Współczesne zagrożenia zdrowia Czynniki wpływające na stan naszego zdrowia: 16-20% Czynniki genetyczne 80-85% Czynniki środowiskowe Czynniki chemiczne Czynniki fizyczne Czynniki biologiczne Czynniki społeczne Czynniki biologiczne chorobotwórcze drobnoustroje wirusy bakterie Przypomnienie • pasożyt • choroby wywoływane przez bakterie i wirusy Wirusy prymitywne, niekomórkowe formy życia 1892 r. - rosyjski uczony Dymitr Iwanowski odkrył wirusy wirusy= zakaźne potencjalnie patogeny nukleoproteinowe Stanowią cząsteczki submikroskopowe o strukturze prostej złożonej Wielkość: od 5 do 275 nm 1 nm = 0,001 μm 1 μm = 0,001 mm 1 nm = 10-3 μm = 10-6 mm Rodzaje wirusów Choroby wirusowe wirusy roślinne mozaiki, smugowatość liści, guzy, pomarszczenie liści wirusy zwierzęce nosówka, wścieklizna, pryszczyca bakteriofagi zjadliwe, łagodne wirusy ludzkie ospa, katar, grypa, AIDS, WZW, zapalenie opon mózgowych, różyczka, świnka Budowa i skład chemiczny wirusów wirion = zakaźna cząsteczka wirusowa kapsyd 95% otoczka białkowa zbudowana z podjednostek zwanych kapsomerami + genom 5% nić DNA lub RNA PRIONY - mniejsze od wirusów cząsteczki infekcyjne zbudowane tylko z białka, brak w nich cząsteczek kwasu nukleinowego jako nośnika informacji genetycznej Namnażanie wirusów adsorpcja wnikanie replikacja składanie uwolnienie BAKTERIE - organizmy prokariotyczne właściwe śluzowe krętki nitkowate Wielkość 0,2 do 80 μm Składniki komórki bakteryjnej Morfologia bakterii Choroby wywoływane przez bakterie (podział oparty na budowie oraz barwieniu metodą Grama) Christian Gram - uczony duński (1853-1938) bakterie barwiące się trwale nazywamy Gram (+), a te, które odbarwiają się w alkoholu Gram (-) Gram (+) Gram (-) • gronkowce (czyraki, trądzik, ropnie w wątrobie i nerkach) • pałeczki okrężnicy (czerwonka, dur brzuszny) • ziarniaki • salmonella • dwoinki (zapalenie płuc, zatok, opon mózgowych, ucha środkowego, rzeżączka) • laseczka wąglika • paciorkowce (nieżyt gardła, angina, zapalenie ucha, ropień mózgu) • prątki gruźlicy - 1882 - odkryte przez R. Kocha • krętki (kiła) • laseczka tężca Antybiotyk• substancje chemiczne wytwarzane przez żywe organizmy np. bakterie, grzyby; • posiadają zdolność hamowania wzrostu i rozmnażania drobnoustrojów Fleming - 1928 r. - pierwszy antybiotyk, penicylina