Uwarunkowania innowacyjne jako jeden z elementów strategii inno
advertisement
Uwarunkowania innowacyjne jako jeden z elementów strategii innowacji jednostki przestrzennej Niki Derlukiewicz Małgorzata Rogowska Katedra Gospodarki Przestrzennej i Administracji Samorządowej Wydział Nauk Ekonomicznych Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu W kontekście oddziaływania na rozwój każdej jednostki przestrzennej, podnoszenia jej konkurencyjności, szczególnego znaczenia nabiera innowacyjność, rozumiana najogólniej jako zdolność do tworzenia bądź absorpcji innowacji, a także szeroko rozumiana wiedza, jej nabywanie i wykorzystywanie w procesach gospodarowania. Analizując procesy rozwojowe zachodzące w jednostkach przestrzennych różnego szczebla należy podkreślić wzrastające znaczenie regionów, które stają się we współczesnej gospodarce nowymi podmiotami procesów rynkowych. Decydującą rolę w ich rozwoju pełnią władze, instytucje, firmy i ośrodki badawcze działające na obszarze danego regionu, a coraz większe znaczenie przypisywane jest innowacjom. Regionalne strategie innowacji (RSI) są obecnie podstawowym instrumentem rozwoju regionalnego w krajach Unii Europejskiej, mającym na celu podnoszenie innowacyjności regionów. Pierwsze regionalne strategie innowacji w Unii Europejskiej pojawiły się w połowie lat 90-tych ubiegłego stulecia. Obecnie, już ponad 120 regionów posiada takie dokumenty i podejmuje próby podnoszenia innowacyjności przedsiębiorstw, jak i w efekcie całych regionów. Regionalna strategia innowacji służy zbudowaniu trwałego partnerstwa między przemysłem, samorządem regionu i administracją rządową, samorządem gospodarczym i innymi partnerami społecznymi, jednostkami naukowo – badawczymi oraz infrastrukturą biznesową w celu: • wspomagania władz regionalnych we wdrażaniu efektywnego systemu stymulowania innowacyjności w regionie, • wzrostu poziomu innowacyjności i konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, • tworzenia podstaw trwałego i zrównoważonego rozwoju, • wzrostu konkurencyjności regionu, • nawiązania ścisłej współpracy z krajowymi i zagranicznymi innowacyjnymi regionami, • efektywnej absorpcji Funduszy Strukturalnych oraz innych źródeł finansowych, krajowych i zagranicznych. Dokumenty RIS stanowią obecnie podstawowy instrument realizacji polityki innowacyjnej na poziomie regionalnym. Stały się one podstawą transformacji w stronę społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy, gdzie coraz większego znaczenia nabierają inwestycje w edukację, szkolenia, badania i innowacje. Zostały opracowane w 15 regionach Polski, a po ich przyjęciu przez wojewódzkie władze samorządowe są obecnie na etapie wdrażania. Jak prawidłowo opracować strategię innowacji? W każdym opracowaniu diagnostycznym, ekspertyzie, czy też analizie wyróżnia się jeden z istotniejszych elementów, który dotyczy ograniczeń, determinant wpływających w sposób bezpośredni lub pośredni na analizowane procesy i zjawiska, a określany jest mianem uwarunkowań. Dlaczego jest to element konieczny w każdych działaniach, z czego wynika jego specyfika? Dlatego, że każde działanie odbywa się w określonym czasie w jakiś konkretnych, realnych i oznaczonych warunkach, a nie w świecie hipotetycznym czy też wirtualnym. Należy zdawać sobie sprawę, że bez uwzględnienia tych okoliczności, warunków osiągnięcie wyznaczonego celu jest bardzo trudne, a w wielu wypadkach niemożliwe. Uwarunkowania stanowią zbiór niejednorodnych czynników w różnoraki sposób oddziaływujących na analizowane zjawiska. uwarunkować — uwarunkowywać - uzależnić od określonych warunków, uwarunkowanie - okoliczność mająca wpływ na coś, determinanta, determinant - czynnik wpływający na coś w zasadniczy sposób.* Źródło: Słownik języka polskiego PWN Podział uwarunkowań: uwarunkowania zewnętrzne wewnętrzne nowoczesne tradycyjne Uwarunkowania zewnętrzne • Mają charakter makroekonomiczny (w świetle zachodzących zjawisk gospodarczo-społecznych wręcz globalny) i są wypadkową decyzji i rozwiązań przyjętych na zewnątrz danej jednostki przestrzennej. • Można stwierdzić, iż stanowią one uwarunkowania twarde, czyli takie, na które my na danych obszarze nie mamy wpływu, ale których nieuwzględnienie w planowanych zamierzeniach, w znacznym stopniu ogranicza skuteczność naszego działania. • Zakres tych uwarunkowań jest dość szeroki i wynika z przyjętych rozwiązań ustrojowych, kulturowych, prawnych, instytucjonalnych oraz jest wypadkową realizowanych założeń polityki gospodarczej państwa czy organizacji międzynarodowych. Uwarunkowania wewnętrzne (endogeniczne) to zdolność do wprowadzania nowych rozwiązań we wszystkich dziedzinach życia danej jednostki przestrzennej. Zalicza się do nich m.in.: • obecność publicznych i prywatnych instytucji badawczych i uczelni wyższych, organizacji zarządzających wiedza i doradztwem; • specyficzne relacje z zewnątrz i występujące wewnątrz jednostki przestrzennej dotyczące dyfuzji innowacji; • specyficzne interakcje między firmami działającymi na obszarze danej jednostki przestrzennej; • tworzenie się regionalnych sieci wzajemnych powiązań różnych instytucji edukacyjnych i szkoleniowych, sektora B+R, firm zarządzających, kapitału ryzyka oraz władz lokalnych. Wymienione czynniki w sposób bezpośredni wpływają na innowacyjność analizowanej jednostki przestrzennej. Stanowią one rdzeń innowacji, tzw. „pewne” okoliczności podnoszenia poziomu innowacyjności. Dana jednostka przestrzenna, nie musi na swoim terenie lokować ultranowoczesnych dziedzin działalności gospodarczej, żeby uzyskać miano innowacyjnej, żeby mogła oprzeć swój rozwój na innowacjach. Podstawowym uwarunkowaniem, czy ujmując to precyzyjniej, wyznacznikiem innowacyjności danej jednostki przestrzennej jest przede wszystkim posiadanie tzw. „klimatu innowacyjności”, który możemy ujmować różnie, ale rozumiemy przez niego otwartość na nowe rozwiązania. Dziękujemy za uwagę!
