Etyką - Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
advertisement
WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Etyka zawodowa funkcjonariuszy służb mundurowych Maciej Milczanowski 24 lipca 2017 Rzeszów 1 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie 1. Podstawowe wiadomości o etyce 2. Zasada złotego środka Arystotelesa 3. Moralność a etyka 4. Polityka a etyka 5. Etyka zawodowa i przykładowe jej kodeksy 6. Normy prawne - praworządność - etyka 7. Przygotowanie zawodowe a etyka. 8. Korupcja oraz jej formy w ujęciu prawnym i konsekwencje. 9. Przykłady zachowań korupcyjnych i sposoby postępowania w sytuacji korupcyjnej 10. Prawne i instytucjonalne możliwości ścigania korupcji w Polsce. 24 lipca 2017 Rzeszów 2 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Słowo moralność pochodzi natomiast od greckiego moralis i oznacza to, co słuszne. Wyraz etyka pochodzi od greckiego ethikos, to z kolei wywodzi się od słowa ethos oznaczającego charakter, ale także zwyczaj, obyczaj. Postępowanie etyczne powinno być zatem rozumiane jako postępowanie odpowiadające akceptowanym w społeczeństwie wzorom. 24 lipca 2017 Rzeszów 3 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Etyka to filozoficzna i normatywna teoria moralnej powinności działania • Filozoficzna: źródłem poznania w etyce jest rozum i doświadczenie; • Norma moralności jako źródło i kryterium moralnej powinności działania; • Powinność działania: sąd, imperatyw działania; • Działanie: przedmiotem materialnym etyki jest CZYN –świadome i dobrowolne działanie człowieka. 4 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Dobro najwyższe – Bóg, Najwyższy Byt. Dobro naczelne – moralność – zależy od człowieka na zasadzie jego wolności. Dobro pełne – szczęście – zależy tylko warunkowo od człowieka 24 lipca 2017 Rzeszów 5 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Moralność u J. Boheńskiego Nazwy "moralność„ używa dla oznaczenia zespołu pewnych nakazów, (a nie postaw ludzkich). Celem przekonania się czym jest moralność w tym słowa znaczeniu, przedstawia dwa nakazy, które nazywa przykazaniami moralnymi: • Ratuj tonące dziecko. • Nie będziesz podrzynał gardła twojej śpiącej matce. 24 lipca 2017 Rzeszów 6 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Przykazania moralne u J. Boheńskiego Ratuj tonące dziecko. Nie będziesz podrzynał gardła twojej śpiącej matce. 1. Są to właśnie nakazy, przykazania. Nie mówią co jest, ale co ma być. W języku logiki nie są zdaniami, ale dyrektywami. 2. Mają charakter kategoryczny. Nie nakazują pod jakimś warunkiem, warunkowo, ale kategorycznie, bezwarunkowo. Nie odbierają nagrody i nie grożą karą. Nie są związane z żadnym celem. Pytanie: "W jakim celu mam ratować tonące dziecko?" nie ma przecież sensu. 3. Mają wreszcie, i to chyba najważniejsze, charakter bezwzględny, im tylko właściwy - wobec moralnego nakazu przeżywamy jakby wrażenie przymusu, czujemy, że nie wolno nam postąpić inaczej niż ten nakaz chce. Ta ostatnia cecha jest bodaj najbardziej charakterystyczna, nie spotykamy jej nigdzie indziej poza moralnością. Moralność jest zespołem nakazów kategorycznych, bezwzględnie wiążących 7 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie J. Boheński wobec wiązania moralności z celem: Dla niektórych zasady moralności są warunkowe, w szczególności związane z celem. O tych filozofach powiedziano złośliwie, że domagają się napiwku za to, że nie podrzynają gardła swoim matkom. Pewne jest, że moralność żadnej nagrody za wykonanie obowiązku nie obiecuje. Mówi kategorycznie: "Czyń to, a to" nic więcej. Przykazania moralności mają taką naturę, że nawet gdyby ich zachowanie miało pociągnąć za sobą karę, nie przestałyby obowiązywać. Przykazania te mają jeszcze inną cechę wspólną: są oczywiste. 24 lipca 2017 Rzeszów 8 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Moralność a nauka Nauka zajmuje się wyłącznie faktami, tym, co jest, i formułuje wyłącznie zdania. Moralność zawiera nie zdania, ale nakazy, sąd twierdzenie: Moralność nie jest nauką. 9 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Etyka u J. Boheńskiego Oznacza dziedzinę całkiem różną od moralności, aczkolwiek ściśle z nią związaną. Należą do niej pytania w rodzaju: a) Dlaczego jest obowiązkiem ratować tonące dziecko? b) Dlaczego nie wolno podrzynać własnej matce gardła? c) Co znaczy "być obowiązkiem"? oraz odpowiedzi na nie. 24 lipca 2017 Rzeszów 10 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie - Dlaczego jest obowiązkiem ratować tonące dziecko? - Jest obowiązkiem ratować tonące dziecko, bo to jest potrzebne dla zachowania gatunku. tego rodzaju pytania i odpowiedzi nie grają żadnej roli w świadomości czy sumieniu człowieka, którzy czuje się do czegoś moralnie zobowiązany. Przecież gdyby człowiekowi, który ratuje dziecko ktoś powiedział, że on czyni to dla zachowania gatunku, ratownik krzyknąłby zapewne z oburzeniem aby mu głowy głupstwami nie zawracano. On nie ratuje dziecka dla zachowania żadnego gatunku, ani dla czego innego, tylko dlatego, że widzi jasno iż ma obowiązek tak postąpić. Na poziomie sumienia ludzkiego pytania i odpowiedzi etyczne nie pojawiają się wcale. Pojawiają się natomiast, gdy zaczynamy się zastanawiać nad nakazami moralności. Stąd to co tutaj nazywany "etyką" nosi czasem nazwę "metaetyki". "Etyką" nazywa się wówczas naszą moralność. 24 lipca 2017 Rzeszów 11 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Zdania etyczne posiadają dwie cechy wspólne: (1) są zdaniami. (2) dotyczą nakazów moralnych i zagadnień związanych z ich istnieniem. Nie są to nakazy, ale zdania; nie mówią co ma być, ale co jest, a mówią odnośnie nakazów moralnych. Etyka jest zbiorem zdań, a więc nie nakazów dotyczących moralności 24 lipca 2017 Rzeszów 12 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie A więc: etyka nie jest moralnością, ani moralność etyką. Jak dalece one się różnią jedna od drugiej wynika także z faktu, że Etyka jest nauką i częścią naukowej filozofii Podczas gdy moralność nauką nie jest. Nie jest bez znaczenia także fakt, że etyka nie jest nikomu potrzebna do życia. Można bardzo dobrze i moralnie żyć nie mając najmniejszego o niej pojęcia. Etyka jest ważna tylko dla filozofii, do życia nie jest potrzebna. Podczas gdy bez moralności żyć niepodobna. 24 lipca 2017 Rzeszów 13 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie 24 lipca 2017 Rzeszów 14 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Etyka a moralność u K. Wojtyły K. Wojtyła wyraźnie odróżniał opisową naukę o moralności, ukazującą, co w danym środowisku czy też danej epoce historycznej uchodzi za dobre, od etyki, która podchodzi do moralności w sposób normatywny. Etyka określa normy moralne i je uzasadnia. Etyka jest nauką o czynach ludzkich ze względu na ich wartość moralną, na dobro lub zło, które w nich się zawiera. Każdy bowiem czyn ludzki kryje w sobie specyficzne przeżycie […]. Świadomość, że spełniam dany czyn, że jestem jego sprawcą, niesie ze sobą poczucie odpowiedzialności za wartość moralną tego czynu. Przeżywam tedy siebie samego, moją własną osobę, jako przyczynę sprawczą dobra lub zła moralnego w określonym czynie, a przez to przeżywam dobro lub zło moralne mojej własnej osoby 24 lipca 2017 Rzeszów 15 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Moralność oznacza mniej więcej tyle co życie moralne, a życie moralne to życie po prostu ludzkie, zarówno indywidualne, jak i społeczne, ujęte w świetle norm. Życie moralne staje się przedmiotem nauki, badania naukowego. Nauka ta zajmuje się istniejącymi normami moralnymi, a zatem ustala, co w danym środowisku czy też w danej epoce historycznej uchodzi lub uchodziło za dobre lub złe. Nauka o moralności nie określa, co jest dobre, a co złe. 24 lipca 2017 Rzeszów 16 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Etyka do życia moralnego podchodzi w sposób nie opisowy, ale normatywny. Określa więc normy, czyli wydaje sądy o tym, co jest dobre, a co złe, i sądy te uzasadnia, tzn. wykazuje, dlaczego tak jest. 24 lipca 2017 Rzeszów 17 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie PYTANIA? 24 lipca 2017 Rzeszów 18
