KONSPEKT LEKCJI W KLASIE I GIMNAZJUM Temat: Zapisywanie i odczytywanie wyrażeń algebraicznych Autor: Anna Miecznik Diagnoza wiadomości i umiejętności uczniów: Uczniowie wiedzą, co to jest wyrażenie algebraiczne Potrafią ułożyć proste wyrażenie algebraiczne na podstawie rysunku Cele kształcenia: Kontynuowanie oswajania się uczniów z pojęciem wyrażenia algebraicznego Kształcenie umiejętności tworzenia wyrażeń algebraicznych w sytuacjach praktycznych Rozwijanie procesu myślenia abstrakcyjnego Utrwalenie nazw działań Poznanie zasad nazywania wyrażeń algebraicznych Ćwiczenie umiejętności nazywania wyrażeń algebraicznych Ćwiczenie umiejętności budowania wyrażeń algebraicznych na podstawie opisu słownego Przebieg lekcji: I. Faza wstępna: 1. Sprawy organizacyjno – porządkowe 2. Zapoznanie uczniów z tematem i celami lekcji 3. Rozdanie uczniom przygotowanych przez nauczyciela kart do pracy samodzielnej II. Faza rozpoczynająca proces uczenia: Przypomnienie z ostatniej lekcji: - co to jest wyrażenie algebraiczne - czym się różni od wyrażenia arytmetycznego - co oznaczają litery w wyrażeniach arytmetycznych - co to znaczy, aby podać wartość liczbową wyrażenia algebraicznego. Postawienie przez nauczyciela pytania: „ Jak sądzicie, do czego służą wyrażenia algebraiczne?” III. Faza właściwa: ad. Zad. 1,2 Uczniowie samodzielnie wykonują zadania zamieszczone w karcie pracy. W trakcie wypełniania karty, nauczyciel zadaje pytania pomocnicze, stwarza sytuacje dyskusyjne, jednocześnie objaśniając zasady tworzenia wyrażeń algebraicznych, czyli zasady posługiwania się literami, liczbami i znakami działań, tudzież nawiasami. Po każdym zadaniu wspólnie omawiane będą wpisane przez uczniów wyrażenia. 1 ad. Zad.3 Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie nazw działań, następnie objaśnia zasadę nazywania wyrażeń algebraicznych: jednodziałaniowych i wielodziałaniowych. Uczniowie wykonują samodzielnie zadanie 3, w którym należy dopasować nazwy do odpowiednich wyrażeń algebraicznych. Po wykonaniu zadania, sprawdzana jest poprawność odpowiedzi. ad. Zad.4 W zadaniu 4 uczniowie uczą się samodzielnie nazywać podane wyrażenia algebraiczne. Po wykonaniu zadania, na forum klasy, sprawdzane są odpowiedzi. ad. Zad. 5 Uczniowie pracują w grupach dwuosobowych. Wymyślają dla siebie nawzajem przykłady wyrażeń algebraicznych, które sąsiad musi nazwać. Potem sprawdzają, czy ich nazwy są zgodne. ad. Zad. 6, 7 Te dwa zadania nie znajdują się na karcie pracy. Uczniowie otrzymają je dopiero wówczas, gdy sprawnie radzili sobie z poprzednimi zadaniami i gdy pozostanie jeszcze trochę czasu na lekcji. Zadania wykonywane są wspólnie na tablicy, a wyniki zapisywane w zeszytach uczniów. Jednocześnie wykonanie tych zadań przez niektórych uczniów będzie miarą tego, na ile uczniowie potrafią myśleć abstrakcyjnie i jaki jest stopień zrozumienia zagadnienia wyrażenia algebraicznego. IV. Faza końcowa: Na zakończenie uczniowie jeszcze raz starają się odpowiedzieć na pytanie: Do czego służą wyrażenia algebraiczne? Nauczyciel zadaje pracę domową z podręcznika – zadania: 5, 6, 7 ze stron 170, 171. Ocenia zaangażowanie uczniów w czasie lekcji. Metodyka pracy na lekcji: Praca samodzielna z przygotowanymi przez nauczyciela kartami pracy, pod kierunkiem nauczyciela Objaśnianie przez nauczyciela niektórych pojęć Stwarzanie sytuacji problemowych dotyczących konkretnych liczb Dyskusja Praca w grupach dwuosobowych 2 Konspekt lekcji w klasie I gimnazjum dotyczący tematu: „Zapisywanie i odczytywanie wyrażeń algebraicznych” Karta pracy dla ucznia Zad. 1 Liczba n jest dodatnia. Zapisz: Liczbę 2 razy większą od n Liczbę o 7 mniejszą od n Liczbę o 4 większą od kwadratu liczby n Liczbę, która jest kwadratem liczby n powiększonej o 4 Zad. 2 Informacje z zadania zapisz w postaci wyrażeń algebraicznych: a) „ Tomek ma x lat. Brat jest od niego starszy 2 razy , a siostra jest o 2 lata starsza” wiek Tomka x wiek brata wiek siostry łączny wiek całej trójki rodzeństwa b) „ Na parkingu stoi a samochodów i b rowerów” Ile kół łącznie znajduje się na parkingu ? (nie liczymy kół zapasowych) Jeden samochód opuścił parking ile jest teraz kół? c) „ Oznaczmy przez a liczbę dziewcząt, zaś przez b liczbę chłopców w pewnej klasie” Ile osób liczy ta klasa? Ile osób liczyłaby klasa, gdyby chłopców było 3 razy mniej, a dziewcząt o 3 więcej? Ilu uczniów jest na lekcji, skoro nieobecni są dwaj chłopcy i połowa dziewcząt? 3 Zad. 3 Dopasuj nazwy do odpowiednich wyrażeń algebraicznych: 1 Suma liczb a i b A x y 2 różnica liczb a i b B (a b) 2 3 iloczyn liczb x i y C ab 4 iloraz liczb x i y D n2 5 podwojona liczba n E 6 kwadrat liczby n F 1 ( a b) 2 1 a b 2 7 suma kwadratów liczb a i b G a b 8 kwadrat sumy liczb a i b H 2n 9 połowa różnicy liczb a i b I x y 10 różnica połowy liczby a i liczby b J nr nazwy odp. 1 2 3 4 5 a2 b2 6 7 8 9 10 Zad. 4 Zapisz nazwę wyrażenia algebraicznego: x y 2a 3b 1 ( x y) 2 x ( a b) a x 2 ( x y) ( x y) Zad. 5 Otrzymałeś dwie dodatkowe kartki. Na jednej z nich zapisz wymyślone przez siebie wyrażenie algebraiczne, a na drugiej nazwę tego wyrażenia (nie pokazuj jej nikomu!). Swemu sąsiadowi z ławki podaj kartkę z wymyślonym przez ciebie wyrażeniem i poproś go o zapisanie nazwy tego wyrażenia pod nim. Ponownie wymieńcie się kartkami i sprawdźcie, czy tak samo nazwaliście obydwa wyrażenia. 4 Zad. 6 Zapewne znasz przykłady liczb naturalnych, parzystych, nieparzystych itp., ale czy wiesz, że można przedstawić ogólny zapis różnego rodzaju liczb za pomocą właśnie wyrażeń algebraicznych? Zastanów się i spróbuj zapisać: a) trzy kolejne liczby naturalne – pierwszą z nich oznacz n b) sumę trzech kolejnych liczb naturalnych c) załóżmy, że n jest dowolną liczbą całkowitą, jak zapisać dowolną liczbę parzystą? d) jak zapisać dowolną liczbę nieparzystą? e) jak zapisać dwie kolejne liczby parzyste? Zad. 7 Ponownie spróbuj zapisać wyrażenia algebraiczne opisujące wiek osób wskazanych w zadaniu: „ Radek ma x lat i jest o 5 lat starszy od Marka, zaś 3 razy młodszy od Filipa” a) Zapisz wyrażenie opisujące wiek Marka b) Zapisz wyrażenie opisujące wiek Filipa c) Ile lat będzie miał Marek za 7 lat? d) Ile lat miał Radek, gdy urodził się Marek? 5