SZCZEGÓŁOWY PROJEKT ZIELENI – NASADZEO ZASTĘPCZYCH

StylOut – Aleksandra Brodziak
STUDIO ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU
ul. Cisowa 14, 57-350 Kudowa-Zdrój
+48 506 471 899
[email protected], www.StylOut.pl
NIP 8831746456, REGON 020926561
BRE Bank rachunek nr 34 1140 2004 0000 3402 6016 4904
SZCZEGÓŁOWY PROJEKT ZIELENI – NASADZEO ZASTĘPCZYCH,
NA ZADANIU „PRZEBUDOWA ULIC I PLACÓW OSIEDLA PARKOWE
W MRĄGOWIE”
Inwestor: Gmina Miasto Mrągowo
ul. Królewiecka 60A
11-700 Mrągowo
Projektant: mgr inż. Aleksandra Brodziak
architekt krajobrazu
Kudowa-Zdrój, 19 czerwiec 2010 r.
1|Strona
OPIS TECHNICZNY
2|Strona
1. Przedmiot opracowania
Przedmiotem opracowania jest Szczegółowy projekt zieleni – nasadzeo zastępczych, na zadaniu
„Przebudowa ulic i placów osiedla Parkowe w Mrągowie” zgodnie z mową nr 10/PBI/2010 z dnia
29.04.2010 r.
Opracowanie zawiera projekt nasadzeo na działkach o numerach ewidencyjnych: 3/28, 3/29, 3/33 –
stanowiące własnośd Spółdzielni Mieszkaniowej „Perspektywa” oraz 3/48, 3/55, 3/60 i 3/64 –
stanowiące własnośd Gminy Miasta Mrągowo. W opracowani znajduje się również zestawienie
zbiorcze roślinności i wytyczne pielęgnacyjne.
2. Stan istniejący
Teren opracowania obejmuje Osiedle Parkowe w Mrągowie. Teren jest zróżnicowany pod względem
zagospodarowania, przeznaczenia terenu oraz nasadzeo roślinnych.
Uzbrojenie podziemne terenu jest bardzo zagęszczone.
Roślinnośd istniejąca (gatunki występujące na terenie objętym opracowaniem)
Drzewa:
klon pospolity (Acer platanoides), jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), jesion wyniosły (Fraxinus
exelsior), klon jawor (Acer pseudoplatanus), wierzba biała (Salix alba), brzoza brodawkowata (Betula
pendula), smak octowiec (Rhus typhina), świerk kłujący (Picea pungens), klon srebrzysty (Acer
saccharinum), śliwa wiśniowa (Prunus cerasifera), topola kanadyjska (Populs xcanadensis), lipa
drobnolistna (Tilia cordata), sosna czarna (Pinus nigra), suchodrzew tatarski (Lonicera tatarica),
modrzew europejski (Larix decidua), świerk pospolity (Picea abies), wierzba iwa (Salix caprea),
wierzba krucha (Salix fragilis).
Krzewy:
złotlin japooski (Keria japonica), tawuły (Spiraea), jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius),
berberysy (Berberis), dero biały (Cornus alba), ligustr pospolity (Ligustrum vulgare), pigwowiec
(Chaenomeles), mahonia pospolita (Mahonia aquifolium), pęcherz nica kalinolistna (Physocarpus
opulifolius), forsycje (Forsythia), karagana syberyjska (Caragana arborascens), bez czarny (Sambucus
nigra), lilak pospolity (Syringa vulgaris).
3. Projekt nasadzeo
Projekt przewiduje nasadzenia 184 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie
(w tym 117 szt. w postaci wysokiego żywopłotu) oraz 15 m2 krzewów (163 szt., w tym 150 szt.
w postaci niskiego żywopłotu).
Nasadzenia poszczególnych grup roślin należy dokonywad w układzie pokazanym w części graficznej
projektu, z zachowaniem linii nasadzeo oraz równych odległości pomiędzy pojedynczymi roślinami.
Należy również zachowad co najmniej 2 m odległości od istniejących i planowanych sieci
infrastruktury technicznej.
3|Strona
DOBÓR ROŚLINNOŚCI
4|Strona
WYTYCZNE PROJEKTOWE
 Szczegółowy projekt zieleni – nasadzeo zastępczych, na zadaniu „Przebudowa ulic i placów
osiedla Parkowe w Mrągowie” przewiduje wykonanie nasadzeo drzew ozdobnych gatunków
rodzimych,
 przyjęto stosowanie nasadzeo zgodnie z istniejącymi uwarunkowaniami przyrodniczymi – na
podstawie określonej potencjalnej roślinności naturalnej dla okolic Mrągowa.
POTENCJALNA ROŚLINNOŚD NATURALNA OKOLIC MRĄGOWA
(opracowana na podstawie: Matuszkiewicz J.M., Potencjalna roślinnośd naturalna Polski, IGiPZ PAN,
Warszawa, 2008)
Potencjalna roślinnośd naturalna – „hipotetyczny stan roślinności, opisany fitosocjologicznymi
jednostkami zbiorowisk roślinnych, jaki mógłby byd osiągnięty na drodze naturalnej sukcesji
pierwotnej lub wtórnej, gdyby oddziaływania człowieka zostały wyeliminowane, a właściwa dla
danego regionu roślinnośd mogła w pełni wykorzystad możliwości stwarzane przez zróżnicowane
siedliska. Zakłada się przy tym, że stan ten rozpoznaje się dla aktualnego zróżnicowania siedlisk,
uwzględniając zmiany w siedliskach, jakie spowodowała dotychczasowa działalnośd człowieka.”
Na podstawie mapy potencjalnej roślinności naturalnej Polski określono potencjalne zbiorowiska
roślinności okolic Mrągowa: grąd subkontynentalny, odm. subborealna (Tilio-Carpinetum, subbor.).
Gatunki charakterystyczne dla ww. zbiorowiska roślinności (podkreślone zastosowano w projekcie):
lipa drobnolistna (Tilia cordata), grab pospolity (Carpinus betlus), trzmielina pospolita (Euonymus
eropaea).
Określono również gatunki rodzime naturalnie występujące w okolicach Mrągowa (podkreślone
zastosowano w projekcie):
jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), jarząb mączny (Sorbus aria), brzoza brodawkowata (Betula
pendula), olsza czarna (Alnus glutinosa), dąb szypułkowy (Quercus robur), klon pospolity (Acer
platanoides), klon jawor (Acer pseudoplatanus), topola osika (Poplus tremula), wierzba purpurowa
(Salix purpurea), wierzba biała (Salix alba), wierzba iwa (Salix caprea), buk zwyczajny (Fagus
sylvatica), wiąz górski (Ulmus glabra), głóg pośredni (Crataegus xmedia), głóg jednoszyjkowy
(Crataegus monogyna), czeremcha pospolita (Prnus padus), dereo świdwa (Cornus sanguinea),
leszczyna pospolita (Corylus avellana), kalina koralowa (Viburnum opulus), porzeczka alpejska (Ribes
alpinum), bez czarny (Sambucs nigra), cis pospolity (Taxus baccata), sosna zwyczajna (Pinus
sylvestris), świerk pospolity (Picea abies).
5|Strona
Zestawienie ilości projektowanych drzew i krzewów:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Brzoza brodawkowata
Betula pendula
Lipa drobnolistna
Tilia cordata
Klon pospolity
Acer platanoides
Klon pospolity
Acer platanoides ‘Globosum’
Głóg pośredni
Crataegus xmedia ‘Paul’s Scarlet’
Głóg jednoszyjkowy
Crataegus monogyna
Buk zwyczajny
Fagus sylvatica
Grab pospolity
Carpinus betulus
Żywopłot cięty na wysokości 1,5 m, szerokośd 0,7 m. Sadzony
jednorzędowo co 0,7 m.
Wiąz górski
Ulmus gabra ‘Pendula’
Wierzba iwa
Salix caprea
Czeremcha pospolita
Prunus padus
Jarząb mączny
Sorbus aria
2 szt.
2 szt.
1 szt.
2 szt.
20 szt.
6 szt.
1 szt.
117 szt.
20 szt.
3 szt.
3 szt.
3 szt.
Łączna ilośd drzew liściastych: 180 szt.
W tym na żywopłoty: 117 szt.
13. Sosna zwyczajna
14. Cis pospolity
15.
16.
17.
18.
19.
Pinus sylvestris
Taxus baccata
3 szt.
1 szt.
Łączna ilośd drzew iglastych: 4 szt.
Leszczyna pospolita
Corylus avellana
Dereo świdwa
Cornus sanguinea
Bez czarny
Sambucus nigra
Kalina koralowa
Viburnum opulus
Porzeczka alpejska
Ribes alpinum
Żywopłot cięty na wysokości 0,5 m, szerokośd 0,5 m. Sadzony
dwurzędowo co 0,3 m. Ilośd sztuk na metr żywopłotu: 7.
Łączna ilośd krzewów liściastych:
4 szt.
2 szt.
5 szt.
2 szt.
150 szt.
163 szt.
(15 m2)
W tym na żywopłoty: 150 szt.
6|Strona
Szczegółowy projekt zieleni – nasadzeo zastępczych, na zadaniu „Przebudowa ulic i placów osiedla
Parkowe w Mrągowie” przewiduje wykonanie następujących nasadzeo:
Działka 3/55 i 3/64
Decyzją Starosty Mrągowskiego z dn. 22.02.2010 r. (ROŚ – 6130-9/10) zezwolono na:
1. usunięcie 23 szt. drzew i 14 m2 krzewów z działki nr 3/55, pod warunkiem dokonania
nasadzeo zastępczych w pobliżu miejsca wycinki w postaci:
- 20 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie (dopuszczalna forma
wysokiego żywopłotu),
- 15 m2 krzewów (dopuszczalna forma niskiego żywopłotu)
2. usunięcie 8 szt. drzew z działki nr 3/64, pod warunkiem dokonania nasadzeo zastępczych
w pobliżu miejsca wycinki w postaci:
- 10 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie (dopuszczalna forma
wysokiego żywopłotu)
3. usunięcie 1 szt. drzewa z działki 3/48 pod warunkiem dokonania nasadzeo zastępczych
w pobliżu miejsca wycinki w postaci:
- 4 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie.
Projektowane nasadzenia zastępcze:
Nr wg
wykazu
Nazwa polska
Nazwa łacioska
Ilośd
szt.
Proj.
wys. [m]
Proj.
szer. [m]
Pow.
[m2] *
Działka 3/64
1
Brzoza brodawkowata
Betula pendula
2
20
6
-
5
Głóg pośredni
Crataegus xmedia
3
5
4
-
8
Grab pospolity
Carpinus betulus
22
1,5
0,7
-
14
Cis pospolity
Taxus baccata
1
3
3
-
15
Leszczyna pospolita
Corylus avellana
4
4
4
3,2
16
Dereo świdwa
Cornus sanguinea
2
3
3
1,6
17
Bez czarny
Sambucus nigra
2
3
3
1,6
18
Kalina koralowa
Viburnum opulus
2
3
3
1,6
Działka 3/55
9
Wiąz górski ‘Pendula’
Ulmus gabra ‘Pendula’
2
2
4
-
17
Bez czarny
Sambucus nigra
3
3
3
2,4
Ulmus gabra ‘Pendula’
4
2
4
-
150
0,5
0,5
4,6
Działka 3/48
9
Wiąz górski ‘Pendula’
Działka 3/33
19
Porzeczka alpejska
Ribes alpinum
*powierzchnia liczona bezpośrednio po nasadzeniu krzewów
7|Strona
Razem:
- 34 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie (w tym 22 szt. w formie
wysokiego żywopłotu,
- 15 m2 krzewów (163 szt.).
Działka 3/28, 3/29, 3/33
Decyzją nr 01/10 Burmistrza Miasta Mrągowa z dn. 24.02.2010 r. (GSŚ 7635/05/10) zezwolono na
usunięcie 108 szt. drzew i 120,7 m2 krzewów, pod warunkiem dokonania nasadzeo zastępczych.
W związku z zamówieniem na wykonanie szczegółowego projektu zieleni – nasadzeo zastępczych na
zadaniu „Przebudowa ulic i placów osiedla Parkowe w Mrągowie” należy uwzględnid nasadzenia
w postaci :
- 150 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie (dopuszczalna forma
wysokiego żywopłotu)
Projektowane nasadzenia zastępcze:
Nr wg
wykazu
Nazwa polska
Nazwa łacioska
Ilośd
szt.
Proj.
wys. [m]
Proj.
szer. [m]
Proj.
pow.
[m2]
Działka 3/28
2
Lipa drobnolistna
Tilia cordata
2
15
10
-
3
Klon pospolity
Acer platanoides
1
15
8
-
5
Głóg pośredni
Crataegus xmedia
5
5
4
-
6
Głóg jednoszyjkowy
Crataegus monogyna
4
6
5
-
7
Buk zwyczajny
Fagus sylvatica
1
15
10
-
8
Grab pospolity
Carpinus betulus
31
1,5
0,7
-
9
Wiąz górski ‘Pendula’
Ulmus gabra ‘Pendula’
7
2
4
-
11
Czeremcha pospolita
Prunus padus
1
8
6
-
12
Jarząb mączny
Sorbus aria
3
10
6
-
Działka 3/29
5
Głóg pośredni
Crataegus xmedia
12
5
4
-
8
Grab pospolity
Carpinus betulus
31
1,5
0,7
-
9
Wiąz górski ‘Pendula’
Ulmus gabra ‘Pendula’
7
2
4
-
11
Czeremcha pospolita
Prunus padus
2
8
6
-
Działka 3/33
4
Klon pospolity
‘Globosum’
Acer platanoides
‘Globosum’
2
4
3
-
6
Głóg jednoszyjkowy
Crataegus monogyna
2
6
5
-
13
Sosna zwyczajna
Pinus sylvestris
3
15
5
8|Strona
Działka 3/60
8
Grab pospolity
Carpinus betulus
33
1,5
0,7
-
10
Wierzba iwa
Salix caprea
3
6
5
-
Razem:
- 150 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie (w tym 95 szt. w formie
wysokiego żywopłotu.
RAZEM PROJEKTOWANE ROŚLINY NA WSZYSTKICH DZIAŁKACH:
- 184 szt. drzew ozdobnych gatunków rodzimych starszych niż 5-letnie (w tym 117 szt. w formie
wysokiego żywopłotu,
- 15 m2 krzewów (163 szt.).
9|Strona
OPIS PROJEKTOWANYCH ROŚLIN
1.
Brzoza brodawkowata
Betula pendula
Rodzime drzewo o pokroju „płaczącym”, ze zwisającymi drobnymi
gałązkami. Kora biała i gładka. Żywozielone liście wcześnie rozwijają
się na wiosnę, jesienią stają się żółte. Gatunek światłolubny. Dobrze
rośnie w każdych warunkach. Znosi zanieczyszczenie powietrza.
Przyjmują się tylko młode drzewa i starsze uprawiane w pojemnikach.
Stosowana do rekultywacji terenów przemysłowych, w założeniach
krajobrazowych i miejskich. Wysokośd: 20 m, średnica: 7 m
2.
Lipa drobnolistna
Tilia cordata
Drzewo o bardzo regularnej, szerokojajowatej lub kulistej koronie.
W młodości powolny wzrost. Dorasta do 18-20 m wys. i 10-15 m szer.
Pędy cienkie. Liście okrągłe, 3-10cm śr., jesienią żółte. Kwiaty
żółtozielone, pachnące, miododajne, VI-VII. Stanowisko słoneczne
i półcieniste. Gleby żyzne do przeciętnych. Gatunek powszechnie
stosowany w zieleni miejskiej, ale wrażliwy na zasolenie gleby i suche
powietrze.
3.
Klon pospolity
Acer platanoides
Duże drzewo o szerokiej i regularnej koronie,do 30 m wys. Liście 5
klapowe, błyszczące, jesienią żółte. Żółtozielone, miododajne kwiaty
pojawiają się przed rozwojem liści, IV-V. Małe wymagania glebowe.
Gatunek odporny na warunki miejskie. Polecany do sadzenia
w krajobrazie otwartym, w miastach jako drzewo alejowe i parkowe
oraz do rekultywacji terenów przemysłowych.
4.
Klon pospolity
Acer platanoides ‘Globosum’
Drzewo o bardzo regularnej, kulistej koronie do 6 m średnicy.
Najczęściej oferowane jako forma szczepiona na pniu. Liście 5
klapowe, błyszczące, jesienią żółte. Małe wymagania glebowe.
Gatunek odporny na warunki miejskie. W gęstej koronie chętnie
gniazdują ptaki. Odmiana polecana głównie do obsadzania ulic i
placów, ale interesująca również jako pojedynczy, dekoracyjny
akcent.
10 | S t r o n a
5.
Głóg pośredni
Crataegus media
’Paul’s Scarlet’
Małe drzewo o kulistej koronie, ozdobne z kwiatów. Dorasta do 4-6 m
wys. Liście małe, ciemnozielone, błyszczące. Kwiaty pełne,
ciemnoczerwone, bardzo efektowne, V-VI. Preferuje miejsca
słoneczne. Gatunek bardzo odporny na zanieczyszczenie powietrza
i tolerancyjny, co do gleby. Polecany do sadzenia w parach i ogrodach
oraz do obsadzania ulic.
6.
Głóg jednoszyjkowy
Crataegus monogyna
Małe drzewo o nieregularnej, zaokrąglonej koronie i atrakcyjnych,
pstrych liściach. Często rośnie w formie dużego, wyprostowanego
krzewu. Osiąga ok. 10 m wys. Liście z 3-7 klapami, jesienią najcześciej
w kolorze od pomaraoczowego do brązowo-czerwonego. Kwiaty
białe, pachnące, V-VI. Owoce kuliste, ciemnoczerwone. Gatunek
mrozoodporny, dobrze znosi cięcie i jest odporny na działanie silnych
wiatrów. Wymagania glebowe i wilgotnościowe niskie.
7.
Buk zwyczajny
Fagus sylvatica
Jedno z najpiękniejszych drzew rodzimych, o szerokiej, zaokrąglonej
koronie. Na otwartej przestrzeni osiąga 25 m wys. i szer. Kora
popielatoszara, gładka. Liście zielone, błyszczące, jesienią żółte lub
czerwonobrązowe. Ma duże wymagania siedliskowe, preferuje gleby
żyzne i świeże, o stałym poziomie wód gruntowych. Stanowisko
słoneczne lub cieniste. Dobrze znosi cięcie. Nadaje się na żywopłoty
oraz do sadzenia w parkach i dużych ogrodach.
8.
Grab pospolity
Carpinus betulus
Średniej wielkości drzewo o stożkowatej, a w starszym wieku kulistej,
koronie. Dorasta do 10 m wys. i 7 m szer. Kora gładka, popielatoszara.
Liście owalne, jesienią jasnożółte. Stanowisko słoneczne i cieniste.
Preferuje gleby świeże i żyzne, obojętne lub zasadowe. Doskonale
znosi cięcie. Polecany do zadrzewieo naturalistycznych oraz na cięte
żywopłoty i szpalery, również w miejscach cienistych. Wysokośd
żywopłotu: 1,5 m, szerokośd żywopłotu: 0,7 m.
11 | S t r o n a
9.
Wiąz górski
Ulmus gabra ‘Pendula’
Drzewo z poziomo rozbudowaną koroną, o horyzontalnie ułożonych
konarach. Młode gałęzie zwisają na brzegach korony. Dorasta do 5 m
wys. i dwa razy większej średnicy. Liście duże i szorstkie. Wymaga
żyznych i dostatecznie wilgotnych gleb. Wytrzymały na
zanieczyszczenie powietrza. Starsze drzewa tworzą naturalną altanę
i są mocnym akcentem kompozycyjnym.
10.
Wierzba iwa
Salix caprea
Stosunkowo niskie drzewo do 10 m wysokości. Liście eliptyczne,
kwiaty pojawiają się w marcu-kwietniu przed pojawieniem się liści.
Kora u młodych drzew szara, z wiekiem brązowieje i staje się
spękana. Toleruje każdy typ gleby, oprócz bagiennych. Dobrze znosi
również dłuższe okresy suszy.
11.
Czeremcha pospolita
Prunus padus
Średniej wielkości drzewo, często nisko rozgałęzione, o zaokrąglonej
koronie, szczególnie dekoracyjne w czasie kwitnienia. Dorasta do 15
m wys. i 8 m szer. Liście ciemnozielone, spodem sinozielone, jesienią
przyjmują barwę bladożółtą lub rubinową. Kwiaty śnieżnobiałe,
zebrane w grona, pachnące, IV-V. Nadaje się na stanowiska słoneczne
i półcieniste.
12.
Jarząb mączny
Sorbus aria
Wolnorosnące i nisko ugałęzione drzewo o regularnej, jajowatatej,
u starszych drzew zaokrąglonej koronie. Dorasta do 6-12 m wys. i 4-7
m szer. Liście zielone, pokryte białym kutnerem. Kwiaty białe,
filcowato owłosione, V. Owoce czerwone z mączystym miąższem.
Małe wymagania glebowe i duża odpornośd na suszę i warunki
miejskie. Bardzo dekoracyjny ze względu na pokrój i srebrzystoszare
zabarwienie.
12 | S t r o n a
13.
Sosna zwyczajna
Pinus sylvestris
Nasza rodzima sosna powszechnie występująca w Polsce, w całej
Europie Północnej i Środkowej. Podstawowy gatunek lasotwórczy.
Drzewo o luźnym, szerokostożkowatym pokroju, w starszym wieku
parasolowate. Samotne sosny mają rozłożyste, dosyd gęste korony.
Rosnąc w zwarciu, w lesie lub w parku, tracą dolne gałęzie
i wykształcają prosty pieo o wysokiej koronie. Dorastają do 35 m
wysokości. W niesprzyjających warunkach na torfach, wydmach,
wysoko w górach i na północy rośliny znacznie niższe lub nawet
krzewiaste. Igły po 2 w pęczku, zielone z sinym nalotem, sztywne, 4-7
cm długości, pozostają na drzewie 3-6 lat. Szyszki 3-7 cm długości,
osadzone pojedynczo lub 2-3 obok siebie. Gatunek odporny i łatwo
przystosowujący się do różnych gleb i siedlisk, ale dośd wrażliwy na
zanieczyszczenia przemysłowe.
14.
Cis pospolity
Taxus baccata
Drzewo lub duży krzew o powolnym wzroście, w wieku 30 lat osiąga
ok. 3-4 m wys. Pokrój młodych roślin stożkowy, w starszym wieku
kopulasty. Igły ułożone grzebieniasto, ciemnozielone. U okazów
żeoskich liczne owoce pokryte czerwoną osnówką. Wymaga gleb dośd
żyznych i wilgotnych, ale przepuszczalnych.
15.
Leszczyna pospolita
Corylus avellana
Szeroki i gęsty krzew, osiągający wys. ok. 7 m. Liście zielone, jesienią
przebarwiają się na żółto, obustronnie pokryte włoskami. Jadalne
owoce schowane w klapowanej okrywie. Ma duże zdolności
odroślowe (co umożliwia odmładzanie) oraz niewielkie wymagania
glebowe, chociaż najlepiej rośnie na glebach żyznych. Preferuje
stanowisko półcieniste. Można sadzid pojedynczo i w grupach, także
w swobodnych szpalerach.
16.
Dereo świdwa
Cornus sanguinea
Wysoki krzew do 5 m wys. Liście eliptyczne, z wierzchu błyszczące,
jesienią winnoczerwone. Kwiaty białe, V-VI. Niebieskoczarne owoce
osadzone na jasnoczerwonych szypułkach. Wymagania glebowe
bardzo niskie, preferuje stanowisko słoneczne do półcienistego.
Rośnie bardzo szybko. Doskonały na gęste niestrzyżone żywopłoty.
13 | S t r o n a
17.
Bez czarny
Sambucus nigra
Duży, wyprostowany krzew, czasami niewielkie drzewko z kopulastą
koroną. Osiąga 7 m wys. Liście ciemnozielone, złożone, jesienią żółte.
Kwiaty kremowobiałe, w płaskich kwiatostanach, VI-VII. Owoce
błyszczące, czarne, bardzo soczyste. Stanowisko słoneczne lub
częściowo zacienione. Niewymagający krzew, polecany dla zieleni
miejskiej i osiedlowej.
18.
Kalina koralowa
Viburnum opulus
Szeroki, szybkorosnący krzew z asymetryczną, luźną koroną. Dorasta
do 4 m wys. Liście jasnozielone, jesienią szkarłatnopurpurowe. Kwiaty
białe, w płaskich baldachogronach, zewnętrzne płonne, V-VI. Owoce
czerwone, błyszczące, dekoracyjne. Stanowisko słoneczne
i półcieniste. Preferuje gleby wilgotne, umiarkowanie kwaśne do
całkowicie alkaicznych. Polecany do nasadzeo naturalistycznych.
19.
Porzeczka alpejska
Ribes alpinum
Niewysoki krzew ze sztywno wyprostowanymi głównymi pędami.
Osiąga 1-2 m wys. Liście żywozielone, bardzo wcześnie rozwijające się
wiosną. Kwiaty męskie żółtozielone, zebrane w gęste kwiatostany, IVV. Stanowisko od słonecznego do cienistego. Odpowiedni na
wszystkie typy siedlisk. Wytrzymuje konkurencję korzeni dużych
drzew oraz środowisko miejskie i przemysłowe. Doskonałe na
żywopłoty. Wysokośd żywopłotu: 0,5 m, szerokośd żywopłotu: 0,5 m.
14 | S t r o n a
WYTYCZNE PIELĘGNACYJNE
15 | S t r o n a
1. PIELĘGNACJA PO POSADZENIU (zawarta w Szczegółowej Specyfikacji Technicznej)
Ustala się okres gwarancji – jeden sezon wegetacyjny. Zabiegi należy przeprowadzad w miarę
potrzeb, z tym że minimalna krotnośd czynności powtarzalnych w okresie 1 roku powinna byd zgodna
z KNR 2-21 Tereny zieleni.
Pielęgnacja w okresie gwarancyjnym polega na:
 podlewaniu w zależności od potrzeb,
 odchwaszczaniu,
 nawożeniu (nie przewiduje się stosowania nawozów organicznych) – nawóz typu amofoska
N:P:K 13,6:6:19,11 w 2-3 dawkach w regularnych odstępach od maja do lipca. Drzewa
sadzone jesienią nawozid dopiero wiosną po zauważeniu pierwszych oznak wzrostu. Rośliny
sadzone wiosną nawozid po 2 miesiącach po posadzeniu. W pierwszym roku po posadzeniu
nawozid stosując połowę zalecanej przez producenta dawki nawozu. Po każdym nawożeniu
należy podlad rośliny.
 usuwaniu odrostów korzeniowych oraz z pnia,
 poprawianiu misek,
 kopczykowaniu drzew i krzewów jesienią,
 rozgarnięciu kopczyków wiosną i uformowaniu misek,
 wymianie uschniętych i uszkodzonych drzew i krzewów,
 wymianie zniszczonych i uszkodzonych palików oraz wiązao,
 przecięciu złamanych, chorych lub krzyżujących się gałęzi (cięcie pielęgnacyjne),
 kontrolowaniu opalikowania drzew – należy systematycznie luzowad taśmę w miarę wzrostu
drzewa i przyrastania obwodu pnia
 przystrzyżeniu żywopłotów do wysokości podanej w Dokumentacji Projektowej.
2. ZABIEGI PIELĘGNACYJNE (rozszerzone informacje)
Aby krzewy i drzewa ozdobne stanowiły prawdziwą ozdobę należy systematycznie
wykonywad zabiegi pielęgnacyjne, do których należą przede wszystkim: nawożenie, nawadnianie
i cięcie.
Nawodnienie
Szczególnie należy dbad o nawodnienie roślin w pierwszym sezonie po posadzeniu, gdy
jeszcze nie zdążyły się dobrze przekorzenid. Zasada podlewania jest następująca: podlewamy rzadko
ale obficie. Podlewamy wówczas, gdy widzimy, że podłoże jest suche. Gdy rośliny zaczynają tracid
turgor, należy je niezwłocznie podlad.. Należy tak długo podlewad, aby podłoże zostało nawodnione
na głębokośd około 20cm. Częste zwilżanie podłoża na głębokośd kilku cm jest niecelowe, gdyż rośliny
w znikomym wykorzystują dostarczaną w ten sposób wodę. Ponadto, częste moczenie liści sprzyja
rozwojowi chorób grzybowych. W upalne, letnie dni najlepiej podlewad rośliny wieczorem, wówczas
woda nie wysycha tak szybko, jak w czasie dnia. Należy unikad podlewania w południe, szczególnie po
delikatnych liściach, gdyż może to doprowadzid do poparzeo słonecznych. W przypadku gatunków
lubiących suche stanowiska, zbyt częste i obfite podlewanie może doprowadzid do pojawienia się
chorób i zamierania całych roślin.
Nawożenie
W pierwszym sezonie po posadzeniu należy unikad nawożenia roślin. Jedynie w przypadkach
bardzo ubogich gleb można zastosowad połowę zalecanej dawki nawozu. Zwykle nawożenie
16 | S t r o n a
przeprowadza się wiosną, kwiecieo - czerwcu, jedną lub dwoma dawkami nawozów mineralnych.
Najlepiej jest stosowad nawozy wieloskładnikowe, zawierające wszystkie makro i niezbędne
mikroelementy. Dawki nawozów podawane są na opakowaniach przez producenta. Nigdy nie należy
sypad nawozu tuż przy roślinie (przy pniu lub pędach) ale trzeba rozprowadzid go równomiernie na
całej powierzchni w pewnej odległości od rośliny. Nie należy nawozid roślin później niż w czerwcu,
ponieważ może to spowodowad intensywny wzrost i rośliny nie zdążą zdrewnied przed zimą, przez co
będą mniej odporne na mróz.
Cięcie
Cięcie jest zabiegiem niezbędnym w uprawie wielu drzew i krzewów liściastych. Nie należy
bad się cięcia, lub „żałowad” rośliny, gdyż cięcie stymuluje wzrost i pobudza roślinę do wytwarzania
większej liczby pędów. Wyróżniamy następujące rodzaje cięcia:




formujące – wykonywane zimą i wczesną wiosną, polega na nadaniu odpowiedniego kształtu
koronie drzew lub formy krzewom żywopłotowym. Spośród drzew najlepiej do formowania
nadają się: buki, graby, klony, lipy, platany, śliwy wiśniowe. Za pomocą cięcia oraz
specjalnych rusztowao można nadawad im różne kształty geometryczne.
regulujące – przeprowadzane latem, polega na skorygowaniu cięcia wiosennego,
i przystrzyżeniu nowo wyrosłych pędów do wcześniej zaplanowanej formy. Formowane
żywopłoty należy skracad nawet kilkukrotnie w ciągu sezonu wegetacyjnego.
sanitarne – wykonywane w miarę zaistnienia potrzeby, polega na usuwaniu chorych
i martwych pędów, suchych i połamanych gałęzi, pędów, dzikich pędów wyrastających
z podkładki u form szczepionych,
cięcie odmładzające – wykonywane wczesną wiosną polega na przycięciu krzewów nisko nad
ziemią lub usunięciu tylko pędów starych w celu odmłodzenia zbyt dużych egzemplarzy
i przywróceniu im ładniejszej formy.
Cięcie krzewów jest niezbędne w celu utrzymania ładnego, zwartego pokroju. Pora cięcia
zależy od terminu kwitnienia poszczególnych gatunków. Krzewy kwitnące wiosną, a więc zakładające
pąki kwiatowe jeszcze przed zimą (forsycje, migdałki, porzeczki, żylistki) tniemy po kwitnieniu.
Natomiast te, które kwitną latem i jesienią, a więc zakładające pąki kwiatowe na tegorocznych
pędach (pięciorniki, tawuły, budleje) tniemy wiosną.
Ochrona przed szkodnikami i chorobami
Choroby i szkodniki pojawiają się dosyd często na drzewach i krzewach liściastych.
Rozpoznanie i wczesne zwalczenie patogenów oraz szkodników pojawiających się masowo zapobiega
utracie walorów dekoracyjnych roślin. Jeśli szkodniki występują nielicznie, nie powodują znacznego
obniżenia walorów dekoracyjnych, tylko w ostateczności należy stosowad ochronę chemiczną.
Podobnie z chorobami – porażony pęd lub gałąź należy po prostu usunąd. Pamiętajmy, że szkodniki
mają swoich wrogów naturalnych, a stosując nie selektywne środki owadobójcze, niszczymy wiele
owadów pożytecznych! Dlatego nie wolno opryskiwad roślin insektycydami profilaktycznie.
W przypadku chorób, najlepiej kupowad i sadzid odmiany odporne np. na porażenie chorobami
grzybowymi.
Ze względu na dużą liczbę chorób oraz szkodników występujących na ozdobnych drzewach
i krzewach liściastych niecelowe byłoby opisywanie poszczególnych patogenów. Spośród chorób
występujących na drzewach i krzewach liściastych najczęściej mamy do czynienia z mączniakami.
Liście porażonych roślin są wówczas pokryte mączystym nalotem. Rdze oraz choroby bakteryjne
powodują różnego rodzaju plamistości liści. Fytoftoroza i werticilioza powoduje zamieranie pędów
lub całych roślin. Ze względu na dużą rotację fungicydów dopuszczonych do stosowania na roślinach
17 | S t r o n a
ozdobnych, w celu wyboru odpowiedniego środka zwalczającego patogen, poleca się korzystanie
z corocznie aktualizowanych programów ochrony roślin. Spośród szkodników najczęściej mamy do
czynienia z mszycami, tarcznikami, misecznikami, gąsienicami zjadającymi liście, oraz z mikroskopijnej
wielkości przędziorkami i roztoczami. Do zwalczania przędziorków stosujemy specjalną grupę
preparatów – akarycydy. Tylko te preparaty skutecznie zwalczają szkodnika, zastosowanie
niewłaściwego środka nie przyniesie efektu. Mszyce i gąsienice łatwo zwalczyd za pomocą środków
kontaktowych i systemicznych (czyli takich, które wnikają do rośliny i się w niej przemieszczają,
a następnie są zjadane przez szkodniki). Najtrudniej zwalczyd miseczniki i tarczniki, gdyż są one
wrażliwe na preparaty chemiczne tylko w okresie wylęgania się larw od połowy czerwca do połowy
lipca.
Zabezpieczenie roślin przed zimą
Zabezpieczenia na zimę wymagają mniej odporne rośliny zimozielone, rosnące na stanowiskach
słonecznych. Rośliny takie należy przykryd cieniówką lub stroiszem, co zapobiega wysychaniu
w słoneczne, mroźne dni. Zabezpieczenie innych drzew lub krzewów nie w pełni odpornych na mróz
polega na okryciu ich matami słomianymi, stroiszem lub tkaninami syntetycznymi przepuszczalnymi
dla wody i powietrza. Niektóre rośliny (np. budleję) a właściwie podstawę ich pędów, można okopad
późną jesienią lub obsypad korą sosnową. W przypadku przemarznięcia części nadziemnej, doskonale
zregeneruje z zabezpieczonej części. Większe drzewa i krzewy zabezpiecza się tylko w pierwszych
latach uprawy. W kolejnych latach mrozoodpornośd roślin wzrasta.
Ściółkowanie
Stosowanie ściółek przynosi wiele zalet. Przede wszystkim ogranicza parowanie wody z gleby,
ogranicza zachwaszczenie, zabezpiecza system korzeniowy przed przemarzaniem, opóźnia rozwój
roślin wiosną ze względu na powolne ogrzewanie się podłoża dzięki czemu rośliny są mniej narażone
na przymrozki. Jako ściółki można używad korę drzew iglastych, torf wysoki, trociny, kamyki.
Warstwa ściółki powinna mied kilka cm grubości. Zbyt cienka warstwa nie zapobiega zachwaszczeniu
a zbyt gruba może negatywnie wpływad na rozwój roślin.
Opracowano na podstawie zaleceo Związku Szkółkarzy Polskich („Katalog roślin II: drzewa, krzewy, byliny polecane przez
Związek Szkółkarzy Polskich”, Warszawa 2003)
18 | S t r o n a