Statystyka publiczna we współczesnym świecie
advertisement
Statystyka publiczna we współczesnym świecie Józef Oleński Uniwersytet Warszawski Główny Urząd Statystyczny Uniwersytet Humanistyczno – Przyrodniczy im. Jana Kochanowskiego Kielce, 13 stycznia 2011 Organizacja Narodów Zjednoczonych na 64 sesji Zgromadzenia Ogólnego w dniu 10 czerwca 2010 r. przyjęła rezolucję ustanawiającą Światowy Dzień Statystyki 2010 10 20 Misja statystyki publicznej Monitorowanie procesów rozwoju społecznego – gospodarczego we współczesnym świecie i służba informacyjna społeczeństwom krajów i społeczności międzynarodowej „Współczesny świat” wymaga wzmocnienia potencjału statystycznego dla sprostania nowym wyzwaniom i potrzebom informacyjnym społeczeństw, gospodarek, państw i organizacji międzynarodowych Globalizacja Instytucjonalizacja życia społecznego i gospodarczego Infrastrukturalizacja rozwoju Metropolizacja rozwoju Instytucjonalne oderwanie sektora finansowego od sfery realnej i jego umocowanie prawne Społeczeństwo informacyjne Gospodarka oparta na wiedzy Sprawcza rola sektora informacyjnego i środków masowego przekazu w gospodarce, życiu społecznym i polityce Globalizacja Globalne regulacje instytucjonalne określające ramy suwerennych decyzji państw Globalne podmioty gospodarcze i społeczne Globalne rynki i sektory gospodarki Normy Konwencje, Sektor bankowy, inne instytucje finansowe Mass media i informacja naukowo - techniczna Transport Rynki produktowe Badania naukowe Rozmyte granice ekonomiczne i społeczne państw Decyzje i działania organów państwowych i podmiotów społeczno – gospodarczych wymagają informacji o zakresie globalnym Instytucjonalizacja Głęboki interwencjonizm instytucjonalny w skali globalnej, regionalnej, państwowej, sektorowej „Akt prawny” – narzędziem bieżących decyzji i operatywnego zarządzania Biurokratyzacja i „kauzyperdyzacja” (tylko procedury zapisane w formie „prawa” są dozwolone) paraliżują aktywność, sprzyjają korupcji i stymulują szarą strefę w skali makro „Numerologia” ekonomiczna i społeczna oparta o oficjalne dane statystyczne - podstawą decyzji „Neomonopolizacja” - w oparciu o „prawo” Wzrost znaczenia sektora publicznego w gospodarce Redukcja wolnego rynku do targowiska i bazaru Infrastrukturalizacja rozwoju O bezpieczeństwie kraju decyduje dostęp do zasobów o znaczeniu strategicznym O rozwoju kraju, regionu, branży decyduje infrastruktura • • • • Techniczna: transportowa, energetyczna Społeczna Prawno-organizacyjna Informacyjna Infrastruktury decydujące : • informacyjna • prawno – organizacyjna O suwerenności decyduje nadzór państwa nad systemami infrastrukturalnymi Metropolizacja rozwoju W metropoliach koncentrują się zasoby determinujące rozwój Metropolie Centra polityczne i administracyjne Nauka Edukacja na poziomie uniwersyteckim Centra decyzyjne gospodarki Lokalne Krajowe Regionalne - międzynarodowe Globalne - światowe Rozwój metropolii dzięki transferowi zasobów innych regionów Efekt synergii: grawitacja ekonomiczna Polaryzacja rozwoju przestrzennego w skali globalnej Oderwanie sektora finansowego od sfery realnej Globalny sektor finansowy Globalne instytucje finansowe Pozycję sektora finansowego w gospodarce determinują instytucje i prawo „Wirtualizacja” procesów ekonomicznych w sektorze finansowym Absolutna przewaga sektora finansowego nad sferą realną dzięki asymetrii prawnej O równowadze między sektorem finansowym a sferą realną decydują instytucje posługujące się prawem, egzekwowanym przez państwo Globalne społeczeństwo informacyjne Rosnące minima informacyjne Cywilizacyjne Funkcjonalne Sytuacyjne Rosnące luki informacyjne ludzi i organizacji Rosnący autonomiczny popyt na informację generuje podaż informacji Absolutna asymetria informacyjna między producentem i użytkownikiem informacji Masowa produkcja informacji nie respektującej norm jakości przez podmioty komercyjne Potrzebny Adekwatny poziom kultury informacyjnej społeczeństwa Transparencja językowa i „jeden język” - statystyki Fundamentalne prawo informacji w gospodarce opartej na wiedzy Informacja gorsza wypiera informację lepszą Wiedza (informacja) staje się towarem na rynku informacyjnym Rynek wzmacnia wypieranie informacji lepszej przez gorszą Etyka – jedynym gwarantem jakości informacji Etyka wzmocniona przez egzekwowalne normy informacyjne – warunkiem i gwarantem społecznego ładu informacyjnego Statystyka publiczna – narzędziem ograniczenia skutków fundamentalnego prawa informacji w zakresie swojego oddziaływania Gospodarka oparta na wiedzy Informacyjny charakter postępu naukowo - technicznego Informacyjny „wsad” w nowoczesnych technologiach, wyrobach i usługach Kapitał ludzki w B+R decyduje o pozycji gospodarki Własne, krajowe badania naukowe i dobra edukacja na poziomie wyższym – warunkiem absorpcji wyników postępu n–t i pozycji kraju na globalnym rynku Koncentracja generowania postępu w skali globalnej Polaryzacja regionów i krajów w wyniku rosnących różnic w kapitale ludzkim i społecznym Rola sektora informacyjnego i środków masowego przekazu Przemysłowa produkcja i dystrybucja informacji spełniających funkcje Segment komercyjny sektora informacyjnego Odwzorowania rzeczywistości Tworzenia zasobów wiedzy Decyzyjne Sterujące Konsumpcyjne produkuje i upowszechnia informację sterującą i konsumpcyjną może szkodzić środowisku informacyjnemu kraju Statystyka publiczna powinna być segmentem sektora informacyjnego niekomercyjnego Środki masowego przekazu determinują jakość środowiska informacyjnego w skali globalnej „Współczesny świat” - implikacje dla statystyki publicznej Warunkiem rozwoju i współpracy jest globalny społeczny ład informacyjny Statystyka publiczna jest gwarantem ładu informacyjnego • jedynym powszechnym, opartym na prawie i naukowych normach globalnym językiem i systemem informacyjnym gwarantującym obiektywną, spójną, dobrą jakościowo informację o świecie w całej jego różnorodności i złożoności w zakresie właściwym dla statystyki jako nauki i praktyki Dynamika i współzależność procesów wymaga monitoringu statystycznego w skali globalnej Cel światowego systemu statystyki publicznej – globalne społeczne bezpieczeństwo informacyjne Globalne normy informacyjne Globalny język statystyki Globalny system informacyjny statystyki Identyfikacja i pomiar Gromadzenie Tworzenie i utrzymanie zasobów Upowszechnianie oficjalnej informacji statystycznej jako społecznego dobra publicznego należnego Globalne normy informacyjne Metastandardy Pojęcia i definicje Klasyfikacje, nomenklatury, typologie, kody Standardy metodologiczne pomiaru i opisu systemów, procesów i zjawisk społecznych, ekonomicznych, ekologicznych Informacje zgodne z normami Normy koordynujące systemy informacji Normy informacyjne badań naukowych oraz procesów decyzyjnych z polityce, gospodarce, życiu społecznym Statystyka publiczna tworzy, upowszechnia i egzekwuje normy informacyjne Globalny język „International English” lingua franca współczesnego świata Język statystyki publicznej lingua franca nauki, gospodarki, polityki, działalności społecznej oparty o centralnie stanowione (ONZ) normy naukowe zapewnia kontrolę jakości i spójności odwzorowanych w nim informacji Globalny system statystyki publicznej Globalna koordynacja produkcji i wymiany informacji Tworzenie globalnych zasobów statystycznych jako dobra publicznego należnego jako dobra publicznego należnego informacyjnych metainformacyjnych parainformacyjych Badania naukowe Prawo, organizacja, zakres informacji, metody, język, programowanie i harmonizacja badań dla statystyki i nad systemem statystyki publicznej Organizacja Globalny koordynator – ONZ Międzynarodowe organizacje statystyczne Krajowe instytuty statystyki publicznej Międzynarodowe organizacje w globalnym systemie statystycznym Komisja Statystyczna ONZ Komisje regionalne ONZ, w tym Konferencja Statystyków Europejskich OECD EUROSTAT Rola ONZ w zapewnieniu globalnego ładu informacyjnego dzięki statystyce publicznej Komisja Statystyczna ONZ Fundamentalne zasady statystyki publicznej koordynatorem i inicjatorem rozwoju globalnego systemu statystyki publicznej Monitoring stosowania fundamentalnych zasad Informacyjne standardy statystyczne Stanowienie norm statystycznych Harmonizacja programów badań statystycznych Harmonizacja metodologiczna badań Koordynacja gromadzenia i wymiany informacji Inicjowanie, koordynacja i wspieranie pomocy w rozwoju statystyki publicznej, w szczególności w krajach rozwijających się i krajów w procesie transformacji Rola Konferencji Statystyków Europejskich EKG ONZ Inicjowanie i koordynacja rozwoju metodologii i standardów Współpraca wielostronna instytucji statystycznych w regionie EKG i w podregionach Międzynarodowe projekty badawcze i rozwojowe statystyki Koordynacja pomocy dla innych regionów świata Europejski System Statystyczny Unii Europejskiej ESS ESSC – komitet ds. europejskiego systemu statystycznego system statystyki oficjalnej Unii Europejskiej Wieloletnie i operatywne programowanie badań statystycznych dla potrzeb UE Harmonizacja metodologiczna badań Inicjowanie i wspieranie nowych badań statystycznych Kontrola przestrzegania norm i jakości danych statystycznych Wymiana i udostępnianie informacji, w tym organom UE EUROSTAT – organ koordynacyjny ESS urząd statystyczny Komisji Europejskiej Główny Urząd Statystyczny wraz z wojewódzkimi Urzędami Statystycznymi System statystyki publicznej Polski jest • Ważnym segmentem infrastruktury informacyjnej kraju • Integralną częścią globalnego i europejskiego systemu statystycznego Misja GUS - współkształtowanie społecznego ładu informacyjnego i infrastruktury informacyjnej kraju przez: • Normy informacyjne, w tym rejestry urzędowe • Zasoby informacyjne jako dobro publiczne należne • Aktywne wsparcie informacyjne i analityczne organów państwa, nauki, organizacji społecznych, biznesu • Programowanie badań statystycznych statystyki publicznej i ich koordynacja • Realizacja badań statystycznych statystyki centralnej • Wspomaganie oficjalnych badań statystycznych prowadzonych przez inne instytucje państwowe • Harmonizacja i współpraca z globalnymi i europejskimi systemami statystycznymi • Koordynacja i realizacja badań naukowych • Edukacja statystyczna Statystyka publiczna - „antyhalucynogenem” (S.Lem) w zatrutym środowisku informacyjnym współczesnego świata „Zatrucie” społecznego środowiska informacyjnego informacją złej jakosci O jakości światowego „środowiska informacyjnego” gospodarki decydują dysponenci komercyjnych środków masowego przekazu nie respektujących norm jakości, upowszechniających złe jakościowo informacje, głównie sterującą i konsumpcyjną, tworzące globalny szum informacyjny Statystyka publiczna Powinna stanowić antidotum na informacje społeczne, ekonomiczne, ekologiczne, nie spełniające normatywnych kryteriów jakości Powinna pomóc w ograniczaniu społeczno ekonomicznej „numerologii” By rozumieć współczesny świat trzeba dobrze znać język statystyki Informacja statystyczna to wiedza Substytutem wiedzy jest władza (Cz. Bobrowski) Komu Pan Bóg dał władzę, to dał mu i rozum (przysłowie czeskie) Rozum to rzecz najsprawiedliwiej między wszystkich rozdzielona. Bo im więcej go kto posiada, tym bardziej uważa, że ma go nie dość. A im mniej go to posiada, tym bardziej jest przekonany, że ma go więcej niż inni (Pascal, Myśli) Dlatego warto uczyć się statystyki ! Dziękuję Modele polityczno - gospodarcze Politokracja Autokracja Kleptokracja
