WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Etyka zawodowa funkcjonariuszy służb mundurowych 4. Polityka a etyka Maciej Milczanowski 21 lipca 2017 Rzeszów 1 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie 1. Podstawowe wiadomości o etyce 2. Zasada złotego środka Arystotelesa 3. Moralność a etyka 4. Polityka a etyka 5. Etyka zawodowa i przykładowe jej kodeksy 6. Normy prawne - praworządność - etyka 7. Przygotowanie zawodowe a etyka. 8. Korupcja oraz jej formy w ujęciu prawnym i konsekwencje. 9. Przykłady zachowań korupcyjnych i sposoby postępowania w sytuacji korupcyjnej 10. Prawne i instytucjonalne możliwości ścigania korupcji w Polsce. 21 lipca 2017 Rzeszów 2 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Sprzeczność: etyka – skuteczność polityczna? Polityka w swojej naturze jest egoistyczna i egocentryczna (H. Morgenthau) Czy możliwe jest połączenie skuteczności i efektywności w sferze publicznej z poszanowaniem zasad etycznych? jednak pomimo wszystko moralność wymaga od decydentów mądrości politycznej, rozumianej przez pryzmat rozważności, szukania optymalnych rozwiązań etc. Etyka w polityce Renata Nowak 21 lipca 2017 Rzeszów 3 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Czy potrzebny uniwersalny kodeks postępowania? Czy sprawowanie władzy i jej utrzymanie, kłóci się z zasadami etycznymi, ponieważ sprowadza się do użycia siły? Czy polityka określa sama swoje własne wymogi etyczne, swój własny kodeks postępowania? Etyka w polityce Renata Nowak 21 lipca 2017 Rzeszów 4 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Spójne i utrwalone zasady postępowania przyczyniłyby się bez wątpienia do wykrystalizowania corpus res publicae. Postępowanie etycznie powinno być określane na podstawie zgodności z danym zbiorem zasad etycznych, adekwatnym do danego społeczeństwa. Powszechnie panuje jednak przekonanie o relatywizmie moralnym w sferze polityki, krętactwie, matactwach finansowych, nagminnie występującym kłamstwie, korupcji, nepotyzmie etc. Etyka w polityce Renata Nowak 21 lipca 2017 Rzeszów 5 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie W encyklice Veritatis splendor z 1993 r. Jan Paweł II wskazuje na zasady, którymi powinno się kierować w polityce: (…)uczciwość w kontaktach między rządzącymi a rządzonymi, jawność w administracji publicznej, bezstronność w rozstrzyganiu spraw publicznych, poszanowanie praw przeciwników politycznych, ochrona praw ludzi oskarżonych w procesach i sądach doraźnych, sprawiedliwe i uczciwe wykorzystanie pieniędzy publicznych, odrzucenie niegodziwych metod zdobywania, utrzymywania i poszerzania władzy za wszelką cenę. Gdy zasady te nie są przestrzegane, zanika sam fundament politycznego współistnienia, a całe życie społeczne wystawiane jest stopniowo na ryzyko, zagrożenie i rozkład. 21 lipca 2017 Rzeszów 6 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Profesor Marek Sajfan w książce „Państwo a wartości etyczne. Prawo i polityka” przytacza katalog niedoskonałości polskiej demokracji związanej z praktycznym jej realizowaniem. Zalicza do nich: • pasywne społeczeństwo i jego przyzwolenie na patologie życia publicznego, • dramatyczny stan elit politycznych i intelektualnych w państwie, • brak prawdziwej debaty politycznej i zrozumienia mechanizmów prawnych przez polityków oraz obywateli, • kwestię budowania prawidłowego prawa, • zagadnienie braku odpowiedzialności za własne postępowanie. • Ponadto, stwierdza również, iż powstanie jednolitego porządku etycznego jest niemożliwe do zrealizowania w warunkach pluralizmu aksjologicznego, gdzie istnieją rozmaite systemy wartości, światopoglądy polityczne, religijne etc. Obywatele powinni brać udział w procesach sprawowania władzy, rozliczać polityków z podejmowanych decyzji i działań. Do zwiększonej aktywności stymulować mogłyby wypracowane rozwiązania instytucjonalne zachęcające i ułatwiające partycypację polityczną. 21 lipca 2017 Rzeszów 7 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie UCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 1998 r. ZASADY ETYKI POSELSKIEJ 21 lipca 2017 Rzeszów 8 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Art. 1. Poseł na Sejm, na mocy ślubowania składanego zgodnie z art. 104 Konstytucji, kieruje się w swojej służbie publicznej obowiązującym porządkiem prawnym, ogólnie przyjętymi zasadami etycznymi oraz solidarną troską o dobro wspólne. Art. 2. Poseł powinien zachowywać się w sposób odpowiadający godności posła, kierując się w szczególności zasadami: 1) bezinteresowności, 2) jawności, 3) rzetelności, 4) dbałości o dobre imię Sejmu, 5) odpowiedzialności. 21 lipca 2017 Rzeszów 9 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Art. 3. Poseł powinien kierować się interesem publicznym. Nie powinien wykorzystywać swojej funkcji w celu uzyskania korzyści dla siebie i osób bliskich oraz przyjmować korzyści, które mogłyby mieć wpływ na jego działalność jako posła. (Zasada bezinteresowności). Art. 4. Poseł, przy podejmowaniu decyzji, powinien w możliwie najszerszym zakresie postępować w sposób dostępny dla opinii publicznej. Powinien ujawniać związek interesu osobistego z decyzją w podjęciu której uczestniczy. (Zasada jawności). Art. 5. Poseł powinien należycie wypełniać swoje obowiązki. W sprawach tego wymagających powinien kierować się względami merytorycznymi. (Zasada rzetelności). 21 lipca 2017 Rzeszów 10 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie Art. 6. Poseł powinien unikać zachowań, które mogą godzić w dobre imię Sejmu. Powinien szanować godność innych osób. (Zasada dbałości o dobre imię Sejmu). Art. 7. Poseł odpowiada za swoje decyzje i działania. Powinien poddać się obowiązującym go procedurom wyjaśniającym i kontrolnym. (Zasada odpowiedzialności). Art. 8. Poseł za naruszenie Zasad Etyki Poselskiej ponosi odpowiedzialność określoną przepisami Regulaminu Sejmu. 21 lipca 2017 Rzeszów 11 WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA z siedzibą w Rzeszowie PYTANIA? 21 lipca 2017 Rzeszów 12