Substancje promieniotwórcze. Skażenia i zakażenia. 1. Co to jest

Temat: Substancje promieniotwórcze. Skażenia i zakażenia.
1. Co to jest Promieniotwórczość (radioaktywność) - pojęcia, definicje, zagrożenia.
2. Objawy choroby popromiennej.
3. Co należy rozumieć pod pojęciem skażenie.
4. Co należy rozumieć pod pojęciem zakażenie.
5. Dekontaminacja – rozumienie pojęcia i zakres czynności z tym związany.
6. Usuwanie substancji promieniotwórczych, środków trujących
i biologicznych.
7. Postępowanie w przypadku chronienia zwierząt przed skażeniami.
1) Promieniotwórczość (radioaktywność) – zdolność pewnych pierwiastków ( np.: Uran, Wodór,
Pluton, Rad, Kobalt) do emisji promieni alfa, beta, gama na skutek rozpadu promieniotwórczego
jąder tych pierwiastków. Efekt promieniotwórczości jest wykorzystywany przez człowieka
w przemyśle, medycynie, fizyce i konstrukcji uzbrojeniu. Nadmierna promieniotwórczość stanowi
zagrożenie dla życia ludzi i zwierząt. Wywołuje ona raka, zmiany genetyczne w organizmach
żywych. Nadmierna dawka promieniotwórczości wywołuje chorobę popromienną a nawet śmierć.
Dawki promieniowania – siwert (Sv) - energia promieniowania jonizującego pochłonięta
przez określoną jednostkę masy ( materii) w jednostce czasu
2) Objawy choroby popromiennej:
a. Okres początkowy 1-2 doby – łzawienie, mdłości, wymioty, biegunka, ogólne osłabienie, głowy,
spadek ciśnienia krwi , ból ,
b. Okres utajony – trwa od 5 -10 dni – chwilowa poprawa stanu (faktycznie nadal zachodzi
jonizacja w organizmie) ,
c. Okres krytyczny – zaburzenia nerwowo - psychiczne ( lęk, podniecenie), senność, zawroty
głowy, gorączka, spadek wagi, krwawe wylewy, i krwotoki. Zaburzenia w układzie krążenia
(spadek ciśnienia), częste oddawanie moczu, obniżenie krzepliwości krwi, (ob), wypadanie włosów,
razem z 1 i 2 okresem trwa 2 miesiące. Śmiertelność 80 – 100% przy dawce 5 Sv.
d. Okres ewentualnego powolnego powrotu do zdrowia (?) – około pół roku Przebieg choroby
zależy od:
- narządu napromieniowanego,
- wieku i stanu zdrowia,
- właściwości osobniczej.
3) Skażenie – zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego (zwłaszcza gleby, wody, powietrza)
albo organizmu ludzkiego czy zwierzęcego toksycznymi środkami chemicznymi, materiałami
promieniotwórczymi lub zakaźnymi czynnikami biologicznymi, niezależnie od ich rodzaju i czasu
ich oddziaływania.
4) Zakażenie – skutki skażenia ludzi i zwierząt zakaźnym czynnikiem biologicznym.
5) Dekontaminacja – proces polegający na usunięciu i dezaktywacji substancji szkodliwej
(chemikaliów, materiałów radioaktywnych, czynników biologicznych), która zagraża życiu lub
zdrowiu ludzi poprzez kontakt bezpośredni lub używane sprzęty. Dekontaminacji poddawani są
zarazem ludzie, zwierzęta, jak i środowisko nieożywione.
Dekontaminacja prowadzona w stosunku do ludzi:
- zdjęcie odzieży skażonej,
- umycie delikatne ciała wodą z dodatkiem środków chemicznych lub łagodnych detergentów,
- płukanie gałek ocznych czystą wodą,
- wywołanie wymiotów lub płukanie żołądka.
6) Usuwanie substancji promieniotwórczych, środków trujących i biologicznych.
8) Postępowanie w przypadku chronienia zwierząt przed skażeniami polega na czynnościach
zabezpieczających:
- uszczelnienie budynków inwentarskich głównie okien i drzwi,
- zgromadzeniu odpowiednim zabezpieczeniu zapasów wody i paszy,
- ustawieniu otwartych pojemników z wapnem niegaszonym, które wchłania wilgoć i dwutlenek
węgla,
- zgromadzeniu dużych zapasów ściółki ( absorbuje wilgoć i amoniak – składnik odchodów),
- rozlokować zwierzęta w taki sposób aby młode i słabe stały na zewnątrz. Silne osobniki w środku.