Alicja Nowak Turek SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ W KLASIE I GIMNAZJUM ( CYKL DWUGODZINNY ) TEMAT : Umiem mówić „ nie „ czyli asertywność na co dzień Cele lekcji : uczeń poznaje pojęcie asertywności i zachowania asertywnego stosuje umiejętności zachowania asertywnego rozpoznaje zachowanie uległe, asertywne i agresywne Metody i formy pracy : miniwykład problemowa indywidualna grupowa zbiorowa Pomoce : 1) karty „ Podsumowanie wiadomości o asertywności „ 2) kwestionariusz asertywności 3) karty ze zdaniami antyasertywnymi i proaserywnymi 4) karty „ Reakcja na krytykę i pochwałę Tok zajęć : 1. czynności organizacyjne : napisanie tematu, rozdanie kart, prośba o aktywną pracę na lekcji i powagę podczas wykonywania zadań 2. Przedstawienie i omówienie ważnych pojęć. 1 Na tablicy ( pod tematem ) nauczyciel rysuje model aserywności Asertywność Prawa Własne Prawa innych Agresja Uległość Nieasertywność Asertywność – to pojęcie robi obecnie furorę i staje się niezwykle przydatne we współczesnym świecie Asertywność to: - umiejętność wyrażania myśli , uczuć, przekonań nie lekceważąc uczuć innych ludzi pewność siebie, stanowczość, zdecydowanie umiejętność mówienia „ nie „ w różnych sytuacjach bez wyrzutów sumienia, złości, lęku mądre rozwiązywanie problemu teoria asertywności zakłada, że każdy z nas posiada pewne prawa, a konflikty rozwiązuje bez poczucia winy, ważna podczas nacisków różnych osób czy grup na pojedynczego człowieka stosowana w sytuacji sprzeczności interesów. 3. Istnieją trzy rodzaje zachowań : - agresywne : respektuje się prawa własne ( ja wygrywam ) lekceważy się prawa innych ( ty przegrywasz ) 2 - uległe : respektuje się prawa innych lekceważy własne prawa - asertywne : respektuje własne prawa respektuje prawa innych 4. Nauczyciel prosi o przeczytanie karty nr 1 i wypełnienie kwestionariusza ( nr 2) Nauczyciel wyjaśnia, że 9,10,11,12 zaznaczonych odpowiedzi świadczy o uległości ( braku asertywności ) ( każdy uczeń zostawia ten kwestionariusz i nie ma obowiązku prezentować swoich odpowiedzi ). 5. W karcie nr 3 nauczyciel prosi o zaznaczenie 5 zdań, których uczeń używa oceniając samego siebie. Karty są anonimowe. Nauczyciel poda uczniom na następnej lekcji 3 zdania antyasertywne i proasertywne, które najczęściej były zaznaczane. 6. W domu uczniowie wypełniają kartę nr 4. 7. Na kolejnej lekcji przypominamy najważniejsze informacje, ale bez zmuszania uczniów do przyswajania reguł i definicji. 8. Nauczyciel prosi o podział ról w grupach dwuosobowych. Jeden uczeń będzie wyrażał pewne opinie, poglądy, prośby, drugi reagował na nie w sposób uległy, agresywny i asertywnie. Potem uczniowie zamieniają się rolami. Odgrywanie scenek na środku klasy odbywa się dopiero wtedy , kiedy uczniowie wcześniej taką sytuację przećwiczyli w „ dwójkach „ . Reszta klasy po takim „ występie „ nazywa zachowania odbiorcy jako agresywne, uległe lub asertywne. Na tablicy zaznaczamy ilość zachowań asertywnych, agresywnych, uległych 3 9. Podsumowanie Każdy z nas ma prawo do obrony własnych przekonań i poglądów, ale nie może i nie ma prawa lekceważenia, upokarzania czy ignorowania praw innych. Asertywność to prawo nie tylko ludzi dorosłych, ale także – a może przede wszystkim – dzieci. Zachowań asertywnych można się nauczyć, ale wymaga to ćwiczeń i przekonania o własnej wartości. Kompleksy nie mogą przesłonić nam szacunku dla samego siebie. Warto poćwiczyć odpowiedzi, gdy ktoś nas : namawia prosi żąda grozi nalega domaga się Bibligrafia : Sadowska E., Lekcje wychowawcze – opracowanie dla nauczycieli gimnazjum, Wydawnictow Seveneth Sea, Warszawa 1999 Szuty J., Gdy nauczyciel jest wychowawcą, Wydawnictwo Szkolne PWN, Łódź 2001 4