PORTUGALIA Położenie, warunki naturalne Stolica: Lizbona (Lisboa). Ustrój: republika Powierzchnia: 92 345 km2. Podział administracyjny: 18 dystryktów i 2 regiony autonomiczne (Azory i Madera); w powszechnym użyciu podział na 11 prowincji historycznych. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Portugalia leży w południowo-zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego. Swoimi granicami obejmuje także wyspy: Azory i archipelag Madera na Oceanie Atlantyckim. Ma kształt zbliżony do prostokąta, którego rozciągłość z północy na południe – wzdłuż wybrzeża atlantyckiego – wynosi 560 km, a średnia szerokość z zachodu na wschód 180 km. Na lądzie graniczy tylko z Hiszpanią. Linia brzegowa ma długość 1793 km i urozmaicona jest licznymi, ale płytkimi zatokami, m.in. Kadyksu (na południu), estuariami rzek (Gwadiany, Tagu, Duero, Minho) oraz niewielkimi półwyspami i wyspami przybrzeżnymi. Większą część terytorium Portugalii zajmują wyżyny i góry, niziny występują wzdłuż wybrzeży morskich oraz w dorzeczu dolnego Tagu i Sado. Ze względu na ukształtowanie powierzchni kraj można 2 podzielić na górzystą część północną – zrębową (z kulminacją kontynentalnej części kraju – Estręla 1993 m n.p.m. w Serra de Estręla) oraz nizinno-wyżynną część południową. Granica przebiega rzeką Tag. Zróżnicowanie ukształtowania Portugalii ma odzwierciedlenie w klimacie. Panuje tu klimat podzwrotnikowy, w północnej części kraju wilgotny, w południowej śródziemnomorski. Średnia temperatura w styczniu kształtuje się na poziomie od 8–10 ºC na północy do 11–12 ºC na południu, w lipcu odpowiednio od 22 ºC do 27 ºC. Północną część kraju, a szczególnie region górski, wyróżnia duża wilgotność, ze średnimi rocznymi opadami 1000– 2000 mm. Ku południowi wilgotność maleje (500–800 mm), klimat staje się bardziej suchy, a lata słoneczne i upalne. Na Azorach i Maderze panuje klimat podzwrotnikowy wybitnie oceaniczny z niewielkimi amplitudami temperatury i dużą ilością opadów. 3 Regiony turystyczne Zróżnicowanie środowiska naturalnego oraz bogactwo zabytków, będących świadectwem wielkiego niegdyś imperium kolonialnego pozwala na wydzielenie w Portugalii pięciu regionów turystycznych. Trzy z nich (Lizbona i okolice, region północny i Południowy) znajdują się na półwyspie, dwa pozostałe to wyspy: Madera i archipelag Azorów. Lizbona i okolice Lizbona – zwiedzanie stolicy warto zacząć od najstarszej dzielnicy miasta – Alfamy. To jedyna część miasta, która przetrwała trzęsienie ziemi z 1755 roku. Założyli ją Arabowie, a ślad ich obecności przetrwał w nazwie, podobnie jak w innych rozpoczynających się od „Al.”. Alfama położona jest na wzgórzu, skąd roztacza się wspaniały widok na okolice. Dużo tutaj krętych i wąskich uliczek, małych i przytulnych kafejek, gdzie po trudzie zwiedzania można usiąść i wypić coś dla ochłody. To tutaj zobaczymy słynne żółte tramwaje – windy. Nie można pominąć także jednego z najważniejszych zabytków Lizbony – XII wiecznej Katedry Se, wzniesionej przez Pierwszego Króla Portugalii – Alfonsa Zdobywcę w miejscu dawnego meczetu. W katedrze znajduje się chrzcielnica, w której ochrzczono w 1195 roku Św. Antoniego, patrona Portugalii. Warto zajrzeć także do zamku Św. Jerzego, z którego roztacza się wspaniały widok na okolicę. Na zamku można przejść się po murach obronnych i podziwiać panoramę miasta z wiszącym mostem 25 Kwietnia w tle – jest to najdłuższy wiszący most Europy (2278 m). Koniecznie zobaczyć trzeba klasztor Hieronimów, dziedzictwo kultury UNESCO. Ta imponująca budowla jest przykładem stylu manuelińskiego, który charakteryzował się motywami i symbolami związanymi z morzem i żeglugą. Obejrzeć tu można grobowiec Vasco da Gamy. Nieopodal klasztoru podziwiać można Pomnik Odkryć Geograficznych z Henrykiem Żeglarzem na czele. Nad brzegiem Tagu, niedaleko Pomnika stoi wybudowana przez Manuela I wieża Belem, uznana za najwspanialszą budowlę obronną Portugalii. W bezpośrednim sąsiedztwie Lizbony (20-40 km) położone są modne kąpieliska i uzdrowiska jak chociażby Sintra. Mieści się tam bawarski zamek z arabskimi minaretami, gotyckimi wieżyczkami, manuelskimi oknami i renesansową kopułą. Zbudowany został przez niemieckiego architekta i do 1910 roku służył jako królewska rezydencja. Będąc w Sintrze koniecznie trzeba pojechać do Cabo da Roca – najdalej wysuniętego na zachód skrawka 4 Europy. Nad 140 metrową przepaścią stoi latarnią morska i mały obelisk. Po przybyciu na miejsce można dostać pamiątkowy certyfikat dotarcia za zachodni kraniec Europy. Podsumowując region - Lizbona jest miastem pomników i parków. Właściwie na każdym placu stoi pomnik wzniesiony ku czci bohaterskich żeglarzy, rycerzy, królów. Natomiast blisko 1/5 części obszaru stolicy zajmują parki. Największym jest – leżący w zachodniej części miasta – park Forestal de Monsanto, na którego terenie znajduje się jeden z największych campingów w Europie. Lizbona i okolice Region północny Region północny obejmuje wyżynno-górzysty obszar rozciągający się na północ od szerokiej doliny rzeki Tag. Pocięty głębokimi dolinami rzek Duero, Tamega i Minho. Od ujścia Dero po przylądek Carvoreiro rozciągają się wały wydmowe, laguny, bagna. Cześć ta z racji szczególnego krajobrazu nazywana jest „Portugalską Holandią”. Z kąpielisk tu występujących do największych należą Aveiro i Figueira da Foz. W pobliżu ujścia Dero do Atlantyku położone jest Porto drugie, co do wielkości miasto Portugalii. Jedna z najstarszych osad na całym półwyspie, jest dziś nowoczesnym miastem. Największą atrakcją miasta są 4 imponujące mosty: 2 nowoczesne i 2 z XIX w., w tym stalowy most drogowy zaprojektowany przez Aleksandra Gustawa Eiffla, francuskiego Inżyniera twórcy wieży Eiffla w Paryżu. Centrum miasta znajduje się wiele ciekawych zabytków architektonicznych m.in.: Katedra Se (XII-XIII Kościół.), Romański kościół 5 Cedofeita (XI kościół.), Gotycko-barokowy kościół Św. Franciszka (wielokrotnie przybudowywany od XIII w.) oraz symbol miasta strzelista wieża kościoła kanoników (XVIII w.). Na przedmieściach Porto w Vila Nova de Graia zlokalizowana jest wytwórnia wina porto. Większość piwnic, w których trzymano wino powstała w XVIII w i prawie w każdej z nich organizowana jest darmowa degustacja. Poza Porto, do najciekawszych miast należy zaliczyć: Bragę – jedno z najstarszych miast Portugali, siedzibę prymasa, Coimbrę – do połowy XIII w. stolicę Portugalii, a od 1306 r siedzibę najstarszego uniwersytetu w kraju, Tomar – z monumentalnym klasztorem (XIIXVI w.), który jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury portugalskiej. Na mapie portugalii szczególne miejsce zajmuje sanktuarium maryjne w Fatimie. Miejscem pielgrzymek są tu tzw. Łąki Fatimy, gdzie w 1917 r. trójce pasterzy kilkakrotnie objawiła się postać Matki Boskiej Różańcowej (13 października w obecności 70 tys. osób). Obecnie wokół bazyliki, wzniesionej w północnej części kotliny, znajdują się liczne hotele, pensjonaty, sanatoria, szpitale służące obsłudze pielgrzymów. Region Południowy Południową część Portugalii zajmuje płaskowyż Algavre wyżynno-górzysty obszar będący przedłużeniem hiszpańskich gór Sierpa Morena. Region ten oddzielony przez wieki od reszty kraju, zachował odrębny charakter – bliższy kulturze muzułmańskiej niż europejskiej. Znajdziemy tu wspaniałe plaże, okazałe skały, uformowane przez wiatr i wodę oraz łagodny klimat. Mnóstwo tu hoteli, nadmorskich kurortów i turystów. Panuje tutaj znacznie cieplejszy klimat i niemal przez cały rok świeci słońce. Koniecznie należy zobaczyć sąsiadujące miejscowości m.in.: Sagres z XVIII wiecznym fortem. Stąd też widać 60metrowy klif Przylądku Św. Wincentego. Ciekawe jest też miasteczko LAGOS, w którym w 1411 roku odbył się pierwszy w czasach nowożytnych targ niewolników. Na uwagę zasługuje także barokowy kościół Św. Antoniego. W stolicy prowincji FARO – uwagę przyciąga opuszczony rynek z Pałacem Biskupim oraz wieża pobliskiej katedry, z której roztacza się panorama miasta. Madera Madera licząca 739 km2 powierzchni leży na Atlantyku niedaleko północno-zachodnich wybrzeży Afryki w odległości około 1000 km od Portugalii. Towarzyszy jej kilka wysepek o łączne powierzchni60 km2. Madera, nazywana „Perłą Atlantyku”, to drugi po Algavre region 6 wypoczynkowy w Portugalii. Główne miejscowości kąpieliskowe to Funchal oraz Aga de Pena i Porto Santo. Występuje tutaj łagodny klimat, przy średniej temperaturze zimy 15-16 st C, a lata 22-23 st C. Zagospodarowanie turystyczne Madery pochodzi głównie z ostatniego ćwierćwiecza, choć tradycje turystyczne sięgają początków XIX w, odkąd zaczęli tu osiadać emerytowani Anglicy, szukający spokoju, komfortu i dobrego klimatu. Azory Archipelag Azorów (Acores) ciągnie się w środkowej części Atlantyku, na przestrzeni 650 km, w odległości 1400 km od wybrzeży Półwyspu Iberyjskiego. Składa się z dziewięciu wysp wulkanicznych. Największe z nich to Sao Miguel, Pico, Faial. Na wyspach zachowały się liczne kwatery wulkaniczne w większości wypełnione przez jeziora, gorące źródła oraz niewielkie gejzery. Najwyższym szczytem archipelagu jest wulkan Pico (2351 m n.p.m.), który dał nazwę wyspie. Występuje tutaj znacznie mniejszy ruch turystyczny niż w Maderze. Koncentruje się głównie na wcześniej wspomnianych wyspach : Sao Miguel ( kąpieliska : Furnas, Ponta Delgada) i Faial ( Horta ). Ruch turystyczny Wśród odwiedzających Portugalie dominują Hiszpanie (71 %), następnie Anglicy (8%), Francuzi (4%) oraz Niemcy (4%). Turyści z Europy stanowią 93,5%, natomiast najliczniejszymi spoza Starego Kontynentu, stanowią goście ze Stanów Zjednoczonych, Kanady oraz Australii. Najwięcej turystów przyjeżdża w miesiącach letnich (ok.40%), w tym na sam sierpień przypada około 17 %. Najniższy natomiast ruch odnotowuje się w styczniu i lutym. Głównym środkiem transportu jest transport samochodowy oraz transport lotniczy. Znaczenie transportu kolejowego jest minimalne. Baza noclegowa Portugalii liczy przeszło 900 tyś miejsc, przy czym największy udział mają campingi – 30%. Hotele posiadające ponad 300 tys miejsc noclegowych to większości obiekty pięcio-, cztero- i trzygwiazdkowe. Odpowiednikiem hiszpańskiego „paradores”, są w 7 Portugalii „pousadas”, luksusowe zajazdy zlokalizowane przeważnie w obiektach zabytkowych, a będących w gestii państwa. W przekroju terytorialnym największą bazę noclegową mają cztery prowincje- Lizbona, Porto, Algavre, Madera, gdzie znajduje się 75% całej bazy noclegowej Portugalii. Portugalskie wyspy Madera i Azory – skupiają łącznie 15% miejsc noclegowych. 8