Psychometria

Psychometria
Test jako narzędzie diagnozy
psychologicznej. Podstawowe pojęcia.
W3
dr Łukasz Michalczyk
1
Definicja:
Test Psychologiczny
to narzędzie przeznaczone do pomiaru cech, stanów
psychicznych lub postaw. O ich natężeniu wnioskuje
się pośrednio, na podstawie zachowania.
2
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
3
arkusz testowy
podręcznik testowy
klucz odpowiedzi
4
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
5
Pomiar psychologiczny
zmienne latentne, tzn. ukryte
6
Właściwości psychiczne (czyli zmienne latentne)
mogą przybierać różne stany, różniące się pod
względem natężenia.
nieskończenie wielki zbiór ludzi
nieskończenie niskie natężenie
nieskończenie duże natężenie
7
Zakładamy, że wszyscy ludzie mają taką właściwość
psychiczną jak inteligencja i inne, ale występują one
u nich w różnym natężeniu.
podejście nomotetyczne - wszystkich ludzi można
scharakteryzować pod względem wspólnych dla
nich cech
podejście idiograficzne - zróżnicowanie zachowań
ludzi jest uwarunkowane posiadaniem przez
każdego z nich unikalnych cech psychicznych
8
Właściwości psychiczne (czyli zmienne latentne)
mogą przybierać różne stany, różniące się pod
względem natężenia.
nieskończenie wielki zbiór ludzi
nieskończenie niskie natężenie
nieskończenie duże natężenie
9
Między osobami różniącymi się natężeniem tej
właściwości psychicznej (zmiennej latentnej)
istnieją określone relacje.
relacje pomiędzy natężeniem
danej cechy u różnych osób
Bronisława
Andrzej
10
Właściwości psychiczne (zmienne latentne)
mają rozkład normalny
11
Definicja:
pomiar psychologiczny
to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w
taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi
liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między
różnymi natężeniami mierzonej właściwości.
12
nieobserwowana bezpośrednio właściwość psychiczna
INTELIGENCJA
zbiór liczb, które mają tą właściwość odzwierciedlać
Bronisława
Andrzej
70
140
13
Definicja:
pomiar psychologiczny
to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w
taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi
liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między
różnymi natężeniami mierzonej właściwości.
14
nieobserowalna bezpośrednio właściwość psychiczna
INTELIGENCJA
zbiór liczb, które mają tą właściwość odzwierciedlać
relacje równości
relacje różności : większe lub mniejsze
Bronisława
Andrzej
70
140
15
Definicja:
pomiar psychologiczny
to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w
taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi
liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między
różnymi natężeniami mierzonej właściwości.
16
Zakładamy a priori, że relacje między wartościami
niewidzialnej cechy psychicznej (np. inteligencji) są
odzwierciedlone przez relacje pomiędzy liczbami
przypisywanymi ludziom w trakcie pomiaru odpowiednim
narzędziem pomiarowym (testem psychologicznym).
Dokładnie tak samo założyliśmy wcześniej, że cechy
psychiczne mają iloścowy charakter o rozkładzie normalnym.
17
Andrzej
140
Andrzej
100
Andrzej
140
18
140 ------ ?
ponad 60% populacji
-1
Andrzej
0
1
19
140 ------ 1,5
ponad 60% populacji
-1
0
1
20
Właściwości psychiczne (zmienne latentne)
mają rozkład normalny
21
Andrzej
140 ------ 1,5
ponad 60% populacji
-1
0
1
22
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
23
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
24
zmiany fizjologiczne
mimika
próbki zachowania
słowa
gesty
pocenie się
25
Definicja:
wskaźniki
to obserwowalne zachowania świadczące o stanach
lub cechach psychicznych
26
próbki zachowania
inteligencja
rozwiązywanie złożonych zadań
matematycznych
szybkość uczenia się
dostrzeganie relacji
szybkość podawania odpowiedzi
27
próbki zachowania
Spostrzegawczość
dostrzeganie relacji
szybkość podawania
odpowiedzi
28
Jedna właściwość psychiczna ma wiele wskaźników,
zaś jeden wskaźnik może być powiązany z wieloma
właściwościami.
29
Jedna właściwość psychiczna ma wiele wskaźników,
zaś jeden wskaźnik może być powiązany z wieloma
właściwościami.
Im częściej dany wskaźnik się będzie powtarzał, tym
bardziej przypiszemy mu nieprzypadkowy charakter.
30
Definicja:
pomiar psychologiczny
to przyporządkowanie liczb poszczególnym osobom w
taki sposób, aby relacje między przyporządkowanymi
liczbami odzwierciedlały relacje zachodzące między
różnymi natężeniami mierzonej właściwości.
31
Zliczanie wskaźników danej cechy jest mierzeniem
poziomu natężenia tej cechy.
Testy psychologiczne zbudowane są z wielu wskaźników.
Każdy z nich stanowi pojedynczą pozycję testową
32
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
33
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
34
rzetelność pomiaru testem
(„jak dobrze test mierzy to co mierzy”)
35
Definicja:
Rzetelność pomiaru testem
to właściwość psychometryczna, opisująca
dokładność pomiaru (spójność wyników) uzyskanego
przy użyciu danego narzędzia testowego.
36
TESTY INTELIGENCJI
Test Matryc Ravena
(Jaworowska, Szustrowa)
37
Definicja:
Rzetelność pomiaru testem
to właściwość psychometryczna, opisująca
dokładność pomiaru (spójność wyników) uzyskanego
przy użyciu danego narzędzia testowego.
38
trafność pomiaru testem
(„czy test mierzy to co ma mierzyć”)
39
Testy psychologiczne mają nam pozwolić
formułować wnioski na temat funkcjonowania
człowieka w realnym życiu.
40
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
41
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
42
Definicja:
Trafność pomiaru testem
to właściwość psychometryczna, opisująca
adekwatność pomiaru, czyli czy test rzeczywiście
mierzy zakładaną zmienną.
43
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
44
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
45
standaryzacja
(„czy test przeprowadzono w odpowiednich
warunkach i w odpowiedni sposób”)
46
TESTY INTELIGENCJI
Skala Inteligencji Wechslera
(Brzeziński i wsp., 2001)
47
standaryzacja
(„czy test przeprowadzono w odpowiednich
warunkach i w odpowiedni sposób”)
48
Porównanie wyników różnych osób jest możliwe
wtedy, gdy diagnosta będzie skrupulatnie
przestrzegał procedur badania.
49
Definicja:
Standaryzacja
to zapewnienie jednolitej procedury wykonania testu,
każdorazowo, gdy jest on używany.
50
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
51
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
52
normy
wynik surowy
populacja odniesienia
czyli: „rozkład wyników
próby normalizacyjnej”
53
Norma nie jest w psychometrii terminem
wartościującym (normalny lub nienormany).
Norma opisuje w psychometrii typowy poziom wykonania
określony na podstawie odsetka osób, które w grupie
odniesienia (populacji) uzyskały taki sam wynik jak osoba
badana.
54
Definicja:
Norma
opisuje typowy poziom wykonania, określony na
podstawie tego jaki odsetek osób w grupie
odniesienia uzyskał określone wyniki lub na
podstawie średniej wartości oszacowanej dla
przedstawicieli danej grupy.
55
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
56
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
57
obiektywność testu
58
Definicja:
Test Psychologiczny (wg APA)
to specyficzna procedura diagnozowania ukrytych
zmiennych w oparciu o próbki zachowania, która
odbywa się w standardowych warunkach,
charakteryzuje ją obiektywność, rzetelność i trafność
pomiaru, a otrzymany wynik jest interpretowany w
oparciu o normy.
59