Spotkanie z rodzicami uczniów klasy IV

Opracowała Ewa Pelowska
Scenariusz spotkania z rodzicami uczniów klasy II Gimnazjum
Temat: Agresja wśród uczniów
Cele:
1. Uświadomienie rodzicom, jak ważne jest wychowanie w rodzinie.
2. Uświadomienie rodzicom, jak ważne są rozmowy z dzieckiem, wytworzenie
odpowiedniej atmosfery w domu, przyjazne stosunki.
3. Uświadomienie, jak ważna jest miłość rodziców do dzieci, dzieci do rodziców,
a także rodziców do siebie nawzajem.
4. Zwrócenie uwagi rodzicom, aby zainteresowali się środowiskiem dziecka,
grupą rówieśniczą, do której należy dziecko.
5. Uświadomienie, jak ważne jest unikanie nałogów, nieodpowiednich czasopism,
książek i programów telewizyjnych.
I. Przedstawienie celu, do którego dąży system szkolny:
Celem całego systemu szkolnego jest między innymi wychowanie dla:
a) pokoju
b) ochrony środowiska naturalnego
c) naprawy stosunków gospodarczych
d) dialogu cywilizacji.
Do realizacji tych celów potrzebna jest umiejętność komunikowania się,
negocjacji w miłej atmosferze, kultura rozmowy, wzajemne zrozumienie się, nie zaś
panująca powszechnie agresja i przemoc.
II. Czym jest agresja? Jakie zachowania uważamy za agresywne?
(Włączenie do rozmowy rodziców, którzy zastanawiają się nad odpowiedzią na powyższe
pytanie, nauczyciel zapisuje na tablicy pojęcia zgłaszane przez rodziców).
Nauczyciel czyta zapisane pojęcia, ewentualnie uzupełnia , podaje czym jest przemoc.
Z sytuacją przemocy mamy do czynienia wtedy, gdy osoba słabsza (ofiara)
wystawiana przez dłuższy czas na negatywne działania osoby lub grupy osób
silniejszych (agresorzy).
-1-
Opracowała Ewa Pelowska
Te negatywne oddziaływania to dokuczanie, bicie, przezywanie, wyszydzanie,
zabieranie pieniędzy i przedmiotów, niszczenie rzeczy – są to akty przemocy
bezpośrednie. Istnieją również bardziej zakamuflowane formy przemocy, częściej
używane przez dziewczęta niż przez chłopców. Należą do nich oszczerstwa,
naznaczanie i izolowanie. Są one nazywane przemocą pośrednią.
Konsekwencje obu tych form przemocy są podobne. Ofiary przeżywają głębokie
uczucie poniżenia i upokorzenia, strachu, wstydu oraz dezorientacji. Długofalowe
skutki dla ofiar to obniżenie poczucia własnej wartości oraz samooceny, izolacja
społeczna, tendencje autodestrukcyjne i utrwalony „syndrom ofiary”.
Dla agresorów głównymi konsekwencjami bezkarnego stosowania przemocy są:
utrwalenie agresywnego wzorca zachowań, obniżanie się poczucia odpowiedzialności
za własne działania, czerpanie poczucia mocy z poniżania innych i zadawania bólu,
wejście w strefę bezprawia.
III. Jak rozpoznać potencjalnego sprawcę przemocy (agresora)?
 sprawcy mogą być fizycznie silniejsi od rówieśników oraz sprawniejsi pod
względem sportowym,
 mają silną potrzebę dominacji i podporządkowania sobie innych. Przyjemność
sprawia im moc, władza i zagrożenie innym, mogą przechwalać się swoją
rzeczywistą lub wyimaginowaną przewagą nad kolegami.
 mają „gorący temperament”, łatwo wpadają w złość, są impulsywni i mają
niską tolerancję na frustrację oraz na sprzeciw. Z trudem poddają się
obowiązującym normom.
 są buntowniczy, chętnie sprzeciwiają się, są agresywni wobec dorosłych,
 spostrzegani jako „twardzi”, „ostrzy” i wykazują niską empatię wobec
słabszych,
 są lękowi i mają pozytywny obraz własnej osoby,
 często w młodym wieku angażują się w działania aspołeczne, jak kradzieże,
wandalizm, picie alkoholu, często wchodzą w „złe towarzystwo”,
 zawsze uzyskują pewną popularność, choćby niewielkiej liczby rówieśników
 różnie sytuują się w szkole podstawowej pod względem osiągnięć w nauce.
-2-
Opracowała Ewa Pelowska
IV. Jakie są przyczyny agresji? Co ma wpływ na przemoc?
1. Wpływ środowiska rodzinnego
Jak wynika z badań, czynnikiem wpływającym na dziecko jest emocjonalne
nastawienie do dziecka ze strony głównego opiekuna. Stwierdzono związek
pomiędzy brakiem ciepła oraz zaangażowania w sprawy dziecka, a jego późniejszymi
tendencjami do agresji i wrogość wobec innych ludzi. Drugim elementem jest postawa
przyzwalająca i tolerancyjna wobec dziecka połączona z brakiem ustawienia jasnych
granic wobec agresywnego zachowania w stosunku do rówieśników, rodzeństwa
i dorosłych. Poziom agresji u dzieci zwiększa używanie przez rodziców takich metod
jak bicie, brutalne traktowanie, ostre wybuchy gniewu. Przemoc rodzi przemoc.
2. Czynniki genetyczne.
Duże znaczenie dla poziomu agresji ma temperament dziecka, czyli cecha
odziedziczona. Dziecko o tak zwanym gorącym temperamencie ma większą szansę na
wytworzenie agresywnego wzorca zachowań w kontaktach z ludźmi niż dziecko
spokojne.
3. Wpływ szerszego środowiska (w tym szkoły)
Potoczne obserwacje jak i badania wykazują, że ludzie zachowują się bardziej
agresywnie, gdy mają okazję obserwować kogoś innego zachowującego się w ten
sposób. Prawdopodobieństwo wystąpienia naśladowania kogoś jest tym większe, im
bardziej pozytywnie jest on oceniany.
3. Wpływ grupy rówieśniczej.
W grupach rówieśniczych np. chłopcy oceniani jako „silni, nieustraszeni,
wytrzymali” funkcjonują jako obiekty podziwu i zazdrości. Działania takich osób są
często powielane. Drugim współdziałającym mechanizmem grupowym jest obniżenie
kontroli nad bodźcami pobudzającymi do agresywnych zachowań. Młody człowiek
znajdujący się wewnątrz „gorącej” sytuacji w grupie, patrzy na atrakcyjny model
używający przemocy i przeżywający satysfakcję, zwiększający swoje poczucie siły
i wpływu. Wtedy osłabia się kontrola agresywnych uczuć, czyli zmniejsza się szansa
zadziałania hamulców wobec agresywnego zachowania. Osłabiająco na samokontrolę
impulsów agresywnych uczniów działa także brak reakcji ze strony dorosłych
-3-
Opracowała Ewa Pelowska
i pozostawienie aktów przemocy bez kary lub innych konsekwencji. Innym ważnym
czynnikiem ułatwiającym podejmowanie przemocy jest rozmycie odpowiedzialności
przez fakt, że działa się w grupie.
4. Wiek dojrzewania
Kiedy organizm i psychika poddawane są zwiększonemu działaniu hormonów,
agresja występuje dużo częściej – staje się bardziej preferowanym zachowaniem,
pomagającym młodej osobie radzić sobie z trudnymi dla niej przeżyciami
wewnętrznymi
oraz
zagrożeniami.
Warto
rozumieć,
jakie
mechanizmy
psychologiczne stoją za tym, że zwiększona agresja jest rozwojowo związana
z okresem dorastania i że niekoniecznie jest ona uwarunkowana modelowaniem
agresywnych zachowań przez otoczenie czy przemocą w powodują brak poczucia
bezpieczeństwa, niemożność odczuwania pewności siebie. W okresie kształtowania
się tożsamości powstaje kompensacyjny syndrom potrzeby wyższości, władzy
i dominacji nad innymi osobami. W syndromie tym występują również wrogość
i pogarda dla otoczenia, przypisywanie sobie praw do przywilejów, znieczulenie na
cierpienia innych osób i mściwość. Taki system „fałszywego ja” napędza zachowania
agresywne – czasem przestępcze.
V. Jak unikać i pozbyć się agresji?
Nauczyciel wiesza na tablicy plansze z pytaniem:, „Gdy mam kłopoty, zły dzień, nie mam
humoru, nic nie idzie po mojej myśli, to, czego oczekuję od innych?” Rodzice dzielą się swoimi
spostrzeżeniami i doświadczeniami – nauczyciel zapisuje na planszy krótkie odpowiedzi.
1. Umieć przyznać się do popełnionego błędu, nie wstydzić się powiedzieć –
„pomyliłem się”
2. Być odważnym w każdej sytuacji, nawet, jeśli nie leży to w naszej naturze.
3. Być odpowiedzialnym za swoje słowa i czyny.
4. Nie mieć pretensji do innych, bo stracimy otaczających nas ludzi radosnych,
pogodnych i życzliwych, zyskamy zaś tzw. ludzi „narzekaczy”.
5. Unikać ludzi, którym się nigdy nic nie podoba.
-4-
Opracowała Ewa Pelowska
6. Nie stosować używek (narkotyków, papierosów, alkoholu)
7. Unikać sytuacji wzmacniających agresję.
8. Odrzucać programy, gazety, czasopisma, które mogą przyczynić się
powstawaniu agresji.
9. Pamiętać, że „śmiech to zdrowie”, a poczucie humoru to lekarstwo na
wszystkie ludzkie smutki.
10. Pamiętać o tym, że „agresja rodzi agresję, a uśmiech rodzi uśmiech”.
Powyższe odpowiedzi stały się receptą na pytanie: „Jak walczyć z agresją?”
Rodzice dowiedzieli się, jak należy postępować z agresją u dzieci.
VI. Twoje dziecko uczy się żyć!
Nauczyciel podaje kilka cennych wskazówek dla rodziców
1.
Twoje dziecko jest młodym człowiekiem, jeżeli już teraz lubi przemoc, bo
ogląda dużo filmów, w których jest pokazywana agresja, czyta gazety, które
rozbudzają w nim agresję, a w jego domu nie ma życzliwej atmosfery, to w
życiu dorosłym może stać się złym człowiekiem.
2.
Naucz swe dziecko lubić siebie i szukać takich kolegów i takich dorosłych, o
których inni mówią dobrze. Naucz swe dziecko przyglądać się ludziom
uśmiechniętym i życzliwym, tak, aby mogło nauczyć się ich naśladować.
3.
Naucz swe dziecko wyrażać swe myśli sercem i patrzeć na ludzi sercem.
4.
Naucz swe dziecko takiego postępowania, aby w każdej sytuacji
zachowywało się jak „normalny człowiek”.
5.
Jeżeli będę dobrym, odpowiedzialnym i kochającym rodzicem to Moje
dziecko będzie wiedziało, że:
„Człowiek szanujący siebie nie pozwoli
swoim myślom – myśleć źle,
oczom – patrzeć źle,
ustom – mówić źle o innych ludziach, zwierzętach, przyrodzie”.
-5-
Opracowała Ewa Pelowska
RODZICU pamiętaj, że:
„CI, KTÓRZY SĄ ŹLI, ZŁYMI NIE BYLI, KIEDY NA ŚWIAT PRZYCHODZILI.
ZŁYMI ICH CZYNI ZŁE WYCHOWANIE I ZE ZŁYMI OBCOWANIE”
Na koniec spotkania nauczyciel rozdaje rodzicom swych uczniów kserokopię sugestii i porad,
które pozwolą rodzicom na refleksję – w domowym zaciszu – nad własną postawą rodzicielską
oraz ułatwią im kontakt z własnym dzieckiem i utwierdza w słuszności swojego postępowania
bądź skorygują je. (załącznik nr 1)
Bibliografia:
1.
Frączek A., Pufal-Struzik I., Agresja wśród dzieci i młodzieży
2.
Ranschburg J., Lęk, gniew, agresja,
3.
Rylke H., Milczarek A., Węgrzynowska J., Wychowanie przeciw przemocy,
4.
Rembowski J., Więzi uczuciowe w rodzinie,
5.
Ziemska M., Rodzina a dziecko,
6.
Carnegi D., Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi?
7.
Nowak A., Spotkania z rodzicami, Jak uatrakcyjnić tradycyjną wywiadówkę?
-6-
Opracowała Ewa Pelowska
załącznik nr 1
CZYM DZIECKO ŻYJE, TEGO SIĘ NAUCZY










Jeśli dziecko żyje w atmosferze krytyki, uczy się potępiać.
Jeśli dziecko doświadcza wrogości, uczy się walczyć.
Jeśli dziecko musi znosić kpiny, uczy się nieśmiałości.
Jeśli dziecko jest zawstydzone, uczy się poczucia winy.
Jeśli dziecko żyje w atmosferze zachęty, uczy się ufności.
Jeśli dziecko jest akceptowane i chwalone, uczy się doceniać innych.
Jeśli dziecko żyje w atmosferze uczciwości, uczy się sprawiedliwości.
Jeśli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa, uczy się ufności.
Jeśli dziecko żyje w atmosferze aprobaty, uczy się lubić siebie.
Jeśli dziecko żyje w klimacie akceptacji i przyjaźni, uczy się tego, jak znaleźć miłość w
świecie.
Autor nieznany, Los Angeles, 1991r.
DEKALOG DLA RODZICÓW I WYCHOWAWCÓW
1. Nie upokarzaj dziecka, bo ono, tak jak ty, ma silne poczucie własnej godności.
2. Staraj się nie stosować takich metod, których sam w dzieciństwie nie akceptowałeś.
3. Pozwalaj dziecku dokonywać wyboru najczęściej jak możesz.
4. Jeśli zachowałeś się wobec dziecka niewłaściwie, przeproś je i wytłumacz się. Nie bój się
utraty autorytetu – dziecko i tak wie, kiedy popełniasz błędy.
5. Nigdy nie mów źle o dziecku, szczególnie w obecności innych osób.
6. Nie mów „zrobisz to, bo tak chcę” – jeżeli musisz czegoś zabronić, zawsze to uzasadnij.
7. Jeśli wydajesz polecenia dziecku, staraj się nie stać nad nim i mówić z góry swego
autorytetu.
8. Nie musisz być za wszelką cenę konsekwentny, nie musisz być w zgodzie z innymi
dorosłymi przeciw dziecku, jeżeli wiesz, że oni nie mieli racji.
9. Gdy nie wiesz, jak postąpić, pomyśl, jak ty poczułbyś się, będąc dzieckiem.
10. Staraj się być czasem adwokatem własnego dziecka.
„Konwencja o prawach dziecka” przyjęta
przez Zgromadzenie Ogólne ONZ
20.11.1989 r.
-7-