Psychiatria2 - Magisterskie24.pl

Wykorzystywanie seksualne dzieci i przemoc fizyczna.
Wykorzystywanie seksualne – to wciąganie dziecka przez osobę dojrzałą w jakąkolwiek
aktywność mającą na celu seksualne pobudzenie drugiego człowieka. Czyli wszystkie
zachowania wobec dzieci mające na celu satysfakcję erotyczną dorosłego.
Objawy nadużyć seksualnych:
-uciekanie od rzeczywistości
-mówienie lub pisanie w kontekście
-agresywne zachowania seksualne wobec rówieśników
-pseudodojrzałe zachowania o charakterze seksualnym
-zachowania prowokujące seksualnie dorosłych lub rówieśników (dotykanie genitaliów,
zachęcanie do masturbacji)
-symulowanie w zabawach stosunków seksualnych
-izolacja, nieposiadanie przez dziecko prawie żadnych przyjaciół
-przerwanie aktywności, które dotychczas sprawiało dziecku przyjemność
-ogólny brak zaufania
-uskarżanie się na bóle podbrzusza i genitaliów bez medycznego wyjaśnienia
-zaburzenia snu
-trudności szkolne
-niska samoocena i stałe poczucie winy
-kradzieże, kłamstwa
Czynniki ryzyka wystąpienia nadużyć seksualnych:













choroby psychiczne rodziców
nadużywanie środków odurzających
konflikty małżeńskie
brak satysfakcji w pożyciu seksualnym małżonków
ojciec lub matka nie są biologicznymi rodzicami dziecka
zaburzenia komunikacji interpersonalnej w rodzinie
niedojrzałość emocjonalna rodziców
adopcja dzieci
niepełnosprawność dzieci
choroba somatyczna zony
brak zony lub jej dłuższa nieobecność
nieodpowiedni charakter edukacji seksualnej dziecka
złe kontakty między rodzicami a dzieckiem
Wyróżnia się dwie kategorie wykorzystywania seksualnego:
-zachowania z kontaktem fizycznym: penetracja, lub próba odbycia stosunku
pochwowego, oralnego, analnego, dotykanie intymnych części ciała dziecka,
całowanie o charakterze seksualnym oraz dotykanie przez dziecko intymnych części
ciała partnera
-zachowania bez kontaktu fizycznego: ekshibicjonizm, voyeuryzm (podglądanie,
doprowadzenie do eksponowania genitaliów przez dziecko) prezentowanie dziecku i
włączanie je w produkcję materiałów pornograficznych, składanie dziecku propozycji
o charakterze seksualnym, werbalne molestowanie (np. lubieżne komentarze na temat
ciała dziecka).
Wykorzystywanie seksualne jest formą krzywdzenia, którą najtrudniej zdiagnozować,
ponieważ nie istnieje żaden charakterystyczny "syndrom dziecka wykorzystanego".
Objawy stwierdzane u dzieci i nastolatków - ofiar wykorzystywania seksualnego
często mają charakter ogólny i nie różnią się od objawów innych traumatycznych
przeżyć.
Na to, że dziecko było ofiarą nadużycia seksualnego mogą wskazywać:
-objawy somatyczne: podrażnienia, zasinienia naskórka i bóle w okolicach ud, genitaliów,
brzucha, skaleczenia tych miejsc, infekcje dróg moczowo - płciowych, urazy zewnętrznych
narządów płciowych, urazy odbytu, krwawienie narządów rodnych, ból przy oddawaniu
moczu i kału, ciąża, choroby weneryczne, wirus HIV
-objawy psychologiczne i dotyczące zachowania dziecka: nadmierna erotyzacja dziecka,
nieadekwatny do wieku poziom wiedzy o zachowaniach seksualnych, zachowania uwodzące,
erotyczne rysunki i zabawy, agresja seksualna wobec rówieśników, język dziecka przesycony
słownictwem dotyczącym sfery seksualnej, obniżony nastrój, lęk, niepokój, nieufność wobec
dorosłych, nagłe zmiany nastroju (wrogość, agresja, nadmierna uległość, emocjonalne
„zamrożenie uczuć") poczucie winy, wstydu, niska samoocena, myśli samobójcze,
samookaleczenia, koszmary, lęki nocne, nadpobudliwość psychoruchowa, zaburzenia
łaknienia (anoreksja, bulimia), trudności w koncentracji uwagi, moczenie nocne, dolegliwości
psychosomatyczne, ucieczki w alkohol, narkotyki, prostytucję, problemy szkolne, złe relacje z
rówieśnikami, ucieczki z domu, wagary.
Sprawcami większości nadużyć seksualnych (75 - 80% ogółu) to ludzie znani dziecku:
członkowie rodziny, sąsiedzi, przyjaciele domu, nauczyciele i znajomi. Tylko 1/3
przypadków wiąże się z dewiacją seksualną. Stereotypem jest przekonanie, że nadużyć
seksualnych wobec dzieci dokonują osoby zaburzone psychicznie. Sprawcami są tzw.
normalni ludzie; osoby, których nigdy nie posądzonoby o zaburzenia seksualne lub
psychiczne (Lew-Starowicz, 1992).
Istnieją dwa typy seksualnego wykorzystywania dzieci:
-typ intrafamiliarny, gdzie sprawcą jest osoba z rodziny dziecka
Dane statystyczne mówią, że sprawcami przemocy seksualnej wobec dzieci najczęściej są:
- ojczym lub partner matki dziecka;
- ojciec dziecka
- przyrodni brat
- starszy brat
- dalszy krewny w wieku adolescencyjnym
- dalszy dorosły krewny
- matka
-typ ekstrafamiliarny, gdzie sprawca jest osoba nie spokrewnioną z dzieckiem
Ekstrafamiliarne molestowanie inicjowane jest przez osobę dorosłą, bardzo często
zaprzyjaźnioną z domem, które dziecko zna, darzy sympatią i zaufaniem. Może to być np.
przyjaciel rodziny, sąsiad, korepetytor, trener. Rzadziej takie przestępstwa są popełniane
przez osoby zupełnie nieznane ofierze.
Istniej także podział sprawców wykorzystujących seksualnie dzieci ze względu na preferencje
seksualne:
-sprawcy preferencyjni to osoby o zaburzonych skłonnościach seksualnych, dla których
dziecko jest preferowanym obiektem seksualnym. Tę kategorię sprawców określamy
terminem "pedofile",
-sprawcy regresywni traktują dzieci jak zastępczych partnerów seksualnych i ich zachowania
nie są motywowane preferencjami seksualnymi.
Sprawcy często działają bez użycia przemocy, poświęcając dziecku, uwagę, czas i
zainteresowanie. Czasem dzieci nie maja świadomości, że są obiektami nadużycia
seksualnego. Sprawcy nakłaniają dzieci do posiadania „wspólnej tajemnicy", zastraszają je
konsekwencjami ujawnienia np., że mama się rozchoruje, tata pójdzie do więzienia.
Sprawiają, że to dziecko czuje się winne zaistniałej sytuacji.
Etapy działania sprawców przemocy:
1.Faza: uwodzenie. Poprzez dostępność, nakłanianie, wspólne zabawy, nagrody, czy przemoc
dochodzi do uwiedzenia dziecka.
2.Faza: interakcji seksualnej. Dochodzi do flirtu, oglądania ciał, masturbowania, pieszczot,
penetracji.
3.Faza: utrzymywania tajemnicy. Sprawca nie chce przerwać tego procederu z powodu
korzyści i przyjemność, zabrania także dziecku mówić o tym komukolwiek. Zdarza się, że
ofiara także odczuwa przyjemność, gdyż obdarzana jest ciepłem, miłością, dostaje nagrody,
jest zauważana, więc jest lojalna wobec sprawcy. W tej sytuacji dziecko czuje się
odpowiedzialne za sprawcę, ma poczucie winy i wstydu.
Przemoc uważana jest za zachowanie, którego intencją jest wyrządzenie krzywdy fizycznej
drugiemu człowiekowi, są to nieprzypadkowe akty godzące w wolność osobistą jednostki,
akty przyczyniające się także do psychicznej szkody osoby. Państwowa Agencja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Polsce przyjęła następującą definicję
przemocy: przemoc domowa, zwana też przemocą w rodzinie, to zamierzone i
wykorzystujące przewagę sił działanie skierowane przeciw członkowi rodziny, które narusza
prawa i dobra osobiste, powodując cierpienie i szkody.
Te definicje przemocy w rodzinie pozwalają na wyróżnienie trzech obszarów:
przemoc rodziców wobec dziecka,
przemoc wobec partnera w związku,
wzajemna przemoc w parze,
przemoc w związku partnerskim,
przemoc małżeńska,
przemoc osób starszych w rodzinie.
Do najczęściej wyróżnianych form przemocy można zaliczyć przemoc fizyczną, psychiczną i
seksualną oraz zaniedbywanie, natomiast do rzadziej klasyfikowanych form zaliczyć można:
niszczenie własności oraz znęcanie się nad zwierzętami domowymi.
Za przemoc fizyczną uważa się wszelkiego rodzaju zachowania agresywne w stosunku do
dziecka czy partnera, małżonka zaczynając od klapsów poprzez szturchnięcia do
maltretowania i katowanie przy użyciu różnego rodzaju narzędzi i sposobów.