departament kształcenia ogólnego - Ministerstwo Edukacji Narodowej

DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Warszawa, 11 kwietnia 2017 r.
DKO-WEK.400.30.2017.AK
Pan
Andrzej SZKLARCZYK
Prezes
Beskidzkiego Stowarzyszenia Oświatowego
Solidarności S.O.S. Pracy i Inwalidztwa
34-240 Jordanów, ul. Słowackiego 2
Społeczne Biuro Prawne
Szanowny Panie Prezesie,
odpowiadając na wniosek z 6 marca 2017 roku, dotyczący utworzenia przez
Ministra Edukacji Narodowej społecznych rad szkół – uprzejmie informuję, co
następuje:
Kwestia ustanowienia ogólnopolskiej reprezentacji szkół była w poprzednich
latach przedmiotem wniosków formułowanych przez środowiska oświatowe w
przestrzeni
publicznej.
Odpowiednio,
odpowiadając
na
te
oczekiwania
możliwość ich powołania przewidziała jeszcze ustawa o systemie oświaty
(uchwalona w brzmieniu z 1991 roku.)1 Stosownie do wówczas formułowanych
i potwierdzanych w latach następnych oczekiwań - rozstrzygnięcia zawarte w
ustawie miały przeciwdziałać tworzeniu rozwiązań fasadowych i struktur
budowanych
pod
kątem
doraźnych
oczekiwań
i
potrzeb
podmiotów
zarządzających sferą oświaty w danym okresie. Obowiązujące przepisy
odpowiednio
skonstruowano
pod
kątem
zapewnienia
maksymalnej
przejrzystości w budowie składu osobowego rady, zapewniając w ten sposób jej
rzeczywistą reprezentatywność. Taką formułę zapewnił ustawodawca treścią
1
Art. 45 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie (Dz.U. Nr.95, poz. 425).
1
art. 45, 46, 48 i 49 ustawy o systemie oświaty i potwierdził, przyjmując ustawę
Prawo oświatowe obowiązujące od 1 września 2017 r. 2. Stosownie do tych
przepisów:
1) Krajową Radę Oświatową tworzy minister właściwy do spraw oświaty
i wychowania - na wniosek wojewódzkich rad oświatowych reprezentujących co
najmniej 1/4 województw (art. 45 ustawy o systemie oświaty);
2) W skład Krajowej Rady Oświatowej wchodzą przedstawiciele wojewódzkich
rad oświatowych, po jednym z każdej rady wojewódzkiej, oraz po jednym
przedstawicielu centralnych struktur związków zawodowych zrzeszających
nauczycieli (art. 46 ustawy o systemie oświaty).
Powyższe oznacza, że obowiązujące przepisy ustawy, prawa powszechnie
obowiązującego i wiążącego nieodwołanie Ministra Edukacji Narodowej –
uzależniają możliwość powołania rady od:
- ukonstytuowania się wojewódzkich rad oświatowych (zapewniających
potencjalną możliwość powołania, przesądzonego ustawą, składu osobowego);
- sformułowania przez rady wojewódzkie wniosku o powołanie rady krajowej
(1/4 województw).
Powołanie Krajowej Rady Oświatowej ma być zatem ruchem oddolnym,
powstałym
na bazie inicjatyw społecznych wokół oświaty na poziomie
lokalnym. Temu służy również kompetencja organów stanowiących do
powoływania
Rad
Oświatowych
przy
organach
prowadzących
szkoły
(samorządy).
Wymagany przepisami ustawy wniosek wojewódzkich rad oświatowych nie
wpłynął dotychczas do Ministra Edukacji Narodowej. Nie ma on zatem
2
Rozdział 4 „Społeczne organy w systemie oświaty” - ustawa z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty (Dz.U. z 2016 r., poz. 1943 z późn. zm.), a następnie - rozdział 4 Społeczne
organy w systemie oświaty - art. 75, 76, 78 i 79 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo
oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 59)
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Al. Szucha 25, 00-918 Warszawa, tel. +48 22 34 74 141, fax +48 22 628 81 36, e-mail: [email protected],
www.men.gov.pl
prawnego upoważnienia do podjęcia autonomicznych (konkurencyjnych)
działań w obszarze już precyzyjnie uregulowanym w przepisach ustawy.
Na powyższy stan faktyczny (brak inicjatywy wnioskodawczej) wpłynęły
zapewne:
- zmiany ustrojowe, w tym przyjęcie Konstytucji RP – w 1997 roku, tj.: 6 lat po
przyjęciu ustawy o systemie oświaty (zgodnie z ustawą zasadniczą Państwo w
organizacji swego działania opiera się na zasadzie decentralizacji kompetencji.
Zasada ta w przypadku przepisów prawa oświatowego urzeczywistniła się w
przekazaniu większości kompetencji decyzyjnych w sprawach realizacji zadań
oświatowych – na poziom samorządów, kosztem kompetencji administracji
centralnej);
- fakt, że na podstawie odrębnych przepisów (ustawa Karta Nauczyciela,
ustawa o związkach zawodowych)
- wszelkie projekty przepisów prawa
powszechnie obowiązującego – muszą być na bieżąco przekazywanie do opinii
związków zawodowych i innych partnerów społecznych (stowarzyszeń, fundacji
i szkół);
- praktyka działania Ministra Edukacji, który co do zasady poddaje wszystkie
większe projekty systemowe szerszym niż wymagane przepisami prawa
konsultacjom społecznym (m.in. debaty prowadzone w roku 2016 r.).
Jednocześnie, w opinii Ministra Edukacji Narodowej, na tym poziomie rozwoju
społeczeństwa obywatelskiego – nie ma możliwości inicjowania zmian
przepisów,
które
przewidywałyby
powoływanie
organu
społeczno-
opiniodawczego o charakterze ogólnokrajowym – bez stosownego oparcia w
inicjatywach lokalnych (inicjatywa centralna). Działanie takie przeczyłoby nie
tylko współczesnym standardom obywatelskim, dawało realną możliwość
podważania wiarygodności takiego organu, ale przede wszystkim przeczyłoby
intencjom
leżącym
u
podstaw
powołania
tych
przepisów
w
okresie
przekształceń ustrojowych z końca lat osiemdziesiątych XX wieku.
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Al. Szucha 25, 00-918 Warszawa, tel. +48 22 34 74 141, fax +48 22 628 81 36, e-mail: [email protected],
www.men.gov.pl
Przedstawiając powyższe należy równocześnie podkreślić, że Minister
Edukacji Narodowej, po wypełnieniu warunków ustawowych, podejmie wszelkie
działania, aby proces dialogu społecznego w sferze jednego z najistotniejszych
zadań publicznych (edukacja) – był kontynuowany także w tej formule,
pogłębiając stale jakość projektowanych rozwiązań w zakresie oświaty.
Z poważaniem
Katarzyna Koszewska
Dyrektor
Departament Kształcenia Ogólnego
/ – podpisany cyfrowo/
Do wiadomości:
Beata Szydlo – Prezes Rady Ministrów.
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Al. Szucha 25, 00-918 Warszawa, tel. +48 22 34 74 141, fax +48 22 628 81 36, e-mail: [email protected],
www.men.gov.pl