Fundusze unijne od podstaw Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 oraz inicjatywy europejskie dr Marek Szuszman Co to jest PROW? Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 ( PROW) jest instrumentem realizacji polityki w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Dokument określa cele, priorytety oraz zasady, na podstawie których będą wspierane działania dotyczące tej problematyki. Unijna polityka rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007 – 2013 skupia się na trzech tematach (tzw. osiach tematycznych). Są to: poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; poprawa stanu środowiska i terenów wiejskich; poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz wspieranie dywersyfikacji gospodarki wiejskiej. Osie i działania PROW Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich; Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej; Oś 4: Leader. Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego (art. 20 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005) działania wspierające proces restrukturyzacji gospodarstw rolnych i wzmocnienie kapitału rzeczowego, przy możliwości ograniczenia wsparcia dla gospodarstw największych. Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich (art. 36 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005) działania, związane z odpowiednimi praktykami rolniczymi w obrębie gospodarstwa, takimi jak promowanie zrównoważonego sposobu gospodarowania, odpowiednie użytkowanie gleb i ochrona wód, kształtowanie struktury krajobrazu, przywracanie walorów lub utrzymanie stanu cennych siedlisk użytkowanych rolniczo. W tym aspekcie szczególne znaczenie mają obszary objęte siecią Natura 2000 oraz obszary, na których będą realizowane działania zgodne z Ramową Dyrektywą Wodną (2000/60/WE) w zakresie wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej (art. 52 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005) pobudzanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich koncentracja produkcji rolniczej i przejścia ludności związanej z rolnictwem do pracy w innych sektorach gospodarki, a co za tym idzie – tworzenie warunków dla przekształceń wewnątrz sektora rolnego, w tym zwłaszcza redukcji bezrobocia ukrytego, powiększania areału gospodarstw rolnych, ich modernizacji, poprawy konkurencyjności i ukierunkowania rynkowego produkcji. Oś 4: Leader (art. 61 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005) LEADER jest podejściem przekrojowym, umożliwiającym realizowanie i wdrażanie celów przede wszystkim Osi 3. Oś 4: Leader (art. 61 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005) Celem Osi 4 jest aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich poprzez budowanie potencjału społecznego na wsi, zwiększenie potencjału zdobywania środków finansowych i ich wykorzystania, a także polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja. Aktywizacja społeczności wiejskich wymaga włączenia do planowania i wdrażania lokalnych inicjatyw partnerów społecznych. Temu przedsięwzięciu służy podejście Leader. LEADER Leader jest podejściem do rozwoju obszarów wiejskich, polegającym na oddolnym opracowaniu przez lokalną społeczność wiejską lokalnej strategii rozwoju obszarów wiejskich oraz realizacji wynikających z niej innowacyjnych projektów łączących zasoby, wiedzę i umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. LEADER Przedstawiciele ci tworzą tzw. lokalną grupę działania – partnerstwo międzysektorowe, które samodzielnie wybiera projekty, a ich realizacja przyczynia się do osiągnięcia celów wspólnie opracowanej strategii. Inicjatywy europejskie JASPERS JEREMIE JESSICA JASPERS Cele inicjatywy JASPERS: wsparcie przygotowania dużych projektów inwestycyjnych, przyspieszenie przygotowania projektów umożliwiających wykorzystanie środków unijnych przyznanych Polsce, polepszenie jakości wniosków o dofinansowanie zatwierdzanych przez Komisję Europejską. JEREMIE Celem jest poprawa dostępu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) do finansowania, a w szczególności zapewnienie mikrokredytów, kapitału podwyższonego ryzyka, kredytów i gwarancji, a także innych innowacyjnych form finansowania. Adresatami programu są w szczególności mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. MŚP we wszystkich regionach będą mogły dzięki inicjatywie JEREMIE korzystać z dostosowanych do ich potrzeb produktów finansowych. JESSICA Celem tego programu jest rozwiązanie problemu finansowania projektów odnowy i rozwoju miast poprzez zastosowanie nowoczesnych instrumentów wsparcia o charakterze rewolwingowym. Inicjatywa JESSICA zakłada radykalną zmianę charakteru pomocy europejskiej dla projektów odnowy i rozwoju miast przeznaczonej w ramach programów operacyjnych. Zamiast jednorazowej bezzwrotnej będzie to zwrotna pomoc odnawialna, dzięki czemu środki będą wykorzystywane wielokrotnie. Jak działa JESSICA? W ramach programu JESSICA instytucja wdrażająca program operacyjny (np. zarząd wojewódzki odpowiedzialny za RPO) może przeznaczyć część środków programu na utworzenie funduszu rozwoju miast. Administrowania takim funduszem może podjąć się wybrana obligatoryjnie w drodze przetargu instytucja finansowa, która poza niezbędną wiedzą wniesie do funduszu swój wkład finansowy w postaci np. obligacji lub innych instrumentów finansowych. Środki funduszu można będzie przeznaczyć na finansowanie projektów służących rozwojowi obszarów miejskich, których biznesplany muszą jednak wskazywać, że projekty te zakładają co najmniej poziom samofinansowania. Wsparcie finansowe z funduszu przyjmowałoby nie tylko formę preferencyjnych kredytów, czy też gwarancji, lecz również udziałów kapitałowych na zasadach partnerstwa publiczno – prywatnego. Dziękuję za uwagę!