zobacz

Program profilaktyki i promocji zdrowia w Szkole Podstawowej nr 48 im.
Szarych Szeregów w Krakowie (obowiązujący od dnia 21. 11.2007)
Wstęp
Każdy młody człowiek wymaga nie tylko nauczania, ale przede wszystkim wychowania. Jest to
długotrwały proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej
dojrzałości fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej i intelektualnej. Aby ten proces przebiegał
prawidłowo konieczne są działania profilaktyczne, które uczą jak radzić sobie z trudnościami
zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. Wychowanie i profilaktyka są więc ściśle
ze sobą powiązane i stanowią długotrwały proces, za który odpowiedzialni są przede wszystkim
rodzice. Bardzo ważnym elementem pracy szkoły jest wspieranie rodziców w tym procesie. Jest to,
zatem główna idea tworzenia szkolnego programu profilaktyki.
Diagnoza i rozpoznanie
Szkoła Podstawowa nr 48 w Krakowie jest małą, kameralną placówką. Uczniowie w niej otoczeni
są troskliwą opieką pedagogów, znają oni, bowiem sytuację rodzinną niemal każdego ucznia
indywidualnie. Przeważają w niej uczniowie, których rodzice posiadają wykształcenie średnie i
podstawowe. Z diagnozy środowiska rodzinnego naszych uczniów wynikającej z obserwacji, rozmów z
samymi rodzicami, współpracy z kościołem i instytucją charytatywną przy kościele, a także
przeprowadzonych ankiet wynika, że ok. 10% uczniów pochodzi z rodzin niewydolnych
wychowawczo. Jest to przede wszystkim wynikiem trudnej sytuacji finansowej, braku czasu lub
zainteresowania dzieckiem, a także w nieznacznym stopniu, patologią w rodzinie. Na terenie szkoły
uczniowie nie sprawiają większych problemów wychowawczych. Jak do tej pory agresja pomiędzy
uczniami wyrażała się jedynie poprzez agresję słowną: przezywanie, wyśmiewanie, dokuczanie lub
niegroźne uderzenie, podstawianie nogi. Wyniki ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rozmów z
uczniami i rodzicami, jak również corocznie przeprowadzana ankieta na zakończenie sześcioletniej
edukacji wśród uczniów klas szóstych potwierdzają fakt, że Szkoła Podstawowa nr 48 jest szkołą
bezpieczną. Jednakże dramatyczne wydarzenia, które mają miejsce w niektórych szkołach, związane z
agresywnymi i patologicznymi zachowaniami uczniów wskazują, że należy prowadzić na szeroką skalę
działania, które mogą zapobiegać takim sytuacjom. Dlatego w działaniach profilaktycznych szczególną
uwagę zwracamy na kształtowanie pożądanych wartości i postaw, budowanie więzi międzyludzkich i
kształtowanie pozytywnych relacji pomiędzy uczniami. Także promowanie zdrowego stylu życia jest
nieodłącznym elementem programu.
Uwagi do realizacji
Program przeznaczony jest dla uczniów klas I – VI oraz oddziału przedszkolnego. Będą go
realizowali wychowawcy, nauczyciele i pedagog szkolny, którzy systematycznie podnoszą swoje
kwalifikacje poprzez udział w WDN, zewnętrznych konferencjach szkoleniowych, kursach
kwalifikacyjnych, studiach podyplomowych i innych, a także specjaliści zapraszani do szkoły z
zewnątrz. Program został opracowany przez pedagoga szkolnego, poddany konsultacji nauczycieli,
dyrektora szkoły i uchwalony przez RP po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu
uczniowskiego. Pomocne w realizacji programu są plany pracy wychowawczej dla poszczególnych klas
przyjęte sposoby osiągania założonych celów. Realizacja tego przedsięwzięcia ma na celu objęcie
uczniów wszystkich klas cyklicznym, systemowym działaniem wspierając tym samym rodziców w
kształtowaniu osobowości dziecka oraz w stwarzaniu warunków do prezentowania i kształtowania
zachowań sprzyjających zdrowiu
i bezpieczeństwu młodego człowieka.
Program będzie realizowany w trakcie:
 Godzin do dyspozycji wychowawcy klasy;
 Spotkań z pedagogiem;
 Spotkań z zaproszonymi specjalistami;
 Prowadzenia programów profilaktycznych proponowanych np. przez MEN;
 Organizowania spektakli profilaktycznych;
 W ramach zajęć pozalekcyjnych;
 W ramach pedagogizacji dla rodziców.
Zgodnie z priorytetem MEN w bieżącym roku szkolnym nauczyciele w swoich działaniach
wychowawczych szczególnie będą zwracali uwagę na profilaktykę agresywnych zachowań
uczniów.
Cele programu:
Istotnym w realizacji działań opiekuńczo – wychowawczych szkoły jest wspieranie rozwoju
dzieci i młodzieży poprzez stworzenie im warunków do zdobycia wiedzy i umiejętności służących do
przeciwdziałania i przeciwstawiania się wszystkiemu, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu. Aby temu
celowi sprostać należy skoncentrować się na realizacji bardzo istotnych celów szczegółowych, a
mianowicie:
1. Tworzenie bezpiecznej, serdecznej i ciepłej atmosfery w szkole – budowanie więzi
ze szkołą.
2. Kształtowanie zasad poprawnego komunikowania się – poznanie się wzajemne
i budowanie zaufania.
3. Ćwiczenie zachowań asertywnych w oparciu o przykłady różnych sytuacji
życiowych, w tym podczas kontaktów z nieznajomymi.
4. Uświadomienie sobie, czym jest przyjaźń i koleżeństwo.
5. Przeciwstawianie się agresji i przemocy w szkole. Zwrócenie szczególnej uwagi na
agresję słowną i emocjonalną.
6. Wzmacnianie poczucia własnej wartości – poznanie swojej osobowości.
7. Uczenie się tolerancji i empatii wobec otoczenia. Zwrócenie uwagi na problem
dyskryminacji.
8. Wskazywanie pożądanych wartości i wzorców zachowań.
9. Nabywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem.
10. Nabywanie umiejętności efektywnego uczenia się.
11. Nabywanie umiejętności dbania o swoje zdrowie i wzbudzenie w uczniach poczucia
odpowiedzialności za własne zdrowie. Zwrócenie uwagi na problem zdrowego
odżywiania oraz na rolę wypoczynku i spędzania czasu wolnego. Ochrona
środowiska naturalnego, jako warunek zachowania zdrowia.
12. Nabywanie umiejętności zachowania się w sytuacjach zagrożeń dla zdrowia i życia
w tym pandemii chorób.
13. Zapoznanie się z przepisami o ruchu drogowym, jako przygotowanie do
praktycznego egzaminu na kartę rowerową.
14. Prezentowanie zagrożeń, jakie niosą ze sobą uzależnienia(nikotyna, alkohol,
narkotyki, dopalacze).
15. Zwrócenie szczególnej uwagi na znaczenie rodziny w życiu człowieka - wychowanie do
życia w rodzinie.
16. Prezentowanie zagrożeń cywilizacyjnych (terroryzm, korupcja, uzależnienie od komputera,
sekty religijne).
17. Przygotowanie uczniów do świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków
masowej komunikacji (telewizji, komputerów, radia i prasy). Uczenie umiejętności
segregowania informacji i krytycznego ich odbioru.
18. Uwrażliwienie uczniów na potrzeby innych ludzi (ofiar tragedii, żywiołów i biedy) –
niesienie pomocy humanitarnej.
19. Zapoznanie uczniów z Konwencją Praw Dziecka oraz ich prawami i obowiązkami
wynikającymi ze Statutu Szkoły.
20. Zapoznanie uczniów z ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich. Uświadomienie
uczniom zagrożeń związanych z niezrealizowaniem obowiązku szkolnego – wagary.
21. Udzielanie pomocy psychologiczno – pedagogicznej oraz pomocy materialnej.
22. Podnoszenie wiedzy i świadomości rodziców o zagrożeniach związanych z
wykorzystywaniem dzieci.
23. Uwrażliwienie rodziców na zagrożenia, z którymi mogą spotkać się ich dzieci po
ukończeniu szkoły podstawowej w kolejnym etapie ich edukacji – rodzice uczniów klasy
VI.
24. Uświadomienie rodzicom ich roli w uczeniu swoich dzieci postawy tolerancji wobec
wszelkiej inności. Zwrócenie im uwagi na to, iż tylko ścisła współpraca w tej kwestii ze
szkołą pomoże w eliminowaniu niewłaściwych zachowań ich dzieci wobec rówieśników
odbiegających od normy w swym postępowaniu, nauce, wyglądzie, wierze itp. od
większości.
25. Zwrócenie uwagi rodzicom na wychowawczą rolę stosowania kar statutowych na terenie
szkoły wobec ich dzieci.
26. Uświadomienie rodzicom faktu, że tylko konstruktywna współpraca ze szkołą i wzajemne
wspieranie się przyniesie oczekiwane efekty w zakresie nauczania i wychowania
powierzonych szkole dzieciom.
27. Nabywanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy, również przez uczniów klas I – III.
28. Uwrażliwienie uczniów na potrzeby zwierząt, zwrócenie uwagi na usuwanie nieczystości
po swoich „pupilach”.
29. Nabywanie umiejętności i nawyków segregowania śmieci.
30. Przeciwstawianie się zjawisku przemocy w rodzinie – „Niebieska Karta”.
Metody i formy realizacji:








Oddziaływania werbalne (rozmowy, pogadanki);
Dyskusje – dzielenie się własnymi doświadczeniami;
Metody aktywizujące;
Wyjścia poza szkołę;
Wycieczki;
Zielone szkoły;
Pedagogizacja rodziców
Monitorowanie potrzeb uczniów w zakresie udzielanie pomocy psychologiczno –
pedagogicznej oraz pomocy materialnej.
Sposoby osiągania założonych celów:
Program będzie realizowany w trakcie:

Realizacji programu wychowawczego (m.in. apele, uroczystości szkolne,
wyjazdy na zielone szkoły, imprezy środowiskowe, uczniowie
współgospodarzami szkoły);






















Przestrzegania regulaminu szkoły i regulaminu sal;
Pracy wychowawczej, realizacji godzin wychowawczych;
Spotkań ze Strażą Miejską, Policją, PPP i innymi instytucjami wspierającymi
szkołę;
Spotkań z ratownikami medycznymi, pracownikami służby zdrowia w tym
pielęgniarką szkolną;
Spotkań z pedagogiem;
Prowadzenia programów profilaktycznych proponowanych przez MEN i inne instytucje;
Organizowanych wyjść na filmy z zakresu profilaktyki;
Zajęć pozalekcyjnych;
Prowadzenia i analizy ankiet np. na temat bezpieczeństwa w szkole;
Zajęć lekcyjnych w tym religii;
Pracy dydaktycznej;
Pracy świetlicy szkolnej;
Realizacji programu edukacji ekologicznej (m.in. zbiórka surowców wtórnych, udział w akcji
„ sprzątanie świata”);
Realizacji przygotowania komunikacyjnego;
Praktycznego egzaminu na kartę rowerową;
Realizacji zajęć WDŻ;
Akcji przeprowadzonych przez SzRU;
Przygotowywania uczniów klas szóstych do konkursu „Prawo i my”;
Pedagogizacji rodziców;
Szkoleń nauczycieli;
Pracy pedagoga (kierowanie do PPP, prowadzenie zajęć terapii pedagogicznej,
rozmowy indywidualne, rozmowy z całą klasą, informowanie i pomoc w
załatwianiu różnorodnej pomocy materialnej);
Pracy wychowawców – objęcie uczniów pomocą psychologiczno –
pedagogiczną.
Przewidywane efekty pracy:
1. Uczniowie będą mieli poczucie przynależności do społeczności szkolnej i poczucie
bezpieczeństwa.
2. Uczniowie będą umieli prawidłowo układać swoje relacje z rówieśnikami i rozwiązywać
konflikty.
3. Uczniowie będą potrafili dokonywać właściwych wyborów, będą umieli zachować się w
sytuacjach zagrożeń (również podczas kontaktów z nieznajomymi), prezentować własne
zdanie, a tym samym będą asertywni.
4. Uczniowie będą wiedzieli, czym jest przyjaźń w życiu człowieka, a czym jest koleżeństwo.
5. Zmniejszenie zjawiska agresji i przemocy w szkole.
6. Uczniowie będą świadomi swoich mocnych i słabych stron, będą mieli poczucie własnej
wartości.
7. Uczniowie nabędą umiejętność szanowania, postrzegania i rozumienia innych oraz
identyfikowania się z uczuciami innych ludzi – będą tolerancyjni i będą mieli duże poczucie
empatii, będą potrafili przeciwstawić się dyskryminacji.
8. Uczniowie będą wiedzieli, jakie wartości i wzorce zachowań są w życiu najważniejsze.
9. Uczniowie będą potrafili radzić sobie w różnych trudnych sytuacjach wywołujących stres.
10. Uczniowie będą potrafili skuteczne i efektywnie uczyć się.
11. Uczniowie będą mieli świadomość, że ich zdrowie i życie zależy przede wszystkim od nich
samych, od ich postawy i podejmowanych decyzji, a także od dbania o środowisko
naturalne, w jakim żyją. Będą również wiedzieli, że dobrze zorganizowany i spędzony czas
wolny jest ważnym elementem zachowania zdrowia.
12. Uczniowie będą potrafili zachować się w sytuacjach związanych z zagrożeniem ich
zdrowia i życia oraz będą znali zasady zachowania podczas pandemii chorób.
13. Uczniowie będą znali przepisy o ruchu drogowym, zdobędą w szkole kartę rowerową, będą
znali zasady bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych.
14. Uczniowie będą świadomi zagrożeń wynikających z uzależnień i dróg prowadzących do nich.
15. Uczniowie będą świadomi swojego dojrzewania i rozwoju do bycia rodzicami i pełnienia
ról społecznych.
16. Uczniowie będą mieli świadomość zagrożeń cywilizacyjnych.
17. Uczniowie będą w sposób selektywny i odpowiedzialny korzystali ze środków masowego
przekazu.
18. Uczniowie będą wrażliwi na potrzeby innych ludzi, będą mieli świadomość celowości
niesienia pomocy humanitarnej.
19. Uczniowie będą świadomi swoich praw i obowiązków wynikających ze Statutu Szkoły oraz
Konwencji Praw Dziecka.
20. Uczniowie będą znali ważne fragmenty ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich,
będą wiedzieli, że nieletni ponosi konsekwencje prawne za swoje czyny i będą świadomi
zagrożeń i konsekwencji wynikających z wagarowania.
21. Rodzice będą wiedzieli, że na szkołę mogą liczyć w zakresie udzielenia dziecku pomocy
psychologiczno – pedagogicznej i materialnej.
22. Rodzice będą mieli świadomość, że szkoła wspiera ich w procesie wychowania,
zmniejszając poprzez profilaktykę zagrożenia i pokusy, jakie niesie za sobą codzienne
życie.
23. Rodzice będą mieli świadomość zagrożeń, z jakimi może spotkać się ich dziecko na
kolejnym etapie edukacyjnym ( w gimnazjum).
24. Rodzice będą wspierać szkołę w uczeniu swoich dzieci postawy tolerancji wobec inności.
Uczniowie będą tolerancyjni wobec rówieśników, którzy odbiegają w swym zachowaniu,
nauce, wyglądzie itp. od większości.
25. Rodzice będą wiedzieli, że kary statutowe stosowane są przez szkołę wobec uczniów,
którzy nie respektują ogólnie przyjętych norm społecznych, pełnią rolę wychowawczą, są
stosowane sprawiedliwie i konsekwentnie wobec każdego ucznia.
26. Rodzice będą darzyli szkołę pełnym zaufaniem zarówno w zakresie dydaktyki jak
i wychowania. Będą pomocni w ww. działaniach szkoły, nie będą ingerowali w
kompetencje nauczycieli.
27. Uczniowie będą zorientowani, jak zachować się w sytuacji, kiedy życie i zdrowie
drugiego człowieka jest zagrożone.
28. Uczniowie będą uwrażliwieni na potrzeby zwierząt i będą czuli się odpowiedzialni za
swoje „pupile”.
29. Uczniowie będą świadomi jak segregować śmieci i będą wiedzieli, w jakim celu się to
robi.
30. Nauczyciele będą reagowali na zjawisko przemocy wobec dzieci – w razie podejrzenia
przemocy będą zakładali „Niebieską Kartę – część A.
Postawa prowadzącego:
1. Akceptuje każdego ucznia poprzez nawiązanie z nim dobrego kontaktu.
2. Nie zmusza uczniów do mówienia.
3. Buduje atmosferę zaufania, sprawiając tym samym, że każdy uczeń czuje się kimś
wartościowym i ma poczucie bezpieczeństwa.
4. Nie osądza i nie komentuje wypowiedzi uczniów, pomimo iż nie zawsze się z nimi
zgadza.
5. Jest uważnym słuchaczem i obserwatorem.
6. Wspiera i docenia uczniów.
7. Stwarza pełną opiekę wychowawczą.
a. Współpracuje ze środowiskiem szkolnym.
b. Współpracuje ze środowiskiem domowym.
8. Analizuje przyczyny różnych zachowań ucznia.
9. Jest stanowczy wobec agresywnych i innych, patologicznych zachowań uczniów.
10. Jest otwarty i elastyczny, liczy się z opiniami uczniów.
11. Potrafi przyznać się do błędu.
12. Umie zorganizować zajęcia dostosowując je do specyfiki sytuacji w grupie oraz
wieku uczniów.
Ewaluacja programu
Będzie dokonywana na podstawie osobistej oceny przez realizujących program (ankieta dla
wychowawców). Również dyrektor szkoły będzie oceniał efekty tej pracy podczas obserwacji lekcji
oraz analizy zgromadzonej dokumentacji. Pod koniec każdego roku szkolnego uczniowie, a także ich
rodzice, będą mieli możliwość wypowiedzenia się, co do efektów pracy szkoły w zakresie profilaktyki
poprzez wypełnienie stosownych ankiet skierowanych do nich.
Wnioski z oceny realizacji zostaną wprowadzone do programu w formie korekty na kolejny rok
szkolny.