INFEKCYJNE CZYNNIKI CHOROBOTWÓRCZE PATOGENY Wszystkie organizmy żyjące na innych organizmach żywych, które wywołują u nich procesy chorobowe, zaburzając przebieg procesów życiowych t.j. fotosynteza, oddychanie, pobieranie i transport wody i składników pokarmowych. PATOGENY ► Są to przeważnie organizmy pasożytnicze, tzn. takie, które żerują na innych organizmach nic w zamian im nie dając. •Monofagiczne: porażają tylko jeden gatunek roślin. •Polifagiczne: porażają kilka gatunków roślin. PASOŻYTY ► OBLIGATORYJNE: rozwijają się tylko na żywych organizmach. Wnikają przez naturalne otwory. ► FAKULTATYWNE: to saprofity,które w określonych warunkach stają się pasożytami. Wnikają przez zranienia. PATOGENY ►WIRUSY ►BAKTERIE ►GRZYBY ►ROŚLINY PASOŻYTNICZE WIRUSY Wywoływane przez nie choroby to wirozy. Najczęstszymi są: • Smugowatość i liściozwój ziemniaka, • Mozaika kędzierzawa i łagodna ziemniaka, • Żółtaczka buraka • Mozaika buraka WIRUSY ► Objawy chorobowe występują na liściach, łodygach, kwiatach i owocach. Są to: ► Mozaiki ► Karłowatość ► Liściozwój ► Kędzierzawość ► Nitkowatość ► Nekrozy WIRUSY ► Sposoby przenoszenia się wirusów; ► Mechaniczne ► Poprzez narządy wegetatywne ► Przez nasiona ► Przez wektory. WIRUSY - ZWALCZANIE ► Kwarantanna, ► Uprawa roślin odpornych, ► Eliminowanie źródeł porażenia, ► Eliminowanie wektorów. BAKTERIE ► ORGANIZMY JEDNOKOMÓRKOWE ROZMNAŻAJĄCE SIĘ PRZEZ PODZIAŁY KOMÓREK ► WYWOŁYWANE PRZEZ NIE CHOROBY TO BAKTERIOZY ► Bakterie są względnymi saprofitami. BAKTERIE CHOROBOTWÓRCZE ► MIKOPLAZMY ► SPIROPLAZMY ► RIKETSJE ► BAKTERIE WŁAŚCIWE ► PROMIENIOWCE BAKTERIE ► Wnikają do tkanek przez nnaturalne otwory lub zranienia. ► Przeżywają w glebie, na resztkach roślin. BAKTERIE ► Objawy chorobowe: ► Więdnięcia ► Narośla ► Zgnilizny ► Plamistości ► Zgorzele BAKTERIE Najczęstsze choroby: • Czarna nóżka i mokra zgnilizna bulw ziemniaka • Bakterioza pierścieniowa ziemniaka • Parch zwykły ziemniaka • Parch zwykły i pierścieniowy buraka BAKTERIE Rozprzestrzenianie: • Przez nasiona, • Powietrze • Z wodą • Przez zwierzęta • Przez człowieka. BAKTERIE ► Ochrona: • • • Niszczenie źródeł infekcji. Zdrowy materiał rozmnożeniowy Stosowanie odmian odpornych GRZYBY To organizmy cudzożywne. Mogą być pasożytami lub saprofitami. Pobierają węglowodany z rośliny żywicielskiej. Mikozy to choroby wywoływane przez grzyby. Mikotoksyny to toksyny produkowane przez grzyby. Występują w tkankach porażonych przez grzyby roślin ROZMNAŻANIE WEGETATYWNE : • Zarodniki (oidia, zarodniki konidialne) • Fragmentacja strzępek grzybni • Pączkowanie GENERATYWNE • Sklerocja, piknidia, kleistotecja Grzyby chorobotwórcze należą do gromad: Śluzorośla • Grzyby właściwe: • • biczykowate • sprzężniowce • Workowce • Podstawczaki • Grzyby niedoskonałe Grzyby porażają • • • • • Łodygi Liście Kwiaty Owoce Nasiona Korzenie Bulwy Kłącza rozprzestrzenianie Anemochoria • Hydrochoria • Zoochoria • Antropochoria •