Instrukcja poboru próbek pofermentu z przeznaczeniem

Instrukcja poboru próbek pofermentu
z przeznaczeniem do badań mikrobiologicznych
Instrukcja określa sposób i częstotliwość pobierania próbek osadu pofermentacyjnego
przeznaczonego do celów nawozowych oraz określa jego parametry zgodnie
z załącznikiem V, rozdziału 3, sekcja 3, pkt. 1 lit. b rozporządzenia (UE) nr 142/2011:
1. Próbki pozostałości fermentacyjnych pobierane są raz na pół roku podczas
ich przechowywania lub po jego zakończeniu, i muszą spełniać następujące
normy:
Salmonella: nieobecna w 25 g: n = 5; c = 0; m = 0; M = 0
gdzie, w odniesieniu do lit. a) i b):
n = liczba badanych próbek;
m = wartość graniczna liczby bakterii; wynik jest uznawany za zadowalający, jeżeli
liczba bakterii we wszystkich próbkach nie przekracza m;
M = maksymalna wartość dla liczby bakterii; wynik jest uznawany za
niezadowalający, jeżeli liczba bakterii w jednej lub kilku próbkach równa się M lub
więcej oraz
c = liczba próbek, w których liczba bakterii zawiera się między m i M; próbka jest
w dalszym ciągu uznawana za zadowalającą, jeżeli liczba bakterii pozostałych
próbek jest równa lub mniejsza od m.
2. Warunki jakie muszą być spełnione przy pobieraniu próbek i sposób poboru
próbki
2.1. Próbki do badań mikrobiologicznych muszą być pobrane w sposób i w
warunkach, który do minimum ogranicza możliwość kontaminacji próbki.
2.2. Próbki pobiera się do jałowych butelek (sterylnych wewnątrz). Aby butelki
zachowały jałowość nie wolno ich otwierać aż do chwili poboru próbki.
2.3. Próbka powinna być reprezentatywna dla całej masy pofermentu, który jest
zgromadzony w zbiorniku. W związku z tym, przed poborem należy go jak
najdokładniej wymieszać i ujednolicić. Szybkość obrotową i czas pracy mieszadeł
zainstalowanych w zbiorniku na poferment należy dobrać tak, by w ciągu
kilkunastu-kilkudziesięciu minut uzyskać jednolitą pod względem składu,
konsystencji i temperatury zawiesinę.
2.4. Optymalnym rozwiązaniem, jest pobór próbki ze zbiornika magazynowego,
poprzez zawór na króćcu, których wychodzi bezpośrednio ze ściany zbiornika.
Zawartość zbiornika wypływa wskutek nadciśnienia obecnego w zbiorniku.
2.5. Jeżeli pobór próbki odbywa się poprzez system pompowo-rurowy – jest
absolutnie niezbędne, by cały ten układ został bardzo dokładnie przepłukany
pofermentem, który będzie badany. Należy załączyć pompę (np. w kierunku - ze
2.6.
2.7.
2.8.
2.9.
zbiornika na poferment do fermentora) na okres czasu, który zależy od jej
wydajności oraz od objętości systemu rur i pomp. Zadany czas pompowania
powinien gwarantować, że cała ta objętość została wielokrotnie przepompowana
i z układu zostało dokładnie wszystko wymyte i jest wypełniony wyłącznie
pofermentem.
Niezależnie rodzaju ujęcia próbki (p. 4 i 5) - króciec, z którego będzie pobierana
próbka - też powinien być przed poborem dokładnie przepłukany próbą - więc
należy przepuścić przez niego, np. do wiadra przynajmniej 30-40 litrów
pofermentu.
Przed pobraniem próbki króciec z którego będzie pobierana należy umyć jak
najdokładniej gorącą wodą z detergentem, a następnie dokładnie opłukać z
detergentu i zanieczyszczeń wodą wodociągową.
Następnie, w celu jeszcze lepszego wyeliminowania bakterii z powierzchni
króćca należy jego końcówkę opłukać lub zanurzyć na 2-3 minuty w wodzie o
temperaturze około 100oC (zaraz po zagotowaniu).
Próbkę do badań mikrobiologicznych należy nalać z króćca bezpośrednio do
przeznaczonej do tego butelki.
Mogą być do tego potrzebne dwie osoby - jedna trzyma jedną ręką butelkę,
otwiera ją drugą ręką - nie odkładając nigdzie zakrętki (cały czas ją trzyma) i
podstawia butelkę pod króciec. Druga osoba odkręca zawór na króćcu - w taki
sposób, by leciał niewielki strumień bezpośrednio do butelki i po jej napełnieniu
zakręca zawór. Osoba trzymająca butelkę jak najszybciej - powinna ją zamknąć.
Jeżeli to możliwe - pompa nie musi w tym czasie działać, próbka może zlatywać
do butelki grawitacyjnie.
Jest ważne, by po odkręceniu korka butelki – nie odłożyć go nigdzie w taki
sposób, by jego wewnętrzna część miała możliwość zakażenia bakteriami
obecnymi w otaczającym środowisku (kurz, zanieczyszczone powietrze,
powierzchnia na którą zostanie odłożony). Stąd sugestia, by po odkręceniu
butelki trzymać korek cały czas w ręku i możliwie jak najszybciej zakręcić butelkę
po pobraniu próbki.
2.10. Jeżeli z przyczyn technicznych (np. dużego ciśnienia pofermentu, trudności z
utrzymaniem małego strumienia, duża gęstość i zwarta konsystencja
pofermentu) nie jest możliwe pobranie w sposób opisany w p. 2.9. – poboru
należy dokonać w sposób następujący:
Pobrać próbkę pofermentu do wiadra, którego całe wnętrze wcześniej bardzo
dokładnie umyto w ciepłej wodzie z detergentem i opłukano w wodzie
wodociągowej, a następnie przepłukano dokładnie wodą o temperaturze około
100oC. Chodzi o to, by pozbyć się jak najwięcej bakterii z wewnętrznej
powierzchni wiadra. Wiadro powinno być tak przygotowane na kilka minut przed
poborem próbek.
Należy pamiętać, żeby pierwsze porcje pobranego pofermentu (ok. 30-40 litrów)
potraktować jak przepłukanie króćca i wylać – ale należy do tego użyć innego
wiadra !
Próbkę pierwotną pobraną do czystego wiadra należy przeleć z wiadra do butelki.
NIE WOLNO ZANURZAĆ BUTELKI W POFERMENCIE !!! (na jej zewnętrznych
ściankach, na rękawicach - też mogą być bakterie, które będą oznaczane w
badaniach i mogą się wówczas przedostać do jej wnętrza). Należy uważać by to
znajduje się na zewnętrznych ściankach pojemnika na próbkę nie dostało się do
środka.
2.11. Niezależnie od sposobu poboru (p. 2.9. lub 2.10.) butelka powinna być
wypełniona w 80%-90% (do zaznaczonego poziomu 250 ml). Powinno się udać
lekko ścisnąć butelkę przed zamknięciem - tak by wewnątrz pozostało trochę
mniej powietrza. Należy ją jak najszybciej zamknąć/ zakręcić. Operacja
napełniania butelki powinna przebiec tak sprawnie, jak to tylko możliwe, żeby
butelka pozostała otwarta jak najkrócej.
2.12. Bardzo ważne - po zakręceniu butelki, należy ją na zewnątrz umyć zimną wodą
wodociągową a następnie szybko schłodzić do temp. ok. 0-4oC (nie zamrażać
!). Należy prawidłowo opisać próbkę - na etykiecie przyklejonej do pojemnika.
(Opisu można dokonać niezmywalnym pisakiem lub długopisem - jeszcze przed
przystąpieniem do poboru.) Schłodzona butelka - powinna trafić do pudełka z
zamrożonymi wkładami chłodzącym i zostać do nas wysłana w tym samym dniu,
w którym próbka została pobrana ! Próbka powinna dotrzeć do laboratorium nie
później niż 24h po jej pobraniu.
2.13. Próbki do badań mikrobiologicznych powinny być pobierane i badane 1x na pół
roku, w okresie poprzedzającym rozpoczęcie sezonowego odzysku metodą R10.
3. Rejestr próbek
Biogazownia powinna prowadzić rejestr próbek. Przykładowy formularz – poniżej:
Numer próbki
Data pobrania i
wysyłki próbki do
laboratorium
Laboratorium do którego
wysłano próbkę do badań
Czytelny podpis osoby
pobierającej i wysyłającej
próbkę