Ćw-4. Pamięć - oprac

Ćw-4. Pamięć - oprac.doc
(2470 KB) Pobierz
Ćwiczenia 4
PAMIĘĆ
Rathus S. A. (2004) Psychologia współczesna. Gdańsk, GWP, rozdz. 8 (s. 338-356).
TRZY STADIA (TYPY) PAMIĘCI
Richard Atkinson i Richard Shiffrin zaproponowali model zakładający trzy stadia pamięci:
1) pamięć sensoryczną,
2) pamięć krótkotrwałą,
3) pamięć długotrwałą.
PAMIĘĆ SENSORYCZNA
Pamięć sensoryczna – to pierwsze stadium pamięci, przez które przechodzą bodźce. Zapis informacji w tej pamięci trwa
bardzo krótko – ułamek sekundy.
Psychologowie są przekonani o istnieniu odrębnego rejestru sensorycznego dla każdego ze zmysłów - odrębnej pamięci
sensorycznej dla zmysłu wzroku, słuchu, węchu, smaku czy dotyku. Najlepiej poznane są dwa pierwsze typy pamięci
sensorycznej: tzw. pamięć ikoniczna (dotyczy zmysłu wzroku) i echoiczna (dotyczy zmysłu słuchu).
a)
Pamięć ikoniczna
Badania eksperymentalne nad tym typem pamięci prowadził George Sperling. Badacz wyświetlał osobom badanym na
ekranie trzy wiersze liter przez około 1/20 sekundy:
ARGE
VLSB
NKBT
Żądał, aby osoby badane odpamiętały jeden z trzech eksponowanych wierszy. Sperling wyświetlał strzałką, o który
wiersz chodzi. Analizując wyniki badań stwierdził, że istotną rolę odgrywa tu czas upływający między ekspozycją
bodźca, a pojawieniem się strzałki wskazującej. Im dłuższy czas (nawet o ułamek sekundy), tym gorsze wyniki
zapamiętywania.
Sperling wywnioskował, że ślad pamięciowy bodźca w rejestrze wzrokowym ulega rozpadowi wciągu sekundy.
Ikony – to umysłowe reprezentacje bodźców wzrokowych.
Pamięć ikoniczna – to rejestr zmysłowy zawierający ikony czyli umysłowe reprezentacje bodźców wzrokowych.
Pamięć ikoniczna jest dokładna niczym fotografia, ale bardzo nietrwała (czas przechowywania informacji wynosi do ok.
1 sek.).
Pamięć ikoniczna nie jest tym samym co tzw. pamięć fotograficzna. Ludzie z pamięcią fotograficzną (z wyobraźnią
ejdetyczną) są w stanie odtworzyć szczegóły jakiegoś obrazu po czasie znacznie dłuższym niż trwa pamięć ikoniczna.
Wyobraźnia ejdetyczna (pamięć fotograficzna) – to zdolność do utrzymywania dokładnych reprezentacji umysłowych
bodźców wzrokowych przez długi okres. Wyobrażenia ejdetyczne są niezwykle wyraźne i szczegółowe. Wyobraźnia
ejdetyczna występuje u ludzi rzadko. Zdolność ta jest najbardziej rozwinięta u dzieci (występuje u ok. 5%), z wiekiem
słabnie, a w okresie dorastania niemal zanika.
Sakadyczne ruchy oka – kiedy patrzymy na jakiś bodziec wzrokowy, nasze wrażenia zdają się być płynne. Jednakże
w rzeczywistości składają się one z serii fiksacji wzrokowych związanych z sakadycznymi ruchami oka. Sakadyczne
ruchy oczu mają charakter przeskoków wykonywanych około 4 razy na sekundę. Wrażenia wzrokowe mają charakter
ciągły dzięki pamięci sensorycznej – ikonicznej, ponieważ pamięć ikoniczna przechowuje stymulację przez okres
do 1 sekundy.
b)
Pamięć echoiczna
Echa to umysłowe reprezentacje dźwięków.
Pamięć echoiczna – to rejestr zmysłowy zawierający echa czyli umysłowe reprezentacje dźwięków.
Ślady bodźców słuchowych (czyli echa) mogą trwać w pamięci echoicznej do kilku sekund czyli dłużej niż w pamięci
ikonicznej. Jest to prawdopodobnie uwarunkowane odmiennością biologicznej budowy narządów wzroku i słuchu.
---Echa i ikony zanikają w miarę upływu czasu. Aby je trwalej zapamiętać jednostka musi je obdarzyć uwagą.
Zapamiętywanie informacji wzrokowej można wspomagać poprzez jej zamianę na informację słuchową i wielokrotne
powtarzanie.
PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA
Pamięć krótkotrwała stanowi drugie stadium przetwarzania informacji.
Pamięć krótkotrwała nazywana jest także pamięcią operacyjną.
Koncentracja uwagi na jakimś bodźcu reprezentowanym w rejestrze sensorycznym powoduje jego przechowywanie
w pamięci krótkotrwałej przez około minutę, po czym ślad pamięciowy owego bodźca zaczyna zanikać.
Wybieranie numeru telefonu uprzednio odczytanego w książce telefonicznej jest przykładem korzystania z pamięci
krótkotrwałej.
Zawarty w pamięci krótkotrwałej obraz zaczyna po 10 sekundach blednąć, oczywiście jeżeli nie jest powtarzany
w myśli lub nie nastąpi ponowna jego ekspozycja. Powtarzanie w myśli jest jednym ze sposobów na utrzymanie
informacji w pamięci krótkotrwałej, a także na jej trwałe zapamiętywanie. Na bardziej trwałe zapamiętywanie
(przeniesienie informacji do pamięci długotrwałej) mają również wpływ różne formy kodowania informacji.
Kod wizualny (wzrokowy, obrazowy) – sposób zapamiętania przez organizację bodźców wzrokowych.
Np. zapamiętanie cyfr 333444555 przez ich grupowanie w zbiory trzy-elementowe: 333 444 555
Kod akustyczny – sposób na zapamiętanie przez stosowanie bodźców słuchowych, dźwiękowych np. podział
eksponowanego wyrazu na wypowiedziane w myśli czy na głos sylaby np.
ORNARZJED = OR–NAR–ZJED.
Kod semantyczny – zapamiętywanie treści przez nadawanie znaczenia np.
nadawanie znaczenia zlepkowi liter: ORNARZJED = ORganizacja –NARodów–ZJEDnoczonych.
Kod emocjonalny – nadanie informacji emocjonalnego znaczenia np. łatwo zapamiętamy imię osoby, która nam się
spodobała.
Pojemność pamięci krótkotrwałej wynosi 7+/-2 elementy.
Takimi porcjami człowiek zapamiętuje.
Georg Miller zauważył, że przeciętna osoba radzi sobie z zapamiętaniem co najwyżej siedmiu cyfr naraz („Czuje się
osobiście prześladowany przez pewną cyfrę (siedem).”
Interferencja w pamięci krótkotrwałej
Utrata informacji z pamięci krótkotrwałej może nastąpić w skutek jej zastąpienia – interferencji przez inną napływającą
informację. Np. bez trudu zapamiętujemy imiona dwóch nowo poznanych osób. Jednakże w miarę poznawania coraz to
nowych ludzi, imiona osób poznanych wcześniej mogą zostać „wypchnięte” z pamięci.
Efekt kolejności:
a)
b)
Efekt świeżości – tendencja do najlepszego przypominania sobie bodźców ostatnich z kolei. Bodźce eksponowane
jako ostatnie mogą jeszcze znajdować się w pamięci krótkotrwałej w momencie przypominania.
Są najświeższe i mogą być niejako „sczytane”.
Efekt pierwszeństwa – tendencja do najlepszego przypominania sobie bodźców pierwszych z kolei. Informacje są
wydobywane z pamięci długotrwałej. Np. informacje o człowieku odebrane jako pierwsze z kolei wywierają
największy wpływ na jego ocenę.
PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA
Pamięć długotrwała stanowi trzecie stadium przetwarzania informacji.
Pamięć długotrwała jest o nieograniczonej pojemności i czasie trwania. Informacja może być przechowywana przez
minuty, godziny, dni, miesiące, lata a nawet przez całe życie. Brak dowodów na to, że w pamięci długotrwałej
występuje zjawisko interferencji (czyli utrata informacji przez zastąpienie jej inną napływającą informacją).
Niektórzy psychologowie (m.in. Freud) sądzili, że pamięć przechowuje wszystkie spostrzeżenia i myśli. Nie wszystkie
jesteśmy w stanie sobie przypomnieć, ponieważ brak nam odpowiednich wskazówek do ich wydobycia, albo że jakieś
treści są utrzymywane w nieświadomości wskutek wyparcia.
Wierność pamięci długotrwałej i wiarygodność zeznań naocznych świadków
Elizabeth Luftus zauważyła, że pamięć jest zniekształcona naszymi skłonnościami i potrzebami – sposobem
w jaki pojmujemy świat, w którym żyjemy. To, jak go pojmujemy zależy od posiadanych przez nas schematów.
Luftus i Palmer pokazywali badanym film przedstawiający wypadek samochodowy. Następnie prosili
o wypełnienie kwestionariusza zawierającego m.in. pytanie o szybkość z jaką poruszały się pojazdy.
Pytanie było sformułowane na dwa sposoby.
I wersja „Jak szybko samochody jechały, gdy o siebie uderzyły?”
II wersja „Jak szybko samochody jechały, gdy trzasnęły w siebie?”
Użycie słów w pytaniu „uderzyć” i „trzasnąć” powodowało odmienną ocenę sytuacji.
Przy pierwszej wersji ocena badanych była 60 km/godz.
Przy drugiej wersji ocena badanych była 75 km/godz.
Tych samych badanych zapytano tydzień później „Czy widziałeś rozbitą szybę?”. W rzeczywistości film nie pokazywał
rozbitych szyb.
14% badanych odpowiadających na I wersję pytania (z „uderzyć”) – odpowiedziało tak
35% badanych odpowiadających na II wersję pytania (z „trzasnąć”) – odpowiedziało tak.
Identyfikacja sprawców przez naocznych świadków przysparza wielu problemów.
- Trafność rozpoznania podejrzanych spada, gdy przesłuchujący przedstawiają mylące sugestie (jak w badaniach Luftus
i Palmer);
- Trafność rozpoznania podejrzanych spada, gdy należą oni do innej niż świadkowie grupy etnicznej;
- Świadkowie są postrzegani jako bardziej wiarygodni, kiedy ujawniają pełne zaufanie do własnych sądów, choć
niewiele dowodów świadczy o ich faktycznie większej wiarygodności.
Przesyłanie informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej
odbywa się głównie przez:
- mechaniczne powtarzanie informacji
- różne rodzaje kodowania, w tym nadawanie sensu i znaczenia zapamiętywanym treściom, poprzedzone organizacją
tych treści.
Wspomnienia migawkowe (efekt lampy błyskowej R. Browna i J. Kuliga)
Mamy skłonność do lepszego zapamiętywania zdarzeń pojawiających się w jakichś niezwykłych, emocjonalnych
okolicznościach. Np. wielu z nas prawdopodobnie nie zapomni, gdzie byliśmy i co robiliśmy, kiedy zdarzyła się
KATASTROFA SMOLEŃSKA, a Amerykanie nie zapomną ataku z 11 września 2001 roku na World Trade Center.
Są to przykłady wspomnień migawkowych, które mają niezwykle szczegółowy charakter i zapadają na długo w pamięci.
Dlaczego łatwo te wspomnienia wydobyć z pamięci długotrwałej?
Ważna jest tu odrębność (że się różni od pozostałych) i niepowtarzalność zdarzenia oraz emocje, jakie to zdarzenie
wywołało.
Organizacja pamięci długotrwałej
Dane zawarte w pamięci długotrwałej są dobrze zorganizowane. Informacje są skategoryzowane i ułożone w sposób
hierarchiczny od ogólnych do bardziej szczegółowych...
Plik z chomika:
ikereastern
Inne pliki z tego folderu:
Ćw-7. Uczenie się - oprac.doc (8160 KB)
Ćw-10-11. Komunikacja niewerbalna - oprac.doc (5650 KB)
 Ćw-4. Pamięć - oprac.doc (2470 KB)
 Ćw-5. Pamięć - oprac.doc (1797 KB)
 Ćw-9. Komunikowanie się - oprac.docx (608 KB)


Inne foldery tego chomika:

Dokumenty
 Galeria
 Kulturystyka
 Prywatne
Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl