Krótkookresowa równowaga gospodarcza W długim okresie: model neoklasyczny wszystkie ceny zmienne, produkcja na poziomie potencjalnym, pełne zatrudnienie (naturalna stopa bezrobocia) płaca = kra cowy produkt pracy poda jako ograniczenie produkcji W krótkim okresie: model Keynesowski niektóre ceny sztywne popyt jako ograniczenie produkcji Zało enia modelu: wszystkie ceny i płace stałe G = 0, NX = 0 AD = C + I; AD – popyt zagregowany Popyt zagregowany (globalny) – suma jak planuj wyda przedsi biorstwa i gospodarstwa domowe na dobra i usługi przy ka dym poziomie dochodu. Krótkookresowa równowaga gospodarcza Konsumpcja zalezy od rozporz dzalnych dochodów osobistych Funkcja konsumpcji: planowana konsumpcja przy ka dym poziomie dochodów rozporz dzalnych; C = a + b*Y a – b – konsumpcja egzogeniczna/autonomiczna (niezale na od poziomu dochodu) kra cowa skłonno do konsumpcji: zmiana konsumpcji przy jednostkowej zmianie dochodu rozporz dzalnego, Je eli I = S to: S = - a + (1-b)*Y Popyt inwestycyjny – poziom planowanych inwestycji czyli zwiekszenia zasobów kapitału trwałego i zapasów. Krzywa popytu globalnego: AD = [a + b*Y] + I zakładamy e a i I s egzogeniczne, niezale ne od poziomu dochodu Płace i ceny s stałe, poziom produkcji jest wyznaczany przez popyt. Je eli popyt jest mniejszy ni produkcja potencjalna w gospodarce powstaje przymusowe bezrobocie Krótkookresowa równowaga gospodarcza Równowaga gospodarcza w krótkim okresie przy stałych cenach i płacach: planowane wydatki (planowany popyt zagregowany) = wytworzona produkcja, rewolucja Keynesowska: równowaga przy niepełnym zatrudnieniu jest mo liwa (negacja prawa Saya); popyt globalny AD linia 45o krzywa popytu globalnego AD* funkcja konsumpcji a + b*Y autonomiczny popyt inwestycyjny I Y* dochód Y Krótkookresowa równowaga gospodarcza Procesy dostosowawcze: gdy AD > Y nieplanowane zmniejszenie zapasów zwi kszenie produkcji w nast pnym okresie gdy AD < Y nieplanowane zwi kszenie zapasów zmniejszenie produkcji w nast pnym okresie gdy AD = Y równowaga, brak bod ców do zmian produkcji Planowane zakupy = planowana produkcja S,I planowane oszcz dno ci = planowane inwestycje S = -a + (1-b)*Y Io Y, AD Krótkookresowa równowaga gospodarcza W punkcie równowagi: PLANOWANE oszcz dno ci = PLANOWANE inwestycje brak bod ców do zmiany stanu Zawsze: PLANOWANE oszcz dno ci = ZREALIZOWANE inwestycje w nast pnym okresie zmiana stanu Przykład: C = 4 + 0,7*Y I = 20 Y = AD = 24 + 0,7*Y 0,3*Y = 24 AD = Y = 80 co si stanie gdy planowane inwestycje spadn do 15: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Y = 80 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 60 AD = 75 Y = 75 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 56,5 AD = 71,5 Y = 71,5 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 54,1 AD = 69,1 Y = 69,1 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 52,4 AD = 67,4 ............................................................................................. Y = 63,3 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 48,3 AD = 63,3 nieplanowane zapasy +5 nieplanowane zapasy +3,5 nieplanowane zapasy +2,5 nieplanowane zapasy +1,7 nieplanowane zapasy 0 Krótkookresowa równowaga gospodarcza Spadek wydatków autonomicznych wywołał efekt mno nikowy. Mnoznik: zmiana produkcji odpowiadaj cej stanowi równowagi spowodowana zmian poziomu wydatków autonomicznych Mno nik = 1/(1-kra cowa skłonno do konsumpcji) lub = 1/(kra cowa skłonno do oszcz dno ci) Załó my, e C = 4 + 0,7*Y C = 10 + 0,7*Y : gospodarstwa domowe planuj wyda wi cej przy ka dym poziomie dochodu planowane oszcz dno ci gospodarstw s mniejsze przy ka dym poziomie dochodu Je eli jak poprzednio: I = 20 a=4 Y = AD = 80 C = 60 S = 20 po wzo cie planowanych wydatków /spadku planowanych oszcz dno ci I = 20 a = 10 Y = AD = 100 C = 80 S = 20 pomimo zmian wielko ci planowanych ich poziom zrealizowany nie uległ zmianie ! Jest to tzw. paradoks zapobiegliwo ci – zmiana planowanych oszcz dno ci zmienia poziom dochodu i poziom konsumpcji ale nie zmienia poziomu oszczedno ci, które w punkcie równowagi nadal musz równa si planowanym inwestycjom Krótkookresowa równowaga gospodarcza G <> 0 Je eli uwzgl dni wydatki rz dowe i przyj e sa autonomiczne to w punkcie równowagi: AD = Y = a +b*(1-t)*Y + I + G gdzie t: stopa podatku dochodowego st d mno nik = 1/[1-b*(1-t)] udział rz du osłabia działanie efektu mno nikowego Analiza efektu mno nikowego jest typowym narz dziem oceny wpływu polityk na poziom PKB Realny efekt mnoznikowy jest ograniczony przez stabilizatory koniunktury i rynek pieni dza Krótkookresowa równowaga gospodarcza Je eli NX <>0 Eksport netto = eksport – import Eksport - nie zale y od czynników wewnetrznych i PKB eksportera Import - ci le zale ny od poziomu PKB i koniunktury wewnetrznej NX = g – m * Y gdzie g – eksport (egzogeniczny) m – skłonno gospodarki do importu Y = a + b*(1-t)*Y + G + I + g – m*Y warunek równowagi w gospodarce otwartej st d: mno nik w gospodarce otwartej = 1/[1 – b*(1-t) + m] warto mno nika w gospodarce otwartej jest mniejsza ni w zamkni tej bo wzrost wydatków egzogenicznych (autonomicznych) zostaje cz ciowo skierowana na import a nie na produkcj krajow