Protisty najprostrze organizmy eukariotyczne mgr Ilona Marciniak Systematyka Teoria endosymbiozy Charakterystyka Procesy życiowe Sposoby rozmnażania się (przemiana pokoleń) Przegląd i znaczenie Systematyka Królestwo: Protisty (Protista) Typ: Krasnorosty (Rodophyta) Typ: Zielenice (Chlorophyta) Stramenopile Typ: Złotowiciowce (Chrysophyta) Typ: Okrzemki (Bacillariophyta) Typ: Lęgniowce (Oomycota) Typ: Brunatnice (Phaeophyta) Alweolaty Typ: Tobołki (Dinoflagellata) Typ: Sporowce (Sporozoa) Typ: Orzęski (Ciliata) Euglenozoa Typ: Klejnotki (Euglenida) Typ: Świdrowce (Kinetoplastida) Sarkodowe Typ: Ameby (Amebozoa) Typ: Otwornice (Foraminifera) Typ: Śluzorośla (Myxomycota) Typ: Promienionóżki (Actinopoda) Powstanie komórki eukariotycznej Teoria endosymbiozy - Pojawienie się systemu błon wewnętrznych oraz cytoszkieletu, które umożliwiły pochłanianie ze środowiska stałych cząstek pokarmowych w drodze endocytozy - w tym także innych komórek bakteryjnych. Niektóre z tych komórek nie zostały strawione lecz podjęły swoją działalność, przynosząc korzyść komórce preeukariotycznej i stały się przodkami dzisiejszych mitochondriów i plastydów. Korzyści płynące z takiej symbiozy to : Dla preeukarionta Lynn Margulis Dla prokarionta - zdolność do pozyskiwania energii w drodze oddychania tlenowego - stabilne warunki środowiskowe (wnętrze komórki) - zdolność do czerpania energii ze Słońca - fizyczna ochrona przed niebezpieczeństwem http://pl.wikipedia.org/wiki/Endosymbioza Teoria endosymbiozy czarny - błona komórkowa, różowy - eukariotyczny DNA, zielony - cyjanobakterie lub ct DNA, czerwony protobakterie lub mtDNA Charakterystyka protistów - są to ogranizmy polifiletyczne - odżywiają się auto- i heterotroficznie - żyją w wodzie, w glebie, niektóre są pasożytami - są jednokomórkowe, wielokomórkowe lub kolonijne - jednokomórkowce przyjmują formy- pełzaków, wiciowców, nieruchliwych komórek Pełzaki - organizmy o cienkiej błonie komórkowej - przybierają rozmaite kształty - poruszają się ruchem pseudopodialnym (za pomocą nibynóżek- pseudopodia) http://ar.geocities.com/seti_argentina/estamos_solos/ameba.jpg http://www.lacoctelera.com/myfiles/antares/Ameba.jpg http://zhurnal.lib.ru/img/s/sterwa_j/kozli/index.shtml Wiciowce - jedna lub kilka wici wprawiają je w ruch undulipodialny - mają swoisty dla siebie kształt - mogą wytwarzać pancerzyki - występują pojedynczo lub w grupach http://faculty.southwest.tn.edu/jiwilliams/euglena.jpg http://www.plantbiology.msu.edu/triemer/Euglena/euglenoid_cd/euglena/e_sp1/spring2001_5338_5859_3a.jpg Komórczaki - posiadają wiele jąder komórkowych - niektóre formy żyją w koloniach - do form komórczakowych zaliczamy plechowce Listownica http://6plus.interklasa.pl/szesc/rys/rys20431.jpg Morszczyn http://www.petra.opoka.katowice.pl/foto/12.jpg Procesy życiowe protistów Odżywianie się autotrofy miksotrofy heterotrofy - Zielenice - Euglenidy - Orzęski Autotrofy - organizmy samożywne - proces fotosyntezy - np.chlorella http://www.hamburg.de/Behoerden/Umweltbehoerde/Badegewaesser/bad_hh/chlorella.jpg Heterotrofy wchłanianie - organizmy cudzożywne pinocytoza fagocytoza Drobne cząsteczki - Pobieranie białek lub - Pobieranie całych rozpuszczalne w tłuszczach innych substancji mikroorganizmów. przenikają do komórki na rozpuszczonych w wodzie. zasadzie różnicy stężeń -Wytwarzane są tu pęcherzyki pinocytarne Miksotrofy - organizmy odżywiające się samo- lub cudzożywnie - ich sposób odżywiania się zależy od warunków środowiska - np. Euglana zielona (Euglena virdis) Oddychanie - całą powierzchnią ciała - poprzez oddychanie tlenowe - poprzez oddychanie beztlenowe (formy pasożytnicze) Osmoregulacja i wydalanie Osmoza- proces podczas którego woda przedostaje się przez półprzepuszczalną błonę komórkową z roztworu o niższym stężeniu (r. hipotoniczny) do roztworu o stężeniu wyższym (r. hipertoniczny). - protisty morskie są izotoniczne (stężenie wody morskiej odpowiada stężeniu substancji wewnątrz komórki protista). - protisty słodkowodne są hipertoniczne co znaczy, że mają większe stężenie substancji w cytoplazmie komórka gromadzi wodę, której pozbywa się przy pomocy wodniczek tętniących Rozmnażanie się płciowo - koniugacja - gamety: bezpłciowo - mitoza - pączkowanie izogamia anizogamia oogamia http://www.aloj.us.es/optico/carromzar/botanica1/sexual1.jpg Przegląd i znaczenie protistów Krasnorosty widlik rozmnóżka • Z krasnorostów produkuje się agarsubstancję żelującą • Są jadalne- wielkie hodowle u wybrzeży Japonii Zielenice • Stanowią ważny element łańcuchów troficznych • Sałata morska- w przemyśle spożywczym jako główny składnik sałatek • Powodują zakwity wód Stramenopile • Okrzemki tworzą ziemię okrzemkową • Z brunatnic wytwarza się paszę dla zwierząt Bibliografia Salomon,Villee „Biologia” Oficyna Wydawnicza 1996 „Biologia w szkole” czasopismo dla nauczycieli Encykopedia PWN