BYĆ ASERTYWNYM Cel ogólny:

SCENARIUSZ ZAJĘĆ OTWARTYCH
Temat: BYĆ ASERTYWNYM
Cel ogólny:
- kształtowanie postaw asertywnych;
Cele szczegółowe:
- kształcenie umiejętności odróżniania zachowań asertywnych od agresywnych i uległych
- rozpoznawanie zachowań asertywnych
- ćwiczenie umiejętności bycia asertywnym.
Metody:
- Miniwykład
- Psychodrama
- Praca z tekstem.
Formy pracy: Praca indywidualna, grupowa
Miejsce: sala lekcyjna
Czas trwania: 2 godziny dydaktyczne.
Pomoce:
- Teksty – opisy sytuacji
- Scenariusze scenek
- „Prawa asertywne”
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Rundka wstępna
Uczestnicy zajęć określają swoje samopoczucie w skali od 1 do 10.
2. Ćwiczenie – agresja, asertywność, uległość.
Prowadzący pisze na tablicy trzy pojęcia: agresja, asertywność, uległość. Następnie daje
uczestnikom do odczytania opisy trzech sytuacji (Załącznik 1). Prowadzący prosi
o skomentowanie tych sytuacji oraz wspólnie z uczestnikami nazywa zaprezentowane w nich
postawy:
SYTUACJA 1 – zachowanie uległe; można było grzecznie przeprosić córkę i powiedzieć, że
pomoże się jej później.
SYTUACJA 2 – zachowanie agresywne; osoba proszona o pomoc zachowała się arogancko
i zlekceważyła prośbę kolegi.
SYTUACJA 3 – zachowanie asertywne; osoba, od której pożyczono płytę CD z filmem
wyjaśniła, co czuje oraz stanowczo poprosiła o jej zwrot. Przy tym nie była niemiła.
3. Miniwykład: Zachowanie uległe, asertywne i agresywne.
I ULEGŁOŚĆ – postawa charakteryzująca się respektowaniem praw innych osób
i lekceważeniem praw własnych. Nie uwzględniamy więc swoich potrzeb, poglądów, odczuć.
Ulegamy, bo chcemy być grzeczni, uniknąć konfliktów, boimy się relacji innych
ludzi. Pozwalamy jednak, by nas lekceważono. Jesteśmy często nieuczciwi
w stosunku do samych siebie, a to obniża naszą samoocenę.
Przekaz brzmi: Liczą się swoje myśli, odczucia i potrzeby i nie ważne, czego chcę ja.
II AGRESJA – postawa charakteryzująca się uwzględnieniem praw własnych przy
jednoczesnym
lekceważeniu praw innych ludzi. Charakterystyczna jest tu postawa dominacji.
Jesteśmy agresywni, bo chcemy zwrócić na siebie uwagę, zademonstrować swoją
władze, wyładować złość. Nasza samoocena rośnie, ale otoczenie może nas
odrzucić.
Przekaz brzmi: Liczą się swoje myśli, odczucia i potrzeby i nie ważne, czego ty potrzebujesz.
III ASERTYWNOŚĆ – polega na bronieniu własnych praw, przy jednoczesnym uznawaniu
praw innych osób. Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie” bez wyrzutów
sumienia i złości, gniewu i strachu. Asertywność to bardzo przydatna
umiejętność, dzięki której możemy otwarcie wyrażać siebie, nie raniąc przy
tym innych. Wzmacniamy poczucie własnej wartości, mamy szacunek dla
siebie i innych. Otoczenie może nas jednak krytykować za to, że odważnie wyrażamy swe
odczucia.
Przekaz brzmi: Ja to widzę w ten sposób, ale chciałbym wiedzieć, co ty o tym sadzisz.
Może uda nam się znaleźć wspólne rozwiązanie.
4. Psychodrama.
Prowadzący proponuje aby odegrać jedną z możliwych do wyboru scenek. Sugeruje przy
tym, iż każda ze scenek ma charakteryzować asertywny sposób zachowania.
Po odegraniu scenek prowadzący podaje pytania typu:
- Czy to na pewno były zachowania asertywne (a nie agresywne, czy uległe)?
- Czy łatwo być asertywnym?, itd.
5. „Prawa asertywne”
Podsumowanie zajęć: Prowadzący przypomina, że jeśli nie korzystamy z tych praw, to tak,
jak byśmy ich faktycznie nie posiadali.
(Załącznik 1)
SYTUACJA 1
Córka prosi cię, abyś pomogła jej odrobić zadanie domowe z matematyki. Ty akurat
przygotowujesz się do ważnego wystąpienia w pracy. Odpowiadasz jej:
- No dobrze, właściwie mam dużo pracy, ale………….
SYTUACJA 2
Kolega z pracy ma pewien problem i prosi cię o radę. Odpowiadasz:
- Skąd mam wiedzieć, jak ci pomóc? To jest twoja sprawa, daj mi spokój!
SYTUACJA 3
Trzy tygodnie temu pożyczyłeś koledze płytę CD ze swoim ulubionym filmem i do tej pory ci
jej nie oddał, chociaż obiecał zwrócić po tygodniu. Dzwonisz do niego i mówisz:
- Przykro mi, że do tej pory nie oddałeś mi kasety. Czy możesz mi ją zwrócić jutro, bo ja też
chętnie ją obejrzę?
(Załącznik 2)
Scenka 1
Jesteś u koleżanki. Jest późno i musisz szybko wrócić do domu. Brat koleżanki proponuje, że
cię zawiezie. Ty jednak wyczuwasz od niego zapach alkoholu. Odmów w sposób asertywny.
Scenka 2
Koleżanka z pracy proponuje ci wyjście na papierosa, ale ty nie znosisz dymu papierosowego
i nie palisz. Chciałabyś być miła. Co zrobisz, chcąc się asertywnie zachować?
(Załącznik 3)
„PRAWA ASERTYWNE”
MASZ PRAWO:
1. Sam ustalać swoje cele i samodzielnie podejmować decyzje.
2. Posiadać i wyrażać własne opinie i odczucia.
3. Odpowiadać „nie” na prośby.
4. Prosić o różne rzeczy.
5. Popełniać błędy.
6. Zachowywać się asertywnie.
7. NIE zachowywać się asertywnie.
8. Zmieniać zdanie.
9. Zastanawiać się.
10. Odczuwać i wyrażać ból.
11. Być samemu.
12. Prosić o informacje osoby, które posiadają większą wiedzę.
13. Mówić „nie wiem” i „nie rozumiem”.
14. Protestować przeciw nieuczciwości i niesprawiedliwości.
15. Nie brać odpowiedzialności za problemy innych ludzi.
16. Być „innym” i akceptować siebie.
Literatura:
1.M. Król – Fijewska „Stanowczo, łagodnie, bez lęku”; wyd. TNTRA
Warszawa 1992
2. A. Wróbel – Asertywność na co dzień. Czyli, jak żyć w zgodzie ze sobą i innymi.
Warszawa 2011