Projekt programu konferencji ETYKA ZAWODU NAUCZYCIELA Nr AKTYWNOŚĆ UWAGI Sesja I – 90 minut 1 Wprowadzenie „Od Międzynarodowej Karty Nauczyciela i Rekomendacji UNESCO/ILO w sprawie statusu nauczycieli po kodeksy etyczne”. W części wprowadzającej konferencji zostaną omówione przesłanki i cele projektu ZNP „Etyka zawodu nauczyciela”, jego harmonogram oraz sposób realizacji. Wykład ilustrowany materiałami archiwalnymi ZNP oraz dokumentami UNESCO i Międzynarodówki Edukacyjnej. Uczestnicy konferencji będą mogli przekonać się, że idea stworzenia pewnych form kodeksu etyki zawodowej jest obecna w działalności ZNP w kraju i na arenie międzynarodowej od 1946 oraz że kodeksy etyczne dla nauczycieli istnieją w różnych formach w 50 krajach. Prezentacja działu poświęconego etyce zawodu nauczyciela na stronie domowej ZNP oraz stron międzynarodowych poświęconych tej tematyce Czas trwania sekwencji – 30 minut 2 Wykład prof. M. Środy pt. „Etyka dla nauczycieli” Część I składająca się z 4 sekwencji: 1) Dlaczego potrzebny nam kodeks? 2) Etycy i szkoły etyki 3) Mity dotyczące etyki 4) Funkcje etyki I część filmu „Etyka dla nauczycieli” ok. 15-20 min. poświęcona jest zagadnieniom związanym z teorią etyki. Dla zapewnienia jednolitego standardu wszystkich konferencji okręgowych przygotowany zostanie film, przedstawiający podstawowe informacje zawarte w materiale opracowanym przez prof. Magdalenę Środę „Etyka dla nauczycieli” Scenariusz filmu zostanie tak przygotowany, żeby uczestnikom ułatwić zapamiętanie najważniejszych tez wykładu. Krótkie fragmenty tego filmu będą dostępne na stronie internetowej oraz na portalu szkoleniowym, który zostanie uruchomiony po ewentualnym podjęciu przez 40 Krajowy Zjazd Delegatów decyzji Istotność implementacji kodeksu etyki. Czas trwania sekwencji – 20 minut 3 Ćwiczenie: Istotność zagadnień etycznych w codziennej pracy nauczyciela. 3a Ankieta UNESCO (praca indywidualna) oceny istotności różnych problemów/kwestii w życiu szkoły 3b Trudne sytuacje szkolne (praca w małych grupach) – wypisywanie przykładów konkretnych trudnych sytuacji z doświadczeń własnej/znanej szkoły/praktyki odpowiadających punktom z ankiety UNESCO 3c Powtórne wypełnienie ankiety UNESCO i omówienie różnic z pierwszą oceną Celem ćwiczenia jest: ukazanie obecności problemów etycznych w praktyce szkolnej (nie wystarczy o nich teoretyzować, nie można ich bagatelizować, nie należy im zaprzeczać) dostarczenie argumentów za potrzebą tworzenia i wprowadzania kodeksu etycznego „Uważam kwestię etyczną za istotną, jeśli jakakolwiek myśląca osoba musi się z nią zmierzyć” (Singel,2007:7) – to stwierdzenie może stanowić motto tej części konferencji Czas trwania sekwencji – 40 minut 1 Przerwa na kawę – 15 minut Sesja II - 90 minut 4. Wykład prof. M. Środy pt. „Etyka dla nauczyciela. Kilka kwestii praktycznych” Cz. II. W II części filmu, która podobnie jak część I trawa ok. 15-20 min. prof. Magdalena Środa przedstawi praktyczne przesłanki kodeksu etycznego. Spośród omawianych tu kwestii 3 z nich zostaną przedyskutowane z uczestnikami w plenum i w pracy w małych grupach Czas trwania sekwencji – 20 minut 5. Dyskusja nad zagadnieniem: „Nauczyciel – zawód czy powołanie1” moderowana przez osobę prowadzącą. Zagadnienie to jest pierwszą kwestią praktyczną związaną z etyką zawodową omawianą przez prof. Magdalenę Środę. Podczas dyskusji prowadzący powinien odwołać się do współczesnych koncepcji kształcenia nauczycieli, znaczenia zawodowej refleksji w pracy nauczyciela nad sobą. W dyskusji uczestnicy będą zachęceni do odpowiedzenia na następujące pytania: Czy pojęcia zawód i powołanie pozostają w opozycji do siebie? Czy świadomość, że oczekuje się od nauczycieli, by pełnili swój zawód z powołania, działa na nich motywująco, czy demotywująco? Co określa się mianem profesjonalizmu zawodowego? Czas trwania sekwencji – 45 minut 6. Zajęcia warsztatowe i ich znaczenie w przygotowaniu nauczycieli do rozwiązywania problemów etycznych: „Przesłanki etyczne a umiejętności praktyczne” Prezentacja tabelki OBSZAR – ZAGADNIENIA DO DYSKUSJI – PROBLEMY PRAKTYCZNE – UMIEJĘTNOŚCI PYCHOSPOŁECZNE (w tej części tabeli pojawią się znaki zapytania, do tej części tabeli odwołają się w dalszej części osoby prowadzące warsztaty) Osoba prowadząca wskazuje na konieczność kształcenia umiejętności, które w praktyce pozwalają bronić zasad etycznych i/lub je urzeczywistniać (być im wiernym, w zgodzie z nimi postępować) zwłaszcza w sytuacjach dylematów, konfliktów czy presji grupowej. Pod koniec tej sesji uczestnicy zostają przydzieleni do grup Przerwa na lunch – 30 minut (kanapki, gorący kubek etc.) oraz ciepłe napoje, ciasteczka i owoce) Po przerwie spotkanie w grupach warsztatowych! Powołanie – potocznie: posiadanie określonego daru do wykonywania danej czynności przez większą część życia. Czynność tę wykonuje się bardziej z pobudek altruistycznych niż finansowych, choć te drugie mogą mieć również znaczenie. Można również mieć powołanie do pracy, którą się wykonuje. (Wikipedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powo%C5%82anie ) 1 2 Sesja III – 90 minut 7. Przypomnienie kwestii i pytań do dyskusji z wykładu prof. Środy związanych z: grupa A: autorytetem nauczyciela grupa B: korupcjogennością Prowadzący przypominają uczestnikom pewne stwierdzenia zawarte w „Etyce dla nauczyciela” prof. Magdaleny Środy w rozdziałach: W kwestii autorytetu (grupa A) W kwestii przemocy, alienacji i zachowań korupcjogennych (grupa B) Przy czym osoba prowadząca warsztaty w grupie B podkreśla, że praca grupy skupi się na analizie zachowań korupcjogennych i sposobach radzenia sobie z nimi. 8. Odwołanie się do części tabeli obejmującej wymienione w punkcie 7 zagadnienia i wskazanie umiejętności, które będą trenowane z uzasadnieniem, dlaczego zdobycie tych umiejętności jest konieczne dla sprawnego rozwiązywania problemów Prezentacja tabelki OBSZAR –ZAGADNIENIA DO DYSKUSJI – PROBLEMY PRAKTYCZNE – UMIEJĘTNOŚCI PYCHOSPOŁECZNE (tabela uzupełniona już bez znaków zapytania) 9. Realizacja scenariusza grupa A: scen. nr 2 Jak rozmawiać o problemach w szkole, nie eskalując konfliktu? [skarga ucznia i rodziców na metody oceniania (prezenty) Sesja IV – podsumowująca – 45 minut (ewentualnie kawa i herbata serwowana podczas sesji) 10 11 Spotkanie wszystkich uczestników – w podgrupach po 6 osób (3 z grupy A + 3 z grupy B) – wymiana doświadczeń z pracy grup warsztatowych według punktów, które pomogą w sprawnym przprowadzeniu tego podsumowania Uczestnicy pracują samodzielnie, wymieniając się wrażeniami. Prowadzący czuwają nad czasem przeznaczonym na wymianę doświadczeń Podsumowanie zajęć przez osoby prowadzące konferencję i warsztaty: obserwacje z pracy grup powrót do wniosków, jakie uczestnicy sformułowali na początku konferencji wypełniając fragment ankiety UNESCO, a następnie wskazując na inne trudne sytuacje, z jakim zetknęli się w praktyce szkolnej (punkt 3b) Osoby prowadzące omówią także: zasady tworzenia e-Poradnika, obejmującego przykłady dobrej praktyki, czyli dobrych rozwiązań stosowanych przez społeczności szkolne dla rozwiązywania oraz przypomną treść pozostałych scenariuszy, które realizowane będą na szkoleniach po podjęciu decyzji o wdrożeniu Kodeksu etyki nauczyciela do realizacji Czas trwania sekwencji – 10 minut Czas trwania sekwencji – 5 minut 12 Praca własna Uczestnicy analizują propozycje kodeksu etyki i oceniają je w oparciu o kwestionariusz oraz dokonują ewaluacji szkolenia Tabela analizy i oceny kodeksu oraz Ankieta ewaluacyjna stanowią załączniki do niniejszego programu Czas trwania sekwencji – 30 minut 3 Czas konferencji i warunki jest realizacji Na konferencję składają się z 3 sesje po 1,5 godziny, czyli 6 godzin lekcyjnych (po 45 minut) ora 4 sesji podsumowującej, która trwa godzinę lekcyjną – 45 minut Ponadto podczas konferencji przewidziana jest jedna przerwa na kawę (15 minut) i jedna przerwa na lunch (30 minut), które łącznie będą trwały kolejne 45 minut. Łączny czas trwania konferencji to 8 godzin lekcyjnych, czyli 6 godzin zegarowych. Zależnie od możliwości dotarcia na konferencję jej uczestników, proponujemy, by konferencje rozpoczynały się pomiędzy 9.30 a 10.30 i trwały odpowiednio do 15.30 lub 16.30 Sale i ich wyposażenie Sesje I,II i IV będą się odbywały w plenum, czyli w dużej i dobrze nagłośnionej sali na 50-60 uczestników, Wyposażanie sali powinno składać się z: tablicy tradycyjnej i tablicy typu flipchart, rzutnika multimedialnego, ekranu lub ekranów, umożliwiających zarówno obejrzenie filmów w dobrych warunkach, jak i śledzenie prezentacji w Power Point, jeśli w sali byłby dostęp do łączy internetowych, byłoby wspaniale, ale pewne elementy stron internetowych możemy tak przygotować, by można je było obejrzeć także bez konieczności łączenia się z Internetem Jeśli w miejscu, w którym odbędzie się konferencja brak któregoś z wymienionych sprzętów, uprzejmie proszę o poinformowanie o tym na dwa tygodnie przed terminem konferencji! Sesja III odbywa się w grupach warsztatowych liczących od 15 do 20 osób, w zależności od liczby grup, potrzebna będzie odpowiednia liczba sal warsztatowych (jedna grupa pozostaje materiałów sali głównej). Pozostałe sale powinny być wyposażone również w rzutniki multimedialne i ekrany, ponieważ uczestnicy mogą być nagrywani podczas pracy, a nagrania omawiane w trakcie zajęć. Pakiet materiałów Pakiet materiałów powielony w odpowiedniej liczbie egzemplarzy wraz z programem konferencji zostanie przygotowany w ZG ZNP i dostarczony do miejsca konferencji, dlatego uprzejmie prosimy o precyzyjne informacje na temat liczby uczestników konferencji! Platforma internetowa „Etyka nauczyciela” zostanie uruchomiona przed terminem pierwszej konferencji. Inne uwagi Aby konferencja mogła przebiegać sprawnie lunch oraz kawa i herbata powinny być podawane w osobnym pomieszczeniu. Wyjątek może stanowić ostatnia sesja – podsumowująca, gdzie możliwe jest podanie ciepłych napojów, ponieważ uczestnicy pracują samodzielnie – wypełniają ankiety. 4