Badanie odruchów fizjologicznych cd

Badanie przedmiotowe
narządu ruchu
Dr n.med. K. Pawlaczyk-Gabriel
Mięśnie


zanik prosty - siedzący tryb życia, długotrwałe
leżenie w łóżku, unieruchomienie kończyny,
choroby wyniszczające
zanik zwyrodnieniowy- choroby oun lub
nerwów obwodowych (poliomyelitis,
jamistość rdzenia)
Mięśnie c.d.


przerost prawdziwy - zwiększona praca
fizyczna, przerost zastępczy w przypadku
braku jednej kończyny, charakterystyczne jest
zwiększenie siły mięśniowej
przerost rzekomy - zwiększenie objętości
mięśni na skutek rozrostu tkanki łącznej i
tłuszczowej, np. postępująca dystrofia
mięśniowa
Mięśnie c.d.


bolesność fizjologiczna - nadmierna praca
fizyczna
bolesność patologiczna - choroby
doprowadzające do zapalenia mięśni, np.
gościec stawowy, liszaj rumieniowaty
układowy
Badanie kończyn górnych i dolnych

Zmiany w układzie kostnym,
- pogrubienie kośćca, powiększenie dłoni i
stóp (akromegalia)
- bransolety krzywicze, różaniec krzywiczy
(krzywica)
- złamania kości, np. patologiczne
Badanie kończyn górnych i dolnych
c.d.
Badaniu poddaje się stawy ramienne, łokciowe,
nadgarstkowe, międzypaliczkowe, biodrowe,
kolanowe, skokowe, stopy, krzyżowo-biodrowe oraz
kręgosłupa
Zmiany stwierdzane w stawach
Oglądanie- zaczerwienienie skóry w okolicy stawu, jego
obrzęk
Obmacywanie- nadmierne ucieplenie, bolesność
Określenie zakresu ruchów
Badanie kręgosłupa



Wygląd, ruchomość i bolesność (lordoza szyjna i
kyfoza piersiowa)
Skrzywienie kręgosłupa (skolioza, lordoza, kyfoza,
garb)
Ruchomość- zginanie i prostowanie (płaszczyzna
strzałkowa), ruchy boczne (płaszczyzna czołowa) i
ruchy obrotowe (oś długa)
Miednica
Zniekształcenie spowodowane krzywicą,
niedoczynnością tarczycy, wrodzonym zwichnięciem
stawu biodrowego
Zmiany w układzie ruchu w
niektórych chorobach

-
-
-
Reumatoidalne zapalenia stawów (rzs)
prawdopodobnie choroba autoimmunologiczna
2-razy częściej u kobiet
początkowo objawy niespecyficzne- stany
podgorączkowe, pobolewanie stawów i mięśni,
parestezje, utrata łaknienia, ↓masy ciała
obrzęk, bóle stawów, wysięk, bolesność uciskowa i
ruchowa, ograniczenie ruchomości
początkowo zajęcie stawów nadgarstkowych,
śródręczno-paliczkowych, międzypaliczkowych
bliższych rąk, później także dużych stawów
Rzs c.d.

Inne objawy
- zaniki mięśniowe
- guzki reumatoidalne (najczęściej stawy łokciowe)
- zapalenie ścian naczyń (vasculitis rheumatoidea)
- zmiany zapalne w narządzie wzroku
- zmiany zapalne w sercu (zapalenie osierdzia)
- zmiany zapalne w płucach (wysiękowe zapalenie opłucnej)
- zmiany w nerkach (skrobiawica, odmiedniczkowe zapalenie
nerek)
- niedokrwistość normo- lub niedobarwliwa
- powiększenie węzłów chłonnych
Rzs c.d.




przewlekły, wieloletni przebieg choroby
okresy zaostrzeń i remisji
powstawanie zniekształceń stawów
(przeprosty, podwichnięcia, przykurcze)
stopniowy rozwój niepełnosprawności, aż do
całkowitego unieruchomienia włącznie
Gorączka reumatyczna







czynnik etiologiczny- paciorkowiec hemolizujący β
występuje głównie u dzieci
początkowo ostre objawy- ostre zapalenie dróg oddechowych,
potem po upływie około 1-2 tygodni pojawia się zapalenie
stawów, głównie dużych
zmiany w stawach są niesymetryczne i o zmiennym
umiejscowieniu
zapalenie serca (wsierdzie, mięsień sercowy i osierdzie)następstwem jest często powstanie wady zastawkowej serca
w tkance podskórnej, głównie w okolicy stawów guzki
podskórne (guzki reumatyczne)
inne powikłania: pląsawica (chorea minor)
Zesztywniające zapalenie stawów
kręgosłupa (zzsk)




przewlekła postępująca choroba małych
stawów kręgosłupa
występuje 9-razy częściej u mężczyzn,
początek zwykle między 20 a 30 r.ż.
początkowo nawracające, wysiękowe
zapalenie stawów kolanowych lub skokowych
oraz zapalenie tęczówki
bóle w okolicy krzyżowej, promieniujące do
pachwin, pośladków i kolan (często w nocy)
Zzsk c.d.



uczucie sztywności kręgosłupa w godzinach
rannych
stopniowe usztywnienie całego kręgosłupa
(radiologicznie obraz „kija bambusowego”)
często przykurcze mięśniowe i usztywnienia
stawów
Badanie układu nerwowego

Nerwy czaszkowe
- n. I węchowy
- n. II wzrokowy
-n. III okoruchowy, n. IV bloczkowy
(m.skośny górny- niemożność poruszania
gałką oczną ku dołowi i na zewnątrz) i n. VI
odwodzący (m. prosty boczny- gałka oczna
jest skierowana do wewnętrz)
Nerwy czaszkowe c.d.
- n. V trójdzielny- odruch żuchwowy, odruch
rogówkowy
- n. VII twarzowy- unerwia mięśnie połowy twarzy,
chory nie zamyka oka, nie marszczy czoła po stronie
niedowładu
- n. VIII statyczno-słuchowy
- n. IX językowo-gardłowy i n. X błędny- odruchy
podniebienne, odruch gardłowy, badanie smaku
- n. XI dodatkowy- zaopatruje m. mostkowoobojczykowo-sutkowy i górna część m.
czworobocznego
- n. XII podjęzykowy- język zanikły, drżenie,
zbaczanie języka
Badanie czucia


Badanie czucia powierzchownego
- czucie dotyku
- czucie bólu
- czucie temperatury
Badanie czucia głębokiego
- czucie ułożenia i ruchu
- czucie wibracji
Badanie odruchów fizjologicznych

Kończyna górna
- najpierw badanie zakresu ruchów, napięcia
mięśniowego i siły mięśniowej
- odruch promieniowy- wyrostek rylcowaty kości
promieniowej → zgięcie w stawie łokciowym
- odruch z m. dwugłowego- ścięgno m. dwugłowego
→ skurcz m. dwugłowego → zgięcie w stawie
łokciowym
- odruch z m. trójgłowego- ścięgno m. trójgłowego →
skurcz m. trójgłowego → wyprost przedramienia
Badanie odruchów fizjologicznych
c.d.

Kończyna dolna





na początku zakres ruchów, napięcie mięśniowe
odruch kolanowy (z m. czworogłowego uda)
odruch skokowy (ze ścięgna Achillesa)
odruch podeszwowy
Brzuch
- odruchy skórne brzuszne: górny, środkowy i
dolny
Odruchy patologiczne




objaw Laseque’a
odruch Babińskiego
odruch Rossolimo
odruch Oppenheima
Badanie zborności ruchów

Kończyna górna



próba palec-nos
diadochokineza
Kończyna dolna
- próba pięta-kolano
Objawy oponowe



sztywność karku
objaw Kerniga- uniesienie kończyny dolnej
wyprostowanej w stawie kolanowym, w
pewnym momencie powoduje ból i
przymusowe zgięcie w kolanie
objaw Brudzińskiego- podczas silnego
przygięcia głowy ku przodowi dochodzi do
zgięcia kończyn w stawach kolanowych i
biodrowych