Scyntygrafia płuc

Scyntygrafia płuc
Zakład Medycyny Nuklearnej SP SCK Warszawa ul.Banacha 1a
Medycyna Nuklearna
• Techniki stosowane w badaniach
radioizotopowych mają charakter czynnościowy.
• Na podstawie uzyskanych wyników można
określić wybraną funkcję układu oddechowego.
Metody diagnostyczne w PE
• Ocena kliniczna
• Badania laboratoryjne
• EKG
• Echo serca
• RTG klatki piersiowej
• CT spiralne
• Scyntygrafia płuc
• Angiografia tt.płucnych
Przygotowanie pacjenta
• Wykonanie „świeżego” RTG klatki piersiowej
• Scyntygrafia perfuzyjna
– bez przygotowania
• Scyntygrafia wentylacyjna:
- rozmowa z pacjentem objaśniająca technikę
badania
Wskazania
• Podejrzenie zatorowości płucnej
• Ocena skuteczności leczenia ZP
• Choroby nowotworowe – ocena
przedoperacyjna
• Zwłóknienia – ocena rozległości zmian
• Różnicowanie pierwotne/wtórne nadciśnienie płucne
• Niektóre wady – zwężenie jednej z t.płucnych, hipoplazja
Przeciwskazania względne
• Ciąża
• Karmienie piersią
• Brak współpracy pacjenta przy badaniu (badanie
wentylacyjne)
Rodzaje scyntygrafii
Scyntygrafia płuc
Scyntygrafia prefuzyjna
Scyntygrafia wentylacyjna
Scyntygrafia aerozolowa
Scyntygragia perfuzyjna płuc
• Preparat :
• Aktywność:
• Podanie:
• Akwizycja:
mikrosfery znakowane 99mTc
150-400 MBq
iv
bezpośrednio po podaniu
Scyntygrafia perfuzyjna
• Preparaty
- makroagregaty
- mikrosfery
- roztwór wodny
133Xe
Scyntygrafia wentylacyjna
Scyntygrafia wentylacyjna
• Gazy
-
133Xe
81mKr
• Aerozole
- cząsteczki
białkowe
• Pseudogazy
- technegaz
Scyntygragia wentylacyjna
płuc
• Preparat :
mieszanka gazu
promieniotwórczego
(133 Xe, 81Kr) z tlenem
• Aktywność: MBq
• Podanie:
inhalacja
• Akwizycaja: bezpośrednio po podaniu
• III fazy badania
Scyntygrafia aerozolowa płuc
• Preparat :
aerozol znakowany 99mTc
(albuminy, DTPA)
• Aktywność: ok. 1000 MBq- do płuc
dociera ok. 1-3 %
• Podanie:
inhalacja ok. 10 min.
• Akwizycja: bezpośrednio po podaniu
• Brak możliwości oceny w fazie wydechu
Badanie wentylacyjne w
rozpoznaniu zatorowości płuc
• Cel badania - poprawa swoistości.
• Objaw patognomoniczny - prawidłowa wentylacja
przy braku perfuzji (tzw. „mismatch”).
• Zjawisko to nie występuje w innych schorzeniach
płuc (np. w zapaleniu).
Techniki obrazowania
Technika
Planarna
SPECT
Techniki badania
Prezentacja 3 D
Scyntygrafia wentylacyjna płuc
Obraz zatorowości płucnej
Scyntygrafia
wentylacyjna
perfuzyjna
Kryteria opisu- PIOPED
P -stw o
0 %
p r a w id ło w y o b r a z s c y n t y g r a f ii p e rf u z y jn e j
B a rd z o
m n ie j n iż 3
m a łe
b a d a n iu
M a łe
-
R T G
-
u b y tk i b ra k u
b a d a n iu
p e r fu z y jn y m
p ł u c p r z y p r a w id ł o w y m
p e rf u z ji i w e n t y la c ji p r z y p r a w id ło w y m
R T G
s k o ja r z o n e
w
-
u b y tk i w
k la t k i p ie r s io w e j
s k o ja r z o n e
b a d a n iu
< 2 0 %
m a łe
g ó rn y m
u b y tk i b ra k u
lu b
s k o ja r z o n e
p e rf u z ji i w e n t y la c ji o r a z p r z y m g le n ie
śro d k o w y m
u b y tk i b ra k u
p o lu
p łu c n y m
n a
m ią ż s z u
R T G
p e rf u z ji i w e n t y la c ji o r a z d u ż a
ilo ś ć p ły n u
w
o p łu c n e j
-
u b y t e k p e rf u z ji m n ie js z y n iż z m ia n a
-
u b y t k i c e n t ra ln e
-
w ię c e j n iż 3
b a d a n iu
-
u b y tk i w
b a d a n iu
w
p e r fu z y jn y m
R T G
p r z y p r a w id ło w y m
R T G
n ie s e g m e n t a ln e
p o s z e r z e n ie
P o ś r e d n ie
m a łe
w id o c z n a
u b y tk i p e rf u z ji ( p o w ię k s z e n ie
s y lw e t k i s e r c a ,
w n ę k)
z m ia n y n ie s k la s y f ik o w a n e
g d z ie
in d z ie j
2 0 -7 9 %
D u ż e
-
c o n a jm n ie j 2
w e n t y la c y jn y m
> 8 0 %
-
u b y t k i p e rf u z ji p r z y p r a w id ło w y m
b a d a n iu
ś r e d n ie
w e n t y la c y jn y m
c o n a jm n ie j 4
b a d a n iu
i R T G
1 d u ż y i c o n a jm n ie j 2
b a d a n iu
-
d u że
u b y t k i p e r f u z j i p r z y p r a w id ł o w y m
i R T G
ś r e d n i e j w i e l k o ś c i u b y t k i p e r f u z j i p r z y p r a w id ł o w y m
w e n t y la c y jn y m
i R T G
Kryteria opisu- Biello
P -s tw o
O b ra z
s c y n t y g r a f ic z n y
i R T G
P -s tw o
z a to ru
w y s t ą p ie n ia
p łu c n e g o
z a to ru
o b e c n o ś c i
p łu c n e g o
p o n iż s z y c h
o b ja w ó w
W y k lu c z e n ie
p r a w id ło w a
s c y n t y g r a f ia
p e r f u z y jn a
0
%
5
%
8
%
o b e c n o ś c i
z a to ru
-
M a łe
5
–
m a łe
o g n is k a
b ra k u
p e r f u z ji p r z y
p r a w id ło w e j
w e n t y la c ji
1 0 %
-
s k o ja r z o n e
p rzy
-
u b y tk i b ra k u
p r a w id ło w y m
u b y tk i
p e rf u z ji i w e n t y la c ji
b a d a n iu
p e r fu z ji m n ie js z e
R T G
n iż
z m ia n y
w id o c z n e
w
1 0
%
2 0
%
2 7
%
3 3
%
8 7
%
9 2
%
R T G
P o ś r e d n ie
2 0
– 3 0
-
lic z n e
s k o ja r z o n e
u b y tk i b ra k u
w e n t y la c ji
%
-
u b y t k i p e rf u z ji z
R T G
-
to w a rzy s zą c y m i zm ia n a m i w
k lp
p o je d y ń c z e
se g m e n tu
o g n is k o
lu b
-
D u ż e
9 0
o g n is k a
b ra k u
b ra k u
m n ie js z e
w e n t y la c ji i b a d a n iu
o k o ło
p e rf u z ji i
p e r f u z ji w ie lk o ś c i
p rzy
R T G
p r a w id ło w e j
k lp
p e r fu z ji w ię k s z e
n iż
z m ia n y
w
R T G
%
-
c o
n a jm n ie j 2
p r a w id ło w y m
d u że
u b y t k i p e rf u z ji p r z y
b a d a n iu
w e n t y la c y jn y m
i R T G
p rz y
Kryteria opisu – postępowanie
prawdopodobieństwo
wysokie
Rozpoznanie ZP
pośrednie
Dalsza diagnostyka
Doppler ukł.żylnego
CT spiralne
angiografia
niskie
Raczej nie ZP
Ocena skuteczności leczenia
zatorowości płuc
• Redukcja obszaru niedokrwienia:
- po 2 tygodniach o 50%,
- po 3 miesiącach nawet o 75%.
• Po leczeniu trombolitycznym - nowe ogniska braku
perfuzji:
- kolejne epizody zatorowości płuc,
- fragmentacja materiału zakrzepowego i
propagacja zmian zatorowych z pierwotnego
ogniska.
• Badania kontrolne - po upływie 1-3 miesięcy.
Ocena skuteczności leczenia
zatorowości płuc
Nowe zastosowania
Badania stanów zapalnych
• (67-Ga) cytrynian galu
• (111-In, 99mTc) znakowane leukocyty
Badania onkologiczne
• (67-Ga) cytrynian galu
• Pochodne somatostatyny
• Metajodobenzylguanidyna
• (18F) Fluorodeoxyglukoza
Cytrynian galu
• Diagnostyka zakażenia Pneumocystis carini u
chorych na AIDS.
• Diagnostyka zapalenia na tle wirusa cytomegalii,
mycobacterium tuberculosis, mycobacterium avium
intracellulare.
• W przypadku pierwotnych guzów nowotworowych
płuc istotna rola w planowaniu procesu leczenia:
- zasięg i położenie guza,
- zajęcie wnęki, śródpiersia, węzłów chłonnych,
obecność innych przerzutów.
Pochodne somatostatyny
• 111-In Octreoscan (podtyp 2, 5)
• Lanreotyd (podtyp 1-5)
• Depreotyd (podtyp 2, 3 i 5)
Octreoscan
Wskazania:
• lokalizacja położenia zmiany pierwotnej
(rakowiak oskrzela),
• badania chorych po zabiegach operacyjnych
(guzy typu APUDOMA),
• guzy nieoperacyjne - ocena możliwości
leczenia pochodnymi somatostatyny.
• Rakowiak czułość 90%
• Rak drobnokomórkowy płuca czułość 90%
Depreotyd
• Powinowactwo do receptorów somatostatynowych
występujących w:
- w komórkach raka drobnokomórkowego i
niedrobnokomórkowego płuc (rec. typu 3)
- w obrębie błony komórkowej limfocytów
(obecnych w obrębie zmian nowotworowych)
• Czułość badania 97%, swoistość 55%.
Nowe kierunki rozwoju