PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : FILOZOFIA MEDYCYNY 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra Nauk Społecznych 3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Dąbrowskiego 79 Tel. /Fax tel./fax (61)854 69 11 Strona WWW www.katedranaukspolecznych.ump.edu.pl E-mail [email protected] 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. Michał Musielak 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS: Dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski 6. Osoba odpowiedzialna za zajęcia fakultatywne z dostępem do platformy WISUS do list studentów: Nazwisko i imię: Prof. dr hab. Michał Musielak Tel. kontaktowy: 61 854 69 11 E-mail: [email protected] Osoba zastępująca: dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Tel. kontaktowy: 61 854 69 15, 61 854 69 11 E-mail: [email protected], [email protected] 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: 1, 2 Semestr: 1,2,3,4 8. Liczba godzin ogółem :15 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu liczba pkt.ECTS:1 Semestr zimowy/letni/ liczba godzin W Ć Ćwiczenia S kategoria Katedra Nauk Społecznych Razem: 15 9 . Cel nauczania przedmiotu 1. Student posiada wiedzę w zakresie podstawowych pojęć filozoficznych 2. Orientuje się w merytorycznej treści głównych systemów i doktryn filozoficznych oraz potrafi wykazać ich związek z rozwojem medycyny 3. Rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę lekarza 4. Zna osiągnięcia czołowych przedstawicieli Polskiej Szkoły Filozofii Medycyny 5. Przejawia wrażliwość moralną niezbędną w rozwiązywaniu konfliktów etycznych związanych z zawodem lekarza 6. Posiada umiejętność wykorzystania teoretycznej wiedzy filozoficznej w podejmowaniu decyzji medycznych 7. Zna zasady kształtowania się nowych dyscyplin medycznych 8. Posiada umiejętności uczenia innych Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje: Filozofia medycyny stanowi pomost łączący medycynę z naukami humanistycznymi. Poprzez jej studiowanie student nabiera umiejętności: - wykorzystania myśli historycznej i etycznej w analizie współczesnej medycyny - rozpoznawania ciągłości myśli humanistyczno-medycznej - ma świadomość związków pomiędzy humanistyką a medycyną - ma umiejętność wykorzystania teoretycznej wiedzy filozoficznej w podejmowaniu decyzji medycznych - potrafi budować pełną zaufania atmosferę podczas całego procesu leczenia - w działaniach zawodowych przestrzega wzorów etycznych - przejawia wrażliwość moralną niezbędną w rozwiązywaniu konfliktów etycznych związanych z zawodem lekarza 10.SYLABUS E(W)1 Potrafi scharakteryzować specyfikę filozofii i wskazać jej znaczenie dla innych nauk D.W 12,17, D.U1,12 E(W)2 Zna podstawowe pojęcia filozoficzne D.W 12,17, D.U1,12 E(W)3 Zna i rozumie znaczenie podstawowych koncepcji filozoficznych w odniesieniu do wybranych poglądów filozoficznych D.W 12,17, D.U1,12 E(W)4 Zna i rozumie główne tendencje i kierunki filozoficzne w aspekcie historycznofilozoficznym D.W 12,17, D.U1,12 E(W)5 Zna genezę, dzieje i przedstawicieli polskiej szkoły filozofii medycyny 12,17, D.U1,12 E(W)6 Potrafi określić jakiego typu wiedzą jest nauka D.W D.W 12,17, D.U1,12 E(W)7 Zna podstawowe cechy współczesnych kierunków filozoficznych D.W 12,17, D.U1,12 E(U)1 Posługuje się klasycznymi pojęciami filozoficznymi D.W 12,17, D.U1,12 E(U)2 Umie wskazać postać klasycznych problemów filozoficznych we współczesnym świecie D.W 12,17, D.U1,12 E(U)3 Rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę lekarza D.W 12,17, D.U1,12 E(K)1 Charakteryzuje różne elementy światopoglądowe D.W 12,17, D.U1,12 E(K)2 Wykazuje umiejętność krytycznego ustosunkowania się do odmiennych sposobów myślenia zachowując wobec ich przedstawicieli tolerancję D.W 12,17, D.U1,12 E(K)3 Posiada umiejętność rozumienia głównych pojęć, teorii i reguł etycznych służących jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych D.W 12,17, D.U1,12 E(K)4 Rozumie i potrafi zastosować zdobytą wiedzę w praktyce D.W 12,17, D.U1,12 11.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Ćwiczenie 1. Osoba odpowiedzialna Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Seminaria - Semestr zimowy/letni Tematyka seminariów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Seminarium 1. Podstawowe pojęcia filozoficzne dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Seminarium 2. Przedmiot i zadania filozofii medycyny. Zarys rozwoju filozofii medycyny oraz jej nauczanie w uczelniach medycznych dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Seminarium 3. Szkoła „starsza” filozofii medycyny dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Seminarium 4. Szkoła „średnia” filozofii medycyny dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Seminarium 5. Szkoła „młodsza” filozofii medycyny dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Seminarium 6. Poznańska myśl filozoficzno-lekarska dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Seminarium 7. Humanistyczne i filozoficzne aspekty pracy współczesnego lekarza. Filozoficzne problemy współczesnej medycyny dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski Wykłady - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. 12. Organizacja zajęć: Zajęcia fakultatywne odbywają się: w poniedziałki 26 IX, 3, 10, 17, 24 X 2016 w godz. 15.00-17.15 oraz 17.15-19.30; we wtorki 27 IX, 4, 11, 18, 25 X 2016 w godz. 10.15-12.30, 12.30-14.45; w środy 28 IX, 5, 12, 19, 26 X 2016 w godz. 10.00- 12.15 oraz 12.15-14.30; w poniedziałki 20, 27 II, 6, 13, 20 III 2017 w godz. 15.00-17.15; we wtorki 21, 28 II, 7, 14, 21 III 2017 w godz. 10.00-12.15 REGULAMIN ZAJĘĆ: 1. Zajęcia fakultatywne prowadzone metodą seminaryjną 3 godziny tygodniowo – 15 godz. (5 tygodni) w pierwszym semestrze i w drugim semestrze 1 i 2 roku studiów dziennych 2. Obowiązkowa obecność na zajęciach kontrolowanych 3. Usprawiedliwienie i zaliczenie nieobecności na zajęciach 4. Aktywny udział w zajęciach PROGRAM ZAJĘĆ: 1. Filozofia medycyny jako nauka 1.1 Przedmiot i zadania filozofii medycyny 1.1.1 Zarys rozwoju filozofii medycyny oraz jej nauczanie w uczelniach medycznych 1.1.2 Polska szkoła filozofii medycyny od Tytusa Chałubińskiego do Ludwika Flecka 1.1.3 Humanistyczne i filozoficzne aspekty pracy współczesnego lekarza 1.2 Empiryzm i racjonalizm - dwa nurty w myśleniu medycznym 2. Filozofia medycyny jako działalność praktyczna 2.1 Pojęcie zdrowia i choroby w filozofii medycyny 2.1.1 Filozoficzne aspekty sporów wokół definicji zdrowia i choroby 2.1.2 Ranga aksjologiczna ludzkiego zdrowia w filozofii medycyny 2.1.3 Postęp jako kategoria filozoficzna w medycynie. Utopia świata bez chorób 2.1.4 Społeczeństwo a zmieniający się obraz chorób 3. Filozoficzne problemy współczesnej medycyny 3.1 Filozoficzne, moralne i etyczne implikacje rozwoju współczesnej medycyny 3.2 Problem wyboru moralnego w medycynie współczesnej 3.2.1 Eksperyment medyczny. Filozoficzne problemy doświadczeń medycznych 3.2.2 Eutanazja jako problem filozoficzno - medyczny 3.2.3 Filozoficzne i etyczne aspekty pobierania ludzkich narządów do przeszczepów 3.2.4 Moralne problemy związane z przerywaniem ciąży i z opieką nad dziećmi nieuleczalnie chorymi 3.2.5 Filozoficzne i moralne problemy śmierci i umierania PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne nie ma: Przygotowanie do zajęć: przygotowanie się do zajęć na bazie podanej literatury oraz aktywne uczestnictwo na zajęciach Wymagania końcowe: zaliczenie 13.Kryteria zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie – kryterium zaliczenia: aktywność na seminariach, opanowanie w stopniu zadowalającym obowiązującego materiału 14. Literatura: Zalecana literatura: 1. Polska szkoła filozofii i medycyny. Przedstawiciele i wybrane teksty źródłowe. Pod red. M. Musielaka i J. Zamojskiego. Wyd. Naukowe UM, Poznań 2010 2. Z. Maćkowiak, M. Musielak. Adam Wrzosek. Zycie i działalność. Wyd. Poznańskie, Poznań 2000 3. I. Löwy Polska szkoła filozofii medycyny. Od Tytusa Chałubińskiego do Ludwika Flecka. Ossolineum PWN. Wrocław- Warszawa-Kraków 1992 Uzupełniająca literatura: 1.T.L.Beauchamp, J.F. Chlidress, Zasady etyki medycznej. KiW, Warszawa 1996 2.J. Zamojski. System filozofii medycyny Henryka Nusbauma, Wyd. UM Poznań 2006 3.H. R.Wulff, S. A.Pedersen, R. Rosenberg, Filozofia medycyny, PWN Warszawa 1993 4.T. Brzeziński, Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002 5. Filozofia medycyny w Czechach i na Słowacji, pod red. M. Petrů, J. Zamojskiego, J. Kuře, M. Musielaka, Wyd. Naukowe UM, Poznań 2012 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora dr Zenon Maćkowiak, dr Jan Zamojski