„ABY WŚRÓD UCZNIÓW NIE BYŁO AGRESJI I WZAJEMNEGO PRZEŚLADOWANIA” Przed wychowawcą w gimnazjum stoi ważne zadanie. Jest nim kierowanie zespołem klasowym tak, by zarówno grupa, jak i indywidualni uczniowie mogli stwierdzić, że „w tej klasie czuję się dobrze i bezpiecznie”. Aby w klasie szkolnej panowały poprawne relacje między uczniami ważne jest aby wychowawca: integrował zespół klasowy Integracja nie jest na pewno jednostkowym zdarzeniem. Integracja klasy to długi, czasami trudny proces łączenia, scalania grupy uczniów. Aby do tego doszło nauczyciel i jego uczniowie powinni starać się eliminować to, co przeszkadza w porozumiewaniu się, co powoduje brak zaufania, niemożność akceptowania wspólnych zasad. Wychowawca jako ktoś szczególny może w tym czasie udzielać pomocy, wspierać swoich uczniów i współuczestniczyć w tworzeniu atmosfery bezpieczeństwa i akceptacji. Ważne, aby wypracować u uczniów: uczenie się tolerancji i empatii nabycie przydatnych umiejętności interpersonalnych (np. dobrego komunikowania asertywności, umiejętnego rozwiązywania konfliktów) większą łatwość w zdobywaniu wiedzy budowanie wiary w siebie i zespół wiedzę o tym, że razem łatwiej pokonywać trudności (np. przy podejmowaniu nowych zadań poczucie odpowiedzialności za innych i efekty podejmowanych wspólnie działań możliwość uzyskania wsparcia klasy w trudnych sytuacjach zaspokajanie swoich potrzeb, takich jak uznanie i aprobata umiejętność rozwiązywania konfliktów poczucie akceptacji, bezpieczeństwa możliwość zespołowego podejmowania decyzji możliwość podzielenia się swoimi sukcesami z innymi naukę tolerancji i empatii. się, Jak integrować klasę? Np. poprzez wyjazdy integracyjne. Odbywają się one zazwyczaj we wrześniu lub na początku października. Sytuacja ta jest bardzo korzystna i dla klasy i dla wychowawcy - uczniowie daleko od domów, zdani na siebie, w pewnym sensie są zmuszeni do współpracy. Nic nie scala tak dobrze jak obóz lub wycieczka integracyjna. Poprzez gry, zabawy, wycieczki klasowe. Naukę przez współpracę – pomoc uczniowską. Poprzez wspólne zajęcia wzmacniające więzi między uczniami. Można to uczynić także poprzez „oklepane” gazetki szkolne. Nadają się świetnie do bezpiecznego poznania zainteresowań uczniów z tej samej klasy, a krótkie informacje o tym, co lubimy czytać lub jeść, mogą okazać się interesujące i przydatne. Pozwólmy uczniom na samodzielność – Ciekawym sposobem na scalenie klasy może okazać się zorganizowanie zawodów sportowych dla rodziców i dzieci. Rodzinna familiada integruje i dostarcza niezapomnianych wrażeń. Warto organizować dużo spotkań klasowych. mgr Agnieszka Ryś pedagog szkolny, G-24 Jeżeli chcesz by twoja klasa była zintegrowanym zespołem to: - staraj się jak najlepiej poznać swoich uczniów - nie zapominaj o rodzicach swoich wychowanków i zaproś ich do współpracy - pracuj w atmosferze akceptacji i zaufania - zadbaj o wypracowanie norm i zasad bycia razem, a potem czuwaj nad ich przestrzeganiem - jeżeli dopadną cię wątpliwości, przypomnij sobie jakie korzyści płyną z procesu integracji - nie odkrywaj rzeczy odkrytych- istnieje dużo literatury, która może okazać się pomocna w rozwiązywaniu wielu trudności na jakie napotykasz się w swojej pracy wychowawczej - dbaj o dobrą komunikację w klasie - pamiętaj, że to ty modelujesz zachowanie - organizuj nietypowe lekcje, inaczej aranżując salę czy wychodząc ze szkoły - wpisz na stałe do swojego kalendarza wycieczki i wspólne imprezy - pozwalaj uczniom na samodzielność i odpowiedzialność za swoje czyny. Aby w klasie panowały prawidłowe relacje warto także razem z uczniami: 1. Ustalić zasady kontraktu klasowego - ustalić zasady klasowe i normy szkolnego funkcjonowania. (uczniowie sami proponują owe zasady zachowania, spisują je na zbiorczej liście, podpisują się pod punktami i wieszają w widocznym miejscu w klasie) 2. Budować atmosferę zaufania w klasie – poprzez liczne rozmowy z uczniami, okazanie im swego zainteresowania i zaangażowania. 3. Budować u uczniów poczucie własnej wartości – poprzez podmiotowe traktowanie uczniów 4. Uczyć uczniów sztuki porozumiewania się. 5. Uczyć odczytywania uczuć swoich i innych – jaka/ jaki jestem, jaka/ jaki chciałbym być? 6. Wdrażać uczniów do wzajemnego szanowania się i bycia dobrym zespołem klasowym. 7. Ukazywać poprawne sposoby komunikacji. 8. Uczyć jak radzić sobie ze stresem. metod opanowania i przezwyciężania złości i agresji, 9. Zaznajamiać uczniów z przyczynami zachowań agresywnych, rodzajami agresji i ich konsekwencjami 10. dostarczać uczniom alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów, 11. Ważne są częste rozmowy z uczniami, którzy używają wulgaryzmów nie przestrzegają podstawowych zasad współżycia; W przypadku wystąpienia zachowań agresywnych szczególnie ważne jest rozpoznanie i zdiagnozowanie sytuacji w klasie, gdzie agresja stała się problemem; wyjaśnienie zdarzenia wysłuchanie dwóch stron: i sprawcy i ofiary - przedsięwzięcie szybkiego, właściwego działania (zgodnego z procedurami przyjętymi w szkole). Należy także omówić owo zdarzenie na forum klasy – jak dany uczeń się zachował, kogo przez to skrzywdził, jak powinien się był prawidłowo zachowywać, jakie czekają go z tego powodu konsekwencje. NA KAŻDĄ FORMĘ AGRESJI I PRZEMOCY TRZEBA ZAREAGOWAĆ! WYCHOWAWCO! BĄDŹ STALE ZE SWYMI UCZNIAMI I PROWADŹ ICH PRZEZ ŻYCIE SZKOLNE, POKAZUJĄC IM ODPOWIEDNIE WSKAZÓWKI: JAK MAJĄ POSTĘPOWAĆ I CO JEST DOBRE. BĄDŹ ICH PRZEWODNIKIEM, A NA PEWNO WŚRÓD NICH BĘDZIE CORAZ MNIEJ AGRESJI I PRZEMOCY. mgr Agnieszka Ryś pedagog szkolny, G-24 PRZYKŁADOWE PUNKTY DO KONTRAKTU KLASOWEGO 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. Każdy ma prawo do wyrażania własnego zdania na podejmowany w czasie zajęć temat Jedna osoba mówi – reszta słucha nie przerywa wypowiedzi. Zwracamy się do siebie tylko po imieniu, nie stosujemy przezwisk. Nie oceniamy wypowiedzi koleżanki/kolegi. Nie stosujemy ocen, tzn. ani stopni szkolnych, ani też ocen – zdań, np. To jest głupie; to nie była mądra wypowiedź. Mówimy tylko w swoim imieniu. Nie rozpowszechniamy plotek. Nie obrażamy się i nie urażamy uczuć i godności innych, nie ośmieszamy się nawzajem. Mówimy o konkretnym zachowaniu, a nie o osobie. Każdy ma prawo powiedzieć: stop, gdy czuje, że jakieś pytania naruszają jego intymność. Nie mówimy o osobach nieobecnych na zajęciach. Zwracamy uwagę na wszystkich uczniów, szczególnie tych mniej aktywnych i wycofujących się. To, o czym mówimy, co dzieje się na zajęciach, jest naszą tajemnicą. Używamy przyzwoitych słów. Szanujemy cudzą własność. Na bieżąco wyjaśniamy sytuacje konfliktowe. Nie obiecujemy rzeczy niemożliwych. Pomagamy sobie nawzajem. Odpowiadamy za swoje słowa i czyny. Odzywamy się do siebie z szacunkiem. Przyznajemy się do błędów. Nie przerywamy sobie. Zachowujemy ciszę, nie mówimy naraz. Wspólnie rozwiązujemy problemy. Pokojowo rozwiązujemy konflikty. Kontrolujemy swój gniew. Pamiętamy, że agresja nie jest sposobem rozwiązania konfliktu i osiągania celu. Nie wstydzimy się prosić o pomoc. Jesteśmy szczerzy. Zgłaszamy wszelkie agresywne zachowania wychowawcy lub pedagogowi. Nie jesteśmy obojętni na krzywdę innych, na agresję wobec innych. Nie boimy się. Wspólnie podejmujemy działania na rzecz przeciwdziałania agresji. Wykonujemy polecenia nauczyciela. Nie chodzimy po klasie. Nie przeszkadzamy nauczycielom w prowadzeniu lekcji. BIBLIOGRAFIA: Robertson John Jak zapewnić dyscyplinę ,ład i uwagę w klasie. WSiP. Warszawa 1998 r. Taraszkiewicz Małgorzata Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu. CODN. Warszawa 2000 r. Wojciechowski Mirosław Sposób na przemoc w szkole Wałbrzych 1998 r. Chomczyńska M. -Miliszkiewicz, PankowskaD., Polubić szkołę WSiP Warszawa 1998 Jachimska M., Scenariusze lekcji wychowawczych, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wrocław 1997 Opracowanie: mgr Agnieszka Ryś pedagog szkolny Przewodnicząca Zespołu Wychowawców mgr Agnieszka Ryś pedagog szkolny, G-24 mgr Agnieszka Ryś pedagog szkolny, G-24