Szczepienia ochronne w praktyce lekarzy - Medycyna Pracy

advertisement
Szczepienia ochronne w
praktyce lekarzy
sprawujących opiekę
profilaktyczną nad
pracownikami
1
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Drogi i mechanizmy szerzenia się
zakażenia
• droga pokarmowa (zakażenia fekalno-oralne,
przez wodę i żywność, przenoszone rękoma),
• droga powietrzna (zakażenia kropelkowe,
pyłowe, przez aerozol),
• droga związana z naruszeniem ciągłości
tkanek,
• droga zakażenia przez nosicieli (wektory),
• droga kontaktowa
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Profilaktyka chorób zakaźnych
• 1796r. – Edward Jenner – szczepionka przeciw
ospie prawdziwej
• 1881r. – Ludwik Pasteur – szczepionka przeciw
wąglikowi
• 1885 – Ludwik Pasteur – szczepionka przeciw
wściekliźnie
• 1890 – Behring – uodpornienie bierne –
antytoksyna błonicza
3
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Inne szczepionki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1895r. – przeciw dżumie
1896r. – przeciw cholerze i dżumowi brzusznemu
1921r. – przeciw gruźlicy BCG
1923r. – przeciw błonicy
1926r. – przeciw krztuścowi
1927r. – przeciw tężcowi
1937r. – przeciw durowi wysypkowemu, żółtej gorączce
1941r. – przeciw grypie
1954r., 1959r, - przeciw poliomyelitis
1959r. – przeciw odrze
1967r. – przeciw śwince
1981r. – przeciw różyczce, wietrznej ospie, WZW B
1993r. – przeciw WZW A
4
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Zgony spowodowane chorobami
zakaźnymi
• Lata międzywojenne – 20% zgonów
• Lata 90-te XX wieku - < 1% zgonów
5
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Obowiązki pracodawcy
• Pracodawca w celu ochrony pracowników przed
zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwy
czynnik biologiczny jest obowiązany do stosowania
wszelkich dostępnych środków eliminujących
narażenie lub ograniczających stopień tego narażenia
• Obowiązkiem pracodawcy lub zlecającego wykonanie
prac jest poinformowanie pracowników lub osoby
mające wykonywać pracę, narażonych na działanie
biologicznych czynników chorobotwórczych, przed
podjęciem czynności zawodowych o rodzaju
zalecanego szczepienia ochronnego wymaganego
przy wykonywaniu czynności zawodowych
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Akty prawne regulujące zagadnienia
szczepień ochronnych
•
•
•
•
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2008.234.1570 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (tekst
jednolity: Dz.U.2004.125.1317 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w
sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz.U.
2011.182.1086)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012 r. w sprawie
wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień
ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy
lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub
wyznaczonych do wykonywania tych czynności (Dz.U. 2012.40)
7
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Program szczepień ochronnych ze
szczegółowym schematem stosowania
poszczególnych szczepionek oraz wskazaniami
do szczepień obowiązkowych i zalecanych,
podaje
Główny Inspektor Sanitarny
w formie komunikatu publikowanego do
końca I kwartału każdego roku
(Program Szczepień Ochronnych na rok 2013 –
Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora
Sanitarnego z dnia 29 października 2012 r. (poz. 78))
8
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Zadania służby medycyny pracy
Służba medycyny pracy jest właściwa do
realizowania zadań z zakresu:
sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad
pracującymi, w szczególności przez:
wykonywanie szczepień ochronnych, niezbędnych w
związku z wykonywaną pracą
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia
2012r. w sprawie wykazu rodzajów czynności
zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych
wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy,
żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę,
zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania
tych czynności
Interpretacja słowa „wymaganego”
– czy podjęcie pracy jest uzależnione od
bezwzględnego poddania się odpowiednim
szczepieniom?
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Zalecane szczepienia wymagane u
pracowników
• Zapewnienie dostępności do szczepionki
• Pokrycie kosztów jej zakupu przez pracodawcę
• Pokrycie kosztów wykonania szczepienia przez
pracodawcę
• Decyzja o poddaniu się szczepieniu powinna
należeć do pracownika
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rola lekarza służby medycyny pracy
• Poinformowanie pracodawcy o dostępności
szczepionki przeciwko drobnoustrojom, na zakażenie
którymi narażeni są pracownicy oraz o zasadności jej
użycia
• Wyjaśnienie pracownikom istotności szczepienia oraz
jego roli ochronnej
• Poinformowanie pracowników o konsekwencjach
wynikających z nabycia choroby w przypadku
niepoddania się szczepieniu
• Przedstawienie pracownikom informacji o
potencjalnych powikłaniach poszczepiennych
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rola lekarza służby medycyny pracy
• Wywiad przeprowadzony przez lekarza bądź
wykonanie w niektórych przypadkach odpowiednich
badań laboratoryjnych pomoże wykluczyć te osoby,
które mają już odporność na daną chorobę (nabytą
naturalnie bądź wskutek uprzednich szczepień) i nie
wymagają podania szczepionki
• W przypadku odmowy poddania się szczepieniu przez
pracownika, fakt ten wraz z podaniem przyczyny
powinien być odnotowany w dokumentacji
medycznej. Warto też poprosić pracownika
o pisemne oświadczenie odmowy poddania się
zaproponowanemu przez lekarza szczepieniu.
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Kwalifikacje do wykonywania szczepień
• Szczepienia ochronne przeprowadzają lekarze lub
felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne,
którzy odbyli w ramach doskonalenia zawodowego
specjalistyczny kurs w tym zakresie i uzyskały
dokument potwierdzający ukończenie tego kursu
bądź szkolenia lub uzyskały specjalizację w dziedzinie,
w przypadku której ramowy program kształcenia
podyplomowego obejmował problematykę szczepień
ochronnych na podstawie przepisów o zawodach
lekarza i lekarza dentysty oraz przepisów o zawodach
pielęgniarki i położnej
• Do dnia 31.12.2015 szczepienia mogą wykonywać
ww. osoby, nieposiadający wspomnianych
kwalifikacji, o ile posiadają 2,5-letnią praktykę w
zakresie przeprowadzania szczepień ochronnych
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Zalecane szczepienia w
poszczególnych grupach
pracowniczych
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Zalecane szczepienia
ochronne
Czynności przy produkcji i
dystrybucji żywności oraz
wymagające kontaktu z
żywnością w zakładach
zbiorowego żywienia
Szczepienia przeciw
wirusowemu zapaleniu
wątroby typu A
Czynności, których
Szczepienia przeciw
wykonywanie jest związane z wirusowemu zapaleniu
wyjazdami na obszary o
wątroby typu A
wysokiej endemiczności
wirusowego zapalenia wątroby
typu A
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/WZW typu A:
• Zawiera unieczynnione wirusy A
• Szczepienie podstawowe – 2 dawki w odstępie 6-12
miesięcy
• Dawek przypominających nie stosuje się
• Zalecane szczególnie młodszym pracownikom
• Można rozważyć przed szczepieniem oznaczenie
przeciwciał anty-HAV w klasie IgG
• Poziom zabezpieczający przeciwciał >15-20 mIU/ml
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepionki p/ WZW A
Zawierają drobnoustroje inaktywowane:
• HAVRIX ADULT > 18 r.ż.
HAVRIX 720 JUNIOR >1 r.ż do 18r.ż. (GSK)
— 2 dawki w odstępie 6- 12 miesięcy
• VAQTA 50 > 17 r.ż.
VAQTA 25 > 2 r.ż. do 17 r.ż. (MSD)
– 2 dawki
• AVAXIM 160V > 2 r.ż. (Sanofi Pasteur)
– 2 dawki
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepionki skojarzone
p/ WZW A i WZW B
• TWINRIX ADULT ( GSK )> 16 r.ż. Schemat
szczepienia 0- 1- 6 mies.
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Zalecane szczepienia
ochronne
Czynności przy usuwaniu
odpadów komunalnych lub
konserwacji urządzeń
służących temu celowi
Szczepienia przeciw
tężcowi
Czynności przy usuwaniu
odpadów komunalnych i
nieczystości ciekłych lub
konserwacji urządzeń
służących temu celowi
Szczepienia przeciw:
1) tężcowi,
2) wirusowemu zapaleniu
wątroby typu A,
3) durowi brzusznemu
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Zalecane szczepienia
ochronne
Czynności wymagające
kontaktu z glebą lub przy
obsłudze zwierząt
gospodarskich
Szczepienia przeciw
tężcowi
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Zalecane szczepienia
ochronne
Czynności związane z
bezpośrednią stycznością z
osobami przyjeżdżającymi z
obszarów występowania
zachorowań na błonicę lub
związane z wyjazdami na
obszary występowania
zachorowań na błonicę.
Szczepienia przeciw
błonicy
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ błonicy, tężcowi i
krztuścowi s.c. lub i.m.
• Szczepionka DTP podawana trzykrotnie w odstępach 6
tygodni w 1 roku życia (szczepienie pierwotne) oraz
jeden raz w 2 roku życia (szczepienie uzupełniające)
• Sposób podania i schemat dawkowania wedle wskazań
producenta lub zaleceń lekarskich
• Jako dawka przypominająca u osób zaszczepionych w
dzieciństwie - szczepionka poliwalentna przeciw
błonicy, tężcowi i krztuścowi ze zmniejszoną
zawartością komponentów błoniczego i krztuścowego
zawierająca acelularny komponent krztuścowy (dTap) –
co 10 lat
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ błonicy, tężcowi i
krztuścowi
• Boostrix (GSK)
• Boostrix Polio (GSK)
• Adacel (Sanofi Pasteur)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ durowi brzusznemu
• Szczepionką monowalentną (Ty) lub skojarzoną ze
szczepionką p/tężcowi (TyT).
• Ze wskazań indywidualnych.
• W zależności od sytuacji epidemiologicznejrozporządzenie Ministra Zdrowia lub wojewodów
• Typhim Vi (Sanofi Pasteur) w przypadku narażenia –
podawanie co 3 lata
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ tężcowi
• podskórnie szczepionką monowalentną lub
skojarzoną z antygenami innych
drobnoustrojów
• u osób uprzednio zaszczepionych w ramach
szczepień obowiązkowych – dawki
przypominające co 10 lat
• w ramach profilaktyki poekspozycyjnej – w
zależności od czasu jaki upłynął od cyklu
podstawowego szczepienia czy podania
ostatniej dawki przypominającej szczepionki
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Czynności związane z
diagnostyką wścieklizny u
zwierząt, praca w laboratorium z
materiałem zawierającym wirusa
wścieklizny lub związana z
narażeniem na zakażenie
wirusem wścieklizny w
laboratoriach wirusologicznych,
w których prowadzona jest
hodowla wirusa wścieklizny.
Czynności wymagające kontaktu
z dzikimi zwierzętami mogącymi
stanowić zagrożenie
przeniesienia zakażenia na
człowieka
Zalecane szczepienia
ochronne
szczepienia przeciw
wściekliźnie
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/wściekliźnie i.m. lub
s.c.
• Ze wskazań indywidualnych
• Zalecane jest osobom wyjeżdżającym do rejonów
endemicznego występowania zachorowań na
wściekliznę
• Osoby podejrzane o zakażenie wirusem wścieklizny
• Kwalifikację do szczepienia przeprowadza
specjalistyczna Poradnia Chorób Zakaźnych
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ wściekliźnie
Profilaktyczne, przednarażeniowe,
PEP- pre- exposure prophylaxis, w odróżnieniu od
PET- post- exposure treatment.
Szczepionka przygotowana na hodowlach
komórkowych, zawierająca inaktywowany wirus,
bezpieczna, wysoce immunogenna, zalecana przez
WHO
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ wściekliźnie
• domięśniowo lub podskórnie
• w ramach profilaktyki poekspozycyjnej – 5
dawek szczepionki (0, 3, 7, 14, 30 doba)
• w ramach szczepienia przedekspozycyjnego –
3 dawki (0, 7, 28 doba); po 12 miesiącach 1
dawka uzupełniająca; dawka przypominająca 1 dawka 5 lat po zakończeniu szczepienia
podstawowego (kolejne dawki co 5 lat lub z
częstotliwością uzależnioną od miana
przeciwciał)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ wściekliźnie
W Polsce zarejestrowane:
• Verorab- przygotowana na
komórkach Vero (Sanofi Pasteur)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)
Stan zdrowia zwierzęcia
Rodzaj
kontaktu ze
zwierzęciem
Brak ran lub kontakt
pośredni
Oślinienie
uszkodzonej skóry,
lekkie pogryzienia i
zadrapania
Zapobieganie
w chwili
narażenia
podczas obserwacji
weterynaryjnej (15 – dniowa
obserwacja weterynaryjna może
być stosowana wyłącznie w
odniesieniu do psa i kota)
-
-
nie wymaga
zwierzę
zdrowe
objawy wścieklizny
Rozpoczęcie podawania szczepionki z
chwilą zaobserwowania objawów
wścieklizny u zwierzęcia
zwierzę
podejrzane
o
wściekliznę
zwierzę zdrowe
(niepotwierdzone objawy)
natychmiastowe rozpoczęcie
podawania szczepionki –
przerwać gdy zwierzę zdrowe
zwierzę
wściekłe
dzikie,
nieznane,
niebadane
-
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
natychmiastowe rozpoczęcie
podawania szczepionki
SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)
Stan zdrowia zwierzęcia
Zapobieganie
Rodzaj kontaktu
ze zwierzęciem
w chwili
narażenia
podczas obserwacji
weterynaryjnej (15 – dniowa
obserwacja weterynaryjna
może być stosowana
wyłącznie w
odniesieniu do psa i kota)
Głębokie
pogryzienia,
zadrapania,
oślinienie błon
śluzowych
zwierzę
zdrowe
objawy wścieklizny
natychmiastowe rozpoczęcie
podawania szczepionki
+
swoistej immunoglobuliny (lub
surowicy)
zwierzę
podejrzane o
wściekliznę
zwierzę zdrowe (niepotwierdzone
objawy)
natychmiastowe rozpoczęcie
podawania szczepionki
+
swoistej immunoglobuliny (lub
surowicy) – można
przerwać gdy zwierzę zdrowe
-
natychmiastowe rozpoczęcie
podawania szczepionki
+
swoistej immunoglobuliny (lub
surowicy)
zwierzę
wściekłe,
dzikie,
nieznane,
niebadane
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Zalecane szczepienia
ochronne
Czynności bezpośrednio
związane z uprawą roślin lub
hodowlą zwierząt na obszarach
endemicznego występowania
zachorowań na kleszczowe
zapalenie mózgu
Czynności wykonywane w
kompleksach leśnych oraz na
terenach zadrzewionych na
obszarach endemicznego
występowania zachorowań na
kleszczowe zapalenie mózgu
Szczepienia przeciw
kleszczowemu zapaleniu
mózgu
Szczepienia przeciw
kleszczowemu zapaleniu
mózgu
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ kleszczowemu
zapaleniu mózgu
• Szczepienie najkorzystniej rozpocząć zimą lub wiosną,
tak by dwie dawki szczepionki podać przed sezonem
aktywności kleszczy
• Podanie domięśniowe, schemat trzydawkowy (II
dawka – 1-3 miesięcy po pierwszej dawce, dawka
uzupełniająca – 5-12 miesięcy po II dawce); dawka
przypominająca – 3 lata od zakończenia szczepienia
podstawowego; kolejne dawki przypominające co 3-5
lat
• Dawki przypominające u osób > 50 r.ż. co 3 lata
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ kleszczowemu
zapaleniu mózgu
Szczepionki zawierają inaktywowane
wirusy
• FSME- Immun (Baxter)
• Encepur (Chiron Behring)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Zalecane szczepienia
ochronne
Czynności podejmowane w trakcie
pełnienia służby lub wykonywania
pracy w urzędach, jednostkach
podległych i nadzorowanych przez
Ministra obrony Narodowej, ministra
właściwego do spraw wewnętrznych,
ministra właściwego do spraw
zagranicznych, Ministra
Sprawiedliwości oraz Szefa Służby
Celnej, przy wykonywaniu których
osoby je wykonujące są narażone na
działanie biologicznego czynnika
chorobotwórczego mogącego wywołać
chorobę zakaźną, a podanie
szczepionki przeciw tej chorobie
zakaźnej powoduje uodpornienie na
nią.
Szczepienia przeciw:
1) tężcowi,
2) błonicy,
3) durowi brzusznemu,
4) wściekliźnie,
5) wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
6) wirusowemu zapaleniu wątroby typu A,
7) kleszczowemu zapaleniu mózgu,
8) japońskiemu zapaleniu mózgu,
9) zakażeniom wywoływanym przez Neisseria meningitidis,
10) odrze,
11) śwince,
12) różyczce,
13) ospie wietrznej,
14) poliomyelitis,
15) grypie,
16) żółtej gorączce,
17) zakażeniom wywołanym przez Streptococcus pneumoniae,
18) wąglikowi,
19) cholerze,
20) ospie prawdziwej,
21) jadowi kiełbasianemu
- prowadzi się u osób narażonych na działanie takiego
biologicznego czynnika chorobotwórczego, który może wywołać
chorobę zakaźną, o której mowa w pkt 1-21.
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ żółtej gorączce
Dla wyjeżdżających za granicę, wg wymogów kraju
docelowego, zgodnie z zaleceniami
Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych.
Dotyczy w szczególności krajów Afryki oraz Ameryki
Południowej.
Nie szczepić uczulonych na białko kurze
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/żółtej gorączce
• Stamaril (Sanofi Pasteur)
• szczepionka przeznaczona do czynnego
uodporniania, zawierająca zdolnego do replikacji,
atenuowanego wirusa żółtej febry szczepu 17 Dakar
• domięśniowo lub podskórnie, dawka jednorazowa;
dawki przypominające – co 10 lat
• szczepienia są wykonywane w punktach szczepień,
które uzyskały stosowne rekomendacje
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rodzaje czynności
zawodowych
Zalecane szczepienia
ochronne
Czynności, w trakcie których
dochodzi do kontaktu z
materiałem biologicznym
pochodzenia ludzkiego (krew i
inne płyny ustrojowe oraz
wydaliny i wydzieliny) lub
sprzętem skażonym tym
materiałem biologicznym.
Szczepienia przeciw
wirusowemu zapaleniu
wątroby typu B.
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Obowiązkowe szczepienia ochronne
Obowiązkowe szczepienie przeciw HBV
•
•
•
uczniowie uczelni medycznych lub innych uczelni,
prowadzących kształcenie na kierunkach medycznych, którzy
nie byli szczepieni przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby
typu B,
studenci uczelni medycznych lub innych uczelni,
prowadzących kształcenie na kierunkach medycznych, którzy
nie byli szczepieni przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby
typu B,
osoby wykonujące zawód medyczny narażone na zakażenie,
które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu
wątroby typu B
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienia p/ WZW typu B:
Kalendarz szczepień 2013
• Szczepień przypominających u osób zdrowych nie przewiduje
się.
• Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych
podstawowo przeciw WZW typu B
• Dawki przypominające dla przewlekle chorych (dializowani,
niedobory odporności), kiedy anty-HBs< 10 j.m./l.
• Ocena stężenia anty-HBs u osób przewlekle chorych nie jest
finansowana z budżetu ministra właściwego do spraw zdrowia.
• Osobom z grup ryzyka zakażenia zaleca się określenie stężenia
przeciwciał poszczepiennych nie wcześniej niż 4 tygodnie po
trzeciej dawce szczepionki w celu określenia odpowiedzi
poszczepiennej
• Niedopuszczalne jest odmawianie wykonania zabiegu
medycznego związanego z naruszeniem ciągłości tkanek w
przypadku braku szczepienia przeciw WZW typu B
42
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Kwalifikacja do szczepień przeciw HBV
Rodzaj
badania
Wyniki
Interpretacja
Czy szczepić?
HBsAg
anty-HBc
anty-HBs
ujemny
ujemny
ujemny
podatny na
zakażenie
szczepienie
wskazane
HBsAg
anty-HBc
anty-HBs
ujemny
zabezpieczony na szczepienie
ujemny
skutek szczepienia niepotrzebne
dodatni >10mUI/ml
HBsAg
anty-HBc
anty-HBs
ujemny
dodatni
dodatni
zabezpieczony na szczepienie
skutek przebycia niepotrzebne
WZW typu B
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Kwalifikacja do szczepień przeciw HBV
Czy szczepić?
Rodzaj
badania
Wyniki
Interpretacja
HBsAg
anty-HBc
IgM anty-HBc
anty-HBs
HBsAg
anty-HBc
IgM anty-HBc
anty-HBs
dodatni
dodatni
dodatni
ujemny
dodatni
dodatni
ujemny
ujemny
aktualnie trwający szczepienie
proces zapalny
niepotrzebne
przewlekły proces szczepienie
zapalny
niepotrzebne (może
wymagać leczenia)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Kwalifikacja do szczepień przeciw HBV
Rodzaj
badania
Wyniki
Interpretacja
Czy szczepić?
HBsAg
anty-HBc
anty-HBs
ujemny
dodatni
ujemny
możliwe 4
interpretacje*
wskazana ocena
kliniczna
*
1. badany może być w fazie zdrowienia po ostrym WZW B
2. może być uodporniony, ale testy są zbyt mało czułe, by wykryć bardzo małe
stężenia anty-HBs
3. może być podatny na zakażenie, a dodatni wynik anty-HBc jest wynikiem
fałszywie dodatnim
4. może przechodzić przewlekłe WZW B z nieoznaczalnym poziomem HBsAg
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepionki p/ WZW B:
•
•
•
•
Zarejestrowane w Polsce- II generacja,
rekombinowane:
Engerix B 20 µg , > 15 r.ż. (GSK)
HB-Vax PRO, > 20 r.ż. (MSD)
EUVAX B 1,0 ml > 15 r.ż. (LG Life Sciences)
Hepavax Gene TF 20 µg, > 15 r.ż. (Berna
Biotech/BIOMED)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Rekomendowane szczepienia ochronne dla
pracowników służby zdrowia
•
•
•
•
•
Szczepienie przeciwko GRYPIE
 corocznie
Szczepienie przeciwko KRZTUŚCOWI
 w niektórych krajach, szczególnie pracujących z dziećmi poniżej 12
miesiąca życia
Szczepienie przeciwko ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE
 u pracowników medycznych, u których brak jest serologicznych dowodów
odporności czy dowodów na poddanie się szczepieniu w przeszłości
Szczepienie przeciwko OSPIE WIETRZNEJ
 u pracowników medycznych, u których brak jest serologicznych dowodów
odporności czy dowodów na poddanie się szczepieniu w przeszłości
Szczepienie przeciwko ZAKAŻENIOM WYWOŁANYM PRZEZ NEISSERIA
MENINGITIDIS

dla mikrobiologów stale eksponowanych podczas hodowli N. meningitidis
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ospie wietrznej
• Dla osób, które nie chorowały na ospę
wietrzną i nie zostały wcześniej zaszczepione w
ramach szczepień obowiązkowych albo
zalecanych,
• Dla kobiet planujących zajście w ciążę, które
nie chorowały wcześniej na ospę wietrzną.
• Przeciwwskazania: leczenie
immunosupresyjne, ciąża oraz okres
przynajmniej 3 miesięcy przed planowaną
ciążą
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/ospie wietrznej
Żywa, atenuowana szczepionka
• Varilrix (GSK)
• domięśniowo lub podskórnie; 2 dawki
w odstępie 6 tygodni
• Szczepienie poekspozycyjne – wykonane
w ciągu 72 godzin od ekspozycji na
wirusa
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie przeciw odrze, śwince i
różyczce
• Zalecane u młodych kobiet, zwłaszcza
pracujących w środowiskach dziecięcych
(przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie);
• dla zapobiegania różyczce wrodzonej
szczególnie nieszczepionym w 13 roku życia
lub jeżeli od szczepienia podstawowego w 13
roku życia minęło więcej niż 10 lat
• szczepienie przypominające
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie przeciw odrze, śwince i
różyczce
• podskórnie 2 dawki w odstępie 4 tygodni
• podawane w wywiadzie przebycie zachorowań
na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest
przeciwwskazaniem do szczepienia; należy ją
podać nie wcześniej niż po upływie 4 tygodni
od wyzdrowienia.
• nie szczepić w okresie ciąży; przez 3 miesiące
po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę.
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepionki p/odrze, śwince i różyczce
• MMRVax Pro –(Sanofi Pasteur MSD)
• PRIORIX – (GSK)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepienie p/grypie
• Zalecane pracownikom ochrony zdrowia, szkół,
handlu, transportu, budownictwa oraz osobom
narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi
• Stosowanie wg wskazań producenta
• Ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne
zmiany składu antygenowego (wg zaleceń WHO)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Szczepionki p/ grypie
Zarejestrowane w Polsce:
Inaktywowane z rozszczepionym wirionem:
Vaxigrip (Sanofi Pasteur)
Fluarix (GSK)
Influvac (Abbott)
IDflu (Sanofi Pasteur)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Kwalifikacje do szczepień
• Wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego
jest poprzedzone lekarskim badaniem
kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań
do wykonania obowiązkowego szczepienia
ochronnego
• Obowiązkowego szczepienia ochronnego nie można
przeprowadzić, jeżeli między lekarskim badaniem
kwalifikacyjnym przeprowadzonym w celu
wykluczenia przeciwwskazań do szczepienia a tym
szczepieniem upłynęło 24 godziny od daty i godziny
wskazanej w zaświadczeniu (wzór wg aktu prawnego)
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Kwalifikacje do szczepień
• Po przeprowadzonym lekarskim badaniu
kwalifikacyjnym lekarz wydaje zaświadczenie
ze wskazaniem daty i godziny
przeprowadzonego badania
• W przypadku gdy lekarskie badanie
kwalifikacyjne daje podstawy do
długotrwałego odroczenia obowiązkowego
szczepienia ochronnego, lekarz kieruje osobę
objętą obowiązkiem szczepienia ochronnego
do konsultacji specjalistycznej
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Kwalifikacje do szczepień
• Lekarskie badanie kwalifikacyjne oraz
obowiązkowe szczepienia ochronne
przeprowadza się indywidualnie.
• Istnieje wzór zaświadczenia o
przeprowadzonym lekarskim badaniu
kwalifikacyjnym jest określony w załączniku nr
1 do rozporządzenia w sprawie
obowiązkowych szczepień ochronnych
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Informacje na temat przeprowadzonych
obowiązkowych szczepień ochronnych
wykonanych od dnia urodzenia są
dokumentowane w:
• 1) karcie uodpornienia, której wzór jest określony w
załączniku nr 2 do rozporządzenia;
• 2) książeczce szczepień, której wzór jest określony w
załączniku nr 3 do rozporządzenia, stanowiącej
odrębną część włączoną do książeczki zdrowia;
• 3) dokumentacji medycznej, o której mowa w
przepisach o rodzajach i zakresie dokumentacji
medycznej oraz sposobie jej przetwarzania.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w
sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych
Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy
Download