa krótkookresową funkcję
produkcji w górę
Krótkookresowe
funkcje produkcji
N
Wielkość zatrudnienia
Funkcje inwestycji
A)
INWESTYCJE
B)
I = a
INWESTYCJE
AUTONOMICZNE
STOPA %
INWESTYCJE
I = a - (b*R)
Funkcje inwestycji (c.d.)
C)
DOCHÓD
NARODOWY
INWESTYCJE
D)
I = f (r, Y)
I = K* - K-1
POŻĄDANY
ZASÓB
KAPITAŁU
ZASÓB
KAPITAŁU W
POPRZEDNIM
OKRESIE
K*= k (W/RK)Y
PŁACE
CENA
WYNAJMU
KAPITAŁU
Inwestycje, stopa % i rentowność
projektów inwestycyjnych
Tempo wzrostu prywatnych inwestycji
poza mieszkaniowymi, OECD
Av erage
1987-97
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Australia
Austria
Belgium
Canada
4,2
4,6
4,2
4,3
3,4
5,4
7,7
5,3
4,5
4,2
0,8
7,2
0,4
9,5
7,5
4,7
-1,4
2,7
4,3
0,2
13,5
-4,8
-5,5
-4,1
14,5
6,3
-0,4
6,9
7,7
1,9
9,1
8,2
14,9
0,4
4,4
12,4
7,8
1,1
1,3
9,9
13,1
3,8
8,2
3,3
7,0
-0,6
4,6
3,7
-2,8
-8,5
-9,4
-20,8
-0,2
1,2
-1,9
7,3
Denmark
Finland
France
3,3
-0,8
2,1
11,9
14,7
10,7
-1,6
1,6
9,6
6,7
9,5
7,7
-0,3
9,7
3,3
0,7
-8,2
-2,9
-3,0
-2,3
1,5
-0,3
1,6
2,8
-0,3
6,6
3,1
16,5
2,4
5,3
4,4
18,3
7,9
-0,3
4,2
2,8
-15,9
-17,3
-12,0
-3,2
-7,2
1,2
Germany
Greece
Iceland
Ireland
2,4
..
0,4
8,2
5,8
14,1
46,2
20,4
5,5
25,1
-7,4
13,1
7,5
18,3
11,1
2,1
-2,0
6,0
-11,3
-8,5
-6,8
7,7
-20,2
1,7
0,0
12,1
20,9
6,0
1,3
-0,4
35,0
14,2
4,3
-8,3
57,9
17,2
10,4
11,5
27,1
4,3
8,5
24,4
-23,5
7,6
2,8
11,6
-23,3
-20,8
-17,5
-10,8
-54,7
-24,9
7,4
-16,2
-0,1
-31,6
2,2
3,3
10,7
4,3
4,7
-6,5
-28,1
8,4
4,5
-4,3
13,8
11,3
7,5
7,5
18,8
-2,0
2,6
1,3
-3,3
-3,0
4,1
-5,2
8,1
-7,6
-4,0
4,4
2,3
-1,0
1,8
5,6
1,9
-2,7
-0,6
9,2
2,0
2,2
3,7
2,3
7,6
9,7
2,8
2,6
6,9
6,4
-6,2
-1,4
-0,4
7,1
-17,1
-16,7
-6,2
-12,4
6,6
2,1
15,3
-0,9
New Zealand
Norw ay
Spain
Sw eden
3,8
1,9
4,9
2,2
-1,9
16,0
11,5
9,4
7,4
-8,3
12,2
8,8
18,9
-3,9
16,4
7,6
-3,1
-4,3
2,9
-0,5
-0,4
-1,9
-0,2
-5,5
13,1
-2,9
5,6
2,3
14,3
10,3
8,0
3,7
7,9
17,3
7,9
8,7
-0,9
14,5
7,7
8,6
10,1
16,3
5,0
10,5
1,4
6,2
-2,7
3,6
-17,0
-7,0
-20,4
-17,5
4,2
-8,4
0,1
3,5
Sw itzerland
United Kingdom
United States
1,6
4,4
5,8
8,2
16,9
12,0
4,4
3,8
10,4
5,4
4,3
9,8
-2,3
-0,4
-2,8
-0,5
-0,5
-8,4
-4,4
-2,6
1,4
4,7
0,3
6,2
6,4
18,5
6,7
7,6
-4,3
8,0
8,1
11,5
6,5
1,4
0,0
-0,8
-7,7
-12,7
-17,9
8,4
0,8
4,4
Euro area
2,8
7,7
7,2
8,1
1,0
-2,8
0,5
2,8
3,2
6,6
6,9
0,3
-15,6
2,3
Total OECD
4,4
5,1
6,5
8,6
-0,8
-4,0
1,9
4,7
6,9
6,2
6,5
0,0
-15,5
3,8
Italy
Japan
Korea
Netherlands
Tempo wzrostu inwestycji mieszkaniowych, OECD
Av erage
1987-97
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Australia
Austria
Belgium
Canada
4,0
3,9
5,4
-1,3
12,0
-2,6
-4,3
-3,6
5,7
-2,6
3,2
3,6
1,3
-4,5
-1,0
5,2
-10,9
-6,8
-2,6
10,5
25,9
-4,7
-5,2
14,1
4,6
-4,2
3,1
5,4
2,9
0,6
8,0
7,5
-3,5
1,5
10,7
3,3
-2,8
0,6
6,5
2,2
3,1
1,9
3,3
2,9
1,9
0,6
-2,7
-3,3
-4,2
-4,8
-9,2
-7,8
4,2
-2,2
1,6
10,1
Denmark
Finland
France
Germany
-1,0
0,5
0,5
6,4
1,9
10,2
4,0
0,2
4,3
8,9
7,1
1,2
10,3
6,0
2,7
-2,7
-9,3
-9,9
1,2
-5,7
0,8
-0,1
1,0
-6,1
11,8
11,7
2,2
-2,0
11,9
11,5
3,4
-4,1
17,3
5,4
5,7
-4,2
9,6
4,2
5,7
6,7
-6,0
0,0
4,9
-1,6
-10,9
-9,9
-3,1
-4,3
-16,9
-13,1
-8,3
-2,3
-9,0
25,4
-1,3
3,2
Greece
Iceland
Ireland
Italy
..
-0,5
7,4
0,8
8,8
1,0
4,5
-1,2
3,8
0,6
12,7
1,3
-4,3
12,8
7,9
5,1
4,3
12,3
1,7
1,5
15,2
12,4
3,5
2,5
12,1
3,7
18,1
3,5
-1,0
14,2
11,2
2,4
-0,5
11,9
15,8
5,3
31,4
16,5
3,1
4,1
-9,0
13,2
-11,2
0,5
-28,2
-21,9
-15,9
-1,4
-23,5
-55,7
-38,0
-9,0
-18,0
-17,7
-34,9
-2,4
Japan
Korea
Netherlands
New Zealand
0,6
11,8
2,9
5,2
-14,3
-13,4
3,0
-12,8
0,2
-5,5
2,8
7,5
0,9
-9,6
1,6
0,5
-5,3
12,5
3,2
-11,7
-4,0
11,2
-6,5
21,3
-1,0
8,6
-3,7
19,8
1,9
3,6
4,1
4,6
-1,5
2,4
5,0
-4,4
0,5
-2,4
5,8
-2,5
-9,6
-3,0
4,7
5,0
-8,0
-7,8
-0,2
-19,2
-14,0
-2,0
-14,6
-18,9
-6,2
-10,2
-11,5
5,1
Norw ay
Spain
Sw eden
Sw itzerland
-2,1
3,0
-9,8
0,9
7,7
10,9
5,4
2,8
3,0
11,4
13,3
-5,5
5,6
10,3
14,8
-2,7
8,1
6,7
7,4
-4,1
-0,7
6,1
11,3
-3,7
1,9
7,6
4,3
14,4
16,3
5,2
12,4
7,0
10,8
6,4
11,9
1,1
4,1
6,6
15,5
-1,6
2,9
1,4
8,0
-3,0
-11,6
-9,1
-13,1
-4,2
-17,8
-22,1
-22,9
1,8
-2,2
-9,9
15,5
7,0
United Kingdom
United States
1,3
1,3
8,6
7,7
1,2
6,3
1,8
1,0
5,9
0,6
8,9
5,3
1,6
8,2
12,5
9,8
-2,1
6,2
6,2
-7,3
3,8
-18,7
-21,4
-23,9
-25,3
-22,2
6,4
-4,3
Euro area
Total OECD
3,0
1,8
1,8
1,4
3,5
3,9
1,1
1,2
-0,7
0,1
-0,6
3,5
2,5
4,9
1,9
6,1
3,5
3,8
6,6
-0,4
0,6
-7,3
-5,7
-12,9
-11,6
-15,0
-2,9
-2,3
Inwestycje w Polsce w 2010 r.
W 2010 roku wartość nakładów inwestycyjnych w gospodarce
narodowej wynosiła 217 287 mln zł, w tym wartość nakładów na:
- budynki i budowle – 134 220mln zł (61,8%);
- maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia – 60 372mln zł (27,8%);
- środki transportu – 21 114mln zł (9,7%).
W roku 2010 zaobserwowano – w porównaniu z rokiem poprzednim –
wzrost wartości nakładów inwestycyjnych (w cenach stałych) o 0,2%.
Źródło: GUS, Środki trwałe w gospodarce narodowej w 2010 roku
Środki trwałe w Polsce, 2010
Wartość brutto środków trwałych w gospodarce narodowej według
stanu w dniu 31 XII 2010 r. w bieżących cenach ewidencyjnych wynosiła
2 520 940 mln zł; w tym:
- wartość budynków i budowli – 1 635 254 mln zł (64,9%);
- wartość maszyn, urządzeń technicznych i narzędzi – 694 298 mln zł
(27,5%);
- wartość środków transportu – 171 380 mln zł (6,8%).
Ocenia się, że środki trwałe w gospodarce narodowej na koniec roku
2010 były umorzone w 45,6%; w tym:
- budynki i budowle – 36,8%;
- maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia – 62,0%;
- środki transportu – 56,6%.
Źródło: GUS, Środki trwałe w gospodarce narodowej w 2010 roku
Inwestycje w gospodarce (r/r), 2001-2011
Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2011
Czynniki decydujące
o podjęciu inwestycji
Ogółem
MSP
rosnący popyt na nasze produkty / usługi (wzrost liczby zakupów
/ zamówień)
7,39
rosnące wymagania klientów
7,32
posiadanie nadwyżek finansowych / wolnych środków
6,47
inwestycje poczynione przez konkurencję (chęć sprostania
konkurencji)
6,11
ogólna dobra koniunktura gospodarcza
5,89
wysoka oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji (spodziewany
wyraźny wzrost zysków)
5,82
możliwość skorzystania z funduszy unijnych
5,00
atrakcyjne (akceptowalne) oprocentowanie kredytu
4,74
łatwość uzyskania kredytu (proste procedury)
4,61
łatwy dostęp do leasingu / proste procedury
4,24