Sprawozdanie z działalności merytorycznej Instytutu Rozwoju Służb Społecznych za 2015 rok Instytut Rozwoju Służb Społecznych działa na podstawie Zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lipca 1998 r. w sprawie utworzenia Instytutu Rozwoju Służb Społecznych (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej nr 1/98) oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 23 września 2010 r. w sprawie reorganizacji Instytutu Rozwoju Służb Społecznych oraz Statutu Instytutu Rozwoju Służb Społecznych (Dziennik Ustaw nr 176 poz. 1189). Celem Instytutu jest wzmocnienie pomocy społecznej w systemie polityki społecznej oraz tworzenie zaplecza naukowego służącego rozwojowi i innowacyjności w polityce społecznej, szczególnie w odniesieniu do pomocy społecznej i pracy socjalnej. Do zadań Instytutu należy także umacnianie i rozwój służb społecznych. Instytut realizuje swoje cele, prowadząca działalność statutową, do której należy: działalność naukowa, badawcza i analityczna w zakresie pomocy społecznej realizowanej przez podmioty administracji publicznej, organizacje pozarządowe, osoby prawne i fizyczne; doradztwo i ekspertyzy dotyczące działalności służb społecznych, w szczególności służb realizujących zadania w zakresie pomocy społecznej i pracy socjalnej; szkolenie i doskonalenie zawodowe służb społecznych; opracowanie rozwiązań systemowych w zakresie funkcjonowania służb społecznych, w szczególności organów, instytucji i jednostek realizujących zadania w zakresie pomocy społecznej i pracy socjalnej; działalność promocyjna i wydawnicza poświęcona problemom pracy socjalnej i pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinie. Instytut jest właścicielem Ośrodka Szkoleniowego w Białobrzegach nad Zalewem Zegrzyńskim. Ośrodek jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. W Ośrodku znajduje się w 140 miejsc noclegowych, zaplecze dydaktyczne oraz 1 specjalistyczna biblioteka i czytelnia. Instytut posiada ok. 2000 woluminów, których tematyka dotyczy pracy socjalnej, pomocy społecznej, psychologii i pedagogiki, w tym literaturę zalecaną przez Centralna Komisję Egzaminacyjną ds. stopni specjalizacji zawodowej pracowników socjalnych i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej dla uczestników szkoleń specjalistycznych. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA, BADAWCZA I ANALITYCZNA „Monitorowanie Losów Dziecka – standard postępowania pracowników socjalnych – narzędzie służące ochronie dzieci przed przemocą w rodzinie” Termin realizacji: 25.02.2015 r. – 16.10.2015 r. Projekt był realizowany w ramach Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna, Działanie 1.2 Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji społecznej. Celem projektu było opracowanie standardu postępowania pracowników socjalnych, który składał się z następujących elementów: 1) narzędzia do wytypowania/wczesnej identyfikacji dzieci z rodzin z „grup ryzyka”, tj. rodzin, w których może wystąpić zjawisko przemocy w rodzinie wobec dziecka, 2) narzędzia do pracy z rodzinami z „grup ryzyka”, tj. rodzin, w których może wystąpić zjawisko przemocy w rodzinie wobec dziecka, 3) opisu stosowania standardu postępowania pracowników socjalnych dotyczącego monitorowania losów dziecka zagrożonego przemocą w rodzinie w społeczności lokalnej. Realizacja projektu objęła również udział w czterech seminariach konsultacyjnych na terenie Polski i konferencji podsumowującej w Warszawie oraz wydanie publikacji. Grupą docelową projektu byli: pracownicy JOPS – pracownicy socjalni; przedstawiciele organizacji pozarządowych działających lokalnie, statutowo zajmujących się m.in. przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie; pracownicy administracji publicznej działający bezpośrednio w obszarze pomocy i integracji społecznej; radni jednostek samorządu terytorialnego. W czterech makroregionalnych seminariach konsultacyjnych wzięli także udział przedstawiciele innych instytucji zaangażowanych w realizację działań przeciwdziałających przemocy w rodzinie (GKRPA, Policja, instytucje oświatowe, instytucje ochrony zdrowia; kuratorzy sądowi, prokuratorzy). Projekt został zakończony w październiku 2015 roku. Wykonawca: Instytut Rozwoju Służb Społecznych 2 „Schorzenia przewlekłe a rynek pracy. Badanie możliwości i propozycje działań mających na celu utrzymanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych ruchowo” Termin realizacji: lipiec 2015 r. – grudzień 2016 r. Projekt realizowany jest przez zespół lekarzy, fizjoterapeutów, socjologów, pedagogów oraz ekspertów z zakresu rehabilitacji zawodowej, prawa pracy, organizacji pracy, ergonomii stanowiska pracy i zdrowia publicznego na zlecenie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Obszarem badań są kluczowe problemy zdrowotne pracowników niepełnosprawnych w obszarze chorób narządu ruchu i stopień ich uciążliwości oraz wpływ na wydajność pracy i jakość ich życia. Dodatkowo zbadane zostaną czynniki wpływające na gotowość pracowników do korzystania z różnego rodzaju rozwiązań z zakresu profilaktyki zdrowotnej w miejscu pracy, zakres i stopień przygotowania stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Badania mają na celu poznanie, jak warunki pracy, sposób wykorzystywania przerw oraz edukacja i interwencja w zakresie profilaktyki zdrowotnej wpływają na stopień niepełnosprawności ruchowej pracowników niepełnosprawnych, a co za tym idzie, możliwości dalszego utrzymania przez nich zatrudnienia. Utrzymanie zatrudnienia wpływa na ograniczenie stopnia wykluczenia społecznego. Dlatego najpierw określone zostaną kluczowe problemy zdrowotne pracowników w obszarze chorób narządu ruchu i zbadany stopień ich uciążliwości na jakość życia i wydajność pracy. Dodatkowo zbadane zostaną czynniki wpływające na gotowość pracowników do korzystania z różnego rodzaju rozwiązań z zakresu profilaktyki zdrowotnej. By osiągnąć zamierzone cele, przeprowadzone zostanie badanie ilościowe oraz jakościowe. Badanie obejmie diagnozę dotyczącą: miejsca i warunków pracy w zakresie przystosowania stanowiska do indywidualnych potrzeb osoby niepełnosprawnej, kluczowych problemów zdrowotnych pracowników z niepełnosprawnością ruchową i stopnia ich uciążliwości oraz wpływu na wydajność pracy i jakość życia, wykorzystania dodatkowej przerwy w pracy na ćwiczenia rehabilitacyjne, wykonywania zabiegów leczniczych lub usprawniających podczas pracy lub poza nią. 3 Projekt jest realizowany wśród pracowników wybranych przedsiębiorstw (zakładów pracy chronionej), zatrudniających osoby z orzeczoną niepełnosprawnością w następstwie chorób układu kostno-mięśniowego i narządu ruchu. Do grupy badanej oraz grupy kontrolnej zostają włączone osoby wykonujące pracę statyczną (w pozycji stojącej lub siedzącej) oraz osoby, których praca polega na wykonywaniu powtarzalnych czynności w pozycji wymuszonej. Efektem projektu będą zobiektywizowane rekomendacje praktycznych narzędzi pozwalających na utrzymanie zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne ruchowo dzięki podniesieniu ich sprawności ruchowej oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych. Dla pracodawców powstaną wytyczne, jakie działania profilaktyki zawodowej należy podjąć, aby niepełnosprawność ruchowa wpływała w jak najmniejszym stopniu na koszty pracy, w tym na ograniczenie kosztów wynikających z absencji chorobowej (tzw. absenteizm) i nieefektywnej obecności w pracy (tzw. prezenteizm). Dodatkowo zostanie opracowany kompleksowy system wsparcia i ochrony przed dalszym pogłębianiem się niepełnosprawności oraz możliwym wykluczeniem z rynku pracy. Zamawiający: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Monitoring ustawy o zatrudnieniu socjalnym – Informacja o funkcjonowaniu centrów i klubów integracji społecznej dla Sejmu i Senatu RP – III edycja W 2015 r. wykonany został pierwszy etap prac przygotowujących III edycję opracowania pn.: „Informacja dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o funkcjonowaniu Centrów i Klubów Integracji Społecznej” na zlecenie ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego. Podstawą monitoringu jest przepis art. 18c ustawy z dn. 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym. Z kolei prace analityczne w ramach III edycji monitoringu wykonywane były w 2015 r. na podstawie umowy pomiędzy IRSS a Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej z dn. 18 marca 2015 r. nr DPS/IV/01/AK/15. Pierwszy etap III edycji monitoringu obejmował następujące merytoryczne obszary: 1) analiza stanu rejestrów wojewodów prowadzonych na mocy przepisów ustawy o zatrudnieniu socjalnym w podziale na centra i kluby integracji społecznej. 4 2) analiza zbiorów statystycznych CAS 2014 r. zawierających podstawowe dane o funkcjonowaniu centrów i klubów integracji społecznej, które opracowywane są na podstawie najaktualniejszych sprawozdań rocznych, w tym: a) ocena zmian ilościowych na mapie lokalizacyjnej centrów i klubów integracji społecznej w stosunku do poprzednich okresów statystycznych, b) ocena struktury instytucji założycielskich podmiotów reintegracyjnych, c) ocena zmian efektywności usług reintegracji społecznej i zawodowej. 3) analiza wykorzystania w 2015 r. modeli MLW i RPW w praktyce stosowania usług zatrudnienia socjalnego (modele MLW i RPW – to rezultaty zakończonego w 2014 r. projektu systemowego „Kompleksowe formy reintegracji społecznej i zawodowej w środowisku lokalnym”), 4) prezentacja wyników badań własnych IRSS, dotyczących: a) przydatności zatrudnienia socjalnego dla lokalnej polityki społecznej, b) gotowości samorządu terytorialnego do wykorzystywania doświadczeń zespołów synergii lokalnej oraz regionalnych platform, tj. tworzenie warunków do wielosektorowej współpracy instytucjonalnej wokół zatrudnienia socjalnego, 5) prezentacja działalności nieformalnych platform współpracy podmiotów reintegracyjnych, w tym: Ogólnopolskiego Konwentu Centrów i Klubów Integracji Społecznej oraz Konwentu Klubów i Centrów Integracji Społecznej Lubelszczyzny. W wyniku wykonanych prac został opracowany projekt Informacji, który został przekazany do Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej, jako pierwszy etap III edycji monitoringu (pismo IRSS z dn. 3 września 2015 r., znak: IRSS 695/2015). Zamawiający: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Spotkanie Metodyków Pracy Socjalnej Jest to cykliczne przedsięwzięcie mające na celu stworzenie możliwości do wymiany doświadczeń dydaktyków z różnych ośrodków akademickich. Grupą docelową są nauczyciele kształcący w zakresie metodyki pracy socjalnej. Metodycy pracy socjalnej spotykają się na 5 kilkudniowym seminarium tematycznym w wybranym przez organizatorów miejscu, gdzie dyskutują, wymieniają się doświadczeniami i przyjmują propozycje praktycznych rozwiązań dotyczących metodyki nauczania pracy socjalnej. Wedle przyjętych założeń Spotkanie Metodyków Pracy Socjalnej będzie odbywało się corocznie. Instytut Rozwoju Służb Społecznych jako lider projektu w kolejnych latach będzie zapraszał do współpracy w organizacji Spotkań Metodyków Pracy Socjalnej inny wiodący podmiot reprezentujący środowisko praktyków spośród kolejnych województw. Organizatorami Spotkania Metodyków Pracy Socjalnej są Instytut Rozwoju Służb Społecznych oraz jeden spośród regionalnych ośrodków polityki społecznej. Pierwsze Spotkanie Metodyków Pracy Socjalnej odbyło się w dniach 25-28 czerwca 2014 roku w Kołobrzegu przy współudziale Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Województwa Zachodniopomorskiego. Drugie Spotkanie Metodyków Pracy Socjalnej poświęcone było metodyce środowiskowej pracy socjalnej. Spotkanie odbyło się w terminie 23-27 czerwca 2015 r. w Folwarku Miłkowiec (k. Działdowa) na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Współorganizatorem spotkania był Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Dyskusja koncentrowała się na zagadnieniach związanych z teoretycznymi podstawami oraz praktycznymi aspektami kształcenia w zakresie środowiskowej pracy socjalnej. Kluczowe kwestie podnoszone na spotkaniu sprowadzały się do dwóch zagadnień: w oparciu o jakie teorie socjologiczne oraz psychologiczne nauczać środowiskowej pracy socjalnej; jakimi metodami i technikami uczyć środowiskowej pracy socjalnej bazując na lokalnym kapitale społecznym. W spotkaniu uczestniczyło 25 osób reprezentujących 15 podmiotów. Wniosek badawczy pn.: Centra oraz Kluby Integracji Społecznej a rehabilitacja społeczno-zawodowa osób z niepełnosprawnością. Ewaluacja działań oraz analiza potencjału CIS oraz KIS w zakresie włączenia społecznego i zawodowego osób niepełnosprawnych W 2015 r. został przygotowany i przekazany do PFRON wniosek badawczy na realizację projektu, obejmującego trzy etapy: 6 1) Etap 1 - analiza danych zastanych pochodzących z Centralnej Aplikacji Statystycznej dotyczących CIS i KIS, analiza aktów prawnych w obszarze zatrudnienia socjalnego oraz rehabilitacji społecznej i zawodowej. 2) Etap 2 - badanie dotychczasowego stopnia wykorzystania podmiotów zatrudnienia socjalnego (CIS oraz KIS) w zakresie rehabilitacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych oraz ewaluacja działań prowadzonych w latach 2012-2014 i ocena ich wpływu na poprawę sytuacji życiowej osób niepełnosprawnych. 3) Etap 3 – analiza potencjału podmiotów zatrudnienia socjalnego dla zwiększenia stopnia ich oddziaływania na aktywność osób niepełnosprawnych oraz przygotowywania do samodzielności. Planowanym celem projektu było dostarczenie kompleksowych danych o efektywności działań interwencyjnych CIS i KIS w zakresie reintegracji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych, dostarczenie informacji o czynnikach motywujących i barierach uczestnictwa niepełnosprawnych osób oraz wskazanie potencjalnych możliwości CIS i KIS w zwiększaniu aktywizacji społecznej i zawodowej osób z różnym stopniem niepełnosprawności. Dzięki badaniom miały powstać zobiektywizowane rekomendacje dotyczące działań, które należy podjąć w celu zwiększenia udziału osób niepełnosprawnych w ogólnej liczbie uczestników zajęć. Wniosek badawczy IRSS został pozytywnie oceniony w procedurze spełnienia wymogów formalnych – pismo PFRON z dn. 26 marca 2015 r., znak: WRP.DA.413.1709.KGK.2015, a następnie przekazany do zaopiniowania merytorycznego. Zarząd PFRON na posiedzeniu w dniu 16 lipca 2015 r. ocenił pozytywnie merytoryczną propozycję badawczą, jednak z uwagi „na niewystarczające środki finansowe przewidziane na realizację badań” uznał niemożność sfinansowania ww. projektu – pismo PFRON z dnia 22 lipca 2015 r., znak: WAP.DA.413.66.KGK.2015. Badania własne nt.: Gotowości samorządu terytorialnego do korzystania z Modelu Lokalnej Współpracy oraz formuły Regionalnej Platformy Współpracy Badaniem zostało objętych łącznie ponad 200 respondentów, z czego zwrotnych odpowiedzi udzieliło 190 instytucji, co oznaczało wskaźnik responsywności na poziomie 95,0%. Wyniki 7 badań pozwoliły sformułować kilka wniosków, które można uznać, jako znaczące dla perspektywy wzmacniania i rozwoju usług reintegracji społecznej i zawodowej, jak również potwierdziły, że większość ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opowiada się za wykorzystaniem tych modeli. Badania własne nt.: Wpływ instytucji zatrudnienia socjalnego na politykę społeczną. Badanie przeprowadzono od kwietnia do czerwca 2015 r. za pomocą formularza ankiety, która została skierowana do dwóch grup respondentów: 1) grupa „Otoczenie podmiotów reintegracyjnych” – reprezentowana przez jednostki samorządu na szczeblu gminnym, powiatowym i wojewódzkim, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, rynku pracy, oraz organizacje pozarządowe i przedsiębiorców, w łącznej liczbie respondentów – 148. a) grupa „Podmiotów reintegracyjnych” - reprezentowana przez centra i kluby integracji społecznej, w łącznej liczbie 74 podmiotów reintegracyjnych, z tego: CIS – 35 jednostek oraz KIS – 39 jednostek. Uzyskane wyniki z badania pozwoliły sformułować kilka podstawowych wniosków, w tym m.in.: zdecydowana liczba badanych instytucji i podmiotów popiera konieczność uwzględniania przedstawicieli środowiska usług reintegracji społecznej i zawodowej w regionalnych płaszczyznach kreowania polityki społecznej, czyli w forach i organach o charakterze konsultacyjno-doradczym, konieczne jest ustawiczne prowadzenie działań w kierunku zacieśnienia korelacji pomiędzy działalnością podmiotów reintegracyjnych, a pozostałymi reprezentantami sektora ekonomii społecznej, respondenci obu grup dostrzegli konieczność zintensyfikowania działań rozpowszechniających efekty usług podmiotów reintegracyjnych, pozytywnym obrazem badania jest wyrażona gotowość przez 88% ogółu respondentów do skorzystania z instrumentarium zatrudnienia socjalnego, 8 Szersze informacje o wynikach obu badań zostały zaprezentowane w opracowanym projekcie „Informacji dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o funkcjonowaniu Centrów i Klubów Integracji Społecznej”, bowiem zostały one potraktowane jako uzupełnienie prac monitoringu ustawy o zatrudnieniu socjalnym. DORADZTWO I EKSPERTYZY W ramach tej działalności przedstawiciele IRSS są członkami platform współpracy podmiotów reintegracyjnych takich jak: Ogólnopolski Konwent Centrów i Klubów Integracji Społecznej oraz Konwent Klubów i Centrów Integracji Społecznej Lubelszczyzny (zasięg regionalny). W 2015 r. wspólnie z ww. reprezentacjami środowiska podmiotów reintegracyjnych przygotowane zostały oraz przekazane w ramach konsultacji opinie oraz propozycje, dotyczące: 1. Dokumentu Ministerstwa Rozwoju i Infrastruktury pt.: Wytyczne w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014-2020 (styczeń 2015 r.). Uwagi dotyczyły m.in.: 1) uporządkowania terminologii w zakresie usług reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz podmiotów je świadczących (wstęp – wykaż skrótów), 2) uzupełnienia katalogu osób będących beneficjentem przyszłych działań współfinansowanych ze środków EFS o grupę osób, korzystających z rozwiązań ustawy z dn. 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (treść rozdziału nr 3 Wytycznych), 3) wprowadzenia właściwej kolejności form wsparcia w ramach reintegracji, a więc rozpoczynania od uczestnictwa w zajęciach centrów i klubów integracji społecznych, następnie poprzez udział w pracach społecznie użytecznych oraz kończąc na reintegracji zawodowej w podmiotach spółdzielczości socjalnej (treść rozdziału nr 4, podrozdział 4.1 Wytycznych), 9 4) uwzględnienia potencjału już istniejących podmiotów reintegracyjnych, które mogą zwiększyć zakres świadczonych usług oraz liczebność grup osób podlegających wsparciu, a nie preferowaniu przy finansowaniu tylko kierunku tworzenia nowych podmiotów, co związane jest z kwestią nierównomiernego nasycenia mapy kraju jednostkami organizacyjnymi reintegracji (treść rozdziału nr 4, podrozdział 4.2 Wytycznych), 2. Nowelizacji przepisów o zatrudnieniu socjalnym, które weszły w życie z dniem 9 października 2015 r. w formie ustawy z dn. 5 września 2015 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1567). W ramach organizowanych konsultacji przez Departament Pomocy i Integracji Społecznej MPIPS (np. 25 lutego 2015 r.) przygotowano m.in. propozycje: 1) umożliwienia uczestnictwa w zajęciach reintegracyjnych osobom uzależnionym od alkoholu i narkotyków zarówno będącym w trakcie terapii, jak i nieznajdujących się w trakcie leczenia terapeutycznego, 2) zwiększenia liczby dni wolnych od zajęć w centrum (do 6 dni) oraz zwiększenia wysokości integracyjnej premii motywacyjnej do 50% wysokości świadczenia integracyjnego, 3) wyłączenia świadczeń otrzymywanych w ramach uczestnictwa w zajęciach w klubach i centrach integracji społecznej z zakresu zajęć komorniczych poprzez nowelizację ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, 4) ujednolicenie metodologii naliczania wysokości dotacji na bieżącą działalność centrum pochodzącej ze środków własnych jednostek samorządu terytorialnego, 5) wyeliminowania możliwości rejestracji klubów i centrów poza województwem, na którego terenie działają, 6) zastąpienia wymogu niezwłocznego powiadamiania o każdej zmianie danych zawartych we wniosku o przyznanie statusu centrum powiadomieniem dokonywanym w formie corocznego sprawozdania z działalności, 10 7) zniesienia okresów składania wniosków o nadanie statusu centrum, 8) utworzenia rady zatrudnienia socjalnego jako organu opiniodawczo- doradczego ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego. SZKOLENIA I DOSKONALENIE ZAWODOWE Instytut posiada uprawnienia przyznane przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej do prowadzenia działalności szkoleniowej w zakresie: specjalizacji I i II stopnia w zawodzie pracownik socjalny, specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej. Na mocy porozumienia z 21 czerwca 2012 r. z Ministrem Pracy i Polityki Społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych jest jednostką współpracującą z Centralną Komisją Egzaminacyjną ds. stopni specjalizacji zawodowej pracowników socjalnych w zakresie organizacji egzaminów na II stopień specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny. Ponadto Instytut Rozwoju Służb Społecznych jest instytucją, która została wskazana przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej do przeprowadzenia testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania w Polsce zawodu regulowanego „pracownik socjalny” dotyczącego obywateli, którzy nabyli kwalifikacje w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – Stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. W 2015 r. Instytut zorganizował: „Cykl szkoleń dla kadry kierowniczej w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie” Termin realizacji: 15.07.2014 r. – 25.09.2015 r. Celem szkolenia było podniesienie poziomu kompetencji kadry instytucji pomocy społecznej w dwóch obszarach: (1) standardów postępowania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, (2) zarządzania – zarówno w zakresie kierowania zespołem interdyscyplinarnym czy zespołem pracowników zajmujących się problematyką przeciwdziałania przemocy w 11 rodzinie, jak również identyfikowania kooperantów wśród lokalnych instytucji i organizacji. Odbiorcami szkolenia byli kierownicy i pracownicy: ośrodków pomocy społecznej, powiatowych centrów pomocy rodzinie, regionalnych ośrodków polityki społecznej, urzędów wojewódzkich (pracownicy służb wojewodów sprawujący nadzór i kontrolę nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie z każdego z 16 urzędów wojewódzkich), ośrodków interwencji kryzysowej, domów pomocy społecznej. W szkoleniach wzięło udział 3341osób. Zamawiający: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. Projekt „Przemocy w Rodzinie NIE. Wykształcona kadra zarządzająca instytucjami Pomocy i integracji Społecznej warunkiem wczesnego rozpoznawania i przeciwdziałania przemocy w rodzinie” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej (EFS) w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Lider: Instytut Rozwoju Służb Społecznych Partner: Stowarzyszenie na rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia Trzy edycje szkolenia pn. „Specjalizacja z zakresu organizacji pomocy społecznej”. Terminy realizacji: 23.01.2015 r. - 17.05.2015 r., 12.06.2015 r. - 04.10.2015 r., 06.11.2015 r. - 03.04.2016 r. Liczba osób przeszkolonych: 77. Cztery szkolenia pn. „Wybrane sposoby działania w kontakcie z klientem stanowiącym zagrożenie dla bezpieczeństwa pracownika socjalnego” Terminy realizacji: 09-10 marca 2015 r., 16-17 marca 2015 r., 23-24 marca 2015 r., 30-31 marca 2015 r. Liczba osób przeszkolonych: 60. Zamawiający: Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy Szkolenie pn. „Mediacje i negocjacje w pomocy społecznej” 12 Termin realizacji: 24-25 czerwca 2015 r. Liczba osób przeszkolonych: 15. Zamawiający: Starostwo Powiatowe w Tomaszowie Mazowieckim Narada szkoleniowa dla osób sprawujących kontrolę nad placówkami zapewniającymi całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku Termin realizacji: 03-04 grudnia 2015 r., Liczba osób przeszkolonych: 40. Zamawiający: Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie Szkolenie pn. „Negocjacje i mediacje w pomocy społecznej” Termin realizacji: 08-09 grudnia 2015 r., Liczba osób przeszkolonych: 10 Zamawiający: Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy Egzaminy na II stopień specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny Terminy przeprowadzonych egzaminów: 28 marca 2015 r., 23 maja 2015 r., 31 maja 2015 r., 22 listopada 2015 r. 13 DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA Instytut Rozwoju Służb Społecznych wydaje trzy czasopisma naukowe: 1. „Praca Socjalna” (dwumiesięcznik), redaktor naczelna dr Joanna Staręga-Piasek Ukazuje się od 1986 roku. Czasopismo porusza problemy związane z funkcjonowaniem instytucji pomocy społecznej w ujęciu teoretycznym i praktycznym. Prezentuje wyniki najnowszych badań o charakterze monograficznym, przykłady dobrych praktyk i doniesienia z konferencji, seminariów, recenzje publikacji książkowych. Czasopismo uzyskało 8 punktów w ocenie parametrycznej czasopism naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W roku 2012 umieszczone zostało w spisie czasopism naukowych Index Copernicus. Nakład: 1500 egz. 2. „Niepełnosprawność i Rehabilitacja” (kwartalnik), redaktor naczelny dr Sergo Kuruliszwili Ukazuje się od 2001 roku. Specjalistyczne czasopismo poświęcone szeroko rozumianym sprawom rehabilitacji społecznej, zawodowej i medycznej osób niepełnosprawnych we wszystkich rodzajach niepełnosprawności osób i dorosłych dzieci. Prezentuje wyniki najnowszych badań polskich i zagranicznych, dobre praktyki, informuje o sytuacji osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej, zawiera doniesienia z konferencji i seminariów oraz recenzje publikacji książkowych. Czasopismo uzyskało 7 punktów w ocenie parametrycznej czasopism naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W roku 2012 umieszczone zostało w spisie czasopism naukowych Index Copernicus. Nakład: 500 egz. 3. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” (miesięcznik), redaktor naczelna dr Joanna Staręga-Piasek Ukazuje się od 1961 roku. Czasopismo poświęcone szeroko rozumianym problemom opieki i wychowania. Kompleksowo przedstawia aktualne problemy opieki, wychowania i wsparcia społecznego, z uwzględnieniem ich aspektów teoretycznych, rezultatów badań i diagnoz, propozycji metodycznych, a szczególnie szeroko zweryfikowanych doświadczeń. Prezentuje nowe – rodzime i zagraniczne – idee, koncepcje oraz rozwiązania opiekuńcze i wychowawcze dotyczące funkcjonowania dzieci i młodzieży we wszystkich środowiskach ich życia. Czasopismo uzyskało 8 punkty w ocenie parametrycznej czasopism naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Nakład: 1500 egz. 14 4. Serwis informacyjny - Wiadomości Pomocy i Integracji Społecznej (WPIS) W 2014 roku Instytut uruchomił portal internetowy Wiadomości Pomocy i Integracji Społecznej (pod adresem: http://wpis.irss.pl/). To serwis informacyjny, w którym znajdują się najnowsze informacje dotyczące obszaru szeroko rozumianej pomocy i integracji społecznej, recenzje aktualnych publikacji oraz zaproszenia na konferencje, spotkania i szkolenia związane z pomocą i integracją społeczną. 5. Sergo Kuruliszwili, E-learning w kształceniu służb społecznych (publikacja książkowa). PATRONATY I DZIAŁANIA PROMOCYJNE WYDAWNICTW NAUKOWYCH INSTYTUTU ROZWOJU SŁUŻB SPOŁECZNYCH 14-17 maja 2015 r. – Warszawskie Targi Książki – stoisko w ramach części przeznaczonych dla wydawnictw naukowych zorganizowane pod szyldem Rady Głównej Instytutów Badawczych. 1-3 czerwca 2015 r. – Dział Wydawniczy IRSS brał udział w akcji promocyjnej publikacji w ramach XV Ogólnopolskiej Konferencji Pracowników Socjalnych, która odbyła się w Częstochowie na Jasnej Górze. Organizatorem było Centrum AV z Częstochowy. 26-27 czerwca 2015 r. – patronat nad II edycji Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „International Day of Physiotherapy” zorganizowanej w ramach 40-lecia Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Wrzesień 2015 r. – patronat nad książką Mariusza Cichosza „Pedagogika społeczna”, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. 21-23 października 2015 r. – patronat nad Seminarium Polskiego Stowarzyszenia Szkół Pracy Socjalnej „Praca socjalna: Kształcenie. Profesja. Dyscyplina naukowa”. 25 listopada 2015 r. – patronat nad II Ogólnopolską Konferencją Naukową Studentów Pracy Socjalnej „Prostytucja - sposób na życie czy przykra rzeczywistość? Współczesne uwarunkowania, przejawy i konsekwencje zjawiska prostytucji”, Katolicki Uniwersytet Lubelski. 15 Grudzień 2015 r. – patronat nad książką Iwony Chrzanowskiej „Pedagogika społeczna”, Oficyna Wydawnicza „Impus;”, Kraków 2014. 11 grudnia 2015 r. – patronat nad konferencją naukową nt.: „Wykluczenie społeczne – aktualne wyzwania i skutki w skali mikrospołecznej” Janów Lubelski. W gronie patronów naukowych byli jeszcze przedstawiciele: Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie, KUL O/Stalowa Wola, UMCS Lublin, oraz Uniwersytet Rzeszowski 9 października 2015 r. - patronat nad konferencją naukową nt.: „Rodzina wielopokoleniowa – łączy, uczy, wspiera” Janów Lubelski. W gronie patronów naukowych byli jeszcze: PWSZ Płock, KUL O/Stalowa Wola, KUL Lublin. 12 października 2015 r. – patronat nad seminarium Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014, pt.: „Agresji i przemocy mówię Stop” Modliborzyce. WSPÓŁPRACA KRAJOWA I MIĘDZYNARODOWA W 2015 r. kontynuowano współpracę IRSS z przedstawicielami podmiotów działających w sektorze ekonomii społecznej, w tym z: Ogólnopolskim Konwentem Centrów i Klubów Integracji Społecznej – skupiającym obecnie ponad 140 podmiotów reintegracyjnych i działającym jako reprezentacja środowiska wobec przedstawicieli administracji publicznej. IRSS prowadzi obsługę sekretariatu tej platformy współpracy, a także uczestniczy w dyskusjach i spotkaniach konsultacyjno-opiniodawczych dotyczących bieżącej problematyki funkcjonowania centrów i klubów, prowadzi stronę internetową Konwentu CIS/KIS. Konwentem Klubów i Centrów Integracji Społecznej Lubelszczyzny – skupiającym reprezentantów podmiotów reintegracji społecznej i zawodowej, działającym w regionie lubelskim. IRSS jest partnerem tej regionalnej platformy świadczącym nieodpłatnie usługi doradczo-eksperckie a także wspomagającym członków tej regionalnej platformy w realizacji lokalnych i regionalnych projektów aktywizacji społeczno - zawodowej. Stałą Konferencją Ekonomii Społecznej – prowadzącą działalność promującoedukacyjną na rzecz rozwoju inicjatyw ekonomii społecznej, w tym poprzez organizację Ogólnopolskich Spotkań Ekonomii Społecznej. 16 European Social Network - Instytut jest członkiem grupy referencyjnej polityki społecznej ESN, przedstawiciel Instytutu uczestniczy w konferencjach, podczas których omawiane jest projektowanie 10 i świadczenie lokalnych usług publicznych w całej Europie. Dzięki temu ma możliwość zapoznania się oraz dzielenia doświadczeniami, wymiany poglądów i fachowej wiedzy niezbędnych do tworzenia efektywnej polityki społecznej. European Centre of Social Welfare Policy and Research - Instytut jest członkiem Centrum, które zajmuje się różnymi aspektami polityki społecznej, w tym pomocą społeczną. Centrum prowadzi działalność informacyjną i naukową, zapewnia wsparcie, np. w formie platformy wymiany myśli (think – net). WYSTĄPIENIA NA KONFERENCJACH, SEMINARIACH, WARSZTATACH, SZKOLENIACH: Konferencja upowszechniająca osiągnięte założenia i rezultaty projektu „Rewitalizacja społeczna” 24.11.2015 r., Warszawa, organizator - Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, moderator konferencji, Anna Drelich. Konferencja „Współczesne media i zmiany kulturowo-społeczne a różnice pokoleniowe i więzi rodzinne” Międzynarodowa Konferencja Proces i skutki transformacji społeczno-kulturowych w przestrzeni rodziny, Pruszków 2015 r., Sergo Kuruliszwili. Prezentacja „People with disabilities and older people: key issues – a Polish perspective” European Semester Reference Group – European Social Network. 21 września Bruksela, Sergo Kuruliszwili. Annual Meeting of the Board of Directors and 25th Assembly Meeting of European Center of Social welfare and Research. Przewodnictwo sesji III: Public Health Promotion Strategies Wiedeń 9-10 września, Sergo Kuruliszwili. Seminarium “ESN Workshop on Education, Employment and Social Services for vulnerable young adults”. Wystąpienie: “Horizontal and vertical cooperation to bring disadvantaged young adults into employment”, Haga czerwiec 2015 r., Sergo Kuruliszwili. 17 Tematyka wystąpień dr Joanny Staręgi-Piasek podczas konferencji i paneli eksperckich: o Bezpieczeństwo pracowników socjalnych (16.01.2015) o Jak zachować dochody na starość (19.01.2015) o Co to jest kapitał społeczny? (12.02.2015) o Praca socjalna a pomoc społeczna (16.02.2015) o Dobry klimat dla rodziny (15.05.2015) o Pomoc społeczna, pracownik socjalny, praca socjalna (15.03.2015) o Historia i perspektywa organizacji i stowarzyszeń pracowników socjalnych (13.04.2015) o Usługi opiekuńcze dla ludzi starszych (7.05.2015) o Wiejska starość (15.05.2015) o Doświadczenia, wyzwania i szanse pomocy społecznej w ostatnim 25-leciu (25.05.2015) o Uwarunkowania i wyzwania dla pracowników socjalnych (27.05.2015) o Rodzicielstwo zastępcze (9.06.2015) o II Spotkanie Metodyków Pracy Socjalnej: organizacja, prowadzenie paneli, moderowanie dyskusji (23-26.06.2015) o Oblicza pracy socjalnej: edukacja finansowa – nowa metoda pracy z rodzinami wykluczonymi ekonomicznie (17.09.2015) o Pracownik socjalny – fachowiec czy urzędnik? (30.09.2015) o Pomoc społeczna: mity, realia, perspektywy (11.12.2015) o Nowe wyzwania pomocy społecznej (15.12.2015). Przedstawiciel IRSS brał udział, jako ekspert ds. zatrudnienia socjalnego oraz prelegent w następujących przedsięwzięciach: Konferencja Naukowa nt.: „Wykluczenie społeczne – aktualne wyzwania i skutki w skali mikrospołecznej” – prelegent Andrzej Trzeciecki, referat: „Regionalne platformy zatrudnienia socjalnego jako forma przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu”, grudzień 2015 r. Konferencja nt.: „eRPES.PL – efektywność, rozwój i partnerstwo w sektorze ekonomii społecznej” – uczestnik Andrzej Trzeciecki, panel dyskusyjny, Katowice grudzień 2015 r. 18 Spotkanie regionalne podmiotów reintegracyjnych inaugurujące powstanie Śląskiego Kongresu Centrów i Klubów Integracji Społecznej – prelegent Andrzej Trzeciecki, referat „Misja, cele i dorobek ogólnopolskiej platformy współpracy podmiotów reintegracyjnych podstawą dla tworzenia regionalnych sieci”, Katowice listopad 2015 r. V Zjazd Konwentu Centrów i Klubów Integracji Społecznej – podsumowanie działalności rady programowej oraz zaprezentowanie uczestnikom zjazdu sprawozdania za okres 2014-2015, Gdańsk listopad 2015 r., Andrzej Trzeciecki. Seminarium Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 „Agresji i przemocy mówię Stop” – referat nt.: „Promowanie wartości – podstawowym elementem działań profilaktycznych i przeciwdziałania przemocy w rodzinie wobec osób niepełnosprawnych i osób starszych”, Modliborzyce październik 2015 r., Andrzej Trzeciecki. Ogólnopolska Konferencja Naukowa zorganizowana w ramach II Janowskich Dni Rodziny – prelegent Andrzej Trzeciecki, referat nt.: „Instytucje zatrudnienia socjalnego ważnym elementem systemu wsparcia rodzin wielopokoleniowych”, Janów Lubelski październik 2015 r. Warsztat edukacyjny Konwentu Klubów i Centrów Integracji Społecznej Lubelszczyzny nt.: Przygotowania do perspektywy finansowej 2015-2020 w POWER” – przedstawiciel IRSS (A. Trzeciecki), członek regionalnej platformy współpracy, Chełm, wrzesień 2015 r. Seminarium edukacyjne „Podmiot zatrudnienia socjalnego partnerem Ośrodka Pomocy Społecznej i Powiatowego Urzędu Pracy w Powiecie Zamojskim” – udział w panelu dyskusyjnym eksperta ds. zatrudnienia socjalnego A. Trzeciecki, nt.: „Efektywność stosowania instrumentów zatrudnienia socjalnego w praktyce aktywnej reintegracji”, Krasnobród wrzesień 2015 r. Konferencja nt.: „10-lecie funkcjonowania Centrum Integracji Społecznej w Zielonej Górze” – prelegent Andrzej Trzeciecki, referat nt.: „Dorobek instytucji reintegracji społecznej i zawodowej w Polsce w latach 2005-2015 i ich miejsce w systemie pomocy i wsparcia”, Zielona Góra lipiec 2015 r. Konferencja nt.: „Innowacyjne metody wsparcia kobiet doświadczających przemocy ekonomicznej” – panel dyskusyjny, Andrzej Trzeciecki, Wrocław czerwiec 2015 r. 19 Szkolenie kadr jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, wykładowca A. Trzeciecki, temat: „Zarządzanie strategiczne jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej z wykorzystaniem Oceny Zasobów Pomocy Społecznej”, cykl 4 wykładów, Białobrzegi marzec 2015 r. Udział przedstawiciela IRSS (Andrzej Trzeciecki) w inauguracyjnym spotkaniu podmiotów reintegracyjnych regionu lubelskiego – Konwent Klubów i Centrów Integracji Społecznej Lubelszczyzny – uzgodnienie warunków współpracy, Chełm luty 2015 r. Aktywność dr Joanny Staręgi-Piasek w radach nadzorczych i honorowe członkostwo w organizacjach: o Rada Pomocy Społecznej, 4 kadencja o Centralna Komisja Egzaminacyjna, 3 kadencja o Honorowy Przewodniczący Towarzystwa Przyjaciół Dzieci o Członek Rady Nadzorczej Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, 3 kadencja o Członek Rady Programowej Instytutu Spraw Publicznych, 2 kadencja o Członek Założyciel Stałych Konferencji Ekonomii Społecznej o Honorowy Członek Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego o Członek Komisji Rewizyjnej Akademii Filantropii o Rada Fundacji Dobra Sieć. W konferencjach, warsztatach, seminariach uczestniczyli również pozostali pracownicy Instytutu. DZIAŁANIA PLANOWANE I NIEZREALIZOWANE W 2015 r. IRSS brał udział w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego na: Organizację szkoleń dla członków zespołów interdyscyplinarnych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć. Organizację szkolenia z zakresu najnowszych zmian przepisów pomocy społecznej dla kadry zarządzającej warszawskich Ośrodków Pomocy Społecznej. Organizację szkoleń i kursów dla kadr instytucji pomocy i integracji społecznej – organizacja 5 ośmiomodułowych szkoleń pt. „Asystent rodziny”. 20 W powyżej wymienionych przetargach Zamawiający jako najkorzystniejszą wybierał ofertę Wykonawcy, który zaoferował najniższą cenę. Negatywne rozpatrzenie protestu od oceny formalnej wniosku o dofinansowanie projektu pn.: „Aktywizacja zawodowa – dobry pracownik 50+”. 21