WYMAGANIA PROGRAMOWE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA

WYMAGANIA PROGRAMOWE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA
W KL. I GIMNAZJUM
Wymagania konieczne – ocena dopuszczająca
Uczeń potrafi przedstawić argumenty i dowody potwierdzające kulisty kształt Ziemi – A
Uczeń potrafi przedstawić długość: równika, jednego południka – A
Uczeń umie wyznaczyć kierunki główne i pośrednie na globusie i na mapie – C
Uczeń umie dokonać podziału Ziemi na półkulę wschodnią i zachodnią oraz północną
i południową – C
5. Uczeń umie odróżniać południki od równoleżników – C
6. Uczeń potrafi podać kierunek obrotu Ziemi wokół własnej osi oraz czas obrotu Ziemi
wokół swej osi – A
7. Uczeń potrafi wyjaśnić następstwo dnia i nocy jako skutek ruchu obrotowego – B
8. Uczeń potrafi podać czas jednego obiegu Ziemi wokół Słońca – A
9. Uczeń potrafi podać daty rozpoczęcia astronomicznych pór roku na półkuli północnej
i południowej – A
10. Uczeń potrafi wymienić nazwy zewnętrznych geosfer – A
11. Uczeń umie rozpoznać wybrane okazy skał: magmowych i osadowych ( granit, bazalt, sól
kamienna, piasek, żwir, glina, piaskowiec ) – C
12. Uczeń potrafi odczytać treść tablicy stratygraficznej – A
13. Uczeń umie opisać następstwa wybuchu wulkanu – C
14. Uczeń umie wskazać na mapie granice kontynentów i oceanów – C
15. Uczeń umie odczytać na mapie hipsometrycznej wysokości bezwzględne – C
16. Uczeń potrafi zdefiniować terminy: pogoda i klimat – A
17. Uczeń potrafi wymienić składniki pogody i klimatu – A
18. Uczeń umie zmierzyć i opisać podstawowe składniki klimatu – C
19. Uczeń potrafi wskazać na mapie zasięg stref klimatycznych – A
20. Uczeń umie odczytywać diagramy klimatyczne – C
21. Uczeń umie wskazać na mapie największe systemy rzeczne na Ziemi – C
22. Uczeń umie wskazać na mapie zasięgi formacji roślinnych – C
23. Uczeń potrafi wymienić główne działy gospodarczej działalności człowieka – A
24. Uczeń umie opisać zmiany wybranych składników środowiska w swoim regionie pod
wpływem działalności człowieka – C
25. Uczeń umie wykazać konieczność ochrony zasobów przyrody – C.
1.
2.
3.
4.
Wymagania podstawowe – ocena dostateczna
1. Uczeń potrafi odróżnić siatkę geograficzną od siatki kartograficznej – B
2. Uczeń umie odczytać i zapisać współrzędne geograficzne dowolnego punktu według
oznaczeń międzynarodowych – C
3. Uczeń umie identyfikować moment górowania Słońca z momentem południa na
południku miejscowym – C
4. Uczeń umie odczytać czas strefowy na mapie stref czasowych na Ziemi – C
5. Uczeń potrafi podać kąt i kierunek nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity – A
6. Uczeń potrafi wyjaśnić różnicę w długości trwania roku kalendarzowego raz na cztery lata
–B
7. Uczeń potrafi wyjaśnić zależność między wysokości ą Słońca nad horyzontem a ilością
energii słonecznej dochodzącej do powierzchni Ziemi – B
8. Uczeń umie wskazać granice stref oświetleniowych na Ziemi – C
9. Uczeń potrafi podać długość trwania dnia i nocy na równiku w ciągu roku – A
10. Uczeń umie odróżnić układ heliocentryczny od układu geocentrycznego – C
11. Uczeń umie objaśnić naukowe i praktyczne znaczenie odkrycia Mikołaja Kopernika – C
12. Uczeń potrafi odtworzyć przeobrażenie skał w cyklu skałotwórczym – A
13. Uczeń umie odróżnić skamieniałości od skał – C
14. Uczeń potrafi podać przykłady współczesnych procesów geologicznych – A
15. Uczeń potrafi wyjaśnić procesy wietrzenia i erozji – B
16. Uczeń umie odróżnić wietrzenie mechaniczne od chemicznego – C
17. Uczeń potrafi określić względny wiek fałdowań górskich – A
18. Uczeń umie wskazać na mapie świata główne obszary sejsmiczne – C
19. Uczeń umie określić położenie fizyczno-geograficzne i matematyczno-geograficzne
kontynentów na Ziemi – C
20. Uczeń umie wskazać na mapach kontynentów i odczytać nazwy wielkich form
ukształtowania powierzchni – C
21. Uczeń potrafi wymienić czynniki kształtujące klimat – A
22. Uczeń umie podać przykłady oddziaływania czynników klimatotwórczych na
kształtowanie się cech klimatu – C
23. Uczeń umie wykonać na podstawie danych diagramy klimatyczne – C
24. Uczeń umie wskazać na mapie największe jeziora i obszary pojezierne na Ziemi – C
25. Uczeń umie rozpoznać na rycinie typowe formacje roślinne – C
26. Uczeń umie podać przykłady wpływu składników środowiska na życie i działalność ludzi
–C
27. Uczeń umie podać przykłady współczesnych zmian następujących w składnikach
środowiska – C.
Wymagania rozszerzające – ocena dobra
1. Uczeń potrafi wyjaśnić dowody kulistości Ziemi – B
2. Uczeń umie wykazać zniekształcenia siatki kartograficznej – D
3. Uczeń umie oznaczyć położenie geograficzne wybranego punktu na mapie świata
i mapach kontynentów z dokładnością 1º – C
4. Uczeń umie obliczyć prędkość kątową Ziemi w czasie ruchu obrotowego – C
5. Uczeń umie wskazać na globusie moment wschodu, południa i zachodu Słońca w czasie
ruchu obrotowego – C
6. Uczeń potrafi wyjaśnić zależność między czasem miejscowym a długością geograficzną
–B
7. Uczeń umie wyznaczyć różnicę długości geograficznej na podstawie różnicy czasów
miejscowych – C
8. Uczeń potrafi wyjaśnić konieczność ustalenia obszarów czasu urzędowego na terytorium
niektórych państw – B
9. Uczeń potrafi odróżniać czasy: miejscowy, strefowy i urzędowy – B
10. Uczeń potrafi określać przesuwanie się miejsc wschodu i zachodu Słońca na horyzoncie
w ciągu roku – B
11. Uczeń umie przedstawić na rycinach oświetlenie Ziemi w dniach rozpoczęcia
astronomicznych pór roku – C
12. Uczeń potrafi wyjaśnić zjawisko dnia i nocy polarnej – B
13. Uczeń potrafi podać przykłady form powierzchni Ziemi powstałe w wyniku erozji
rzecznej, lodowcowej, morskiej, eolicznej – A
14. Uczeń umie porównać wielkość powierzchni lądów i oceanów – C
15. Uczeń umie opisać cyrkulację pasatową i monsunową na Ziemi – C
16. Uczeń umie wykazać na przykładach zależność gospodarczej działalności człowieka od
warunków klimatycznych – C
17. Uczeń potrafi wyjaśnić związki między rodzajem i typem rzeki – B
18. Uczeń umie opisać typowe formacje roślinne na Ziemi – C
19. Uczeń umie przedstawić przykłady zagrożeń wybranych składników środowiska
w wyniku działalności człowieka – C.
Wymagania dopełniające – ocena bardzo dobra
1. Uczeń umie oznaczyć położenie geograficzne wybranego punktu na mapie Polski
z dokładnością 10' – D
2. Uczeń umie zaznaczyć na mapie kontynentów i mapie Polski punkty, znając ich
współrzędne geograficzne – D
3. Uczeń umie obliczyć czas miejscowy danego południka na podstawie różnicy długości
geograficznej – D
4. Uczeń umie ustalić datę przy przekraczaniu linii zmiany daty – D
5. Uczeń potrafi wyjaśnić zmiany długości dnia i wysokości Słońca nad horyzontem w ciągu
roku – B
6. Uczeń umie wyjaśnić dowody ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca – D
7. Uczeń umie odróżniać strefy oświetlenia Ziemi na podstawie długości trwania dnia i nocy
oraz wysokości i kierunku górowania Słońca – D
8. Uczeń potrafi podać główne pierwiastki tworzące Ziemię – A
9. Uczeń potrafi opisać skład chemiczny poszczególnych geosfer – A
10. Uczeń potrafi wyjaśnić główne etapy cyklu skałotwórczego – B
11. Uczeń umie wykazać związki między strefami sejsmicznymi a występowaniem czynnych
wulkanów – D
12. Uczeń umie wyjaśnić i opisać cyrkulację powietrza na Ziemi – D
13. Uczeń umie wykazać związki i zależności miedzy ciśnieniem atmosferycznym,
temperaturą powietrza i opadami na Ziemi – D
14. Uczeń umie opisać roczny przebieg temperatury powietrza i sum opadów miesięcznych
w każdej ze stref klimatycznych – D
15. Uczeń umie wykazać, na przykładach, współzależności między formacją roślinną,
warunkami klimatycznymi i glebami – D
16. Uczeń umie podać przykłady współzależności między sferami powłoki ziemskiej – C
17. Uczeń umie opisać dostosowanie się działalności człowieka do warunków środowiska
w ujęciu historycznym – C.
Ocena celująca
Prace ucznia wykraczające poza ustalone w programie wymagania
Uczestnictwo w konkursach szkolnych i zajęcie czołowego miejsca
Czytanie literatury geograficznej i wykorzystywanie jej na lekcjach
Samodzielne i twórcze rozwijanie własnych uzdolnień
Umiejętne wiązanie teorii z praktyką
Biegłe posługiwanie się atlasem i czytanie map tematycznych
Określanie z dużą dokładnością położenia geograficznego wybranych punktów na mapach
kontynentów
8. Analizowanie i wyciąganie wniosków na podstawie danych statystycznych i wykresów.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
WYMAGANIA PROGRAMOWE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA
W KL. II GIMNAZJUM
Wymagania konieczne – ocena dopuszczająca
1. Uczeń umie lokalizować wskazane przez nauczyciela obiekty geograficzne na mapie
świata i mapach kontynentów – C
2. Uczeń umie odczytywać treść dowolnej mapy tematycznej – odczytuje treść mapy
gospodarczej, hipsometrycznej, klimatycznej – C
3. Uczeń umie sprawnie wyszukiwać w tablicach statystycznych niezbędne dane liczbowe
–C
4. Uczeń umie samodzielnie korzystać z encyklopedii, słowników, literatury
popularnonaukowej – C
5. Uczeń potrafi wymienić główne rośliny żywieniowe, uprawy charakterystyczne dla
poszczególnych stref klimatycznych lub państw – A
6. Uczeń umie wskazać rejony wydobycia najważniejszych surowców mineralnych – C
7. Uczeń potrafi wyjaśnić, na czym polega racjonalne gospodarowanie zasobami
naturalnymi Ziemi – B
8. Uczeń umie wskazać na mapie i podać nazwy własne ważniejszych obiektów związanych
z linią brzegową, ukształtowaniem terenu i siecią wodną Ameryki – C
9. Uczeń umie ocenić rozwinięcie linii brzegowej Ameryki Północnej i Południowej – C
10. Uczeń umie wykazać zależności pomiędzy wybranymi elementami środowiska
przyrodniczego Ameryki – C
11. Uczeń umie klasyfikować państwa Ameryki według określonego kryterium – C
12. Uczeń umie obliczyć średnią gęstość zaludnienia wybranego państwa – C
13. Uczeń umie wykonać obliczenia odległości na mapie – C
14. Uczeń umie wskazywać na mapie politycznej wybrane państwa Ameryki – C
15. Uczeń potrafi wskazać podstawy gospodarczego rozwoju USA – B
16. Uczeń umie odczytać współrzędne geograficzne najdalej wysuniętych przylądków Afryki
–C
17. Uczeń umie wyjaśnić wpływ położenia geograficznego Afryki na jej środowisko
przyrodnicze – C
18. Uczeń umie określić położenie Australii na kuli ziemskiej – C
19. Uczeń potrafi wymienić specyficzne dla Australii gatunki roślin i zwierząt
( przedstawicieli endemitów w Australii ) – A
20. Uczeń umie wskazać na mapie granicę pomiędzy Europą i Azją – C
21. Uczeń umie podać przykłady kontrastów wysokościowych w Eurazji – C
22. Uczeń potrafi opisać współzależność zjawisk w strefowych krajobrazach Eurazji – A
23. Uczeń umie wskazać zlewiska w Eurazji – C
24. Uczeń umie obliczyć średnią gęstość zaludnienia na 1 km² − C
25. Uczeń umie odczytać dane przedstawione na diagramie kołowym – C
26. Uczeń umie omówić charakterystyczne cechy rolnictwa Chin – C
27. Uczeń umie na podstawie map tematycznych opisać położenie i warunki naturalne
wybranego kraju Europy – C
28. Uczeń potrafi wskazać na mapie politycznej kraje należące i pretendujące do Unii
Europejskiej – A.
Wymagania podstawowe – ocena dostateczna
1. Uczeń umie porównywać treść różnych map dla wykazania związków i zależności
pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego a działalnością gospodarczą człowieka
–D
2. Uczeń umie przeprowadzić prostą analizę i interpretację danych statystycznych – D
3. Uczeń umie w wypowiedziach ustnych i pisemnych ze zrozumieniem stosować
terminologię naukową – C
4. Uczeń potrafi odróżnić surowce odnawialne od nieodnawialnych – B
5. Uczeń umie ocenić gospodarcze znaczenie mórz i oceanów, posługując się konkretnymi
przykładami – C
6. Uczeń umie określić położenie geograficzne na mapie hipsometrycznej – C
7. Uczeń umie obliczyć rozciągłość południkową Ameryki w stopniach i kilometrach – C
8. Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie podstawowych terminów demograficznych – B
9. Uczeń potrafi podać strukturę zatrudnienia w kraju wysoko rozwiniętym gospodarczo – A
10. Uczeń umie wyjaśnić znaczenie lasów tropikalnych i skutki ich eksploatacji dla
środowiska przyrodniczego ( w skali globalnej ) – D
11. Uczeń umie sporządzić opis geograficzny wybranego kraju / regionu Ameryki według
założonego planu, z wykorzystaniem dostępnych źródeł informacji – C
12. Uczeń umie wykazać uzależnienie rolnictwa Egiptu od zasobów wodnych Nilu – C
13. Uczeń umie wyjaśnić przyczyny odrębności australijskiej flory i fauny – C
14. Uczeń umie wyjaśnić przyczyny wyjątkowej suchości klimatu Australii – C
15. Uczeń umie obliczyć saldo handlu zagranicznego – porównać dane liczbowe – C
16. Uczeń potrafi wyjaśnić kryteria podziału Eurazji na dwa kontynenty – B
17. Uczeń umie porównywać dane przedstawione na diagramie i określać natężenie zjawiska
–C
18. Uczeń umie podać przykłady występujących w Azji kontrastów: klimatycznych,
dotyczących rzeźby terenu, związanych ze stosunkami wodnymi i innych – C
19. Uczeń umie wyjaśnić wpływ wybranych czynników na kształtowanie środowiska
przyrodniczego Azji – C
20. Uczeń umie wskazać na mapie Azji obszary szczególnie dogodne i wyjątkowo
niekorzystne dla osadnictwa i gospodarki człowieka – D
21. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny występowania w Japonii klęsk żywiołowych – B
22. Uczeń umie porównać Chiny Wschodnie i Chiny Zachodnie pod względem
przyrodniczym, ludnościowym i gospodarczym – C
23. Uczeń umie ocenić środowisko przyrodnicze Europy z punktu widzenia możliwości
wykorzystania gospodarczego – D
24. Uczeń umie omówić rejony występowania, przyczyny i próby rozwiązywania konfliktów
na kontynencie europejskim – D
25. Uczeń umie wykazać zróżnicowanie środowiska geograficznego państw skandynawskich
–C
26. Uczeń umie scharakteryzować środowisko przyrodnicze Czech i Słowacji z punktu
widzenia możliwości rozwoju turystyki – D
27. Uczeń umie ocenić środowisko naturalne europejskiej i azjatyckiej części Rosji pod kątem
potencjalnych możliwości wykorzystania gospodarczego – D
28. Uczeń potrafi podać przykłady międzynarodowej współpracy w różnych dziedzinach – B
29. Uczeń potrafi wyjaśnić, posługując się konkretnymi przykładami, pojęcia: eksport,
import, saldo ( bilans handlowy ) – B
30. Uczeń potrafi wyjaśnić pojęcie atrakcyjności turystycznej kraju / regionu – B
31. Uczeń umie zaplanować trasę wycieczki po wybranym kraju / krajach Europy – D.
Wymagania rozszerzające – ocena dobra
1. Uczeń umie konstruować proste diagramy różnych typów – C
2. Uczeń umie porównywać treść mapy klimatycznej z danymi na diagramie klimatycznym
–C
3. Uczeń umie odczytywać diagramy klimatyczne i wykazywać zależności między
szerokością geograficzną a typem klimatu – C
4. Uczeń umie wskazać zależności między użytkowaniem Ziemi a elementami środowiska
naturalnego – C
5. Uczeń umie podać przykłady wykorzystania alternatywnych źródeł energii – C
6. Uczeń umie wyjaśnić zróżnicowanie rasowe, etniczne i językowe ludności Ameryki jako
następstwa historycznych i współczesnych ruchów migracyjnych – C
7. Uczeń umie określić działania podejmowane w celu zagospodarowania brazylijskiego
interioru – C
8. Uczeń umie określić czynniki (pozytywne i negatywne, przyrodnicze i pozaprzyrodnicze)
wpływające na rozwój gospodarki rolnej w krajach Afryki – D
9. Uczeń potrafi wymienić główne filary gospodarki Egiptu – B
10. Uczeń potrafi wskazać dominujące dziedziny gospodarki australijskiej – dawniej i obecnie
–B
11. Uczeń potrafi wykazać wpływ budowy geologicznej na występowanie wód podziemnych
( niecki artezyjskie ) – B
12. Uczeń umie określić zasady i kierunki międzynarodowej współpracy w badaniach
Antarktydy – C
13. Uczeń umie opisać cyrkulację monsunową w Azji Południowo-Wschodniej – C
14. Uczeń umie uzasadnić twierdzenie, że Azję można uważać za kolebkę ras, kultur i religii
–D
15. Uczeń umie podać przykłady przezwyciężania przez Japończyków niekorzystnych
warunków naturalnych i problemów wynikających z ograniczenia przestrzeni możliwej do
zagospodarowania w odniesieniu do liczby ludności – D
16. Uczeń umie zanalizować następstwa zróżnicowania ludnościowego Indii pod względem
rasowym, językowym i religijnym – D
17. Uczeń umie porównać poziom rozwoju gospodarczego państw Europy w oparciu
o wybrane wskaźniki – C
18. Uczeń umie wykazać zróżnicowanie rozwoju gospodarczego państw skandynawskich – C
19. Uczeń umie wskazać najważniejsze problemy społeczne, gospodarcze i polityczne
Niemiec po zjednoczeniu – C
20. Uczeń potrafi określić cele oraz podstawowe założenia polityki społecznej i gospodarczej
Unii Europejskiej – B
21. Uczeń umie ocenić zalety i wady oraz wykorzystanie w skali światowej różnych rodzajów
transportu – C
22. Uczeń umie wyjaśnić znaczenie wybranych organizacji międzynarodowych we
współczesnym świecie – D.
Wymagania dopełniające – ocena bardzo dobra
1. Uczeń umie prawidłowo dobierać źródła informacji w zależności od opracowywanych
problemów – D
2. Uczeń umie wyjaśnić współzależności między elementami środowiska naturalnego – D
3. Uczeń potrafi wyjaśnić dostosowanie się działalności gospodarczej do środowiska
naturalnego – B
4. Uczeń umie zaproponować sposoby zwiększenia globalnej produkcji żywności na świecie
–D
5. Uczeń umie ocenić wpływ działalności gospodarczej człowieka na środowisko
przyrodnicze Afryki – D
6. Uczeń umie na przykładzie Wielkiej Tamy Asuańskiej wyjaśnić skutki jakie dostrzega się
w środowisku geograficznym wywołane budową wielkich zapór wodnych – D
7. Uczeń umie przedstawić współczesne zmiany gospodarcze, polityczne i społeczne
zachodzące w RPA – C
8. Uczeń umie wyjaśnić znaczenie wód artezyjskich dla australijskiej gospodarki – D
9. Uczeń umie dokonać klasyfikacji wysp Oceanii ze względu na położenie geograficzne,
genezę oraz zróżnicowanie ludnościowe i gospodarcze – C
10. Uczeń umie określić przyczyny wybranych konfliktów społecznych i politycznych na
kontynencie azjatyckim – D
11. Uczeń umie wyjaśnić uzależnienie gospodarki Japonii od handlu zagranicznego – C
12. Uczeń umie przewidzieć skutki gospodarcze i społeczne wiążące się z eksplozją
demograficzną w Indiach – D
13. Uczeń umie omówić przyczyny i skutki starzenia się społeczeństw w Europie
( na przykładzie Niemiec ) – D
14. Uczeń umie zaproponować możliwe kierunki szeroko pojętej współpracy pomiędzy
sąsiadującymi krajami: Polską i Czechami / Słowacją – D
15. Uczeń umie scharakteryzować aktualne problemy społeczno-polityczne i gospodarcze
wschodnich sąsiadów Polski: Ukrainy, Białorusi i Litwy – C
16. Uczeń umie wyjaśnić przyczyny postępującego kryzysu gospodarczego i społecznego
w Rosji – D
17. Uczeń umie ustalić korzyści związane z integracją Polski w ramach Unii Europejskiej – D
18. Uczeń umie omówić przyczyny i skutki gwałtownego wzrostu ruchu turystycznego na
świecie – D
19. Uczeń umie wyciągać wnioski na podstawie danych statystycznych przedstawionych
w formie graficznej – C.
Ocena celująca
Prace ucznia wykraczające poza ustalone w programie wymagania
Uczestnictwo w konkursach szkolnych, olimpiadach i zajęcie czołowego miejsca
Czytanie literatury geograficznej i wykorzystywanie jej na lekcjach
Samodzielne i twórcze rozwijanie własnych uzdolnień
Umiejętne wiązanie teorii z praktyką
Biegłe posługiwanie się atlasem i czytanie treści map tematycznych
Określanie z dużą dokładnością położenia geograficznego wybranych punktów na mapach
kontynentów
8. Porównywanie danych liczbowych, określanie natężenia zjawisk
9. Analizowanie i wyciąganie wniosków na podstawie danych statystycznych i wykresów.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
WYMAGANIA PROGRAMOWE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA
W KL. III GIMNAZJUM
Wymagania konieczne – ocena dopuszczająca
Uczeń potrafi podać powierzchnię Polski – A
Uczeń umie odczytać na mapie politycznej nazwy państw graniczących z Polską – C
Uczeń umie podzielić pasy ukształtowania powierzchni na krainy geograficzne – C
Uczeń umie podzielić surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie
–C
5. Uczeń potrafi zdefiniować terminy: pogoda, klimat – A
6. Uczeń potrafi podać przyrządy służące do pomiaru składników pogody i jednostki
pomiarowe – A
7. Uczeń umie odczytywać diagramy klimatyczne – C
8. Uczeń umie wskazać, na mapie hipsometrycznej, główne systemy rzeczne – C
9. Uczeń umie odróżniać rzekę główną od dopływu – C
10. Uczeń umie wskazać, na mapie hipsometrycznej, wielkie jeziora w Polsce – C
11. Uczeń potrafi wymienić składniki krajobrazu – A
12. Uczeń umie określić typ Morza Bałtyckiego – C
13. Uczeń umie wyjaśnić genezę Żuław Wiślanych – C
14. Uczeń potrafi wymienić formy młodej rzeźby polodowcowej – A
15. Uczeń umie wskazać na mapie i odczytać nazwy kompleksów leśnych na pojezierzach
–C
16. Uczeń umie przedstawić walory krajoznawcze i wypoczynkowe pojezierzy – C
17. Uczeń umie odróżniać krajobraz młodoglacjalny od staroglacjalnego – C
18. Uczeń umie wskazać przebieg pradolin i podać ich nazwy – C
19. Uczeń potrafi podać przykłady form rzeźby krasowej w pasie wyżyn – A
20. Uczeń umie rozpoznać na rycinie formy krasowe – C
21. Uczeń umie wskazać, na mapie gospodarczej, ośrodki wydobycia surowców mineralnych
na obszarze Kotlin Podkarpackich – C
22. Uczeń umie wskazać i odczytać na mapie, nazwy miast o liczbie ludności powyżej 50 tys.
–C
23. Uczeń umie podzielić Karpaty na krainy geograficzne – C
24. Uczeń umie odróżniać, na podstawie rycin, krajobraz Tatr od krajobrazu w Beskidach
i w Pieninach – C
25. Uczeń umie przedstawić ważniejsze walory turystyczne w Karpatach – C
26. Uczeń umie uzasadnić konieczność ochrony przyrody w Karpatach – C
27. Uczeń umie dokonać podziału Sudetów i Przedgórza Sudeckiego – C
28. Uczeń umie wskazać, na mapie hipsometrycznej, duże pasma górskie w Sudetach – C
29. Uczeń umie wskazać obszary występowania zasobów mineralnych w Sudetach – C
30. Uczeń potrafi podać liczbę ludności w Polsce – A
31. Uczeń umie odczytać na piramidzie płci i wieku, liczbę osób reprezentującą dany rocznik
–C
32. Uczeń umie obliczyć gęstość zaludnienia na 1 km² − C
33. Uczeń umie odczytać, na mapie, średnią gęstość zaludnienia w województwach – C
34. Uczeń umie określić funkcje wsi, miasta, strefy podmiejskiej – C
35. Uczeń potrafi podać prawne kryterium odróżniające wieś od miasta – A
36. Uczeń umie umiejscowić na mapie konturowej ważniejsze miasta w Polsce – C
37. Uczeń umie wymienić jednostki podziału administracyjnego w Polsce – C
1.
2.
3.
4.
38. Uczeń umie przedstawić, na mapie gospodarczej, rozmieszczenie surowców mineralnych
i naturalnych w Polsce – C
39. Uczeń umie podać przykłady gałęzi przemysłu wydobywczego i przetwórczego – C
40. Uczeń umie wskazać, na mapie gospodarczej, główne okręgi przemysłowe w Polsce – C
41. Uczeń potrafi wymienić rodzaje użytków rolnych – A
42. Uczeń potrafi wymienić najważniejsze zwierzęta hodowlane w Polsce – A
43. Uczeń potrafi wymienić produkty chowu zwierząt dla dalszego przetwarzania
przemysłowego – A
44. Uczeń potrafi wymienić funkcje lasów – A
45. Uczeń umie odczytać na mapie nazwy parków narodowych w pasach ukształtowania
powierzchni – C
46. Uczeń potrafi przedstawić składniki bilansu wodnego – A
47. Uczeń umie wykazać korzyści z dostępu do Morza Bałtyckiego – C
48. Uczeń potrafi przedstawić działy gospodarki morskiej – A
49. Uczeń umie wskazać ośrodki przemysłu stoczniowego – C
50. Uczeń umie wskazać główne porty handlowe Polski – C
51. Uczeń umie wskazać, na mapie, najważniejsze węzły transportu kolejowego i drogowego
–C
52. Uczeń umie obliczyć, na podstawie danych, saldo w handlu zagranicznym – C
53. Uczeń umie podać przykłady walorów krajoznawczych we własnym regionie – C
54. Uczeń potrafi podać przykłady procesów integracji gospodarczej w Europie – A
55. Uczeń umie wskazać na mapie i nazwać euroregiony na obszarach przygranicznych – C
56. Uczeń umie określić położenie regionu i swojej miejscowości na tle podziału Polski na
krainy geograficzne – C
57. Uczeń umie podać przykłady zmian środowiska przyrodniczego w regionie – C
58. Uczeń umie przedstawić wizję rozwoju swojej miejscowości i swego regionu – C.
Wymagania podstawowe – ocena dostateczna
1. Uczeń umie odczytać na mapie współrzędne geograficzne krańcowych punktów Polski
–C
2. Uczeń umie porównać powierzchnię Polski z powierzchnią państw w Europie – C
3. Uczeń umie wskazać na mapie hipsometrycznej granice pasów ukształtowania
powierzchni – C
4. Uczeń umie odczytać na mapie hipsometrycznej wysokości bezwzględne w wybranych
pasach rzeźby – C
5. Uczeń potrafi wymienić nazwy er geologicznych – A
6. Uczeń umie opisać rozmieszczenie surowców mineralnych korzystając z mapy
gospodarczej – C
7. Uczeń umie opisać cechy klimatu przejściowego – C
8. Uczeń umie wykonać, na podstawie danych, diagramy klimatyczne – C
9. Uczeń potrafi omówić znaczenie wody w życiu i gospodarce człowieka – B
10. Uczeń potrafi wymienić typy wybrzeży na Pobrzeżach Południowobałtyckich – A
11. Uczeń potrafi wymienić składniki krajobrazu staroglacjalnego – A
12. Uczeń potrafi wyjaśnić etapy powstawania pradolin – B
13. Uczeń umie odczytać i wskazać na mapie nazwy miast powyżej 100 tys. mieszkańców
–C
14. Uczeń umie wskazać okręgi przemysłowe w pasie nizin – C
15. Uczeń umie odczytać, na mapie gospodarczej, główne gałęzie przemysłu rozwinięte
w okręgach przemysłowych w pasie nizin – C
16. Uczeń potrafi wyjaśnić procesy rozwoju rzeźby krasowej – B
17. Uczeń umie wskazać, na mapie gospodarczej, okręgi przemysłowe w pasie wyżyn – C
18. Uczeń umie odróżniać aglomerację od konurbacji – C
19. Uczeń umie wymienić rodzaje składników środowiska przyrodniczego w następstwie
działalności przemysłowej – C
20. Uczeń umie odczytać, na mapie gospodarczej, nazwy ośrodków przemysłowych na
obszarze Kotlin Podkarpackich – C
21. Uczeń umie opisać, na rysunku, cechy rzeźby wysokogórskiej – C
22. Uczeń umie wyjaśnić piętrowy charakter stref klimatycznych i roślinnych w Karpatach
–C
23. Uczeń umie uzasadnić, że Karpaty są obszarem zasobnym w wody – C
24. Uczeń umie przedstawić cechy rzeźby Sudetów – C
25. Uczeń umie ocenić zasoby naturalne i walory turystyczne Sudetów – C
26. Uczeń umie wskazać, na mapie politycznej Europy, państwa liczące więcej ludności niż
Polska – C
27. Uczeń umie odróżniać przyrost naturalny od przyrostu rzeczywistego ludności – C
28. Uczeń umie porównać średnią długość życia ludzi w Polsce z długością życia w innych
krajach – C
29. Uczeń umie wykonać wykresy i diagramy ilustrujące procesy demograficzne – C
30. Uczeń potrafi przedstawić funkcje przemysłu – A
31. Uczeń umie podać przykłady związków między przemysłem a pozostałymi działami
gospodarki – C
32. Uczeń umie przedstawić czynniki lokalizacji elektrowni cieplnych i wodnych – C
33. Uczeń potrafi przedstawić strukturę użytków rolnych w Polsce – A
34. Uczeń umie wykazać znaczenie produktów pochodzenia zwierzęcego dla gospodarki
żywnościowej – C
35. Uczeń potrafi przedstawić strukturę gatunkową drzew tworzących lasy w Polsce – A
36. Uczeń umie odróżniać typy lasów – C
37. Uczeń umie wskazać na mapie i nazwać ważniejsze kompleksy leśne w Polsce – C
38. Uczeń umie przedstawić działy gospodarki użytkującej i wykorzystującej zasoby wodne
–C
39. Uczeń potrafi przedstawić znaczenie mórz i oceanów jako zasobów naturalnych – B
40. Uczeń umie wskazać porty rybackie i ośrodki przetwórstwa ryb – C
41. Uczeń umie określić funkcje transportu w gospodarce narodowej – C
42. Uczeń umie opisać zalety i wady środków transportu wykorzystywanych w Polsce – C
43. Uczeń potrafi wyjaśnić potrzebę zrównoważenia bilansu w handlu zagranicznym Polski
–B
44. Uczeń umie wskazać, na mapie, walory krajoznawcze o najwyższej randze – C
45. Uczeń umie opisać, korzystając z różnych źródeł informacji, wybrane walory
krajoznawcze Polski – C
46. Uczeń umie wykazać potrzebę ochrony walorów turystycznych – C
47. Uczeń umie przedstawić główne cele polityczne, gospodarcze i społeczne, do których
dążą państwa należące do Unii Europejskiej – C
48. Uczeń umie omówić rolę Polski w strukturach NATO – C
49. Uczeń umie określić cele utworzenia euroregionów na obszarach przygranicznych Polski
i naszych sąsiadów – C
50. Uczeń umie przedstawić historyczne i kulturowe związki Polski z pozostałymi państwami
europejskimi – C
51. Uczeń umie opisać cechy środowiska przyrodniczego regionu – C
52. Uczeń umie podać podstawowe źródła informacji o swoim regionie i swojej miejscowości
–C
53. Uczeń umie podać przykłady zwyczajów i obrzędów związanych z regionem – C
54. Uczeń umie przedstawić walory turystyczne w regionie i swojej miejscowości – C
55. Uczeń umie wymienić zasoby naturalne i bogactwa mineralne występujące w regionie
– C.
Wymagania rozszerzające – ocena dobra
1. Uczeń potrafi wymienić narody należące do słowiańskiej grupy językowej – A
2. Uczeń potrafi podać nazwy er geologicznych, w których wystąpiły ruchy górotwórcze na
obszarze Polski – A
3. Uczeń umie odczytać, na mapach klimatycznych, rozkład składników pogody – C
4. Uczeń umie opisać czynniki kształtujące klimat Polski – C
5. Uczeń umie wydzielić na mapie konturowej dorzecza głównych rzek w Polsce – C
6. Uczeń umie wykazać współzależności między naturalnymi składnikami krajobrazu – C
7. Uczeń potrafi wyjaśnić genezę wybrzeży południowego Bałtyku – B
8. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny silnego skażenia wód Bałtyku – B
9. Uczeń potrafi przedstawić następstwa zanieczyszczenia wód Bałtyku – B
10. Uczeń umie określić funkcje większych miast na pojezierzach – C
11. Uczeń umie odczytać, na mapie gospodarczej, surowce mineralne występujące w pasie
wyżyn – C
12. Uczeń umie przedstawić cechy krajobrazu Gór Świętokrzyskich – C
13. Uczeń umie wykazać zróżnicowanie warunków naturalnych, w pasie wyżyn, dla potrzeb
rolnictwa – D
14. Uczeń umie przedstawić etapy rozwoju Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego – D
15. Uczeń umie odczytać, na mapie geologicznej, nazwy skał występujących w pasie wyżyn
–C
16. Uczeń potrafi wyjaśnić rolę rzek w kształtowaniu rzeźby Kotlin Podkarpackich – B
17. Uczeń umie porównać krajobrazy Tatr, Beskidów i Pienin – C
18. Uczeń umie wykazać współzależności między składnikami środowiska przyrodniczego na
obszarze Karpat – C
19. Uczeń umie odróżniać góry zrębowe od gór fałdowych – C
20. Uczeń umie wykazać zróżnicowanie klimatyczne Sudetów i Przedgórza Sudeckiego – C
21. Uczeń umie ocenić środowisko geograficzne Sudetów dla potrzeb gospodarki rolnej – C
22. Uczeń umie opisać Sudecki Okręg Przemysłowy – D
23. Uczeń umie przedstawić aktualny stan elementów środowiska przyrodniczego w Sudetach
–C
24. Uczeń umie obliczyć, na podstawie danych liczbowych, wielkość przyrostu naturalnego
–C
25. Uczeń potrafi ocenić społeczne skutki ujemnego przyrostu naturalnego – B
26. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny przewagi liczbowej kobiet nad mężczyznami w ogólnej
liczbie ludności Polski – B
27. Uczeń umie przedstawić, na podstawie danych, strukturę zatrudnienia według działów
gospodarki narodowej – C
28. Uczeń umie podać przykłady procesów urbanizacji – C
29. Uczeń potrafi podać przyczyny wzrostu liczby ludności miejskiej w Polsce – A
30. Uczeń umie przedstawić, na mapie, rozmieszczenie miast w Polsce – C
31. Uczeń umie wykazać potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców w kraju – C
32. Uczeń umie wskazać, na mapie gospodarczej, wielkie elektrownie cieplne i wodne – C
33. Uczeń umie ocenić uwarunkowania środowiskowe dla rozwoju rolnictwa w Polsce – C
34. Uczeń umie wyjaśnić przyczyny zmian w strukturze upraw w Polsce – C
35. Uczeń potrafi przedstawić czynniki lokalizacji przemysłu spożywczego – A
36. Uczeń potrafi podać powierzchnię lasów w Polsce w % w stosunku do powierzchni
ogólnej – A
37. Uczeń umie wykazać znaczenie lasów dla gospodarki narodowej – C
38. Uczeń umie wskazać na mapie hipsometrycznej ważniejsze kanały śródlądowe w Polsce
–C
39. Uczeń umie wskazać, na mapie, wielkie zbiorniki retencyjne w Polsce – C
40. Uczeń potrafi wykazać potrzebę racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi i ich
ochronę przed zanieczyszczeniem – B
41. Uczeń potrafi określić cechy położenia Polski w Europie dla rozwoju sieci transportu – B
42. Uczeń umie określić wykorzystanie głównych rodzajów transportu na podstawie danych
statystycznych – C
43. Uczeń potrafi wyjaśnić korzyści wynikające z wymiany towarowej między państwami – B
44. Uczeń potrafi wymienić wybitne postacie związane z historią miejscowości i regionu – A.
Wymagania dopełniające – ocena bardzo dobra
1. Uczeń potrafi wymienić ważniejsze mniejszości narodowe w Polsce – A
2. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny zmian granic Polski w XX wieku – B
3. Uczeń umie przedstawić konsekwencje polityczne położenia Polski w Europie Środkowej
–D
4. Uczeń umie odczytać na mapie geologicznej rodzaje skał w pasach ukształtowania
powierzchni – C
5. Uczeń umie wykazać współzależności między klimatem a siecią rzeczną – D
6. Uczeń umie wymienić genetyczne typy jezior występujących w Polsce i ich przykłady – C
7. Uczeń umie porównać krajobrazy w wybranych krainach Polski – D
8. Uczeń umie wyjaśnić przyczyny zróżnicowania krajobrazu na obszarze Polski – D
9. Uczeń potrafi podać powierzchnię Morza Bałtyckiego – A
10. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny zróżnicowania długości zlodzenia Bałtyku w różnych
jego częściach – B
11. Uczeń umie opisać cykl powstawania form rzeźby glacjalnej – D
12. Uczeń umie porównać, korzystając z map klimatycznych, klimat Pojezierza Pomorskiego
z klimatem Pojezierza Mazurskiego – C
13. Uczeń umie ocenić środowisko geograficzne pojezierzy dla gospodarki narodowej – D
14. Uczeń umie wykazać zróżnicowanie klimatu w pasie nizin – C
15. Uczeń umie ocenić środowisko geograficzne pasa Nizin Środkowopolskich dla
gospodarki narodowej – D
16. Uczeń umie wykazać związki między budową geologiczną a rzeźbą terenu w pasie wyżyn
–D
17. Uczeń umie przedstawić problemy przemysłu na Górnym Śląsku – D
18. Uczeń potrafi wyjaśnić genezę zapadliska przedkarpackiego – B
19. Uczeń umie wykazać wpływ budowy geologicznej na rzeźbę obszaru Karpat – D
20. Uczeń umie przedstawić gospodarcze wykorzystanie Tatr i Podhala – D
21. Uczeń umie wykazać zróżnicowanie budowy geologicznej Sudetów – D
22. Uczeń umie wykazać wpływ wydarzeń społeczno-historycznych na zmiany liczby
ludności w Polsce – D
23. Uczeń umie przedstawić zagrożenia środowiska naturalnego wynikające z koncentracji
ludności – D
24. Uczeń umie prognozować, na podstawie danych, zmiany liczby ludności w Polsce
w najbliższych latach – D
25. Uczeń umie ocenić wielkość zasobów surowców mineralnych – C
26. Uczeń umie wyjaśnić rolę przemysłu elektroenergetycznego w gospodarce kraju – C
27. Uczeń umie scharakteryzować, na podstawie map tematycznych, wybrany okręg
przemysłowy – D
28. Uczeń umie przedstawić główne problemy przemysłu w Polsce w okresie transformacji
–D
29. Uczeń umie przedstawić czynniki społeczne warunkujące rozwój rolnictwa w Polsce – C
30. Uczeń umie wykazać, na przykładach, regionalne zróżnicowanie warunków naturalnych
dla rozwoju rolnictwa – D
31. Uczeń umie wykazać współzależności między sposobem gospodarowania, uzyskiwanymi
zbiorami, wielkością plonów a produkcją zwierzęcą – D
32. Uczeń umie ocenić wpływ działalności rolniczej na środowisko przyrodnicze – C
33. Uczeń umie wymienić rodzaje zagrożeń lasów w Polsce – C
34. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny nierównomiernego występowania zasobów wodnych
w Polsce – B
35. Uczeń umie przedstawić, na przykładach, związki między gospodarką morską a innymi
działami gospodarki narodowej – D
36. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny specjalizacji portów w Polsce – B
37. Uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny zróżnicowania gęstości sieci transportowych w Polsce
–B
38. Uczeń umie porównać, na podstawie danych, rozwój sieci transportu w Polsce z siecią
transportu w innych krajach – D
39. Uczeń umie określić, na podstawie danych statystycznych, strukturę importu i eksportu
Polski – C
40. Uczeń umie zanalizować dane ilustrujące strukturę importu i eksportu według grup
towarów – D
41. Uczeń umie ocenić atrakcyjność pasów krajobrazowych dla turystyki wypoczynkowej – C
42. Uczeń potrafi wyjaśnić warunki układu o stowarzyszeniu Polski z Unią Europejską – B
43. Uczeń umie określić rolę i znaczenie Polski w ugrupowaniach gospodarczych
i politycznych – CEFTA, czworokąt Wyszehradzki – D
44. Uczeń umie wyjaśnić rolę NATO we współczesnym świecie – C.
Ocena celująca
Prace ucznia wykraczające poza ustalone w programie wymagania
Uczestnictwo w konkursach szkolnych, olimpiadach i zajęcie czołowego miejsca
Czytanie literatury geograficznej i wykorzystywanie jej na lekcjach
Samodzielne i twórcze rozwijanie własnych uzdolnień
Umiejętne wiązanie teorii z praktyką
Biegłe posługiwanie się atlasem i czytanie treści map tematycznych Polski
Określanie z dużą dokładnością położenia geograficznego wybranych punktów na mapie
hipsometrycznej Polski
8. Porównywanie danych liczbowych, określanie natężenia zjawisk
9. Analizowanie i wyciąganie wniosków na podstawie danych statystycznych i wykresów.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.