Ryszard JAKUBCZAK Akademia Obrony Narodowej w Warszawie Terroryzm jest przypadłością każdej cywilizacji, tak jak budowa miast, ich niszczenie oraz podbój innych. TERRORYZM WSPÓŁCZESNY – ASPEKTY POLITYCZNO - GOSPODARCZE Chcąc się odnieść do zjawiska terroryzmu, należy przybliżyć podłoże, z jakiego wyrósł do obecnej postaci i na jakim wciąż funkcjonuje. Jako zdarzenie społeczne znany jest od tysięcy lat. Kilka kwestii o jego podłożu. Żyjemy obecnie w kolejnym etapie rozwoju światowej gospodarki rynkowej, której zasadnicze instytucje, korporacje, przeszły do nowej fazy ekspansji. Ma to swoje konsekwencje międzynarodowe, bo ich rynkowo agresywne funkcjonowanie jest dla państw, jako struktur społecznych, tak samo szkodliwe, jak podziemie gospodarcze. Globalizacja powoduje przewartościowanie funkcjonowania niektórych struktur społecznych, które mają istotny wpływ na bezpieczeństwo narodów - m.in. władz państwowych, wyznań religijnych (kościołów), instytucji bezpieczeństwa egzystencjalnego oraz organów siłowych. To z kolei, w sposób istotny, godzi w tradycję i kulturę narodową oraz szeroko pojmowane bezpieczeństwo. Struktur elastyczne łatwiej znoszą procesy globalizacji. i potrafią przystosować się do nowych warunków. Natomiast struktury mało elastyczne – stojąc mocno na bazie tradycji i własnego dorobku kulturowego (często o konserwatywnym podłożu lub zhierarchizowanym przywództwie - bardziej plemiennym, niż narodowym1 lub państwowym) – mają ogromne trudności w znalezieniu się w nowej sytuacji. Stąd poszukują utrzymania dotychczasowego status quo w bardziej radykalnych zachowaniach swoich sympatyków. Przykładem takich kłopotów jest świat islamu, który doświadcza bezradności bowiem globalizacji swojego sukcesu upatruje w wolnym rynku i całkowitej jego penetracji kapitałowej przez korporacje, a to wyraźnie uderza w struktury (korzenie) plemienne wielu państw islamu. Procesy globalizacji jednoznacznie adresują korzyści, które czerpie władza centralna układająca się z korporacjami. Niezależnie czy tworzą ją panujące rody (cesarze, królowie, książęta), czy wybierani premierzy, prezydenci bądź 1 Mocniejsza pozycja przywódców plemiennych powiązanych z hierarchiami religijnymi islamu, niż kierownictwa państwa w stosunkach społecznych jest przypadłością wielu państw islamskich, a w wielu arabskich stanowi wielowiekową tradycję. Ryszard JAKUBCZAK kanclerze2 – tylko oni i ich najbliższe otoczenie (współpracownicy szefa państwa) są partnerami korporacji w tworzeniu takich rozwiązań strategicznych, które […] 2 28 Np. były kanclerz RFN Gerhard Schreder.