PROJEKT EDUKACYJNY - STRUKTURA PROJEKTU OPRACOWAŁA: DOROTA PIEKARSKA STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 0. Przygotowanie do projektu Na wstępie nauczyciel powinien powiedzieć uczniom, co to jest projekt, na czym polega nauczanie poprzez projekty, podać przykład projektu, zachęcić do pracy tą metodą. Dopiero po takim wstępie powinien przystąpić do określenia zakresów tematycznych projektu, który chce zrealizować. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Tematyka ta, poza podstawą programową, powinna również uwzględniać szkolne programy nauczania, program wychowawczy i profilaktyczny szkoły, plan pracy szkoły oraz preferencje swoich uczniów. Istotne jest to, by realizowane w szkole projekty były wartościowe pod względem poznawczym i/lub wychowawczym. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 1. Wybór tematu Wyboru tematu projektu dokonać powinni sami uczniowie, gdyż to oni będą projekt realizować. Powinien on uwzględniać zainteresowania i możliwości uczniów. Wybierając temat warto też zwrócić uwagę na potrzeby środowiska lokalnego oraz na zasoby osobiste nauczycieli i szkoły. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Praktykowane są następujące sposoby inicjowania tematów projektów: • Nauczyciel określa w sposób ogólny merytoryczne ramy projektu, a uczniowie sami w obrębie tych ram wybierają szczegółowe tematy. • Nauczyciel sam określa pewną pule tematów, natomiast uczniowie podzieleni na grupy wybierają jeden spośród nich. • Wszystkie grupy realizują ten sam temat określony przez nauczyciela. Oznacza to, że uczniowie w ogóle nie uczestniczą w jego formułowaniu — od nich samych natomiast zależy forma realizacji. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 2. Określenie celów Na początku należy określić cel ogólny (strategiczny), który nakreśli istotę realizowanego przedsięwzięcia. Następnie cel ogólny należy uszczegółowić celami operacyjnymi w zakresie wiadomości, umiejętności i postaw. Cele projektu powinny być sformułowane i uporządkowane tak, aby określały i wskazywały kolejność czynności związanych z planowaniem i realizacją zadań. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Grupy celów: - cele edukacyjne - formułowane przez nauczyciela Formułując je nauczyciel określa, co da uczniom udział w projekcie, czego się będą uczyć, co nowego poznają, co jest istotne w danym temacie, na co należy zwrócić uwagę. - cele praktyczne - wyznaczane przez samych uczestników projektu. (Istotne jest aby były one ambitne, a jednocześnie realistyczne oraz konkretne i jasno określone.) STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 3. Zawarcie kontraktu Kontrakt/instrukcja, czyli umowa określająca zobowiązania stron: nauczyciela i ucznia. Powinien być sporządzony na piśmie i podpisany przez każdą z osób, których dotyczy. Wypracowanie wzoru formularza kontraktu wymaga współpracy wszystkich nauczycieli, którzy będą pracować metodą projektu po to, aby był on ujednolicony w obrębie jednej szkoły. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Powinien zawierać następujące elementy: • temat projektu i jego cele, • forma realizacji projektu, • podział i przydział zadań dla poszczególnych grup oraz dla poszczególnych jej członków, • źródła informacji, • harmonogram realizacji poszczególnych etapów, • terminarz konsultacji, • sposoby prezentacji efektów projektu, • kryteria oceny projektu. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 4. Opracowanie planu Po ostatecznym wyborze tematu projektu i określeniu obszarów, które będą realizowane przez poszczególne zespoły, uczniowie w swoich grupach, pod kierunkiem nauczyciela określają szczegółowe zadania do realizacji wraz z terminarzem. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 5. Realizacja projektu To etap, w którym przystępuje się do realizacji projektu w poszczególnych grupach bądź indywidualnie. Powinny być stworzone takie warunki, aby częściowo uczniowie wykonywali projekt w ramach godzin lekcyjnych, a w znacznym stopniu poza lekcjami, poza szkołą np. w ramach pracy domowej. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Cały projekt powinien być wykonywany przez uczniów samodzielnie, a ich inwencja i inicjatywa nie powinny być niczym ograniczane. Na tym etapie nauczyciel tylko dyskretnie nadzoruje prace swoich uczniów. Efekty tych działań powinny być dokumentowane. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 6. Prezentacja projektu Prezentacja jest ostatnim etapem realizacji projektu ale nie musi to być etap najważniejszy (istotna jest aktywność na każdym etapie projektu). Ograniczoność czasowa ekspozycji efektów pracy nad projektem mobilizuje do dokonania świadomej syntezy zebranych informacji i pomaga w wyborze najodpowiedniejszego sposobu ich przedstawienia, przy czym formy prezentacji mogą być bardzo różne. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Dość istotne jest również to, aby w prezentacji wzięli udział wszyscy członkowie zespołu. Należy zwrócić uwagę aby prezentacja miała wstęp, rozwinięcie i zakończenie. W prezentacji projektów mogą wziąć udział również osoby spoza szkoły. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Istnieją różne formy prezentacji projektów: • relacja filmowa, głosowa lub pisemna; • prezentacja multimedialna; • wystawa, festiwal lub „targowisko”; • przedstawienie teatralne lub inscenizacja; • edukacyjna gra plenerowa (uliczna lub szkolna); • konkurs adresowany do innych osób; • książka, broszura, ulotka, gazetka, album; • formy plastyczne (prace ręczne); • doświadczenie naukowe (eksperyment); • urządzenie, model, makieta. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO 7. Ocena projektu (i ewaluacja) Ocena powinna być nośnikiem następujących informacji: • dla uczniów: w jakim stopniu osiągnęli zakładane cele, co robią dobrze, a co źle (ocenianie kształtujące) oraz ułatwić uczniom samoocenę; • dla nauczyciela: jak przebiegała realizacja projektu, co udało się zrealizować poprzez projekt, co było dobrze zrobione, a co źle (powinien też na tej podstawie uzyskać informację zwrotną na temat jakości swojej pracy przy projekcie). STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Ocena projektu powinna spełniać następujące warunki: • Kryteria oceny powinny być znane wszystkim od początku pracy nad projektem, nie powinny ulegać zmianie w trakcie realizacji projektu i powinny być sformułowane możliwie precyzyjnie. • Decyzja o postawieniu konkretnej oceny powinna być wynikiem dyskusji z uczniami i uwzględniać ich samoocenę oraz ocenę wystawioną im przez innych. • W ocenie należy uwzględnić: realizację tematu i celów projektu, pracochłonność, terminowość, sposób prezentacji, współpracę w grupie. • Ocenianie powinno prowadzić do sformułowania wniosków ewaluacyjnych. STRUKTURA PROJEKTU EDUKACYJNEGO Ewaluacja projektu edukacyjnego jest to proces, który polega na zbieraniu, analizowaniu i interpretowaniu danych związanych z oceną efektywności realizowanych przedsięwzięć w ramach projektów edukacyjnych. Stosuje się dwa rodzaje ewaluacji: • ewaluację kształtującą – w trakcie trwania projektu Wyniki tej ewaluacji stanowią informację zwrotną dotyczącą prawidłowego, bądź nie, przebiegu projektu. Może też posłużyć do wprowadzenia koniecznych zmian. • ewaluację zbiorczą – na zakończenie realizacji projektu Dostarcza ona informacji, które należy uwzględnić planując następne projekty edukacyjne.