Światowy Dzień Statystyki 20-10-2010 Statystyka publiczna we

advertisement
Światowy Dzień Statystyki
2010-10-20
Statystyka publiczna
we współczesnym świecie
Józef Oleński
Uniwersytet Warszawski i Główny Urząd Statystyczny
Uroczysta Sesja Rady Statystyki
GUS Warszawa, 18-10-2010
Organizacja Narodów Zjednoczonych na 64 sesji
Zgromadzenia Ogólnego w dniu 10 czerwca 2010 r. przyjęła
rezolucję ustanawiającą
Światowy Dzień Statystyki
2010 10 20
Misja statystyki publicznej
Monitorowanie procesów rozwoju społecznego – gospodarczego we
współczesnym świecie i służba informacyjna społeczeństwom krajów
i społeczności międzynarodowej
„Współczesny świat”
wymaga wzmocnienia potencjału statystycznego dla sprostania nowym
wyzwaniom i potrzebom informacyjnym społeczeństw, gospodarek, państw i
organizacji międzynarodowych








Globalizacja
Instytucjonalizacja
Infrastrukturalizacja rozwoju
Metropolizacja
Oderwanie sektora finansowego od sfery
realnej
Społeczeństwo informacyjne
Gospodarka oparta na wiedzy
Rola sektora informacyjnego i środków
masowego przekazu
Globalizacja





Globalne rynki i sektory gospodarki
Globalne podmioty gospodarcze i
społeczne
Rozmyte granice ekonomiczne i społeczne
państw
Globalne regulacje instytucjonalne
określające ramy suwerennych decyzji
państw
Decyzje i działania organów państwowych
i podmiotów społeczno – gospodarczych
wymagają informacji o zakresie globalnym
Instytucjonalizacja

Głęboki interwencjonizm instytucjonalny w skali







globalnej, regionalnej, państwowej, sektorowej
„Akt prawny” – podstawą decyzji i operatywnego
zarządzania
Biurokratyzacja i „kauzyperdyzacja” (tylko procedury
zapisane w formie „prawa” są dozwolone) paraliżują aktywność,
sprzyjają korupcji i stymulują szarą strefę w skali makro
„Numerologia” ekonomiczna i społeczna oparta o
oficjalne dane statystyczne - podstawą decyzji
„Neomonopolizacja” w oparciu o „prawo”
Wzrost znaczenia sektora publicznego w gospodarce
Redukcja wolnego rynku do targowiska i bazaru
Infrastrukturalizacja rozwoju


O bezpieczeństwie kraju decyduje dostęp
do zasobów o znaczeniu strategicznym
O rozwoju kraju, regionu, branży decyduje
infrastruktura





Decydujące są infrastruktury:



Techniczna: transportowa, energetyczna
Społeczna
Prawno-organizacyjna
Informacyjna
informacyjna
prawno – organizacyjna
O suwerenności kraju decyduje nadzór
nad systemami infrastrukturalnymi
Metropolizacja rozwoju

W metropoliach koncentrują się zasoby
determinujące rozwój





Metropolie







Centra polityczne i administracyjne
Nauka
Edukacja na poziomie uniwersyteckim
Centra decyzyjne gospodarki
Lokalne
Krajowe
Regionalne - międzynarodowe
Globalne - światowe
Rozwój metropolii dzięki transferowi zasobów
innych regionów
Efekt synergii: grawitacja ekonomiczna
Polaryzacja rozwoju przestrzennego w skali
globalnej
Oderwanie sektora finansowego
od sfery realnej





Globalny sektor finansowy
Globalne instytucje finansowe
Pozycję sektora finansowego w
gospodarce determinują instytucje i prawo
„Wirtualizacja” procesów ekonomicznych w
sektorze finansowym
Absolutna przewaga sektora finansowego
nad sferą realną dzięki asymetrii prawnej

O równowadze między sektorem finansowym a sferą
realną decydują instytucje posługujące się prawem,
egzekwowanym przez państwo
Globalne społeczeństwo informacyjne

Rosnące minima informacyjne








Cywilizacyjne
Funkcjonalne
Sytuacyjne
Rosnące luki informacyjne ludzi i organizacji
Rosnący autonomiczny popyt na informację
generuje podaż informacji
Absolutna asymetria informacyjna między
producentem i użytkownikiem informacji
Masowa produkcja informacji nie respektującej
norm jakości przez podmioty komercyjne
Potrzebny


Adekwatny poziom kultury informacyjnej społeczeństwa
Transparencja językowa i „jeden język” - statystyki
Fundamentalne prawo informacji
w gospodarce opartej na wiedzy
Informacja gorsza
wypiera informację lepszą





Wiedza (informacja) staje się towarem na rynku informacyjnym
Rynek wzmacnia wypieranie informacji lepszej przez gorszą
Etyka – jedynym gwarantem jakości informacji
Etyka wzmocniona przez egzekwowalne normy informacyjne –
warunkiem i gwarantem społecznego ładu informacyjnego
Statystyka publiczna – narzędziem ograniczenia skutków
fundamentalnego prawa informacji w zakresie swojego
oddziaływania
Gospodarka oparta na wiedzy






Informacyjny charakter postępu naukowo
technicznego
Informacyjny „wsad” w nowoczesnych
technologiach, wyrobach i usługach
Kapitał ludzki w B+R decyduje o pozycji
gospodarki
Własne, krajowe badania naukowe i dobra
edukacja na poziomie wyższym – warunkiem
absorpcji wyników postępu n–t i pozycji kraju na
globalnym rynku
Koncentracja generowania postępu w skali
globalnej
Polaryzacja regionów i krajów w wyniku
rosnących różnic w kapitale ludzkim i społecznym
Rola sektora informacyjnego i
środków masowego przekazu

Przemysłowa produkcja i dystrybucja informacji
spełniających funkcje






Segment komercyjny sektora informacyjnego




Odwzorowania rzeczywistości
Tworzenia zasobów wiedzy
Decyzyjne
Sterujące
Konsumpcyjne
produkuje i upowszechnia informację sterującą i
konsumpcyjną
może szkodzić środowisku informacyjnemu kraju
Statystyka publiczna powinna być segmentem
sektora informacyjnego niekomercyjnego
Środki masowego przekazu determinują jakość
środowiska informacyjnego w skali globalnej
„Współczesny świat”
- implikacje dla statystyki publicznej


Warunkiem rozwoju i współpracy jest
globalny społeczny ład informacyjny
Statystyka publiczna jest


jedynym powszechnym, opartym na prawie i
naukowych normach globalnym językiem i systemem
informacyjnym gwarantującym obiektywną, spójną,
dobrą jakościowo informację o świecie w całej jego
różnorodności i złożoności w zakresie właściwym dla
statystyki jako nauki i praktyki
Wysoka zmienność i współzależność


systemów, procesów i zjawisk politycznych,
społecznych, ekonomicznych, ekologicznych, badań
naukowych
wymaga monitoringu statystycznego w skali
globalnej
Cel światowego systemu statystyki publicznej
– globalne społeczne bezpieczeństwo informacyjne



Globalne normy informacyjne
Globalny język statystyki
Globalny system informacyjny
statystyki




Identyfikacja i pomiar
Gromadzenie
Tworzenie i utrzymanie zasobów
Upowszechnianie oficjalnej informacji
statystycznej jako społecznego dobra
publicznego należnego
Globalne normy informacyjne








Metastandardy
Pojęcia i definicje
Klasyfikacje, nomenklatury, typologie, kody
Standardy metodologiczne pomiaru i opisu
systemów, procesów i zjawisk społecznych,
ekonomicznych, ekologicznych
Informacje zgodne z normami
Normy koordynujące systemy informacji
Normy informacyjne badań naukowych oraz
procesów decyzyjnych z polityce, gospodarce,
życiu społecznym
Statystyka publiczna tworzy, upowszechnia i
egzekwuje normy informacyjne
Globalny język

„International English”


lingua franca współczesnego świata
Język statystyki publicznej



lingua franca nauki, gospodarki, polityki,
działalności społecznej
oparty o centralnie stanowione (ONZ) normy
naukowe
zapewnia kontrolę jakości i spójności
odwzorowanych w nim informacji
Globalny system statystyki publicznej

Globalna koordynacja produkcji i wymiany
informacji


Tworzenie globalnych zasobów statystycznych
jako dobra publicznego należnego jako dobra
publicznego należnego




informacyjnych
metainformacyjnych
parainformacyjych
Badania naukowe


Prawo, organizacja, zakres informacji, metody, język,
programowanie i harmonizacja badań
dla statystyki i nad systemem statystyki publicznej
Organizacja



Globalny koordynator – ONZ
Międzynarodowe organizacje statystyczne
Krajowe instytuty statystyki publicznej
Statystyka publiczna - „antyhalucynogenem” (S.Lem)
w środowisku informacyjnym współczesnego świata

„Zatrucie” społecznego środowiska
informacyjnego informacją złej jakosci


O jakości światowego „środowiska informacyjnego”
gospodarki decydują dysponenci komercyjnych
środków masowego przekazu nie respektujących
norm jakości, upowszechniających złe jakościowo
informacje, głównie sterującą i konsumpcyjną,
tworzące globalny szum informacyjny
Statystyka publiczna


Powinna stanowić antidotum na informacje
społeczne, ekonomiczne, ekologiczne, nie spełniające
normatywnych kryteriów jakości
Powinna pomóc w ograniczaniu społeczno ekonomicznej „numerologii”
Międzynarodowe organizacje w
globalnym systemie statystycznym




Komisja Statystyczna ONZ
Komisje regionalne ONZ, w tym
Konferencja Statystyków
Europejskich
OECD
EUROSTAT
Rola ONZ w zapewnieniu globalnego ładu
informacyjnego dzięki statystyce publicznej

Komisja Statystyczna ONZ


Fundamentalne zasady statystyki publicznej






koordynatorem i inicjatorem rozwoju globalnego systemu
statystyki publicznej
Monitoring stosowania fundamentalnych zasad
Informacyjne standardy statystyczne
Stanowienie norm statystycznych
Harmonizacja programów badań statystycznych
Harmonizacja metodologiczna badań
Koordynacja gromadzenia i wymiany informacji
Inicjowanie, koordynacja i wspieranie pomocy w
rozwoju statystyki publicznej, w szczególności w
krajach rozwijających się i krajów w procesie
transformacji
Rola Konferencji Statystyków
Europejskich EKG ONZ




Inicjowanie i koordynacja rozwoju
metodologii i standardów
Współpraca wielostronna instytucji
statystycznych w regionie EKG i w
podregionach
Międzynarodowe projekty badawcze i
rozwojowe statystyki
Koordynacja pomocy dla innych
regionów świata
Europejski System Statystyczny
Unii Europejskiej

ESS


ESSC – komitet ds. europejskiego systemu
statystycznego






system statystyki oficjalnej Unii Europejskiej
Wieloletnie i operatywne programowanie badań
statystycznych dla potrzeb UE
Harmonizacja metodologiczna badań
Inicjowanie i wspieranie nowych badań statystycznych
Kontrola przestrzegania norm i jakości danych
statystycznych
Wymiana i udostępnianie informacji, w tym organom UE
EUROSTAT – organ koordynacyjny ESS

urząd statystyczny Komisji Europejskiej
Główny Urząd Statystyczny
wraz z wojewódzkimi Urzędami Statystycznymi

System statystyki publicznej Polski jest
• Ważnym segmentem infrastruktury informacyjnej kraju
• Integralną częścią globalnego i europejskiego systemu
statystycznego

Misja GUS - współkształtowanie społecznego ładu
informacyjnego i infrastruktury informacyjnej kraju przez:
• Normy informacyjne, w tym rejestry urzędowe
• Zasoby informacyjne jako dobro publiczne należne
• Aktywne wsparcie informacyjne i analityczne organów
państwa, nauki, organizacji społecznych, biznesu
• Programowanie badań statystycznych statystyki publicznej i
ich koordynacja
• Realizacja badań statystycznych statystyki centralnej
• Wspomaganie oficjalnych badań statystycznych prowadzonych
przez inne instytucje państwowe
• Harmonizacja i współpraca z globalnymi i europejskimi
systemami statystycznymi
• Koordynacja i realizacja badań naukowych
• Edukacja statystyczna
Co może dać Światowy Dzień Statystyki
20 – 10 - 2010 ?





Zrozumienie znaczenia infrastruktury informacyjnej
w globalnym społeczeństwie informacyjnym i w
gospodarce opartej na wiedzy
Właściwa ranga jakości informacji, norm
informacyjnych, w tym norm statystycznych
Infrastrukturalne podejście do statystyki publicznej,
w tym zapewnienie warunków rozwoju
Przestrzeganie Fundamentalnych Zasad Statystyki
Publicznej ONZ
Właściwa ranga rozwoju kultury i edukacji
informacyjnej, w tym kultury statystycznej i edukacji
statystycznej dla państwa, społeczeństwa i
gospodarki
Światowy Dzień Statystyki
impuls do intensywnej, systematycznej pracy nad kulturą i
etyką statystyczną w realnych warunkach krajów i narodów




Informacja statystyczna to wiedza
ale
Władza jest substytutem wiedzy (Cz. Bobrowski)
Komu Bóg dał władzę, to dał mu i rozum (przysłowie czeskie)
Rozum to rzecz najsprawiedliwiej między wszystkich
rozdzielona. Bo im więcej go kto posiada, tym bardziej
uważa, że ma go nie dość. A im mniej go to posiada,
tym bardziej jest przekonany, że ma go więcej niż inni
(Pascal, Myśli)
Światowy Dzień Statystyki 2010
- okazja do głębokiej refleksji nad rolą dobrej
informacji i statystyki w życiu krajów i narodów
Dziękuję
Download