Histologia - Krew - histologia zabrze - ludi.lg
advertisement
Histologia - Krew.doc (76 KB) Pobierz KREW Krew jest płynną tkanką, która składa się z nieupostaciowanego osocza (plazmy) oraz z elementów upostaciowanych (morfotycznych). Osocze stanowi 55%, a elementy morfotyczne około 45 % objętości całej krwi. Funkcja krwi polega na transportowaniu gazów, składników odżywczych, produktów przemiany materii oraz hormonów, zaś pH wynosi ok. 7,4. Ilość krwi w organizmie człowieka szacuje się na 1/13 (7 %) masy ciała. Prawidłowo osocze składa się w 90 % z wody, 8% z białek (albuminy, globuliny, fibrynogen), 1% soli nieorganicznych, 0,5 %lipidów i w 0,1 % z cukru oraz innych substancji. Z ciał nieorganicznych prawidłowe osocze zawiera 102mmol/l jonów sodu, 2,5 mmol/l jonów wapnia i 4mmol/l jonów potasu. Osocze krwi pozbawione fibrynogenu nazywamy surowicą. Ciśnienie osmotyczne krwi (utrzymywane przede wszystkim przez albuminy) wynosi 300 mOsm/l. Elementy morfotyczne krwi dzielimy na: krwinki czerwone (erytrocyty); krwinki białe (leukocyty); płytki krwi (trombocyty). W życiu pozapłodowym elementy morfotyczne krwi są wytwarzane w szpiku kostnym w procesie zwanym hemopezą bądź hematopoezą. Proces hemopoezy rozpoczyna się jednak już w 2 tygodniu życia zarodkowego w ścianie pęcherzyka żółtkowego (proces hemocytopoezy pierwotnej). W późniejszym okresie rozwoju płodowego komórki krwiotwórcze wędrują do wątroby - gdzie począwszy od 6 tygodnia rozwoju rozpoczyna się erytropoeza - oraz do śledziony. Począwszy od 2 miesiąca rozwoju w wątrobie i śledzionie rozpoczyna się także granulo-, mono-, limfo- i megakariocytopoeza. W drugim miesiącu rozwoju rozpoczyna się limfocytopoeza w grasicy. Między 2 i 3 miesiącem rozwoju hemocytopoeza rozpoczyna się w szpiku kostnym, początkowo w obojczyku, później także w innych kościach. W okresie okołoporodowym hemocytopoeza w wątrobie i śledzionie zanika i od pierwszych tygodni życia pozapłodowego występuje tylko w szpiku kostnym czerwonym i narządach limfopoetycznych. ERYTROCYTY Krwinki czerwone – erytrocyty - stanowią najliczniej występującą grupę wśród elementów morfotycznych krwi. Liczba krwinek czerwonych u zdrowego dorosłego człowieka wynosi: u kobiet około 4,5 mln, u mężczyzn około 5mln, zaś u noworodków może sięgać nawet 7 mln w 1 mm³. Liczbę erytrocytów zwiększają: niskie ciśnienie atmosferyczne oraz hormony sterydowe. Na zmianę liczby erytrocytów we krwi wpływa wiele czynników, na przykład erytropoetyna, hormon produkowany przez nerki. Średni czas życia erytrocytów wynosi około 120 dni. Po tym okresie erytrocyty są wyłapywane i niszczone przez komórki układu siateczkowo-śródbłonkowego. Typowy erytrocyt jest kształtu dwuwklęsłego krążka o średniej grubości ok. 1,8um i średnicy od 7,5 do 8,7 μm. Krwinka czerwona o takich wymiarach zwana jest normocytem. W warunkach prawidłowych większość erytrocytów jest normocytami. Krwinki o wymiarach mniejszych nazywamy mikrocytami, zaś o większych makrocytami. Występowanie krwinek czerwonych o różnych kształtach nazywamy anizocytozą. Na preparatach barwionych eozyną i hematoksyliną erytrocyty wybarwiają się na różowo dzięki powinowactwu do eozyny. Charakterystyczny kształt erytrocytu, utrzymywany przez białko szkieletowe - spektrynę, zwiększa jego powierzchnię o ok. 20 -30%, co usprawnia proces wiązania gazów. Ponadto taki kształt komórki wraz z niezwykłą elastycznością błony komórkowej umożliwia erytrocytom przechodzenie przez kapilary o średnicy ok. 4 μm. Głównym składnikiem cytoplazmy erytrocytów jest hemoglobina. Stanowi ona ok.30% ich masy. Hemoglobina jest chromoproteiną, tzn. składa się z części barwnikowej – hemu wiążącego jony żelaza - i z części białkowej - globiny. Prawidłowa cząsteczka hemoglobiny jest tetrametrem zbudowanym z dwóch różnych par identycznych łańcuchów polipeptydowych, z których każdy wiąże się z grupą hemu. Hemoglobina dorosłego człowieka zawiera parę łańcuchów (141 aminokwasów) oraz drugą parę łańcuchów β (146 aminokwasów). W życiu płodowym prawie połowa hemoglobiny to hemoglobina F (płodowa), różniąca się od hemoglobiny dorosłego człowieka składem łańcuchów białkowych i w związku z tym większym powinowactwem do tlenu. Prawidłowy, dojrzały erytrocyt jest pozbawiony jądra komórkowego. Wraz z jądrem w procesie dojrzewania komórki zanikają także mitochondria i rybosomy oraz centrum komórkowe. Resztki tych struktur widoczne są jeszcze w retikulocytach. W cytoplazmie erytrocytów występują nieliczne ziarna ferrytyny (białka wiążącego żelazo). Błona komórkowa erytrocytów o budowie typowej lipidowo-białkowej zawiera na swej powierzchni antygeny grupowe. Antygeny grupowe AB0 na powierzchni erytrocytów są glikoproteinami, przy czym specyfikę antygenową określają składniki wielocukrowe (układ grup krwi AB0 został po raz pierwszy opisany przez Landsteinera w 1900roku). W przypadku grupy krwi A glikoproteiną jest N-acetylo-D-galaktozamina, w przypadku grupy B - D-galaktoza, natomiast grupa krwi 0 nie ma na swej powierzchni żadnego czynnego wielocukru. Wymienione substancje grupowe występują także na większości jądrowych komórek organizmu. We frakcji γglobulin surowicy krwi istnieją przeciwciała przeciwko substancjom grupowym krwi (w przypadku grupy krwi A - przeciwciała anty –B itd.). Substancje grupowe krwi wraz z przeciwciałami surowicy noszą nazwę układu grupowego krwi. Poza układem antygenów AB0 na powierzchni erytrocytów występują także antygeny Rh (opisane przez Landsteinera i Wienera w 1940 roku). Wiązanie, transport oraz uwalnianie tlenu przez erytrocyty nie zależy od metabolizmu tych krwinek. Chociaż erytrocyty zużywają energię dla utrzymania prawidłowego gradientu błony komórkowej, dla utrzymania prawidłowej formy hemoglobiny i grup sulfhydrylowych, to cała energia potrzebna do tych procesów pochodzi z beztlenowego spalania glukozy. Brak mitochondriów warunkuje także całkowitą zależność metabolizmu erytrocytów od glukozy. Erytrocyty przenoszą tlen z płuc do tkanek i dwutlenek węgla z tkanek do płuc. Zredukowana hemoglobina (proces redukcji odbywa się dzięki energii pochodzącej z glikolizy w erytrocytach) wiąże tlen stając się oksyhemoglobiną. We krwi występują także niedojrzałe erytrocyty, nazywane retikulocytami. Są one nieco większe od prawidłowych erytrocytów. Mają one wygląd erytrocytów, a w swej cytoplazmie zawierają pozostałości jądra komórkowego. Poza tym zawierają mitochondria, rybosomy i aparat Golgiego. Przekształcenie retikulocytów w erytrocyty następuje we krwi obwodowej po około 24-48 godzinach od ich uwolnienia ze szpiku kostnego. W niektórych przypadkach w obrębie krwinek czerwonych można spotkać tzw. pierścienie Cabota, które barwią się zasadochłonnie i są najprawdopodobniej resztkami błony jądra komórkowego, a także ciałka Howell-Jolly’ego, stanowiące pozostałość chromatyny jądrowej. Prawidłowo retikulocyty stanowią około 1-2 % krążących erytrocytów. Zwiększenie liczby krążących retikulocytów we krwi nazywamy retikulocytozą. ERYTROPOEZA Krwinki czerwone powstają w szpiku kostnym ze wspólnej dla wszystkich komórek krwi komórki macierzystej (komórki pluripotencjalnej powstającej z mezenchymy). Proces tworzenia krwinek czerwonych, który polega na redukcji ilości organelli komórkowych sprzyja maksymalizacji zawartości hemoglobiny w cytoplazmie. Erytropoeza jest procesem bardzo dynamicznym, na który ma wpływ wiele czynników. Należą do nich: erytropoetyna (hormon wytwarzany głównie w nerkach), witamina B12, żelazo, kwas foliowy, a także hormon wzrostu, tyroksyna, testosteron i kortyzon. Z komórki pluripotencjalnej powstają kolejno: proerytroblast; erytroblast zasadochłonny (normoblast wczesny); erytroblast wielobarwliwy (normoblast pośredni); erytroblast kwasochłonny (normoblast); retikulocyt; erytrocyt. Proerytroblast jest komórką o średnicy 20-25 μm, z dużym jądrem zajmującym większą część cytoplazmy. Jądro proerytroblastu posiada jedno lub dwa jąderka, a cytoplazma - dzięki zawartości dużej ilości polirybosomów i siateczki śródplazmatycznej - jest silnie zasadochłonna. Erytroblast zasadochłonny powstaje w wyniku podziałów mitotycznych proerytroblastu. Jest komórką mniejszą, o średnicy około 16-18um, posiada duże jądro i silnie zasadochłonną cytoplazmę. To stadium rozwojowe zwane jest inaczej normoblastem wczesnym, gdyż na tym etapie dochodzi do rozpoczęcia syntezy hemoglobiny. Erytroblast wielobarwliwy jest nieco mniejszy od erytroblastu zasadochłonnego, z którego powstaje. Ma średnicę około 12-15um, jądro mocno skondensowane i towarzyszą mu charakterystyczne drobne fragmenty materiału jądrowego pod postacią ciałek Howella-Jollego. Cechą charakterystyczną tej komórki jest wielobarwliwa cytoplazma związana z pojawianiem się w niej hemoglobiny. Miejsca zasadochłonne, w których występują jeszcze polirybosomy, przeplatają się z kwasochłonnymi rejonami, gdzie występuje hemoglobina. Komórki te zawierają także w swej cytoplazmie białkowe ziarna – syderosomy, zbudowane z ferrytyny, białka wiążącego żelazo niezbędnego do produkcji hemoglobiny. Erytroblast kwasochłonny, zwany inaczej normoblastem, jest komórką o średnicy ok. 10-12 μm, początkowo posiadającą jeszcze silnie skondensowane jądro komórkowe, lecz pozbawioną większości organelli komórkowych, w tym także polirybosomów. W trakcie dojrzewania i przechodzenia w retikulocyt erytroblast kwasochłonny wydala na zewnątrz jądro wraz z niewielkim rąbkiem cytoplazmy. Retikulocyt powstaje z erytroblastu kwasochłonnego, po wydaleniu przezeń jądra komórkowego. Ma średnicę około 9 μm, jest komórką kwasochłonną, jednak zawierającą resztki RNA. Fragmenty kwasu RNA na rozmazach krwi są widoczne w postaci drobnych zasadochłonnych ziarenek. Ponadto retikulocyty zawierają resztki aparatu Golgiego i niewiele mitochondriów. Czas życia retikulocytów wynosi około 3 dni. W tym czasie część z nich dostaje się do krwi obwodowej, stanowiąc około 2 % erytrocytów. Cały proces erytropoezy trwa od 5 do 7 dni. KRWINKI BIAŁE Krwinki białe (leukocyty) stanowią niejednorodną grupę elementów morfotycznych krwi, na którą składają się następujące komórki: 1. Krwinki białe ziarniste – granulocyty, a wśród nich: granulocyty obojętnochłonne – neutrofile (45-65%); granulocyty kwasochłonne - eozynofile (2-5%); granulocyty zasadochłonne – bazofile (0,5-1%). 2. Krwinki białe nieziarniste – agranulocyty, a wśród nich: monocyty (4-8 %). limfocyty (25-45%); Agranulocyty w rzeczywistości posiadają ziarnistości, lecz są one niewidoczne w podstawowych metodach mikroskopowych, w związku z tym wymieniony podział ma charakter umowny i raczej tradycyjny. Ogólna liczba krwinek białych we krwi wynosi od 4 do 9 tysięcy w 1 mm³ krwi. Liczba mniejsza określana jest mianem leukopenii, większa zaś leukocytozy. Na powierzchni leukocytów występują ludzkie antygeny zgodności tkankowej (HLA). KRWINKI BIAŁE ZIARNISTE GRANULOCYTY OBOJĘTNOCHŁONNE Granulocyty obojętnochłonne są najliczniejszymi krwinkami wśród leukocytów, stanowiąc 45-65 % wszystkich leukocytów. Ich średnica wynosi 12-15 μm. Cechą charakterystyczną tych komórek jest jądro składające się z 2-5 segmentów (płatów).Liczba płatów jądra zależy od dojrzałości komórki. Formy mniej dojrzałe posiadają jądra jednopłatowe, w miarę dojrzewania komórki dochodzi do ich segmentacji. Uszeregowanie granulocytów obojętnochłonnych w zależności od stopnia płatowości ich jądra komórkowego daje tzw. skalę Arnetha. Skala ta porządkuje leukocyty w grupy w zależności od ilości płatów: Liczba płatów I II III IV V % 12 25 46 15 2 W różnych stanach chorobowych może dojść do przesunięć w skali Arnetha, przejawiających się większą bądź mniejszą ilością form jedno bądź wielopłatowych. U kobiet w cytoplazmie neutrofilów stwierdza się obecność tzw. pałeczek dobosza, drobnych silnie skondensowanych fragmentów jądra. Twory te są widoczne w cytoplazmie około 3% tych komórek. Połowa neutrofilów znajduje się we krwi, pozostałe w tkance łącznej. We krwi komórki przebywają około kilka godzin, natomiast w tkankach, do których dostają się dzięki przenikaniu przez ścianę naczyń krwionośnych - od 4 do 5 dni. Proces przenikania neutrofilów przez ścianę naczyń zwany jest diapedezą. Cytoplazma neutrofilów jest kwasochłonna, zawiera ziarna glikogenu, nieliczne mitochondria (co świadczy o przewadze metabolizmu beztlenowego), elementy aparatu Golgiego oraz dwa rodzaje ziarnistości: azurochłonne (lizosomy), zwane ziarnistościami pierwotnymi, ponieważ pojawiają się jako pierwsze przy różnicowaniu się tych komórek. Stanowią one około 20% ziarenek, zawierają fosfatazę kwaśną, lizozym, elastazę, mieloperoksydazę, oksydazę Daminokwasów; specyficzne (wtórne), mniejsze od pierwotnych, zawierające kolagenazy, laktoferrynę, białka wiążące witaminę B12, defensyny (białka kationowe o aktywności przeciwbakteryjnej), fagocytyny, nadtlenek wodoru; ziarnistości trzeciego typu, zawierające żelatynazę, enzym degradujący tkanki, w szczególności substancję międzykomórkową. Ponadto w cytoplazmie neutrofilów występuje fosfataza zasadowa, oznaczenie aktywności której ma znaczenie diagnostyczne w wielu schorzeniach. Na powierzchni neutrofilów występują receptory dla fragmentu Fc IgG, co ma znaczenie przy opłaszczaniu i fagocytozie bakterii. Neutrofile mają zdolność uwalniania pochodnych kwasu arachidonowego - leukotrienów i lipoksyn, a także wielu cytokin, które działają jako mediatory procesu zapalnego. Funkcja neutrofilów polega przede wszystkim na udziale tych komórek w procesach zapalnych. Ponadto leukocyty obojętnochłonne mają zdolność do ruchu pełzakowatego. Morfologicznie proces ten można zauważyć obserwując pseudopodia –cechy charakterystycznej dla komórek mających zdolność ruchu. W przypadku stanu zapalnego neutrofile migrują. Migracja w kierunku ogniska infekcji zwana jest chemotaksją. Wskutek działania toksyn bakteryjnych oraz znacznego obniżenia pH w ognisku zapalnym granulocyty obumierają i razem z bakteriami oraz z resztkami tkanek stanowią główny składnik ropy. GRANULOCYTY KWASOCHŁONNE Granulocyty kwasochłonne (eozynofile) występują we krwi obwodowej w ilości od 2 do 5 % wszystkich leukocytów. Wzrost liczby granulocytów kwasochłonnych (eozynofilia) występuje we krwi w przebiegu chorób pasożytniczych oraz alergicznych. Obniżenie liczby eozynofili (eozynopenia) występuje w przebiegu duru brzusznego i odry. Obniżenie liczby tych komórek można zaobserwować także w trakcie podawania hormonów sterydowych. Granulocyty kwasochłonne są komórkami o średnicy około 10 -14 μm, mają jedno najczęściej dwupłatowe - jądro („jądro okularowe”), cytoplazmę silnie kwasochłonną, w której wybarwieniu podlegają przede wszystkim duże i liczne ziarnistości. Ziarnistości eozynofilów zawierają gęsty elektronowo materiał. Zawartości ziarenek stanowią białka wybitnie zasadowe: główne białko zasadowe (MBP), białko kationowe eozynofilów (ECP) oraz neurotoksyna eozynofilowa (EDN). Ponadto ziarnistości zawierają fosfatazę kwaśną, peroksydazę (EPO), histaminazę - enzym rozkładający histaminę - i arylsulfatazę degradującą glikozaminoglikany. Białko MBP ułatwia przyleganie eozynofilów do pasożyta, natomiast białko ECP ma działanie podobne do defenzyn. Poza tym cytoplazma eozynofilów zawiera gładką siateczkę śródplazmatyczną, rybosomy, ziarna glikogenu oraz mitochondria. Podobnie jak neutrofile wszystkie eozynofile posiadają na swej powierzchni, receptory dla immunoglobiny G i dopełniacza. Dodatkowo na swej powierzchni mają nieobecne na neutrofilach receptory dla immunoglobuliny E. Podobnie jak neutrofile eozynofile wykazują dużą zdolność do ruchu pełzakowatego, natomiast mają małe zdolności fagocytozy. Bardzo często występują w pobliżu komórek tucznych. We krwi obwodowej krążą średnio około 12 godzin, następnie przenikają do tkanek. Eozynofile pełnią kluczową rolę w rozwoju procesów alergicznych, mogą także brać udział w prezentowaniu antygenów. Komórki te żyją do 12 dni. Ich produkcję w szpiku kostnym stymuluje głównie interleukina 5 (Il-5), wydzielana przez pobudzone limfocyty, w mniejszym stopniu Il-3 oraz GM-CSF (czynnik stymulujący monocyty i granulocyty). GRANULOCYTY ZASADOCHŁONNE Granulocyty zasadochłonne (bazofile) występują we krwi obwodowej w ilości 0,5 – 1% wszystkich leukocytów. Są one najmniejsze ze wszystkich granulocytów, gdyż mają średnicę około 9-12 μm. Bazofile wykazują wiele podobieństw do tkankowych komórek tucznych. Jądro tych leukocytów najczęściej składa się od jednego do trzech segmentów i bardzo często jest niewidoczne ze względu na przysłonięcie ziarenkami. Zasadochłonne ziarnistości bazofilów są większe i mniej liczne niż eozynofilów. Cytoplazma wypełniona jest nimi prawie całkowicie. Oprócz ziarenek w cytoplazmie obecne są także rybosomy, elementy siateczki śródplazmatycznej oraz aparat Golgiego. W ziarnistościach bazofilów wykryto obecność: kwaśnych śluzowielocukrowców, warunkujących zabarwienie bazofilów; substancji biologicznie czynnych (histaminy, heparyny, serotoniny); eozynofilowego czynnika chemotaktycznego (ECF-A); wolnoreagującego czynnika anafilaksji (SRS-A). Bazofile mają niewielkie zdolności do ruchu pełzakowatego i nie mają zdolności do fagocytozy. Bazofile - podobnie jak komórki tuczne - posiadają na swej powierzchni receptory o wysokim powinowactwie do fragmentu Fc IgE. GRANULOPOEZA Wyjściową komórką dla granulopoezy jest komórka pluripotencjalna. Kolejnymi komórkami w procesie powstawania granulocytów są: mieloblast; promielocyt; mielocyt; metamielocyt; granulocyt. Mieloblast jest komórką dużą, kulistą o zasadochłonnej cytoplazmie, z dużym okrągłym jądrem wypełniającym całą cytoplazmę. Promielocyt jest komórką większą od poprzedniej. W jego cytoplazmie pojawiają się ziarnistości nadające jej swoisty wygląd. Liczba i wielkość ziarenek wzrastają wraz z dojrzewaniem komórki. Do tego etapu linie rozwojowe wszystkich rodzajów granulocytów przebiegają identycznie. Mielocyt jest postacią bardziej dojrzałą. Na tym etapie rozwoju dochodzi do różnicowanie w szereg obojętno-, kwaso- i zasadochłonny. W przeciwieństwie do poprzednich komórek metamielocyt nie dzieli się, lecz ulega stopniowemu dojrzewaniu prowadząc do powstawania granulocytu. Podczas dojrzewania komórek szeregu granulocytarnego stopniowo zmniejsza się zasadochłonność cytoplazmy, zanikają ziarenka pierwotne (z wyjątkiem neutrofilów), a pojawiają się ziarenka wtórne. Jądro komórkowe ulega przewężeniu i od formy okrągłej przechodzi stopniowo w formę pałeczkowatą z następowa segmentacją. Cały proces powstawania poszczególnych dojrzałych granulocytów podlega wpływom wielu czynników wzrostowych, jak na przykład CSF i trwa od 3 do 9 dni. KRWINKI BIAŁE NIEZIARNISTE MONOCYTY Są największymi krwinkami białymi, gdyż ich średnica może sięgać nawet 20 μm. Stanowią one około 4-8% wszystkich leukocytów. Są one prekursorami fagocytów jednojądrowych, czyli makrofagów znajdujących się w wielu tkankach. Cechą rozpoznawczą monocytów jest charakterystyczne duże nerkowate jądro, w zagłębieniu którego występuje aparat Golgiego. Jądra monocytów barwią się mniej intensywnie od jąder granulocytów. W aparacie Golgiego wykazano obecność peroksydazy, enzymu powiązanego z procesami fagocytozy. Cytoplazma monocytów jest zasadochłonna i zawiera także dobrze rozwinięty aparat Golgiego. Monocyty zawierają dużo lizosomów. Lizosomy monocytów zawierają: fosfatazę kwaśną; arylsulfatazę; peroksydazę; katepsynę G; TNF-. Monocyty we krwi krążą około 3 do 4 dni, poczym przechodzą do tkanek, gdzie mogą przetrwać do kilku a nawet kilkunastu miesięcy. Wykazano, że monocyty pełnią ważniejszą rolę w tkankach obwodowych niż we krwi obwodowej. Monocyty wykazują duże zdolności do ruchu pełzakowatego (posiadają więc pseudopodia) oraz do fagocytozy. Na drodze chemotaksji monocyty, dostając się do tkanek obwodowych, różnicują się w makrofagi i biorą udział w enzymatycznym niszczeniu ogniska zapalnego oraz w fagocytozie. Szczególnymi zdolnościami do fagocytozy wykazują się makrofagi układu siateczkowo - śródbłonkowego. Monocyty rozwijają się w szpiku kostnym ze wspólnej dla wszystkich krwinek komórki macierzystej pluripotencjalnej. Z tej komórki powstaje kolejno monoblast, promonocyt oraz dojrzały monocyt. LIMFOCYTY Limfocyty stanowią 25 - 45% wszystkich krwinek białych. Zmniejszoną ilość limfocytów nazywamy limfopenią, natomiast zwiększoną - limfocytozą. Limfocyty są komórkami małymi (najmniejszymi spośród wszystkich leukocytów), kulistymi o średnicy 8 -15 μm. W cytoplazmie zawierają szorstką siateczkę śródplazmatyczną, mitochondria, lizosomy oraz aparat Golgiego. Pod względem wielkości limfocyty dzieli się na: limfocyty małe (o średnicy około 8-9 μm); limfocyty średnie (o średnicy około 10 μm); limfocyty duże (o średnicy powyżej 10μm). Cechą charakterystyczną limfocytów jest stosunkowo duże jądro z małą ilością otaczającej je cytoplazmy. W związku z tym w preparatach widoczne jest prawie wyłącznie mocno wybarwione jądro. Limfocyty - ze względu na różne miejsca ich dojrzewania, a także na skład antygenów powierzchniowych - dzielimy na: limfocyty B; limfocyty T; komórki NK. Limfocyty B powstają w szpiku kostnym, skąd przedostają się z krwią do różnych narządów. We krwi obwodowej stanowią około 30 % wszystkich limfocytów. Limfocyty B uczestniczą w odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego (produkują przeciwciała). Dojrzewają z małych, nieaktywnych komórek do dużych aktywnych komórek w tkankach obwodowych. Różnicują się w komórki plazmatyczne produkujące immunoglobuliny - glikoproteiny, wiążące specyficzne antygeny. Immunoglobuliny zwane przeciwciałami dzielą się na pięć klas (IgG, IgM, IgA, IgE, IgD). Populacja limfocytów powstająca z jednego aktywowanego limfocytu nazywa się klonem, a przeciwciało produkowane przez taki klon komórek nazywamy przeciwciałem monoklonalnym. Miejscem szczególnie obfitego występowania limfocytów B są węzły chłonne, w których w obrębie grudek chłonnych występują one zarówno w formie aktywnej jak i nieaktywnej. Limfocyty T powstają także w szpiku kostnym, ale dojrzewają w grasicy. Stanowią około 60% wszystkich limfocytów. Są komórkami małymi. Przy użyciu mikroskopu świetlnego nie da się ich odróżnić od limfocytów B. Komórki te mogą żyć bardzo długo - nawet do kilku lat. Na swej powierzchni posiadają receptory TCR biorące udział w rozpoznawaniu obcych antygenów. Wyróżnia się kilka funkcjonalnych rodzajów limfocytów T: limfocyty T pomocnicze Th (helper) produkujące limfokiny. Stymulują one limfocyty B do produkcji przeciwciał i aktywują makrofagi. Wykazują na swej powierzchni ekspresję białka powierzchniowego CD4 wiążącego się z MHC klasy II limfocyty T supresorowe Ts, kontrolujące aktywność innych limfocytów i innych komórek układu odpornościowego. Wykazują aktywność białka powierzchniowego CD8. limfocyty T cytotoksyczne Tc. Zabijają one bezpośrednio komórki zakażone wirusami i komórki nowotworowe na drodze tzw. efektu cytotoksycznego. Wykazują ekspresję markera powierzchniowego CD8. Z grasicy limfocyty T wędrują do narządów limfatycznych obwodowych, na przykład do węzłów chłonnych, grudek chłonnych samotnych i śledziony. W nich dzielą się i mają możliwość zetknięcia się z antygenem. Dojrzałe wędrują do krwi lub limfy, ale swoją drogę do układu chłonnego powtarzają wielokrotnie w ciągu swojego życia. Zjawisko to zwane jest recyrkulacją. Zdolność do takiego krążenia w organizmie posiadają także limfocyty B. Limfocyty T są odpowiedzialne za odporność komórkową, Limfocyty NK (ang. natural killers) - zwane inaczej limfocytami null - nie posiadają na swej powierzchni receptorów charakterystycznych dla limfocytów T lub B. Stanowią około 10% wszystkich limfocytów, są duże i zawierają lizosomy. Mają one zdolność do spontanicznego niszczenia komórek, przede wszystkim nowotworowych. LIMFOCYTOPEZA Powstawanie limfocytów rozpoczyna się od komórki macierzystej szpiku kostnego (komórki pluripotencjalnej). W procesie powstawania limfocytów można wyróżnić jedynie dwie formy przejściowe: limfoblast; prolimfocyt. Główną tendencją w powstawaniu limfocytów jest stopniowe zmniejszanie się rozmiarów komórki. TROMBOCYTY Trombocyty, zwane inaczej płytkami krwi, są małymi (o średnicy ok. 2 μm), bezjądrzastymi fragmentami megakariocytów, z których powstają. Te elementy morfotyczne krwi pełnią rolę w procesie krzepnięcia krwi. Liczba trombocytów we krwi obwodowej wynosi od 150 000 do 400 000 w 1mm³. Pod względem struktury cytoplazma trombocytów jest zróżnicowana. Obwodowa jej część jest przejrzysta, bezziarnista i nosi nazwę hialomeru. W jej obrębie występują dwa systemy kanalikowe: otwarty, umożliwiający wyprowadzanie na zewnątrz trombocytu substancje zawarte w ziarnistościach, oraz zamknięty – w którym aktywność swą wykazuje cyklooksygenaza, enzym związany z tworzeniem tromboksanów. Z systemem kanalików w cytoplazmie trombocytów związane są również jony wapnia zjonizowanego. Jony te odgrywają ważną rolę w procesach krzepnięcia. W części środkowej cytoplazmy, zwanej granulomerem występują bardzo liczne ziarnistości. W swej cytoplazmie trombocyty zawierają także mitochondria, mikrotubule, ziarna glikogenu, elementy aparatu Golgiego oraz rybosomy. Mikrotubule występują przede wszystkim na obwodzie cytoplazmy. Pełnią one bardzo ważną rolę przy formowaniu skrzepu, ulegając depolimeryzacji. Ponadto cytoplazma płytek zawiera dużo białek kurczliwych (aktyny i miozyny), które także biorą udział w tworzeniu skrzepu. Najlepiej rozwiniętymi organellami w płytkach krwi są ziarnistości, występujące obficie w obrębie granulomeru. Ziarnistości te możemy podzielić na 4 grupy: ziarna - są ziarnami o zmiennych kształtach, zawierają peptydy (zarówno produkowane w płytkach jak i wychwytywane z osocza), wśród nich płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF), czynnik von Willebranda oraz inne białka biorące udział w krzepnięciu (np. tromboplastyna, fibrynogen); ziarna gęste - zawierają difosforan adenozyny (ADP), serotoninę (wyłapywaną przez płytki, a produkowaną przez komórki układu APUD przewodu pokarmowego), histaminę oraz jony wapnia zjonizowanego; lizosomy zawierające typowe enzymy (kwaśne hydrolazy, arylsulfataza); mikroperoksysomy – małych rozmiarów ziarnistości zawierające układ kataliz. Ponadto na powier... Plik z chomika: ludi.lg Inne pliki z tego folderu: Histologia Tkanka Nerwowa.doc (74 KB) 6 Gruczoły.rtf (90 KB) 2.4 Układ Oddechowy(4.3).doc (61 KB) Układ chłonny.RW.doc (2007 KB) 8 Gonady, narządy zmysłów.rtf (71 KB) Inne foldery tego chomika: Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl atlasy Histologia - Ostrowski pytania sawik - pytania szkiełka
