Życie codzienne w średniowieczu

Życie codzienne w
średniowieczu
Ludzie w średniowieczu sądzili, że za światem
materialnym, kryje się świat wyższy, prawdziwy, Boski. O
nietrwałości rzeczy materialnych nie trzeba było nikogo
przekonywać,
gdyż epoka ta była pełna wojen, chorób, epidemii.
Ludzie wiedzieli, że bez Boga nie zaznają życia
doczesnego, a to co materialne i z pozoru piękne tak
naprawdę nie ma większej wartości. Najważniejsze jest
to, co jest duchowe i ma związek ze świętością. W
tamtych czasach panował światopogląd mający
charakter teocentryczny. Wszystkie sprawy ludzkie, całe
życie człowieka było podporządkowane Bogu Dla Boga
człowiek rodził się, żył, tworzył i umierał. Ludzie
średniowiecza poddani byli wielu próbom. Zarazy i
epidemie dziesiątkowały ludność, liczne wojny niszczyły
ich dobytek. Pomimo tego rozwijał się handel i miasta.
Ludność została podzielona
na cztery stany: duchowieństwo, rycerstwo,
mieszczaństwo i chłopi. Dzieliły je przedewszystkim
przywileje oraz pozycja społeczna jaką zajmowali.
Duchowieństwo
Dzień zakonnika dzielił się na: matutinum, laudes, primę,
tercję, sekstę, nonę, nieszpory
i komplety. Najważniejsza w ich życiu była modlitwa, która
miała różne postacie liturgii, śpiewów chóralnych czy też
gestów. Zakonnicy przepisywali manuskrypty, niektórzy z nich
sprzedawali je odbiorcą z zewnątrz i czerpali z tego pewne
zyski. Jednym z najważniejszych zadań klasztorów była
opieka nad ubogimi. Każdy zakon przeznaczał jakąś kwotę
swoich dochodów dla biednych, którzy otrzymywali
pożywienie, ubrania, czasem drobne kwoty. Zajmowali się oni
też medycyną, opiekowali się biednymi i chorymi, szerzyli
chrześcijaństwo, a także prowadzili szkoły. Duchowieństwo
było najbardziej uprzywilejowane ponieważ w ich rękach
spoczywała władza. Ustrój feudalny ograniczał władzę
świecka, a wszyscy władcy europejscy, z wyjątkiem cesarzy
niemieckich byli podporządkowani papieżowi i uznawali
hegemonię Kościoła. Każdy człowiek musiał płacić co rok
dziesięcinę na rzecz kościoła.
Chłopi
Chłopi w średniowieczu stanowili zdecydowaną większość ludności. Byli uważani
za ludzi wolnych, gdyż nie podlegali państwu (królowi), natomiast podlegali panu
wsi (wasalowi). Chłopi musieli oddawać swemu panu jako podatek część plonów
tzw. daninę lub pańszczyznę. Opłacali także specjalny podatek na rzecz kościoła
zwany dziesięciną. Życie chłopów w średniowieczu było trudne, wszystkie prace
musieli wykonywać ręcznie. Zboże młócono za pomocą cepa czyli zwykłego kija,
a do jego przemiału używano żarna. Z czasem zaczęto wprowadzać ważne
ulepszenia. Największe znaczenie miało wprowadzenie pługów i młynów
wodnych, a także systematyczne zmiany zasiewów tzw. trójpolówka, która
polegała na tym, że pole dzielono na trzy części jedną część pola obsiewano
wiosną, drugą jesienią, a trzecią zostawiano pod ugór. Podział ten zmieniał się co
rok, dzięki czemu gleba dawała większe plony.
Mieszczaństwo
Stan mieszczański uformował się w XIII wieku w
związku z powstawaniem średniowiecznych miast
rządzących się odrębnym prawem. Mieszczanie
uzyskiwali od feudalnych władców prawa
samorządowe i inne przywileje. By spełnić warunki
przyjęcia do tego prawa, należało najpierw nabyć
obywatelstwo miejskie pod określonymi prawem
warunkami uregulowanymi w przepisach miejskich
tzw. wilkierzach, ordynacjach Rady Miasta oraz
edyktach, niekiedy bardzo surowych. Uzyskanie
przyjęcia do prawa miejskiego dawało wiele
korzyści – umożliwiało m.in. wolne prowadzenie
działalności gospodarczej, dawało czynne i bierne
prawo wyborcze do władz miejskich, członkostwo w
bractwach kupieckich i cechach rzemieślniczych.
MieszczaństwoSkładało się głównie z kupców i
zrzeszonych w cechach rzemieślników.
Jednocześnie podlegało silnej społecznej i
majątkowej stratyfikacji na bogaty patrycjat i
uboższe pospólstwo.
Rycerstwo
•
Rycerz - ciężkozbrojny wojownik, zaczynający bitwę szarżą i używający długiej broni
drzewcowej. Jego życiem kierował specjalny kodeks który ukształtował się na przestrzeni
lat. Wbrew pozorom nie każdy wojak był rycerzem, piechota to nie rycerstwo. Oprócz
walki typowy rycerz zajmował się uprawą własnej ziemi, danej mu przez swego pana
feudalnego. Aby zostać rycerzem trzeba było być szlachetnie urodzonym bowiem tylko
tacy mieli szansę stać się wasalem. Chłopak mając 7 lat został oddawany na dwór pana
feudalnego aby tam uczyć się zachowania na dworze. Usługiwał przy posiłkach,
uczestniczył w polowaniach. Później stawał się giermkiem. Towarzyszył rycerzowi, uczył
się władać bronią, jeździć konno, strzelać z łuku.
Oprócz nauki usługiwał swemu nauczycielowi.
Mając 21 lat (około, ale czasami nawet
wcześniej kiedy to giermek wykazał się
odwagą i dowiódł męstwa) stawał się
rycerzem poprzez pasowanie. Obowiązkiem
rycerza było stawiać się na każde wezwanie
swego pana feudalnego w zamian za ziemię
(lenno) Rycerz stacjonował w swoim zamku
(we wczesnym średniowieczu grodzie) gdzie
oprócz niego znajdowała się jego załoga.
Każda z wielkich grup społecznych średniowiecza, czyli chłopi
mieszczanie, rycerze
i duchowieństwo miała odrębne obyczaje i własne odmienne od
pozostałych prawa. W późnym średniowieczu bogaty mieszczanin
nie mógł ubierać się tak samo jak równie bogaty szlachcic,
ponieważ ubiór powinien na pierwszy Domy szlacheckie również
były zróżnicowane. Najbiedniejsi mieszkali w tzw. kurnych chatach,
które miały w środku palenisko, a nad nim otwór w dachu, przez
który wylatywał dym. W miastach mieszkano w wąskich piętrowych
domach, drewnianych lub murowanych. Na parterze zazwyczaj
mieściły się warsztaty rzemieślnicze, a na podwórzu hodowano
świnie bądź kury. Rzemieślnicy wykonujący to samo zajęcie np.
krawcy, szewcy, rzeźnicy mieszkali blisko siebie, na tej samej ulicy.
W XV wieku na wsiach i w miastach posyłano chłopców do szkół
przykościelnych, gdzie poznawali podstawowe zasady religii, a
także uczyli się czytania i pisania. W miastach uczono czytać i pisać
również dziewczęta, gdyż żona kupca powinna umieć prowadzić
interesy. Głównymi składnikami żywienia ludzi średniowiecznych
były kasze i placki z mąki (podpłomyki) oraz chleb. Chętnie
spożywano nabiał, produkty rolne, a także owoce zarówno świeże
jak i suszone. Na zimę kiszono kapustę, ogórki i buraki. Pito głównie
piwo lub wodę, dla wyższych sfer dostępne było wino. Mięso
pochodziło z własnej hodowli. W tamtych czasach nie znano
lodówek, dlatego mięso solono i suszono, dzięki czemu mogło
przeleżeć nawet kilka miesięcy.
Dzięki za obejrzenie prezentacji ;)
Karol Jasieniecki