2. Wiedza o morzu oraz mapowanie dna morskiego

KOMISJA
EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 13.5.2014 r.
COM(2014) 254 final/2
CORRIGENDUM
This document corrects Communication COM(2014) 254 final of 8 May 2014
Concerns all language versions
Modification of last sentence of section 4 and removal of last row of table in section 5
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY,
EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU
REGIONÓW
Innowacje w niebieskiej gospodarce wykorzystujące potencjał mórz i oceanów w
zakresie wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy
PL
PL
1.
WPROWADZENIE
W 2011 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie niebieskiego wzrostu1.
Przedstawiono w nim potencjał europejskich wybrzeży, mórz i oceanów, dzięki
któremu mogą one stać się znaczącym źródłem nowych miejsc pracy i wzrostu
gospodarczego2, przyczyniających się do realizacji strategii „Europa 2020” oraz
poprawy sposobu wykorzystania zasobów naszej planety. W komunikacie
wyszczególniono sektory wschodzące zasługujące na specjalną uwagę. Komisja
nakreśliła swoje podejście do wykorzystywania potencjału energii morskiej w
styczniu 2014 r.3, a następnie uruchomiła forum ds. energii mórz i oceanów w celu
zlokalizowania wąskich gardeł utrudniających wzrost i zaproponowania sposobów
ich odblokowania.
Innowacyjność we wszystkich sektorach niebieskiej gospodarki ma zasadnicze
znaczenie dla wykorzystania jej potencjału wzrostu i tworzenia miejsc pracy.
Innowacje mogą również przynieść znaczące korzyści dla środowiska naturalnego.
Może to nastąpić poprzez innowacje ekologiczne, na przykład w celu ograniczenia
emisji siarki ze statków4 w wyniku udoskonalenia pokładowych systemów
oczyszczania gazów spalinowych, stosowania bardziej ekologicznych paliw
tradycyjnych lub alternatywnych źródeł paliwa. Innowacje mogą również pomóc w
tworzeniu opłacalnych środków ochrony środowiska morskiego, które mogą
przyczynić się do wdrożenia dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej5.
Inicjatywa przewodnia UE „Unia innowacji”6 jest już pomocna w tworzeniu
warunków sprzyjających innowacjom. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP)
korzystały ze wsparcia w ramach programu ramowego na rzecz konkurencyjności i
innowacji, w którym dla MŚP przeznaczono ponad 15 mld EUR w latach 2007–
20127. Nowy program „Horyzont 2020” o budżecie 79 mld EUR jest obecnie
największym w historii unijnym programem badań i innowacji i zawiera
wzmocnione środki na rzecz wspierania MŚP. Ponadto znaczna część unijnych
funduszy strukturalnych i inwestycyjnych została przeznaczona na innowacje.
Należy jednak uporać się z licznymi problemami wskazanymi w ramach inicjatywy
przewodniej „Unia innowacji”: niedoinwestowaniem nauki, kiepskim dostępem do
finansowania, wysokimi kosztami praw własności intelektualnej, powolnym tempem
postępu w kierunku standardów interoperacyjności, nieskutecznym stosowaniem
zamówień publicznych oraz powielaniem badań. W rocznej analizie wzrostu
gospodarczego Komisji Europejskiej na 2014 r.8 stwierdzono również, że współpraca
1
2
3
4
5
6
7
8
„Niebieski wzrost” szanse dla zrównoważonego wzrostu w sektorach morskich, COM(2012) 494.
Niebieski wzrost. Warianty oraz czynniki wspomagające zrównoważony wzrost dzięki oceanom,
morzom i wybrzeżom, sprawozdanie końcowe, zaproszenie do składania ofert nr MARE/2010/01,
sierpień 2012.
Niebieska energia. Działania, które należy podjąć do roku 2020 i później w celu wykorzystania
potencjału energetycznego europejskich mórz i oceanów, COM(2014) 8.
1999/32/WE, zmieniona przez 2012/33/UE. W obszarach SECA (w UE: Morze Bałtyckie i Morze
Północne) zawartość siarki w paliwach żeglugowych zostanie obniżona z 1,50 % do 0,10 % od 2015 r.,
a w innych obszarach morskich z 3,50 % do 0,50 % od roku 2020.
Dyrektywa 2008/56/WE ustanawiająca ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska
morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej).
Projekt przewodni strategii Europa 2020 – Unia innowacji, COM(2010) 546 final.
Komunikat prasowy Komisji Europejskiej MEMO/13/393 z dnia 2 maja 2013 r.
Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2014 r., COM(2013) 800.
2
między sektorem publicznym i prywatnym w zakresie innowacji jest w dalszym
ciągu niewystarczająca oraz że brak umiejętności wykorzystywania wyników badań
w sferze produkcji i usług, a także rosnący niedobór kwalifikacji mają wpływ na
sektory oparte na wiedzy.
Aby rozwinąć potencjał niebieskiej gospodarki w Europie, państwa członkowskie
muszą wprowadzić strategie i lokalne rozwiązania, które skutecznie usuną te
przeszkody. W ramach europejskiego semestru Komisja zadba o to, by w głównych
kierunkach krajowych programów reform państw członkowskich uwzględnione
zostały priorytety niebieskiego wzrostu.
Potrzebne są jednak działania dodatkowe. Komisja zbada zatem, w jaki sposób w
ramach działań na poziomie UE można uporać się z następującymi kwestiami, które
są charakterystyczne dla niebieskiej gospodarki:
–
luki w wiedzy i niekompletność danych na temat stanu naszych oceanów,
zasobów dna morskiego, życia morskiego oraz zagrożeń dla siedlisk i
ekosystemów;
–
rozproszenie działań w zakresie badań naukowych dotyczących morza i
gospodarki morskiej, które utrudnia interdyscyplinarne kształcenie i spowalnia
uzyskiwanie przełomów technologicznych w dziedzinie kluczowych
technologii i w innowacyjnych sektorach gospodarki;
–
brak naukowców, inżynierów i wykwalifikowanych pracowników, zdolnych
do stosowania nowych technologii w środowisku morskim.
Niniejszy dokument przedstawia plany Komisji dotyczące tych trzech zagadnień.
2.
WIEDZA O MORZU ORAZ MAPOWANIE DNA MORSKIEGO
Innowacje w niebieskiej gospodarce są hamowane przez brak informacji na temat
morza, dna morskiego oraz istniejącego w nich życia. Większa wiedza na temat
naszych mórz będzie sprzyjać wzrostowi w niebieskiej gospodarce, zarówno za
sprawą lepszej znajomości zasobów oraz lepszego zrozumienia sposobów ich
wykorzystania, jak też osiągnięciu założonych celów w zakresie ochrony
środowiska9.
9
Zgodnie z wymogami dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej (2008/56/WE) w celu
osiągnięcia dobrego stanu środowiska oraz innymi obszarami polityki związanymi z ochroną
środowiska.
3
Rys. 1 Procentowy udział niezbadanych dotąd części wybranych europejskich basenów morskich 10
W ciągu ostatnich dziesięcioleci odnotowano znaczące inwestycje w systemy
obserwacji oceanów. Dzięki dalszemu wykorzystaniu danych w modelowaniu
nastąpiła poprawa w zakresie badań oceanograficznych i prognozowania
meteorologicznego..
Udoskonalono
też
procesy udostępniania
danych
obserwacyjnych.
Natomiast środowiska naukowe skupiające specjalistów z dziedzin hydrografii,
geologii i biologii, zajmujących się obserwacjami i badaniami dna morskiego w
Europie, podjęły wstępne kroki w celu połączenia wysiłków, ale mają jeszcze wiele
do zrobienia. W rezultacie wiedza na temat podstawowych cech dna morskiego jest
niepełna: w odniesieniu do 50 % powierzchni dna morskiego nie przeprowadzono
badań batymetrycznych wysokiej rozdzielczości (zob. rys. 1 powyżej), a w
przypadku znacznie większego procentu brak map siedlisk i zbiorowisk.
Ponadto dane z tych części dna morskiego, które zostały przebadane, nie są łatwo
dostępne. Różne zestawy danych morskich są przechowywane przez wiele różnych
organizacji. Zorientowanie się, kto posiada dane, i uzyskanie zezwolenia na ich
wykorzystanie mogą być czasochłonne i kosztowne. Oceny wskazują, że
zwiększenie podaży danych i poprawa ich dostępności zarówno dla użytkowników
10
Źródło: Działania przygotowawcze na rzecz europejskiej sieci informacji i obserwacji środowiska
morskiego. Umowa o wykonanie usługi nr MARE/2009/07 – Mapowanie dna morskiego – SI
2.563144. Na podstawie 6 000 pomiarów dna morskiego, z czego około 1 000 stanowią wielowiązkowe
badania wysokiej rozdzielczości.
4
prywatnych, jak i z sektora publicznego, będą stanowić siłę napędową innowacji i
konkurencyjności.
Szacuje się, że szeroka dostępność danych morskich wysokiej jakości
przechowywanych przez organy publiczne w UE przyczyniłaby się do wzrostu
wydajności o ponad 1 mld EUR rocznie11. Dostępność taka pobudziłaby innowacje
w niebieskiej gospodarce poprzez ułatwienie dostępu do informacji dotyczących
zachowania morza i geologii dna morskiego. Korzyści wynikające z większej
innowacyjności mogłyby sięgnąć około 200–300 mln EUR rocznie. Ponadto dane
morskie lepszej jakości i łatwiej dostępne ułatwiłyby wdrażanie dyrektywy ramowej
w sprawie strategii morskiej12. Pomogłoby to również sektorowi publicznemu i
prywatnemu zarządzać ryzykiem oraz niepewnością związanymi z morzem – takimi
jak na przykład: warunki atmosferyczne, poważne wypadki związane z transportem,
zanieczyszczenie mórz lub straty w infrastrukturze krytycznej.
W związku z tym Komisja ustanowiła jako projekt przewodni zrównoważony
proces mający na celu zapewnienie, aby dane na temat środowiska morskiego
były łatwo dostępne, interoperacyjne i wolne od ograniczeń w zakresie
wykorzystywania, z konkretnym celem, którym jest opracowanie
wielorozdzielczych map całego stanu dna morskiego wód europejskich i słupa
wody do 2020 r.13. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez:
11
12
13
14
15
16
17
–
udoskonalenie europejskiej sieci informacji i obserwacji środowiska morskiego
(EMODNET). Stanowi to część unijnej inicjatywy na rzecz otwartych danych14
i podobnie jak mapowanie dna morskiego obejmuje informacje na temat
fizycznych, chemicznych i biologicznych właściwości słupa wody. Ponad 100
europejskich organizacji już pracuje wspólnie, aby ich dane morskie były
bardziej dostępne, interoperacyjne i przydatne dla użytkowników końcowych.
Dane są obecnie dostępne za pośrednictwem wspólnego portalu
internetowego15, a rozdzielczość mapy niskiej rozdzielczości dna morskiego
wszystkich wód UE, dostępnej do 2016 r., będzie stopniowo zwiększana;
–
integrację systemów danych. Trzy kolejne inicjatywy UE: system usług
morskich Copernicus, ramy gromadzenia danych dla sektora rybołówstwa16
oraz system WISE-Marine w zakresie danych na temat środowiska zostaną
zintegrowane z EMODNET przy użyciu wspólnych norm, takich jak
INSPIRE17, i będą zgodne z zasadami wspólnego europejskiego systemu
„Plan działania w zakresie wiedzy o morzu 2020”, załączony do niniejszego komunikatu, przedstawia
oszacowanie korzyści.
W swoim sprawozdaniu z pierwszego etapu wdrażania tej dyrektywy, zatytułowanym „Pierwsza faza
wdrażania dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej (2008/56/WE). Ocena i wytyczne Komisji
Europejskiej”, COM (2014)097 final, Komisja wskazała szereg niedociągnięć w ocenach stanu wód
morskich dokonanych przez państwa członkowskie.
Zielona księga „Wiedza o morzu 2020: od mapowania dna morskiego do prognozowania
oceanicznego”, 29 sierpnia COM(2012) 473.
Otwarte dane – siła napędowa innowacji, wzrostu gospodarczego oraz przejrzystego zarządzania,
COM(2011) 882.
http://emodnet.eu/
Rozporządzenie Rady (WE) nr 199/2008 w sprawie ustanowienia wspólnotowych ram gromadzenia
danych, zarządzania nimi i ich wykorzystywania w sektorze rybołówstwa oraz w sprawie wspierania
doradztwa naukowego w zakresie wspólnej polityki rybołówstwa.
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca
infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE).
5
informacji o środowisku18. Wspólne infrastruktury badawcze, takie jak EuroArgo19 i Europejskie Multidyscyplinarne Obserwatorium Dna Morskiego oraz
Słupa Wody, która obecnie podlega konsolidacji na mocy ram prawnych
konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej20, będzie również
dostarczać dane do sieci EMODnet;
–
ułatwienie włączenia do sieci EMODNET jawnych danych zgromadzonych
przez podmioty prywatne, zwłaszcza danych wynikających z wymogów w
zakresie zezwoleń i ocen oddziaływania na środowisko;
–
zachęcanie konsorcjów badawczych w ramach programów unijnych do
udzielania otwartego dostępu do danych morskich, w tym poprzez sieć
EMODNET;
–
opracowanie mechanizmu koordynacji strategicznej systemów obserwacji,
programów pobierania próbek i priorytetów badawczych w odniesieniu do
europejskich basenów morskich poprzez finansowanie z Europejskiego
Funduszu Morskiego i Rybackiego. Przyczyni się to również do rozwoju
polityki UE dotyczącej Arktyki21, na przykład poprzez identyfikację obszarów,
gdzie niepewność dotycząca głębokości wody ogranicza żeglugę w wodach od
niedawna wolnych od lodów.
Razem wzięte, wysiłki te przyczynią się do zwiększenia pola działania w zakresie
innowacji i inwestycji przez podmioty publiczne i prywatne w niebieskiej
gospodarce. Wzmocnią one również pozycję Unii Europejskiej w działaniach
międzynarodowych, takich jak globalny system systemów obserwacji Ziemi
(GEOSS)22.
Dokument roboczy określający bardziej szczegółowo ważne etapy i harmonogram
dotyczące pogłębiania wiedzy morskiej i procesu mapowania dna morskiego,
zgodnie z wymaganiami Rady23 i Parlamentu Europejskiego24, został dołączony do
niniejszego komunikatu.
3.
PLATFORMA INFORMACYJNA NA TEMAT BADAŃ MORSKICH
Od czasu przyjęcia przez Komisję europejskiej strategii na rzecz badań morskich w
2008 r.25 poczyniono znaczne postępy. W ramach siódmego programu ramowego w
zakresie badań (lata 2007–2013) wkład Komisji w badania morskie wynosił rocznie
średnio ok. 350 mln EUR.
18
19
20
21
22
23
24
25
Europejski wspólny system informacji o środowisku – perspektywy wdrożenia, SWD(2013) 18.
Park dryfujących robotycznych sond stosowanych na całym świecie.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 723/2009 z dnia 25 czerwca 2009 r.
Kształtowanie polityki realizowanej przez Unię Europejską w regionie Arktyki: postępy poczynione od
2008 r. i dalsze działania, JOIN(2012) 19.
http://www.earthobservations.org/geoss.shtml
Zintegrowana polityka morska – posiedzenie Rady do Spraw Ogólnych, Luksemburg, 24 czerwca 2013
r.
Sprawozdanie Parlamentu Europejskiego w sprawie inicjatywy „Wiedza o morzu 2020: mapowanie dna
morskiego w celu promocji zrównoważonego rybołówstwa” (2013/2101(INI)), Komisja Rybołówstwa
(sprawozdawczyni Maria do Céu Patrão Neves).
Europejska strategia na rzecz badań morskich: wykorzystanie spójnych ram Europejskiej Przestrzeni
Badawczej jako wsparcia dla zrównoważonego wykorzystania mórz i oceanów, COM(2008) 534.
6
Ponadto, jak przedstawiono na rys. 2, znaczną liczbę badań morskich
przeprowadzono w ramach programów państw członkowskich.
Rys. 2 Szacowane wydatki na badania morskie wybranych państw członkowskich i UE (2011). Źródło: JPI
Oceans.
W ramach programu „Horyzont 2020” badania będą skupiać się na tym, jak nowe
technologie mogą doprowadzić do produktywnego wykorzystania zasobów morskich
oraz zapewnienia trwałego wzrostu i zatrudnienia, jednocześnie zapewniając
możliwość korzystania z tych zasobów również przez przyszłe pokolenia.
Aby więc odzwierciedlić przekrojowy charakter badań morskich i wykorzystać w
innych obszarach potencjał dla odkryć obecny w jednym z nich, w ramach
inicjatywy „Oceany przyszłości” sfinansowano 31 projektów przy łącznym wkładzie
UE w wysokości prawie 195 mln EUR. Przekrojowe podejście jest obecnie
kontynuowane za pomocą priorytetowego obszaru „niebieski wzrost” w programie
„Horyzont 2020” z budżetem wynoszącym 145 mln EUR na lata 2014–2015, z czego
8 mln EUR przeznacza się dla MŚP.
Istnieją dalsze możliwości w zakresie badań morskich w całym programie „Horyzont
2020” – w dziedzinach takich jak bezpieczeństwo żywnościowe, energia, transport,
materiały, technologia informacyjna i infrastruktura badawcza.
W celu zapewnienia komplementarności między strategicznymi programami badań i
innowacji w państwach członkowskich a programem „Horyzont 2020” Komisja
zadba o ścisłą koordynację z inicjatywą w zakresie wspólnego planowania „Zdrowe i
wydajne morza i oceany”, która została powołana w celu umożliwienia państwom
członkowskim dostosowania krajowych programów badań morskich. Podniesie to
również jakość podstawy naukowej i dowodowej polityki ochrony środowiska, która
jest celem priorytetowym 7. programu działań w zakresie środowiska26.
Sektor prywatny ma również do odegrania ważną rolę wspomagając Komisję w
określeniu potrzeb badawczych w ramach programu „Horyzont 2020” poprzez
istniejące inicjatywy sektorowe, takie jak „LeaderShip 2020”, platforma
WATERBORNE, platforma akwakultury i europejskie forum zrównoważonej
żeglugi. W celu zbadania dalszych rezultatów twórczej wymiany myśli i wyników
26
Decyzja nr 1386/2013.
7
badań naukowych między sektorami przemysłowymi, organizacjami pozarządowymi
i innymi partnerami podzielającymi zainteresowanie niebieską gospodarką powołane
zostanie forum nauki i biznesu na rzecz niebieskiej gospodarki. Pierwsze posiedzenie
forum odbędzie się w 2015 r. przy okazji Europejskiego Dnia Morza w Pireusie
(Grecja).
Liczne wyzwania dla niebieskiego wzrostu, takie jak zakwaszanie oceanów, mają
charakter globalny i najlepiej rozwiązywać je na szczeblu międzynarodowym.
Ponadto międzynarodowa koordynacja może okazać się korzystna dla niektórych
badań podstawowych. Współpraca międzynarodowa ulegnie intensyfikacji w ramach
programu „Horyzont 2020” w oparciu o niedawno podpisaną deklarację z Galway
oraz zainicjowanie koalicji badawczej Kanady, UE i USA w sprawie badań Oceanu
Atlantyckiego.
Aby szeroko udostępnić możliwości prowadzenia nowych badań i wzmocnić
efekt synergii między działalnością badawczą finansowaną ze środków
krajowych i programem „Horyzont 2020”, Komisja będzie rozbudowywać i
uzupełniać istniejące systemy informacyjne27 w celu stworzenia platformy
informacyjnej na temat badań morskich w ramach całego programu „Horyzont
2020” i współpracować z państwami członkowskimi28 w celu włączenia
informacji o morskich projektach badawczych finansowanych ze środków
krajowych. Stworzy się w ten sposób dostęp do spostrzeżeń wynikających z
projektów badawczych, które mogą przyspieszyć podjęcie nowych pomysłów przez
przemysł. Pomoże to zapewnić, by publiczne finansowanie badań stało się opłacalne
dzięki innowacjom w działalności gospodarczej.
4.
UMIEJĘTNOŚCI DLA NIEBIESKIEJ GOSPODARKI
Wzrost w niebieskiej gospodarce będzie wymagał odpowiednio wykwalifikowanej
siły roboczej, zdolnej do stosowania najnowocześniejszych technologii w dziedzinie
inżynierii oraz wielu innych dziedzinach29. Obecnie istnieje niedobór
wykwalifikowanej kadry, z którym trzeba się uporać.
Poniższy wykres ilustruje poziom niedoboru wykwalifikowanej kadry w sektorze
morskiej energii wiatrowej do roku 2030.
27
28
29
Takie jak krajowe punkty kontaktowe i Europejska Sieć Przedsiębiorczości .
Poprzez inicjatywę w zakresie wspólnego planowania dotyczącą mórz i oceanów.
Zgodnie ze sprawozdaniem z inicjatywy LeaderShip2020 przedstawionym przez zainteresowane strony
z unijnego sektora przemysłu stoczniowego, wynikiem rosnącej złożoności produktów było powstanie
dodatkowego zapotrzebowania na wysoko wykwalifikowanych pracowników. W związku z tym
znaczna część sektora cierpi na niedobór wykwalifikowanego personelu i stanowi to element
ograniczający wzrost.
8
Rys. 3 Prognozowany poziom niedoboru wykwalifikowanej kadry w sektorze morskiej energii wiatrowej
w latach 2013–2030 (źródło: badanie TPWind).
Działania „Maria Skłodowska-Curie” (działania MSC) stanowią główny mechanizm
wsparcia w ramach programu „Horyzont 2020” dla zasobów ludzkich we wszystkich
dziedzinach badań i innowacji. Kładąc silny nacisk na rozwijanie umiejętności
naukowca w perspektywie długookresowej, działania MSC łączą doskonałość
badawczą z mobilnością, szkoleniem i atrakcyjnymi możliwościami rozwoju kariery.
W celu wspierania możliwości zatrudnienia naukowców i lepszego dostosowania ich
kompetencji do wymagań rynku pracy działania MSC zachęcają naukowców do
wychodzenia poza środowisko akademickie począwszy od wczesnego etapu kariery.
Działania wspierają trwałą współpracę między uczelniami wyższymi a przemysłem,
w tym poprzez zapewnianie jak największego udziału małych i dużych
przedsiębiorstw w rozwoju indywidualnych karier naukowych. Działania MSC mają
charakter oddolny i nie określają z góry konkretnego pola naukowego. W latach
2007–2013 w ramach programu, który poprzedził działania MSC, przyznano prawie
165 mln EUR na 374 projekty badawcze dotyczące zagadnień morskich (w tym na
badania arktyczne). 39 spośród tych projektów realizowano z udziałem podmiotów
spoza sektora akademickiego. Należy zwłaszcza zauważyć, że wiele projektów
dotyczyło współpracy naukowej wychodzącej poza Europę.
W celu ułatwienia mobilności w działaniach UE, mających na celu zwiększanie
przejrzystości oraz uznawania umiejętności, kompetencji i kwalifikacji, a także w
powiązanych z nimi instrumentach, takich jak europejskie ramy kwalifikacji 30, portal
dotyczący europejskiej klasyfikacji umiejętności, kompetencji i zawodów (ESCO),
Europass31 oraz systemy transferu i akumulacji punktów i zapewniania jakości,
konieczne będzie uwzględnianie wymogów niebieskiej gospodarki.
Kolejnym sposobem wspierania rozwoju umiejętności w niebieskiej gospodarce i
ściślejszej współpracy między szkolnictwem wyższym a sektorem prywatnym są
30
31
Europejskie ramy kwalifikacji (EQF) działają jako mechanizm porównawczy poprawiający czytelność
krajowych kwalifikacji w całej Europie.
Inicjatywa ta służy przedstawieniu indywidualnych umiejętności i kwalifikacji w sposób jasny i łatwy
do zrozumienia.
9
sojusze na rzecz wiedzy, nowy system w ramach programu Erasmus. Sojusze na
rzecz wiedzy to ustrukturyzowane partnerstwa skupiające odpowiednie podmioty z
sektora szkolnictwa wyższego oraz przedsiębiorstwa w celu pobudzania innowacji w
szkolnictwie wyższym oraz za jego pośrednictwem.
Sojusz na rzecz umiejętności sektorowych również mógłby być pomocny dzięki
eliminowaniu rozziewu między kształceniem/szkoleniem a rynkiem pracy. W 2013 r.
UE wspierała cztery pilotażowe sojusze na rzecz umiejętności sektorowych służące
popularyzowaniu dialogu między sektorami przemysłu i podmiotami
uczestniczącymi w opracowaniu, akredytacji, wdrażaniu i ocenie systemów
kształcenia i szkolenia. Celem sojuszy na rzecz umiejętności sektorowych jest
tworzenie i opracowywanie wspólnych programów oraz metod nauczania, dzięki
którym osoby uczące się uzyskują umiejętności wymagane na rynku pracy. Komisja
zachęca zainteresowane strony z sektora niebieskiej gospodarki do
przystępowania do sojuszy na rzecz wiedzy i sojuszy na rzecz umiejętności
sektorowych w sektorze morskim.
Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) oraz związane z nim wspólnoty
wiedzy i innowacji (WWiI) skupiają głównych partnerów z obszaru szkolnictwa
wyższego, badań naukowych i biznesu w celu pobudzania innowacji poprzez pełną
integrację trójkąta wiedzy. EIT do tej pory powołał trzy WWiI: w zakresie zmiany
klimatu, zrównoważonej energii i wyzwań związanych z technologiami
informacyjno-komunikacyjnymi (ICT). Planuje się powołanie pięciu kolejnych
WWiI w ramach programu „Horyzont 2020” i mają one dotyczyć: innowacji na
rzecz zdrowego stylu życia oraz aktywnego starzenia się, surowców, żywności na
przyszłość oraz produkcji oferującej wartość dodaną, a także mobilności w miastach.
Obecnie nie przewiduje się utworzenia WWiI poświęconej niebieskiej gospodarce.
W ramach przygotowań strategicznego planu innowacji i zmian podstaw prawnych
EIT na okres po roku 2020 Komisja zbada, czy powołanie specjalnej WWiI w
zakresie niebieskiej gospodarki po 2020 r. może okazać się przydatne.
5.
WNIOSEK
Innowacje mogą pomóc w rozwoju niebieskiej gospodarki w sposób, który nie tylko
pobudzi wzrost i tworzenie miejsc pracy w UE, ale również podtrzyma wsparcie
publiczne dla handlowego wykorzystania zasobów morskich przy jednoczesnym
zapewnieniu ochrony środowiska morskiego. Ponieważ stoimy na początku stulecia,
w którym wielkie znaczenie będzie miał sposób, w jaki jesteśmy w stanie zarządzać
oceanami i ich zasobami, ważne jest podjęcie konkretnych działań w celu
rozszerzania naszej wiedzy na temat mórz oraz zapewnienia postępu
technologicznego, tak abyśmy mogli wykorzystywać ich potencjał gospodarczy w
sposób zrównoważony.
W niniejszym komunikacie proponuje się następujące działania:
Działanie
Ramy czasowe
Stworzenie stabilnego procesu, zapewniającego,
że dane na temat środowiska morskiego są łatwo
dostępne, interoperacyjne i wolne od ograniczeń
użytkowania (opartego na sieci EMODNET,
Począwszy od 2014 r.
10
ramach gromadzenia danych oraz systemach
Copernicus i WISE-Marine)
Dostarczenie wielorozdzielczej mapy całego dna
morskiego wód europejskich
Styczeń 2020 r.
Utworzenie platformy informacyjnej na temat
badań morskich w ramach całego programu
„Horyzont 2020”, jak również informacji
dotyczących projektów z zakresu badań morskich
finansowanych ze środków krajowych
Do dnia 31 grudnia 2015 r.
Stworzenie forum nauki i biznesu na rzecz
niebieskiej gospodarki
Pierwsze posiedzenie w czasie
Europejskiego Dnia Morza 2015
Zachęcanie do rozwoju sojuszy na rzecz
umiejętności sektorowych w sektorze morskim
2014–2016
Komisja oczekuje na opinie Parlamentu Europejskiego, Rady i innych instytucji na
temat niniejszego komunikatu.
11