wyk05_notes [tryb zgodności]

5
Elastyczność i jej zastosowania
PRINCIPLES OF
MICROECONOMICS
FOURTH EDITION
N. G R E G O R Y M A N K I W
PowerPoint® Slides
by Ron Cronovich
© 2007 Thomson South-Western, all rights reserved
W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na
pytania:
Czym jest elastyczność? Jakie zagadnienia
pozwala nam zrozumieć?
Co to jest cenowa elastyczność popytu? Jak jest
związana z krzywą popytu? Jak jest związana z
dochodami i wydatkami?
Co to jest cenowa elastyczność podaży? Jak jest
związana z krzywą podaży?
Co to jest dochodowa i krzyżowa elastyczność
popytu?
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
1
Scenariusz…
Projektujesz strony internetowe dla lokalnych
firm. Pobierasz $200 za stronę i sprzedajesz 12
stron miesięcznie.
Twój koszt rośnie (włączając koszt alternatywny
Twojego czasu), więc rozważasz podniesienie
ceny do $250.
Prawo popytu mówi, że nie sprzedasz tak wielu
stron, jeśli podniesiesz cenę. O ile mniej? O ile
spadnie Twój przychód? A może wzrośnie?
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
2
1
Elastyczność
Podstawowa idea:
• Jeden rodzaj elastyczności mierzy o ile spadnie
popyt na Twoje strony internetowe, kiedy
podniesiesz cenę.
Definicja:
Elastyczność to
CHAPTER 5
3
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Cenowa elastyczność popytu
Cenowa
elastyczność
popytu
=
Cenowa elastyczność popytu - miara
Luźno mówiąc, mierzy wrażliwość cenową
popytu nabywców.
CHAPTER 5
4
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Cenowa elastyczność popytu
Cenowa
elastyczność popytu
Przykład:
Cenowa
elastyczność
popytu wynosi
=
P
P1
D
Q1
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q
5
2
Cenowa elastyczność popytu
Cenowa elastyczność
popytu
Procentowa zmiana popytu
=
Procentowa zmiana ceny
Wzdłuż krzywej popytu, cena
i ilość poruszają się w
przeciwnych kierunkach,
tworząc ……… elastyczność
cenową.
P
P2
P1
D
Opuszczamy znak minus i
podajemy wszystkie
elastyczności cenowe w
liczbach dodatnich.
CHAPTER 5
Q2
Q1
Q
6
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Kalkulacja zmian procentowych
Metoda liczenia zmian
procentowych:
Popyt na
Twoje strony
Wartość nowa - Wartość stara
P
Wartość stara
B
$250
A
$200
D
8
CHAPTER 5
12
Q
x 100%
Z przesunięciem z
punktu A do B, zmiana
% w cenie wynosi
($250–$200)/$200 = 25%
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
7
Kalkulacja zmian procentowych
Problem:
Metoda podstawowa daje różne
wyniki, w zależność od miejsca
startu.
Popyt na
Twoje strony
P
$250
Z punktu A do B, cena rośnie
o …….., popyt spada o …….,
elastyczność = …….. = …..
B
A
$200
Z B do A, cena spada o
….., popyt rośnie o ……,
Q elastyczność = …….. = …..
D
8
CHAPTER 5
12
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
8
3
Kalkulacja zmian procentowych
Więc użyjemy metody punktu środkowego
Wartość nowa – Wartość stara
Punkt środkowy
x 100%
Punkt środkowy to średnia z wartości nowej i
starej.
Nie ma znaczenia, której wartości użyjesz jako
pierwszej, wynik będzie taki sam!
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
9
Kalkulacja zmian procentowych
Używając metody punktu środkowego % zmiana
ceny wynosi
$250 – $200
x 100% = ……..
$225
% zmiana ilości wynosi
12 – 8
x 100% = ……...
10
Cenowa elastyczność popytu równa się
40/22.2 = …..
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
ACTIVE LEARNING
Kalkulacja elastyczności
10
1:
Korzystając z
poniższych informacji
oblicz cenową
elastyczność popytu na
pokoje hotelu:
przy P = 70, QD = 5000
przy P = 90, QD = 3000
11
4
ACTIVE LEARNING
Odpowiedź
1:
Użyj metody punktu środkowego do obliczenia %
zmiany QD
………………………………………..
% zmiana P
………………………………………..
Cenowa elastyczność popytu wynosi:
………………………………………..
12
Co determinuje elastyczność cenową?
Aby określić, co determinuje elastyczność cenową,
przyjrzymy się serii przykładów. Każdy porównuje
dwa powszechne dobra.
W każdym przykładzie:
• Załóżmy, że cena obu dóbr wzrasta o 20%.
• Dobro, na które popyt spada najwięcej
(procentowo) ma najwyższą cenową elastyczność
popytu. Które to dobro? Dlaczego?
• Czego uczy nas ten przykład?
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
13
Przykład 1:
Płatki Rice Krispies vs. Krem przeciwsłoneczny
Cena obu dóbr wzrasta o 20%. Popyt na które dobro
spadnie najwięcej? Dlaczego?
•
Rice Krispies ………. ……. substytutów (np. Cap’n
Crunch, Count Chocula), więc nabywcy …………
……………… na zamiennik, po wzroście ceny.
• Kremy przeciwsłoneczne …….. substytutów, więc
prawdopodobnie nabywcy nabędą ich tyle samo,
nawet, jeśli cena się zmieni.
Lekcja: Elastyczność cenowa jest ……..., jeśli na rynku
są dostępne substytuty.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
14
5
Przykład 2:
“Niebieskie dżinsy” vs. “Ubranie”
Cena obu dóbr wzrasta o 20%. Popyt na które
dobro spadnie najwięcej? Dlaczego?
• Dla wąsko zdefiniowanego dobra niebieskie
dżinsy, ………… substytutów (szorty, spodnie
khaki).
• ………….. substytutów dostępnych dla szeroko
pojętych dóbr. (Czy możesz wymyśleć substytut
ubrania, jeśli nie mieszkasz w kolonii
nudystów)?
Lekcja: Elastyczność cenowa jest ……….. dla wąsko
zdefiniowanych dóbr, niż dla dóbr szeroko pojętych.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
15
Przykład 3:
Insulina vs. Rejs po Karaibach
Cena obu dóbr rośnie o 20%. Popyt na które
dobro spadnie najwięcej? Dlaczego?
• Dla milionów cukrzyków, insulina jest dobrem
pierwszej potrzeby. Wzrost ceny ………..
…………… popytu.
• Rejs jest towarem luksusowym. Jeśli cena
……….., ……….. ludzi pojedzie.
Lekcja: Elastyczność cenowa jest ………… na towary
luksusowe niż na dobra pierwszej potrzeby.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
16
Przykład 4:
Cena benzyny w krótkim okresie vs. cena
benzyny w długim okresie.
Cena benzyny rośnie o 20%. Czy spadek popytu
jest większy w krótkim czy w długim okresie?
Dlaczego?
• Ludzie niewiele mogą zrobić w ………. okresie,
poza korzystaniem z transportu publicznego.
• W ……….. okresie, ludzie kupują mniejsze
samochody, lub przeprowadzają się bliżej
miejsca pracy.
Lekcja: Elastyczność cenowa jest …………. w długim
okresie.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
17
6
Determinanty elastyczności cenowej:
podsumowanie
Elastyczność cenowa popytu zależy od:
Dostępności substytutów dobra
tego czy jest to dobro podstawowe, czy
luksusowe
Jak wąsko lub szeroko dobro jest
zdefiniowane.
Horyzontu czasowego: elastyczność jest
większa w długim okresie, niż w krótkim
okresie.
CHAPTER 5
18
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Różnorodność krzywych popytu
Ekonomiści klasyfikują krzywe popytu względem ich
elastyczności.
Cenowa elastyczność popytu jest ściśle związana z
nachyleniem krzywej popytu.
„Reguła kciuka”:
Im większa elastyczność, tym krzywa jest bardziej
……….. Im mniejsza elastyczność, tym krzywa jest
bardziej ………….
Następnych 5 slajdów przedstawi różne klasyfikacje, od
najmniej, do najbardziej elastycznych.
CHAPTER 5
19
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
“Popyt doskonale nieelastyczny” (przykład ekstremalny)
Cenowa
=
elastyczność popytu
% zmiana Q
% zmiana P
Krzywa popytu :
Wrażliwość konsumentów
na zmiany ceny:
P
=
D
P1
Elastyczność:
Q1
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q
20
7
“Popyt nieelastyczny”
Cenowa
=
elastyczność popytu
% zmiana Q
% zmiana P
Krzywa popytu:
Wrażliwość konsumentów
na zmiany ceny:
=
P
P1
D
Elastyczność:
Q
Q1
CHAPTER 5
21
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
“Popyt o elastyczności jednostkowej”
Cenowa
=
elastyczność popytu
Krzywa popytu:
Wrażliwość konsumentów
na zamiany cen:
% zmiana Q
% zmiana P
=
P
P1
D
Elastyczność:
Q
Q1
CHAPTER 5
22
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
“Popyt elastyczny”
% zmiana Q
Cenowa
=
elastyczność popytu
% zmiana P
Krzywa popytu:
P
Wrażliwość konsumentów
na zmiany cen:
=
P1
D
Elastyczność:
Q1
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q
23
8
“Popyt doskonale elastyczny” ( kolejne ekstremum)
% zmiana Q
Cenowa
=
=
elastyczność popytu
% zmiana P
Krzywa popytu:
P
Wrażliwość konsumentów
na zmiany ceny:
P1
D
Elastyczność:
Q1
CHAPTER 5
Q
24
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Elastyczność liniowej krzywej popytu
Nachylenie
liniowej
krzywej
popytu jest
stałe, ale
elastyczność
nie.
P
$30
20
10
$0
0
CHAPTER 5
20
40
60
Q
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
25
Elastyczność cenowa i utarg całkowity
Kontynuując nas scenariusz, jeśli podniesiesz cenę
z $200 do $250, czy Twój dochód wzrośnie, czy
spadnie?
Utarg= P x Q
Wzrost ceny ma dwojaki wpływy na utarg:
• Wyższe P oznacza ………… utarg na sprzedaną
jednostkę.
• Ale sprzedajesz ………. jednostek (………. Q),
zgodnie z Prawem Popytu.
Który z tych efektów jest większy? To zależy od
cenowej elastyczności popytu.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
26
9
Elastyczność cenowa i utarg całkowity
% zmiana Q
Cenowa
=
elastyczność popytu
% zmiana P
(Utarg) R = P x Q
Jeśli popyt jest elastyczny, wtedy cenowa
elastyczność popytu
% zmiana Q …. % zmiana P
Spadek utargu wynikający z tytułu mniejszej
sprzedaży jest ………, niż wzrost utargu z tytułu
wyższej ceny, więc utarg spada.
CHAPTER 5
27
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Elastyczność cenowa i utarg całkowity
Elastyczny popyt
(elastyczność = 1.8)
Jeśli P = 200,
Q = 12 a R = …….
jeśli P = 250,
Q = 8 to R = ……..
Popyt na Twoje strony
P
$250
$200
D
Kiedy popyt jest
elastyczny, wzrost ceny
powoduje …….. utargu.
CHAPTER 5
8
12
Q
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
28
Elastyczność cenowa i utarg całkowity
Cenowa
=
elastyczność popytu
% zmiana w Q
% zmiana w P
R=PxQ
Jeśli popyt jest nieelastyczny, wtedy cenowa
elastyczność popytu … 1
% zmiana Q … % zmiana P
Spadek w utargu wynikający z mniejszego Q jest
…………., niż wzrost utargu z większego P, więc
utarg rośnie.
W naszym przykładzie załóżmy, że Q spada tylko
do 10 (zamiast 8) kiedy podnosisz cenę do $250.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
29
10
Elastyczność cenowa i utarg całkowity
Nieelastyczny popyt:
elastyczność= 0.82
Popyt na Twoje strony
P
jeśli P = 200,
Q = 12 to R = …….
Jeśli P = 250,
Q = 10 to R = …….
$250
$200
D
Kiedy popyt jest
nieelastyczny, wzrost
ceny spowoduje ……..
utargu.
CHAPTER 5
10 12
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q
30
2:
Elastyczność i wydatki/utarg
ACTIVE LEARNING
A. Apteki podnoszą cenę insuliny o 10%. Czy
wydatki na insulinę spadną, czy wzrosną?
B. W wyniku wojny cenowej, cena luksusowego
rejsu spada o 20%. Czy całkowity utarg firm
organizujących rejsy spadnie, czy wzrośnie?
31
ACTIVE LEARNING
2:
Odpowiedź
A. Apteki podnoszą cenę insuliny o 10%. Czy
wydatki na insulinę spadną, czy wzrosną?
32
11
ACTIVE LEARNING
2:
Answers
B. W wyniku wojny cenowej, cena luksusowego
rejsu spada o 20%. Czy całkowity utarg firm
organizujących rejsy spadnie, czy wzrośnie?
33
Aplikacja: Wpływ zakazu zażywania, posiadania i
spożywania narkotyków na przestępczość narkotyk.?
Jednym z efektów ubocznych nielegalnego używania
narkotyków jest przestępczość: osoby uzależnione
często kradną, aby zdobyć pieniądze na narkotyki.
Omówimy dwie polityki, mające na celu redukcję
uzależnienia i zobaczymy, jakie skutki odniosą w
redukcji przestępczości.
Dla uproszczenia zakładamy, że wartość całkowita
przestępstw na tle narkotykowym równa się całkowitym
wydatkom na narkotyki.
Popyt na narkotyki jest nieelastyczny z powodu
uzależnień ich konsumentów.
CHAPTER 5
34
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Polityka 1: Zakaz zażywania i posiadania
narkotyków
Zakaz redukuje
Cena
……… narkotyków,
narkotyków
krzywa S w ……..
Ponieważ popyt na
narkotyki jest
nieelastyczny,
P ………………………
……………… Q spada.
D1
S1
P1
Wynik: ……………
wydatków na
narkotyki i ………….
przestępczości.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q1
Ilość
narkotyków
35
12
Polityka 2: Edukacja
Edukacja
………… popyt na
narkotyki, krzywa
D w ……
Cena
narkotyków
D1
S
P i Q ………..
Wynik: ………….
wydatków na
narkotyki i ………..
przestępczości.
P1
Ilość
narkotyków
Q1
CHAPTER 5
36
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Cenowa elastyczność podaży
Cenowa
=
elastyczność podaży
Cenowa elastyczność podaży stanowi miarę
Mierzy
Ponownie użyjemy metody punktu środkowego
do wyliczenia zmian procentowych.
CHAPTER 5
37
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Cenowa elastyczność podaży
Cenowa elastyczność
podaży
=
P
Przykład:
Cenowa
elastyczność
podaży wynosi
S
P1
Q1
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q
38
13
Różne krzywe podaży
Ekonomiści klasyfikują krzywe podaży ze
względu na ich elastyczność.
Nachylenie krzywej podaży jest ściśle związane
z cenową elastycznością podaży.
Reguła kciuka:
Im większa elastyczność, tym krzywa jest
bardziej …………..
Im mniejsza elastyczność, tym krzywa jest
bardziej …………..
Następne slajdy pokażą różne klasyfikacje.
CHAPTER 5
39
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
“Podaż doskonale nieelastyczna” (ekstremum)
% zmiana w Q
Cenowa
=
=
elastyczność podaży
% zmiana w P
Krzywa podaży:
Wrażliwość sprzedających
na zmiany ceny:
Elastyczność:
P
S
P1
Q
Q1
CHAPTER 5
40
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
“Podaż nieelastyczna”
% zmiana w Q
Cenowa
=
=
elastyczność podaży
% zmiana w P
Krzywa podaży:
P
Wrażliwość sprzedających
na zmiany ceny:
Elastyczność:
P1
Q1
CHAPTER 5
S
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q
41
14
„Podaż o elastyczności jednostkowej”
% zmiana w Q
Cenowa
=
=
elastyczność podaży
% zmiana w P
Krzywa podaży:
P
Wrażliwość sprzedających
na zmiany ceny:
Elastyczność:
S
P1
Q
Q1
CHAPTER 5
42
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
“Podaż elastyczna”
% zmiana w Q
Cenowa
=
=
elastyczność podaży
% zmiana w P
Krzywa podaży:
P
Wrażliwość sprzedających
na zmiany ceny:
Elastyczność:
S
P1
Q
Q1
CHAPTER 5
43
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
“Podaż doskonale elastyczna” (ekstremeum)
Cenowa elastyczność % zmiana Q
=
=
podaży
% zmiana P
Krzywa podaży:
Wrażliwość sprzedawców
na cenę:
=
P
P1
S
Elastyczność:
Q1
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
Q
44
15
Źródła elastyczności cenowej
Im ………… sprzedający mogą zmienić
produkowaną ilość, tym większa elastyczność
podaży
Przykład: Podaż domów z widokiem na morze
jest mniej elastyczna niż podaż nowych
samochodów.
Dla wielu dóbr elastyczność cenowa podaży jest
……….. w długim okresie, niż w krótkim okresie,
ponieważ firmy budują nowe fabryki, lub nowe
firmy wchodzą na rynek.
CHAPTER 5
45
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
3:
Elastyczność i zmiany w równowadze
ACTIVE LEARNING
Podaż domów z widokiem na morze jest
nieelastyczna. Podaż samochodów jest
elastyczna.
Załóżmy, że wzrost populacji powoduje
podwójny wzrost popytu na oba dobra
(przy każdej cenie, popyt podwaja się).
Dla którego dobra P zmieni się najwięcej?
Dla którego dobra Q zmieni się najwięcej?
46
ACTIVE LEARNING
3:
Odpowiedzi
Kiedy podaż jest
nieelastyczna,
wzrost popytu
ma większy
wpływ na …….
…………………
Domy z widokiem na morze
(podaż nieelastyczna):
P
D1 D2
A
Q
47
16
ACTIVE LEARNING
Odpowiedzi
Kiedy podaż
jest elastyczna
wzrost popytu
ma większy
wpływ na ……
……………….
3:
Nowe samochody
(podaż elastyczna):
P
D1 D2
Q
48
Różnorodność krzywych podaży
P
Podaż często
staje się mniej
elastyczna przy
wzroście Q z
powodu
ograniczeń
pojemności.
S
$15
12
4
$3
100 200
CHAPTER 5
Q
500 525
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
49
Inne elastyczności
Dochodowa elastyczność popytu mierzy siłę
reakcji wielkości zapotrzebowania na zmianę
dochodu nabywców.
Dochodowa
elastyczność popytu
=
Przypomnienie z Rozdz. 4: Wzrost dochodu powoduje
wzrost popytu na dobra normalne.
Więc, dla dóbr normalnych, dochodowa elastyczność
popytu ……….
Dla dóbr niższego rzędu, dochodowa elastyczność
popytu ………
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
50
17
Inne elastyczności
Krzyżowa elastyczność popytu jest miarą siły
reakcji zapotrzebowania na jedno dobro na zmianę
ceny innego dobra.
Krzyżowa
=
elastyczność popytu
Dla substytutów, krzyżowa elastyczność popytu …….
np., wzrost ceny wołowiny powoduje zwiększenie
popytu na kurczaki.
Dla dóbr komplementarnych, krzyżowa elastyczność
popytu ……., np. wzrost ceny komputerów powoduje
spadek popytu na systemy operacyjne.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
51
Podsumowanie
Elastyczność stanowi miarę wrażliwości popytu lub
podaży na zmianę ich determinantów.
Cenowa elastyczność popytu jest miarą siły reakcji
popytu na pewne dobro na zmianę ceny.
Kiedy jest mniejsza niż 1 popyt jest „nieelastyczny”.
Kiedy jest większa od 1 popyt jest „elastyczny”.
Kiedy popyt jest nieelastyczny, całkowity utarg rośnie,
wraz ze wzrostem ceny. Kiedy popyt jest elastyczny,
całkowity utarg spada wraz ze spadkiem ceny.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
52
Podsumowanie
Popyt jest mniej elastyczny w krótkim okresie dla dóbr
podstawowych, dóbr szeroko pojętych, lub dla dóbr z
małą liczbą substytutów.
Cenowa elastyczność podaży jest miarą siły reakcji
podaży dobra na zmianę jego ceny.
Kiedy jest mniejsza niż 1 podaż jest „ nieelastyczna”.
Kiedy jest większa od 1 podaż jest „elastyczna”.
Cenowa elastyczność podaży jest większa w długim
okresie, niż w krótkim okresie.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
53
18
Podsumowanie
Dochodowa elastyczność popytu jest miarą siły
reakcji popytu na pewne dobro na zmianę
dochodu nabywców.
Krzyżowa elastyczność popytu jest miarą siły
reakcji popytu na jedno dobro na zmianę ceny
drugiego dobra.
CHAPTER 5
ELASTICITY AND ITS APPLICATION
54
19