Profilaktyka_uzaleznien
advertisement
WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP Projekt starszoharcerski - profilaktyka uzależnień od nikotyny i narkotyków 1. Integracja grupy Harcerze siedzą w kole. Kolejno mówią swoje imię i pokazują, jakie jest ich ulubione zajęcie. Kolejna osoba powtarza wszystkie poprzedzające imiona i gesty, na końcu dodając swoje. 2. Ustalenie zasad obowiązujących w czasie pracy grupowej Drużynowy prowadzi z młodzieżą rozmowę nt. zasad, jakie mają obowiązywać podczas spotkania. Propozycje spisywane są na dużej kartce. Każdy harcerz podpisuje się na kontrakcie. Drużynowy wiesza umowę w widocznym miejscu i odwołuje się do niej w razie jakiś problemów. 3. Uczucia Po kole krąży maskotka przekazywana sobie z rąk do rąk. Drużynowy podaje sposób, w jaki osoba ma trzymać maskotkę: coś gorącego, zimnego, ciężkiego, delikatnego, śliskiego, lekkiego, mokrego itp. Po skończonej drużynowy pyta harcerzy jakich uczuć doznawali w trakcie tej zabawy. Drużynowy komentuje to ćwiczenie mówiąc, że zabawa w której wzięli udział wywołała w nich pewne uczucia, o których mówili, a w życiu są sytuacje, które wywołują w nas różne uczucia. Te sytuacje bywają nam narzucone, ale też niektóre z nich tworzymy sami. Burza mózgów – jakie znamy uczucia? Po 3 minutach ułożenie w słoneczko. Których uczuć – pozytywnych czy negatywnych- jest więcej? Rozpoznawanie uczuć – jedna osoba wychodzi z sali, reszta przybiera pozy, które przedstawiają różne uczucia. Po powrocie zadaniem osoby jest odgadnięcie, jakie uczucia przedstawiają jej koledzy Drużynowy komentuje prezentację mówiąc, że uczucia powodują w ludziach różne reakcje. Nie zawsze reakcje te są zrozumiałe dla otoczenia, dlatego tak ważna jest WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP umiejętność empatii. Jednak dbając o innych nie można zapomnieć o sobie, dlatego nasze zachowania powinna cechować asertywność. 4. Asertywność Drużynowy wiesza na ścianach trzy plansze z kategoriami postaw z opisami: 1. postawa uległa (in. bierna) – zakłada przekładanie ważności i praw innych ludzi nad własne, 2. postawa agresywna - to tendencja do kontrolowania cudzych zachowań i stawiania własnej osoby na „podium”, 3. postawa asertywna (in. stanowcza) - to wyrażanie siebie (własnych emocji, uczuć, doznań) bez straszenia kogokolwiek. Pozwala harcerzom wylosować monetę z woreczka. w środku znajdują się trzy rodzaje monet, w ten sposób grupa dzielą się na trzy zespoły, z których każda przypisana jest do jednego z plakatu. Zadaniem zespołów jest wypisanie cech osoby wykazującej taką postawę. Jeśli mają z tym problemy, drużynowy naprowadza ich: Ad a) np. zawsze zgadza się z krytyką własnej osoby; nie umie przyjmować komplementów; pomniejsza swoje zasługi; zawsze podporządkowuje się innym; nie umie prosić o to, czego potrzebuje; jest niepewny i ulega wpływom; nie potrafi rozmawiać o trudnych sprawach itp. Ad 2) nie umie być sobą bez wywierania presji na innych; pokazywanie innym, że są gorsi ode mnie; manipulowanie ludźmi; żądanie tego, czego się potrzebuje; nie obchodzą uczucia innych; despotyzm, wyniosłość i zarozumiałość; liczenie się tylko z własnym zdaniem itp. Ad 3) jest pewny swojej wartości i nie obawia się tego; nie manipuluje ludźmi; szanuje siebie tak samo jak innych; umie przyjąć zarówno słowa pochwały jak i krytyki; prosi o to, czego jej potrzeba; potrafi otwarcie i głośno cieszyć się z tego co robi dobrze itp. WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP Grupy prezentują „swoje” osoby. Drużynowy prowokuje dyskusję, jakim człowiekiem najkorzystniej być. Stara się doprowadzić do wniosku, że asertywnym. Wprowadza skład umiejętności asertywnych: obrona swoich praw, wyrażanie zarówno uczuć pozytywnych, jak i negatywnych, przyjmowanie uczuć i opinii innych osób, stanowienie własnych przekonań, zabieranie głosu na forum publicznym, reakcja na własne poczucie winy lub krzywdy. Harcerze dobierają się w trójki, każdej z nich dwie osoby odgrywają scenkę, trzecia jest obserwatorem. Zadaniem osoby a jest namawianie osoby B do zrobienia czegoś , na co ona nie ma ochoty (np. zapalenia papierosa, wypicie piwa, ukradzenie czegoś, ucieczkę z lekcji itp.). Zadaniem osoby B jest odpowiadanie na namowy kolegi w sposób spokojny, ale stanowczy, poprzez używanie w podanej kolejności zwrotów: nie, dziękuję – nie mam ochoty na...( picie, palenie, kradzież, ucieczkę); nie, nie zrobię tego (nie wypiję, nie zapalę, nie ukradnę, nie ucieknę). Po odegraniu scenki osoby a i B mówią o swoich odczuciach, a obserwator komentuje ich zachowanie, zwracając szczególną uwagę na następujące kwestie: jakie było zachowanie harcerzy: agresywne lub uległe; jak osoba a reagowała na kolejne odpowiedzi osoby B i w jakim stopniu odmowa była skuteczna. Jeśli jakaś grupa chce zaprezentować swój dialog na forum, to oczywiście może. 5. Kiedy asertywność? Drużynowy prowokuje dyskusję nt. „czy w każdej sytuacji można korzystać z umiejętności asertywnych” Koniecznie trzeba zwrócić uwagę na to, że warto ich używać w sytuacji presji grupowej lub indywidualnej dotyczącej eksperymentowania z różnego rodzaju używkami. Nie trzeba poddać się presji grupy, żeby udowodnić jej swoją wartość. 6. Grunt to pozytywność WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP Każdy harcerz warsztatów doczepia koledze kartkę A4 na plecach. Mają się na niej znaleźć POZYTYWNE opinie o właścicielu kartki. Jeśli nie ktoś nie może doszukać się niczego pozytywnego o koledze, niech lepiej nic nie pisze. Określa się czas na wykonanie zadania i czas na odczytanie opinii. Jeśli ktoś chce odczytać głośno, co ma napisane na swojej kartce, może mieć taką możliwość. Harcerze siedzą w kole, kolejno wstają i kończą zdanie: jestem niepowtarzalny i najlepszy, bo... Drużynowy komentuje, że czasem młodzi ludzie nie potrafią znaleźć w sobie zalet i może to być jedna z przyczyn, dla których sięgają po narkotyk. Jednak nie jest to najlepsze rozwiązanie. 7. Co powodują narkotyki? Harcerze dzielą się na sześć grup. Każda z nich losuje sferę człowieka z opisem zmian, jakie w niej zachodzą, gdy zaczyna się „brać” ( szkoła, emocje, kondycja fizyczna, kontakty z rówieśnikami, kontakty z rodziną, kondycja umysłu, etyka). Siódmą sferę może opracować drużynowy z przybocznym. Po wyjaśnieniu wszelkich wątpliwości związanych z nowymi słowami, grupa wybiera 4 najistotniejsze cechy i prezentuje scenki prezentujące je. Reszta harcerzy formułuje te cechy. ZMIANY ZACHOWAŃ DZIECKA ZWIĄZANE z UZALEŻNIENIEM OD ODURZAJĄCYCH: w szkole: rezygnuje z zajęć pozalekcyjnych lub zostaje z nich usunięte, staje się bardziej leniwe, opuszcza lekcje, opuszcza całe dni w szkole, oddaje nie dokończone zadania domowe, oddaje je za późno lub wcale, dostaje gorsze stopnie, ŚRODKÓW WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP nie zalicza przedmiotów, fałszuje usprawiedliwienia, często wychodzi z lekcji, nie uważa lub przeszkadza na lekcjach, śpi na lekcjach, jest niegrzeczne, nie słucha nauczycieli i nie przestrzega reguł, zostaje zawieszone lub wyrzucone ze szkoły. w kontakcie z rówieśnikami: posługuje się slangiem narkomanów, porzuca dawnych przyjaciół lub oni odsuwają się od niego, przyłącza się do "trudnej" młodzieży lub do narkomanów, często starszych od niego, wywołuje rodzinne kłótnie, wraca do domu po wyznaczonej godzinie bez pozwolenia, zawiadomienia rodziców, przestaje spełniać domowe obowiązki, wymyka się z domu, zostaje na noc poza domem, znika na kilka dni bez pozwolenia lub powiadomienia rodziców, odmawia podporządkowania się ustaleniom domowym, przestaje podejmować zadania i prace wspólnie z rodzicami lub ukrywa swoje działania, nie chce uczestniczyć w odwiedzinach rodziny, nie chce jeść posiłków z całą rodziną, izoluje się; przebywa w swoim pokoju z dala od innych, nie informuje o wydarzeniach szkolnych, ma pieniądze z niewiadomego źródła, manipuluje rodzicami; nastawia jedno z rodziców przeciw drugiemu, łatwo wybucha gniewem; rodzice chodzą na palcach i uważają na każde słowo, coraz więcej przeklina, stosuje słowną agresję, okazuje coraz większą wrogość, jest zgryźliwe, ponure i milczące, WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP składa i łamie obietnice, nie słucha rodziców, nie przestrzega reguł, poprawia swoje zachowanie, ale nie na długo. w sferze umysłowej: ma zmniejszony zakres uwagi i problemy z koncentracją, ma objawy paranoi: uważa, że jest śledzone, prześladowane lub zagrożone, cierpi na nieokreślone lęki, jest niespokojne, nie może usiedzieć na miejscu. w sferze fizycznej: wykazuje zmiany wagi: drastyczny wzrost wagi lub jej obniżenie, ma nieregularne okresy snu: zbyt długie lub zbyt krótkie, nie śpi do późna w nocy; sypia w dzień, jest najczęściej posiniaczone lub poranione, zaniedbuje higienę osobistą i otoczenia (pokoju), ciągle nosi to samo ubranie, dolega mu głęboki, męczący kaszel lub nieustanne, suche pokaszliwanie, ma coraz więcej dolegliwości dróg oddechowych, ma krańcowe lub nieregularne nawyki żywieniowe, dysponuje zmniejszoną ilością energii. w sferze emocjonalnej: mówi o śmierci lub samobójstwie, często jest w złym humorze; łatwo się obraża, bywa smutne lub wesołe bez widocznej przyczyny, miewa nagłe zmiany nastroju, nie dzieli się swymi uczuciami; odcina się od innych lub przyjmuje postawę obronną, WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP nie dopuszcza do siebie rozsądnych argumentów rodziców; odmawia podjęcia dialogu na swój temat, wydaje się smutne, przygnębione, zniechęcone, coraz bardziej pogrąża się w depresji, uważa, że jest "przegrane", "do niczego", staje się coraz bardziej agresywne, traci zainteresowanie dla cenionych dawniej czynności, traci motywację i dążenie do sukcesu, ma mniejszy szacunek dla siebie; czuje, że nie umie sprostać wymaganiom i że nie jest tak dobre jak dawniej, ma mniej optymizmu, jest bardziej cyniczne. w sferze etyki: obecne zachowanie jest sprzeczne z dawniej uznawanymi wartościami, kłamie i oszukuje, zastawia własne i/lub cudze przedmioty, okrada rodzinę, zachowuje się wyzywająco w sferze seksualnej, traci zainteresowanie kościołem; nie chce rozmawiać o swojej wierze; traci wiarę w Boga. 8. Czemu więc ludzie biorą? Każdy na małej kartce wypisuje tyle przyczyn rozpoczęcia „brania” ile mu przyjdzie do głowy. Kartki wrzuca się do kapelusza/ czapki/ pudełka, kolejno losuje i odczytuje głośno. Wspólnie stara się wymyślić inny sposób na rozwiązanie problemu niż sięgnięcie po narkotyk. 9. Pokaż się Harcerze wspólnie wypracowują hasła, które mogą być myślami przewodnimi młodzieży, która nie „bierze”, decydują się na jedno, które umieszczają na białych WYDZIAŁ STARSZOHARCERSKI GK ZHP butonach. Jeśli mają chęć, przypinają swój do ubrania. Jeśli bardziej podoba im się hasło warsztatów „Nie jest trudne powiedzieć nie” to mogą je również umieścić.
