Rozdział 1 Statystyki Definicja 1 Statystyką nazywamy (mierzalną) funkcję obserwowalnego wektora losowego X = (X1 , . . . , Xn ). Uwaga 1 Statystyka jako funkcja wektora zmiennych losowych jest zmienną losową lub wektorem losowym. Wyznaczenie rozkładu statystyki jest często bardzo trudnym zadaniem. Przykład 1 (Momenty z próby) Momentem rzędu k z próby X = (X1 , . . . , Xn ) nazywamy statystykę n 1∑ Ak = Xik . n i=1 (1.1) W szczególności, moment rzędu 1 z próby X = (X1 , . . . , Xn ) nazywamy średnią z próby i oznaczamy przez X̄, czyli X̄ = n 1∑ Xi . n i=1 (1.2) Momentem centralnym rzędu k z próby X = (X1 , . . . , Xn ) nazywamy statystykę Mk = n 1∑ (Xi − X̄)k . n i=1 (1.3) W szczególności, moment centralny rzędu 2 z próby X = (X1 , . . . , Xn ) nazywamy wariancją z próby i oznaczamy przez S02 , czyli S02 n 1∑ = (Xi − X̄)2 . n i=1 (1.4) Często za definicję wariancji z próby przyjmuje się statystykę postaci S2 = n 1 ∑ n S 2. (Xi − X̄)2 = n − 1 i=1 n−1 0 1 (1.5) Twierdzenie 1 Jeżeli X = (X1 , . . . , Xn ) jest próbą z rozkładu normalnego N (µ, σ 2 ), to (i) średnia X̄ z próby X ma rozkład normalny N (µ, σ 2 /n); (ii) (n − 1)S 2 /σ 2 ma tzw. rozkład χ2 o n − 1 stopniach swobody; (iii) zmienne losowe X̄ i S 2 są niezależne; (iv) zmienna losowa X̄ √ n S ma tzw. rozkład t-Studenta o n − 1 stopniach swobody. Przykład 2 (Statystyki pozycyjne) W praktyce duże znaczenie mają tzw. statystyki pozycyjne z próby X = (X1 , . . . , Xn ). Statystykę Xi:n , której wartość jest równa i-tej co do wielkości wartości w uporządkowanym rosnąco ciągu zmiennych losowych X1 , . . . , Xn nazywamy i-tą statystyką pozycyjną. Najczęściej wyznacza się pierwszą statystyką pozycyjną (minimum), która jest postaci X1:n = min{X1 , . . . , Xn } (1.6) oraz n-tą statystyką pozycyjną (maksimum), która jest postaci Xn:n = max{X1 , . . . , Xn }. 2 (1.7)