Czym jest układ immunologiczny (odpornościowy) człowieka?

Czym jest układ immunologiczny
(odpornościowy) człowieka?
wir
u
s
HI
i e s z na w
ww
.c
d
To j est
m.p l
co
4.
Ty
V.
az
iz
cj
dz
naj
lko tu wygl ąd
ab
ni e.
aw
.. Wi ęce j i nf
o
rm
a
U
kład immunologiczny, inaczej odpornościow y, stanowi jedno z największych
osiągnięć ewolucyjnych w organizmie człowieka. Układ ten, ka żdego dnia,
w ka żdej godzinie, a nawet minucie, walczy o nasze zdrowie z wieloma t ysiącami
patogenów (wirusy, bak terie, grzyby, pier wotniaki) i toksyn, docierających do nas
z zewnątrz. Reaguje tak że na inne, fizyczne i chemiczne sygnał y, uwalniane w w yniku
uszkodzenia tkanek, czy zmian nowotworow ych.
N
a układ odpornościow y składa się grupa narządów rozsianych po cał ym organizmie
ora z w yspecjalizowane komórki krą żące wra z z kr wią, przypominające sprawnie
funkcjonującą armię, zawsze gotową do działania. Jest to armia, k tóra szybko się uczy,
a działając przeciw różnym zagrożeniom organizmu, potrafi precyzyjnie odróżniać
białka 'własne' od 'obcych' dzięki temu, że ka żdy człowiek jest pod względem
biochemicznym niepow tarzalny. Ze względu na ogromną ilość możliw ych kombinacji
nie ma więc dwóch osób (z w yjątkiem bliźniąt jednojajow ych) o takich samych białkach
odpowiadających za zgodność tkankową. Komórki immunologiczne zapamiętują
i odpowiednio reagują na różnego rodzaju zagrożenia starając się je w yeliminować.
Układ immunologiczny, wra z z układem ner wow ym i hormonalnym, decydują
tak że o równowadze podstawow ych funkcji biologicznych ustroju.
N
są
ajwa żniejszymi
narządami
organizmu
węzł y
miejscem
makrofagów
są:
by towania
posiadających
zaanga żowanymi
chłonne,
wielu
zdolności
grasica
ora z
komórek
żerne
w
rozwijanie
śledziona.
Węzł y
immunologicznych,
(fagocy toza)
ora z
odporności
chłonne
głównie
limfocy tów
B.
w w w.cd4.com.pl
Czym jest układ immunologiczny
(odpornościowy) człowieka?
To j est
wir
u
s
HI
i e s z na w
ww
.c
d
m.p l
co
4.
Ty
V.
az
iz
cj
dz
naj
lko tu wygl ąd
ab
ni e.
aw
.. Wi ęce j i nf
o
rm
a
W węzłach chłonnych powstają przeciwciała, a toczący się tu proces zapalny powoduje
ich powiększenie. Przepł y wająca przez węzł y chłonne limfa jest oczyszczana
z drobnoustrojów ora z ich toksyn. Na zw y grup węzłów chłonnych określa ich lokalizacja.
Największe z nich to węzł y: podżuchwowe, przyuszne, pachowe, pachwinowe.
Grasica
pe łni
rolę
w kształ towaniu
tzw.
odporności
swoistej
i
odpowiada
za liczebność ora z 'edukację' limfocy tów T. Po łożona jest w śródpiersiu, tuż
za mostkiem. U mał ych dzieci gruczo ł ten znacznie się powiększa, a następnie
zmniejsza swoje rozmiar y w wieku dorosł ym. Zby t wczesne jej usunięcie może
mieć więc powa żne konsek wencje, w postaci niedoborów immunologicznych.
Śledziona jest największym narządem limfat ycznym. Głównym zadaniem śledziony
jest w y twarzanie przeciwciał. Ponadto w yłapuje z układu 'stare' lub uszkodzone
komórki kr wi: er y trocy t y, leukocy t y, trombocy t y. Podczas infekcji może dojść
do znacznego powiększenia śledziony. W przypadku braku śledziony, jej funkcje
przejmują inne narządy, głównie wątroba. Dla odporności znaczenie ma tak że
obecność
migdałków
umiejscowione
w
podniebiennych.
gardle
(wchodzą
w
Waldeyera). Stanowią w t ym miejscu
mikroorganizmami
chorobotwórczymi
Są
to
skład
skupiska
tzw.
tkanki
pierścienia
limfat ycznej,
gardłowego
organizmu barierę, chroniącą go przed
i
ich
penetracją
do
dalszych
odcinków
układu oddechowego i pokarmowego. Na terenie migdałków rezydują zarówno
limfocy t y T, jak i B. Tutaj powstają tak że komórki pamięci immunologicznej.
Jedna kropla kr wi z palca zawiera ponad pięć milionów ży w ych komórek kr wi,
ale nie wszystkie z nich są zaanga żowane w procesy odpornościowe organizmu.
Er y trocy t y
(czer wone
kr winki)
są
odpowiedzialne
za
transpor t
tlenu.
Trombocy t y, czyli pł y tki kr wi uczestniczą w procesie gojenia ran i tworzenia
skrzepu. Właściw ymi komórkami immunologicznymi są leukocy t y (bia łe kr winki),
w w w.cd4.com.pl
Czym jest układ immunologiczny
(odpornościowy) człowieka?
To j est
wir
u
s
HI
i e s z na w
ww
.c
d
m.p l
co
4.
Ty
V.
az
iz
cj
dz
naj
lko tu wygl ąd
ab
ni e.
aw
.. Wi ęce j i nf
o
rm
a
wśród k tór ych w yróżniamy kilka populacji komórek, o różnej budowie i odmiennych
właściwościach obronnych. Najważniejsze z nich to limfocy t y T i B, elementy odpowiedzi
odpornościowej swoistej ora z monocy t y (komórki dendr y t yczne, makrofagi),
a tak że granulocy t y uczestniczące w odpowiedzi odpornościowej nieswoistej.
M
iejscem powstawania wszystkich komórek kr wi, w t ym komórek układu
odpornościowego,
jest
szpik
kostny.
Limfocy t y,
zanim
zostaną
zaanga żowane w procesy immunologiczne, 'szkolą' się w grasicy, aby móc
sprawnie
rozpoznawać
zagrożenia,
a
potem
czekają
we
kr wi
obwodowej
na sygnał do działania.
Aby odpowiedź odpornościowa (immunologiczna) komórek była skuteczna komórki
muszą się tak że między sobą sprawnie komunikować. W t ym celu wszystkie
leukocy t y w y twarzają szeroką gamę substancji sygnałow ych zwanych cy tokinami.
Cy tokiny wpł y wają na wzrost, namna żanie i ak t y wację komórek biorących udział
w odpowiedzi odpornościowej.
opracowanie: dr n. med. Katar zyna Zwolińska
ora z mgr Małgor zata Gajewska
Go łąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T.: Immunologia, PWN 2013
2.
Male D., Brostof f J., Roth D.B., Roit t I.M.: Immunology 8th Edition,
Elsevier 2012
PLK AL140326
1.
w w w.cd4.com.pl