Lektury dla studentów Wiedzy o Teatrze (studia licencjackie

Lektury dla studentów Wiedzy o Teatrze (studia licencjackie).
HISTORIA TEATRU I DRAMATU POWSZECHNEGO
Studentów całego kursu (pięć semestrów, podzielonych na trzy części, każda część
zakończona egzaminem) obowiązuje znajomość materiału historycznego zawartego w
podręcznikach, według zasady: rozdziały związane z danym okresem historycznym
odpowiednio do określonego działu materiału - 1. Antyk, 2.Średniowiecze, renesans,
klasycyzm francuski, 3. Klasycyzm niemiecki, romantyzm, naturalizm, symbolizm.
1. Podręczniki:
M. Berthold, Historia teatru, Warszawa 1980.
Historia teatru, pod red. J.R.Browna, Warszawa 1999.
E. Bożyk, Historia budynku teatralnego, Kraków 1956.
2. Encyklopedie i podręczniki w językach obcych zawierające bogaty materiał
ilustracyjny.
M. Bieber, The History of the Greek and Roman Theatre, Princenton, New Jersey 1961.
Encyclopedia dello spettacolo, t. I-IX, Roma 1954-1966.
H. Kindermann, Theatergesichte Europas, t.I – IV, Salzburg 1957.
ANTYK (semestr I)
1. Podręczniki i opracowania.
J. Axer, Teatr Dionizosa w Atenach, „Dialog” 1991 nr1.
M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, Warszawa 1988, t.I: Od epoki kamiennej do
misteriów eleuzyńskich; stąd – rozdz.12: „Misteria eleuzyńskie”, rozdz. 15: ”Dionizos, czyli
błogostan odnaleziony”.
R. Graves, Mity greckie, Warszawa 1968 , lub nast. Wybrane wątki związane z tematami
dramatów umieszczonych w spisie lektur: Prometeusz (s.39), Atrydzi (s.11-117), Edyp (s.105
– 106), Tezeusz, Fedra, Hippolitos (s.95 – 101), mity o bogach: Dionizos, Demeter i
Persefona, Apollo, Mojry, Tyche i Nemezis; mity o stworzenieu (s. 1-5); wyrocznie (s.51).
Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997; stąd: „Początki świata”, „Początki
ludzkości”.
K. Kerényi, Dionizos. Archetyp życia niezniszczalnego, Kraków 1997.
J. Romilly, Tragedia grecka, Warszawa 1994.
T. Sinko, Zarys literatury greckiej, Warszawa1959; stąd: tragedia i komedia.
E. Skwara, Historia komedii rzymskiej, Warszawa 2001.
S. Srebrny, Teatr grecki i polski, Warszawa 1984; stąd :rozdz. I-VIII.
Słownik kultury antycznej:Grecja, Rzym, red. L.Winniczuk, Warszawa 1986.
2. Wypowiedzi teoretyczne
( Studentów obowiązuje także lektura wstępów i komentarzy do wydań.)
Arystoteles, Poetyka, BN II 209.
Donat, O komedii, (w:) O dramacie. Od Arystotelesa do Goethego, red. E. Udalska,
Warszawa 1989.
Horacy, List do Pizonów, (w:) Trzy poetyki klasyczne, BN II 57.
Lukian z Samosat, Dialog o tańcu, Warszawa 1951.
M. Witruwiusz Pollio, O architekturze, Warszawa 1956; stąd: księga V.
3. Dramaty
( Studentów obowiązuje także lektura wstępów i komentarzy do wydań poszczególnych
utworów literackich.)
Ajschylos, Oresteja, Persowie, (w:) tegoż: Tragedie, przekł. S. Srebrny; Warszawa 1954;
Prometeusz skowany, BN II7.
Arystofanes, Żaby, przekł. A. Sandauer; Chmury, BN II27; Osy (w:) tegoż: Komedie, t. 1,
Warszawa 2001.
Eurypides, Hippolitos, (w:) tegoż: Tragedie, przekł. J. Łanowski, Warszawa 1967; Elektra;
Bachantki (w:) tegoż: Tragedie, przekł. J. Łanowski, Warszawa 1980.
Herondas, Mimiy, Wrocław 1988 (do wyboru 2 mimy).
Menander, Odludek albo Mizantrop, BN II 203.
Plautus Żołnierz samochwał, BN II 53.
Seneka, Fedra, BN II118.
Sofokles, Antygona, BN II1; Król Edyp, BN II 5; Elektra, BN II 9 lub Filoktet, Warszawa
1975.
Terentius, Eunuch, BN II 167.
4. Lektury uzupełniające.
Część I: teksty literackie (5 pozycji do wyboru).
Ajschylos, Siedmiu przeciwko Tebom, (w:) tegoż, Tragedie, Warszawa 1954.
Arystofanes, Ptaki, BN II 23; Rycerze, (w:) tegoż, Komedie wybrane, Kraków 1977.
Eurypides,Ttrojanki; Medea, (w:) Antologia tragedii greckiej, Kraków 1989.
Plautus, Bracia, BN II 33.
Seneka, Medea, Poznań 2000.
Rzymska krytyka i teoria literatury, BN II207 (wybór).
Antologia liryki greckiej, BN II 92 (wybór).
Część II: Opracowania uzupełniające ( 5 pozycji do wyboru).
W. Burkert, Starożytne kulty misteryjne, Bydgoszcz 2001.
R. Chodkowski, Ajschylos i jego tragedie, Lublin 1994.
E.R. Dodds, Apologia Agamemnona; Od kultury wstydu do kultury winy (w:) tegoż; Grecy i
irracjonalność, Bydgoszcz 2002.
S. Dworacki, Technika dramatyczna Menandra, Poznań 1975.
Dziedzictw Antyku, „Znak” 1992, nr 1 (440).
W. Galewicz, Z Arystotelesem przez greckie tragedie, t. I –II, Kraków 2002 – 2004.
H. Kitto, Tragedia grecka. Studium literackie, Bydgoszcz 1997.
M. Kocur, Teatr antycznej Grecji, Wrocław 2001.
K.Korus, U źródeł greckiego mimu literackiego, (w:) „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu
Jagiellońskiego” MCCXVIII, Kraków 1998, Prace Historycznoliterackie, z.92-93, s.9- 28.
J.Kott, Zjadanie bogów: szkice o tragedii greckiej, Kraków 1986.
M. Maślanka-Soro, Nauka poprzez cierpienie (pathei mathos u Ajschylosa i Sofoklesa),
Kraków 1991.
A.Świderkówna Bogowie zeszli z Olimpu. Bóstwo i mit w greckiej literaturze świata
hellenistycznego, Warszawa 1992.
T. Zieliński, Szkice antyczne, Kraków 1971.
E. Zwolski, Choreia. Muza i bóstwo w religii greckiej, Warszawa 1978.
ŚREDNIOWIECZE – RENESANS – KLASYCYZM FRANCUSKI (semestr II i III)
1. Podręczniki i opracowania
J. Abramowska, Ład i fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław 1974 (wstęp i
rozdz. I).
Argumenty komedii dell’arte z połowy XVIII wieku, opr. B. Korzeniewski, „Pamiętnik
Teatralny” 1954, z.3-4.
B. Baczyńska, Comedia nueva i Arystotelesowskie rygory, w: tejże, Dramaturg w wielkim
teatrze historii Pedro Calderón de la Barca. Wrocław 2005.
J. Burckhardt, Kultura Odrodzenia we Włoszech, rozdz. III i IV.
E. Curtius, Calderona teoria sztuka a Artes liberales, w: Literatura europejska i łacińskie
średniowiecze, rozdz. XIII, Kraków 1997.
A.Drzewicka, Skupienie i zabawa. Twórczość dramatyczna w średniowiecznej Francji,
Kraków 1998 (rozdz. II i V).
J.Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 1970 (wybór).
St. Greenblatt, Shakespeare. Stwarzanie świata, stąd: rozdz. 10, Rozmowa z umarłymi, oraz
rozdz. 11, Król zaczarowany.
J. Lewański, Dramat liturgiczny, Wrocław 1966.
J. Lewański, Misterium, Wrocława 1969.
M. Lurker, Słownik obrazów i symboli biblijnych, Poznań 1989.
G. Mongredien, Życie prywatne Moliera, Kraków 1977.
A. Nicoll, W świecie Arlekina, Warszawa 1970.
Ph. Van Tieghem, Główne doktryny literackie we Francji. Od Plejady do surrealizmu,
Warszawa 1971, rozdz. IV, Geneza doktryny klasycznej; rozdz. V, Główne zasady doktryny
klasycznej.
2. Antologie tekstów teoretycznych
Poetyka okresu renesansu, BN II 205 ( przede wszystkim wstęp i ewentualnie teksty:
M.G.Vidy, J.C. Scaligera, T. Tassa).
D. Diderot, Paradoks o aktorze (wstęp: Jan Kott), Warszawa 1959.
O dramacie. Od Arystotelesa do Goethego, red. E.Udalska, Warszawa 1989.
- L. Castelvetro, Poetyka Arystotelesa przełożona i skomentowana;
- F. Robortello, Wyłożenie wszystkiego, co się tyczy komedii;
A także do wyboru trzy pozycje z tego tomu:
- J.Chaplain, Poglądy Akademii na temat „Cyda”;
- F.H. d’Aubignac, Praktyka teatru;
- P. Corneille, Trzy rozprawy z 1660 r.;
- F.Lope de Vega, Nowa sztuka pisania komedii;
- D. Diderot, O poezji dramatycznej;
3. Utwory literackie
Część I
A.Beolco (Ruzante), Dialog wtóry czyli łasica, (w:) Teatr wenecki, przekł. I opr. J. Adamski,
Kraków 1980.
Cudowna historia Maryjki z Nijmegen, przeł. P.Oczko i W.Szturc, Kraków 1994.
P. Diesthemius, Człowiek, (w:) Dramaty staropolskie, t. I, opr. J.Lewański, Warszawa 1959.
Każdy (Everyman), przekł. S. Helsztyński, Warszawa 1933 (lub ksero tekstu angielskiego:
The moral play of Everyman.)
Misterium o Adamie, (w:) E. Auerbach, Mimesis, t.I, Warszawa 1968.
Mistrz Piotr Pathelin, przekł. A. Polewka, Warszawa 1953.
Prudencjusz, Poezje, przeł. M.Brożek, Warszawa 1987.
T. Tasso, Amyntas, przeł. A. Morsztyn, (w:) Dramaty staropolskie, t.V, opr. J. Lewański,
Warszawa 1963.
Część II
T. Kyd, Tragedia hiszpańska, przekł. J. Kydryński, Kraków1982 lub w: Dramat elżbietański,
t.1, Warszawa 1989.
Ch. Marlowe, Tamerlan Wielki, przekł. J. Kydryński lub w: Dramat elżbietański, t.1,
Warszawa 1989; Tragiczna historia doktora Faustusa, przekł. J. Kydryński, lub w: Dramat
elżbietański, t.1, Warszawa 1989.
W. Szekspir, Romeo i Julia, BNII26; Makbet , BN II 16; Hamlet; BN II 20; Otello, BN II 42;
Król Lear, BN II 28; Ryszard III, przekład M. Słomczyński, Sen nocy letniej, BN II 162;
Burza, BN II 12; Jak wam się podoba, w: Dzieła w przekładzie M. Słomczyńskiego, t. 19,
Kraków 1983.
B. Jonson, Volpone albo lis, oraz Bartłomiejowy jarmark, w: Dramat elżbietański, t. 2,
Warszawa 1989.
J. Webster, Księżna d’Amalfi, BN II 156.
F. Lope de Vega, Peribañez i komandor, Kraków 1976, oraz Rycerz z Olmedo. Na niby naprawdę, Kraków 2007, Dziewczyna z dzbankiem, Warszawa 1954.
F. de Rojas, Celestyna, Warszawa 1962.
M. Cervantes, Intermedia, Kraków 1957.
P. Calderon de la Barca, Lekarz swojego honoru, w tegoż, Dramaty, Kraków 1975; Życie
snem, BN II 102; Autos sacramentales: Życie jest snem, Wielki teatr świata, BN II 227.
Tirso de Molina, Zwodziciel z Sewilli i kamienny gość, Wrocław 2000, lub w: tegoż; Dramaty
wybrane, BN II 245.
P. Corneille, Cyd (przekład; J.A. Morsztyna); Iluzja komiczna (maszynopis), Horacjusze, w:
P. Corneille, J. Racine, Tragedie, Warszawa 1978.
Molier, Świetoszek, BN II 40; Mizantrop, BN II 2; Don Juan, w: tegoż: Dzieła, t. 2, Warszawa
1988; Szkoła żon, Improwizacja w Wersalu, w: tegoż, Dzieła, t. 1, Warszawa 1988.
P.C. Marivaux, Igraszki trafu i miłości, w: tegoż, Komedie, t.2, Kraków (b.d).
P. Beaumarchais, Wesele Figara, BN II6.
C. Goldoni, Sługa dwóch panów, w: tegoż, Komedie, Warszawa 1957.
4. Lektury uzupełniające
Część I - 5 pozycji do wyboru:
M. Adamczyk, Rozważania nad poetyką misterium, „Pamiętnik Literacki” 1972, z.3.
E.R. Curtius, Literatura europejska i lacińskie średniowiecze, Kraków 1997 (rozdz. Metafory
teatralne).
A. Dąbrówka, Teatr i sacrum w średniowieczu, Wrocław 2001 (rozdz. IV i V).
U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, Kraków 1994.
H. Heers, Święto głupców i karnawały, Warszawa 1995.
A. Kruczyński, Średniowiecze o komedii, Warszawa 1998.
T. Michałowska, Wyobraźnia średniowieczna, Warszawa 1996.
Z.M. Szweykowski, Drama per musica na dworze Wazów, Kraków 1976 (rozdz. I,II, III – do
s.119).
K. Targosz, Gesta principium recitativa, „Pamiętnik Teatralny” 1980, z.2.
W. Tatarkiewicz, Theatrica. The Science of Enterteinmant from the XIIth to the XVIIth
Century, “Journal of the History of Ideas” 1965, z.26.
Część II - 5 pozycji do wyboru:
P. Corneille, Cyd (przekład St. Wyspiańskiego).
J. Racine, Ifigenia, w: P. Corneille, J. Racine, Tragedie, Warszawa 1978.
Molier, Krytyka szkoły żon, w: tegoż, Dzieła, t. 1, Warszawa 1988, Iluzja komiczna (ksero).
B.Baczyńska, „Książę niezłomny”. Hiszpański pierwowzór i polski przekład (cz.I), Wrocław
2002.
B. Baczyńska, José Pellicer de Tovar – próba kodyfikacji kastylijskiej „comedia”(1635), w:
tejże, Dramaturg w wielkim teatrze historii Pedro Calderón de la Barca. Wrocław 2005.
M. Gibińska, Elizabethan Drama and Cruelty, w: Chapters from the History of Stage
Cruelty, Tübingen 1995 (ksero).
M. Gibińska, Language and space in :”Macbeth”, w: Verbal and Non-verbal Codes in
European Drama, red. M. Gibińska, Kraków 1996, s.33-44.
R. Girard, Szekspir. Teatr zazdrości (szkice o Śnie nocy letniej), Warszawa 1996.
St. Greenblatt, Przy magnackim stole: More’a autokreacja i negacja własnego „ja”. Dialog o
pociesze przeciw utrapieniu:”Jego własna rola” lub Szekspir i egzorcyści, w: tegoż, Poetyka
kulturowa, Kraków 2006.
J. Kott, Szekspir współczesny, Kraków 1990; lub tegoż, Płeć Rozalindy, Kraków 1992.
K. Mroczkowska-Brandt, The Theatrum Mundi. Metaphor in Spanish and English Drama
1570 – 1640. Kraków 1993.
L. Spitzer, „Recit de Theramene”, w: Sztuka interpretacji, t.1, opr. H. Markiewicz, Wrocław
1971.
J. Starobiński, Racine i poetyka spojrzenia lub: L. Goldmann, Tragiczna wizja świata w
teatrze Racine’a, w: Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji, Warszawa 1974.
J.L. Styan, The English Stage. A History of Drama and Performance, Cambridge University
Press 1996.
Z. Szmydtowa, Cervantes, Warszawa 1993.
Szkoła genewska w krytyce. Antologia.Warszawa 1998 stąd: J. Rousset, Geneza mitu Don
Juana.
Szkice szekspirowskie, Warszawa 1983.
KLASYCYZM NIEMIECKI I ROMANTYZM EUROPEJSKI (semestr IV)
1. Opracowania:
M.A.Allevy-Viala, Inscenizacje romantyczne we Francji, wstęp Z.Raszewski, Warszawa
1959.
Hasła ze Słownika literatury polskiej XIX wieku pod. red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej,
Wrocław 1991, takie jak: Biedermaier, Dramat romantyczny, Byronizm, Bohater
romantyczny, Dramat. Dyskusje i refleksje, Fantastyka, Literatura Północy i literatura
Południa, Muzyka i literatura.
W. Szturc, Teoria dramatu romantycznego w Europie XIX w., Warszawa 1999.
Encyklopedia romantyzmu, Warszawa 1992, stąd: F. Claudon, Romantyzm, a także rozdziały
poświecone malarstwu i literaturze.
2.Teksty teoretyczne wraz z opracowaniami:
G.E. Lessing, Dramaturgia hamburska, przeł. i oprac. O. Dobijanka, Kraków 1994.
J. W. Goethe, F. Schiller, O dramacie i teatrze, opr. O. Dobijanka , Kraków 1996.
O dramacie. Od Hugo do Witkiewicza, red. E. Udalska, Warszawa 1993 (do wyboru 3
pozycje):
- A.W. Schlegel, O dramatyczności i teatralności
- A. Schopenhauer, O tragedii
- S.T. Coleridge, Rozwój dramatu; O cechach dramatów Szekspira
- V. Hugo, Przedmowa do dramatu „Cromwell”; Przedmowa do „Ruy Blasa”
L. Tieck, O cudowności u Shakespeare’a i inne pisma krytyczne, przekład wstęp i oprac. M.
Leyko, Gdańsk 2006; stąd: wstęp: Tieck, Shakespeare i teatr niemiecki a także: O cudowności
u Shakespeare’a oraz Uwagi o niektórych charakterach w „Hamlecie” i sposobie, w jaki
mogłyby być przedstawione.
3.Teksty dramatyczne:
(Studentów obowiązuje także lektura wstępów i komentarzy do wydań poszczególnych
utworów dramatycznych.)
G.E. Lessing, Minna von Barnhelm, BN II 112; Emilia Galotti, (w:) tegoż, Dzieła wybrane,
T. 2, Warszawa 1959.
J.W. Goethe, Faust (cz. 1 i 2), przekł. F. Konopka, Warszawa 1968; Ifigenia w Taurydzie, BN
II 149.
F. Schiller, Zbójcy, BN II 30; Intryga i miłość, BN II183; Dziewica Orleańska, BN II 47.
G. Büchner, Woyzeck, Warszawa 1956.
H. von Kleist, Książę Homburg; Kasia z Heilbronnu, O teatrze marionetek, w: tegoż:
Dramaty, Kraków 2000.
G. Byron, Manfred, BN II 54.
J.P. Schelley, Prometeusz wyzwolony, Kraków 1982.
R. Browning, Pippa przechodzi, (ksero)
V. Hugo, Hernani, BN II 84; Król się bawi, Warszawa 1954, Ruy Blas.
A. de Musset, Nie igra się z miłością, BN II 74, Trzeba aby drzwi były otwarte lub zamknięte,
w: A. de Musset, Dwie komedie i jedno przysłowie, Warszawa 1971.
M. Lermontow, Maskarada, BN II 141.
A.Puszkin, Gość kamienny, w: tegoż: Dramaty, Warszawa 1950.
M. Gogol, Rewizor, BN II 78.
4. Lektury uzupełniające (5 pozycji do wyboru):
G. Byron, Kain, BN II 54.
Ch.D. Grabbe, Żart, satyra, ironia i głębsze znaczenie (ksero).
P. Mérimée, Teatr Klary Glazul, aktorki hiszpańskiej, Warszawa 1953.
A. de Musset, Lorenzaccio, Warszawa 1972.
A. Puszkin, Borys Godunow, w: tegoż, Dramaty, Warszawa 1950.
M. Abrams, Zwierciadło i lampa. Romantyczna teoria poezji a tradycja krytycznoliteracka,
Gdańsk 2003, stąd: Teoria ekspresyjna w Niemczech: ut musica poesis, oraz Paradoks
Szekspira.
E. Steiger, „Faust I” w: Sztuka interpretacji, t.1. opr. H. Markiewicz, Wrocław 1971.
Szkoła genewska w krytyce. Antologia.Warszawa 1998stąd: A.Béguin, Romantycy niemieccy i
nieświadomość.
A.W.Schlegel, Wykłady o sztuce dramatycznej i literaturze, w: Pisma teoretyczne niemieckich
romantyków, BN II 246.
J.G. Herder, Szekspir, w; tegoż, Wybór pism, BN II 222.
E.Bieńkowska, „Parsifal”: Czas, przestrzeń, sens, „Dialog” 1981, nr 2.
G. Sand, Szkic o dramacie fantastycznym, w: tejże, Eseje, Warszawa 1958.
M.Piwińska, Melodramat może być mitem, „Dialog”2002, nr 8-9.
Piwińska M., Tragedia i romantycy, „Dialog” 1971, nr 7.
E. Bieńkowksa, Tragedia i mit tragiczny w filozofii P.Ricoeura, „Twórczość”1971, nr 4.
M. Scheler, O zjawisku tragiczności, [w:] Arystoteles, David Hume, Max Scheler, O tragedii i
tragiczności, Kraków 1976.
F. Nietzsche, Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm, Kraków 1994.
I. Guest, Balet romantyczny w Paryżu, Warszawa 1978.
REALIZM – SYMBOLIZM (V semestr)
1. Podręczniki i opracowania
J. Bab, Teatr współczesny, Warszawa 1959 (zwłaszcza cz.1 i 2)
Encyclopédie du théatre contemporaine, Paris 1957, t. 1 (1850–1914)
J.L. Styan, Współczesny dramat, Wrocław 1995. (zwłaszcza cz. I. Realizm, rozdz. 1–12; cz. II
Symbolizm, rozdz.1–6, cz. III Ekspresjonizm rozdz. 1–4).
P. Szondi, Teorie nowoczesnego dramatu 1880- 1950, Warszawa 1956, cz. I i II.
W. Brumer, Meiningeńczycy, Lwów 1938.
J. Michalik, Wokół teorii dramatu naturalistycznego, „Ruch Literacki” 1978, z. 2.
I. Sławińska, Tragedia w epoce Młodej Polski, Toruń 1948, rozdz. I.
G. Sinko, Nad dramatami F. Wedekinda, „Dialog” 1966, nr 6.
R. Śliwowski, Od Turgieniewa do Czechowa. Z dziejów rosyjskiej dramaturgii, Warszawa
1970.
E. Udalska, Pièce bien faite, [w:] Teatr i dramat pozytywistyczny, Wrocław 1992.
2. Teksty dramatyczne (studentów obowiązuje także lektura wstępów i komentarzy do
wydań poszczególnych utworów dramatycznych).
H. Becque, Kruki, BN II 100.
A. Czechow, Wujaszek Wania, Trzy siostry, Wiśniowy sad, Oświadczyny, [w:] tegoż, Utwory
dramatyczne, Warszawa 1953, t.1–3
M. Gorki, Na dnie, Warszawa 1951.
G. Hauptmann, Tkacze, Warszawa 1956, Hanusia lub Dzwon zatopiony, [w:] tegoż, Dramaty,
Wrocław 1998, t.1; A Pippa tańczy, Brody 1906 (ksero).
H. Ibsen, Peer Gynt, BN II 152; Nora, Upiory, BN II 210; Dzika kaczka, Hedda Gabler, [w:]
tegoż, Dramaty, Warszawa 1956.
A. Jarry, Ubu król czyli Polacy, Kraków 1981.
M. Maeterlinck, Ślepcy, Wnętrze, Śmierć Tintagilesa, Peleas i Melisanda, [w:] tegoż,
Dramaty wybrane, Kraków 1994.
L. Pirandello, Sześć postaci scenicznych w poszukiwaniu autora, [w:] tegoż, Dramaty,
Warszawa 1960.
G.B. Shaw, Profesja pani Warren, Warszawa 1952, Pigmalion, Warszawa 1986.
A. Strindberg, Ojciec, Panna Julia, Do Damaszku, Sonata widm, [w:] tegoż, Wybór
dramatów, BN II 185.
J.M. Synge, Jeźdźcy do morza, „Dialog” 1957, nr 3.
L. Tołstoj, Potęga ciemnoty, [w:] tegoż, Utwory dramatyczne, Warszawa 1954.
F. Wedekind, Przebudzenie wiosny, Duch ziemi, Puszka Pandory, Kraków 1969.
O. Wilde, Salome, [w:] tegoż, Dwie sceny miłosne, Warszawa 2003; Brat marnotrawny BN II
198.
W.B. Yeats, The Land of Heart’s Desire (egz. ksero), Księżniczka Kasia [w:] J. Kasprowicz
Arcydzieła europejskiej poezji dramatycznej, t. 2, Lwów 1912.; Cathleen, córka Houlihana,
[w:] W.B. Yeats, Dramaty, Warszawa 1994.
3. Eseje i teksty programowe.
O dramacie. Od Hugo do Witkiewicza, red. E. Udalska, Warszawa 1993:
R. Wagner, Opera i dramat,
G.B. Shaw, Kwintesencja ibsenizmu; Z „Przedmowy” autora do „Profesji pani
Warren”,
E. Schuré, Dramat muzyczny,
A. Strindberg, O nowoczesnym dramacie i teatrze,
L. Tołstoj, O Szekspirze i dramacie,
M. Maeterlinck, Tragizm codzienności,
P. Fort, Heroiczne czasy symbolizmu i Théâtre d’Art., „Dialog” 2001 nr 8.
A. Lugne-Poe, Z manifestów i programów. W sprawie „zbędności teatru w teatrze”, „Dialog”
2001 nr 8.
F. Nietzsche, Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm, Kraków 1994
A. Strindberg, Przedmowa do Panny Julii, Memorandum reżysera do członków zespołu
Intima Teatern [w:] tegoż, Wybór dramatów, BN II 185.
E. Zola, Naturalizm w teatrze, „Dialog” 2001 nr 7; Z przedmowy do Teresy Raquin, [w:]
„Dialog” 2001, nr 5–6.