Reklama

10
PRAWO RZECZOWE Pojęcie rzeczy. Ruchomości i nieruchomości. Prawo rzeczowe - normy dot.
praw podmiotowych bezwzględnych Rzecz - początkowo rzeczy materialne. Dopiero wraz z
odrodzeniem prawa rzymskiego zaczęła ponownie kształtować się konstrukcja rzeczy
niematerialnych. rzeczy ruchome (rzecz ruchoma, rzecz licha) i nieruchome (szczególna ochrona)
ruchomości unieruchomione (np. ryby w stawie) zboże przed ścięciem - nieruchomość czasem
ważna ilość - Mazowsze - konie do 10 - ruchomość, powyżej 10 - nieruchomość ruchomości ściśle
związane były z osobą → poszukiwać zaginionej rzeczy musiała osoba, która ostatnia była ich
posiadaczem (np. detentor) nieruchomości - dobra dziedziczne/rodowe (duże ograniczenia w
obrocie) i dobra nabyte (nadanie i kupno) Posiadanie — własność. treść prawa własności
historycznie zmienna (zależna od stosunków społeczno-gospodarczych). brak ścisłego
rozgraniczenia między posiadaniem a własnością (ze względu na warunki nie było takiej potrzeby)
→ każde władztwo nad rzeczą było określone jako prawo do niej. (różne terminy: tenuta (trzymać),
inwestytura (ubierać), gewere (pilnować), sezyna (objęcie), dzierżenie, possessio) Posiadanie - brak
definicji rzymskiej (brak rozróżnienia dwóch elementów - faktycznej detencji i woli zatrzymania) →
w średniowieczu wystarczyło w przypadku ruchomości samo dzierżenie rzeczy (mieściło w sobie
też intencję). W przypadku nieruchomości ważne było nie dzierżenie rzeczy, ale pobieranie z niej
pożytków → stąd możliwość posiadania nieruchomości przez wiele osób naraz (posiadacz
- początkowo nie stanowiła
odrębnej kategorii prawnej, ale jako najwyższy stopień posiadania . Brak rozgraniczenia na
własność i prawa do rzeczy cudzej . Pojęcie to nabrało cech konkretnych w drodze praktyki sądowej
poprzez wyliczenie uprawnień (używanie, ciągnięcie korzyści, dysponowanie). Początkowo
używano terminów dotyczących posiadania z dodatkowym terminem określającym wieczysty czy
dziedziczny charakter. Dopiero później pojawiał się termin dominium bądź proprietas . (w Polsce
dopiero w XVI w, a w Rosji w XVIII w.) Odróżnienie własności od posiadania nieruchomości →
najpierw w procesie sądowym (elementy posesoryjne - zarzut bezprawnego posiadania i petytoryjne
- wykazanie praw; w procesie o wyzucie z nieruchomości) → Z czasem ze względu bezpieczeństwa
prawnego wykształcił się (pod wpływem prawa rzymskiego i kanonicznego) specjalny środek do
ochrony posiadania już w XIII w → podstawa rozwoju odrębnego procesu posesoryjnego
wprowadzenie odrębnych procesów posesoryjnych i petytoryjnych umożliwiło ścisłe wyodrębnienie
posiadania od własności.
(…)
… własności nieruchomości.
ZOBOWIĄZANIA
Źródła zobowiązań. Umowy. w prawie średniowiecznym często nie przestrzegany rozdział miedzy
prawem rzeczowym a zobowiązaniowym → instytucje o charakterze zarazem rzeczowym i
obligacyjnym, m.in. z prawa kanonicznego instytucja ius ad rem, prawa do rzeczy, jakie posiadał
np. wasal w stosunku do lenna, którego nie objął jeszcze w posiadanie, a otrzymał już
symboliczną…
… wzrastających ciężarów na rzecz państwa, obowiązku służby wojskowej, braku bezpieczeństwa
→ komendacja, oddanie gruntu na własność panu, prekarium, renta feudalna. Też poprzez
utrzymanie kolonatu, z powodu długów. postępujące zróżnicowanie w ramach samej własności
feudalnej oraz jej warunkowy charakter → nadania władcy powodowały zróżnicowanie wśród
feudałów, co powodowało komendację zubożałych rycerzy…
… własności (rzeczami należy się posługiwać, nie delektować - św. Augustyn), pozostała wśród
duchownych.
Z czasem (wraz z bogaceniem się wyższych warstw duchowieństwa) następuje podział w patrzeniu
na własność - wyższe warstwy mają do niej stosunek pozytywny, niższe warstwy (często jako ruchy
heretyckie - albigensów, waldensów) krytykowały bogactwo, nawołując do życia z jałmużny,
własnej pracy, wspólnoty…
… pojęć przy objaśnianiu prawa longobardzkiego metodą glos; dodatkowo prawo rzymskie
stosowali jako ius commune, jeśli nie było ono wykluczone.
Właściwe odrodzenie prawa rzymskiego - uniwersytet w Bolonii - Irnerius i jego czterej uczniowie
Martinus, Bulgarus, Jacobus, Hugo przejęli metodę ze szkoły w Pawii i poprzez egzegezę tekstu
(wpisywanie objaśnień/glos najpierw do poszczególnych słów, potem…
HISTORIA PRAWA PRYWATNEGO ? ŚREDNIOWIECZE
Prawo rzeczowe - omówienie
Prawo zobowiązań, umowy
Zobowiązania i spadki - omówienie
Przedmiot zastawu-opracowanie
Prawo sądowe polskiego średniowiecza - Prawo prywatne
Reklama




























Prawa autorskie
Reklama



Kontakt