Piłkarskie schematy
advertisement
Woźny Paweł Poznań 34 Piłkarskie schematy TRENING JAK MECZ, CZYLI SCHEMATY PIŁKARSKIE DLA WSPÓŁPRACY ZESPOŁOWEJ. Każdy mecz piłki nożnej opiera się na nieustannym powielaniu ściśle określonych powtarzających się sekwencji ruchowych. Wyjątkowość tej gry sportowej sprawia, iż nieoczekiwane zwroty akcji rywalizujących między sobą drużyn, mogą implikować ciągle nowe –niezwykłe zachowania zawodników na boisku. Drużyna, bowiem składa się z różnych indywidualności, które w sposób znaczący mogą wpływać na przebieg spotkania, doprowadzając kibiców do euforii lub rozpaczy. Nieprzewidywalność wyniku to kolejna przesłanka przemawiająca za jej atrakcyjnością wśród zespołowych gier sportowych. Piłka nożna charakteryzuje się zmiennością i przerzutnością w rozgrywaniu akcji ofensywnych i defensywnych. Przydzielanie poszczególnym zawodnikom odpowiedniej roli, jaką mają wypełniać podczas gry to podstawowe zadanie sztabu trenerskiego drużyny. Stąd też wśród działań defensywnych bramkarza możemy wyróżnić następujące: obronę bramki, grę na przedpolu, wybieganie i skracanie tzw. ”kąta strzału”, asekurację zawodników z linii obrony, kierowanie i ustawianie partnerów w grze defensywnej i przy stałych fragmentach gry. Skądinąd zadania ofensywne bramkarza polegają na rozpoczynaniu akcji atakowania podaniem piłki ręką lub nogą. Pierwszą formacją zespołu stanowią obrońcy i odpowiednio boczni odpowiedzialni są w działaniach defensywnych za: krycie skrzydłowych, odbieranie piłki, przerywanie akcji przeciwników, asekurację partnerów i pola gry, współpracę ze środkowym obrońcą i bocznym pomocnikiem, skierowanie działań przeciwnika do linii bocznej boiska, nie pozwalając jednocześnie na przeprowadzanie akcji indywidualnych / 1x 1 /, ataku oskrzydlającego czy dośrodkowania oraz udział w organizacji stałych fragmentów gry w obronie. Do zadań ofensywnych bocznych obrońców należy branie udziały w akcjach atakowania poprzez wykonywanie podań i dośrodkowań, skądinąd w akcjach indywidualnych oddawanie strzałów do bramki. Środkowi obrońcy odpowiedzialni są na krycie środkowych napastników, asekurację, współdziałanie i współpracę z partnerami w grze obronnej, organizację gry obronnej w stałych fragmentach gry oraz organizację i udział w działaniach ofensywnych zespołu. Do drugiej formacji drużyny piłkarskiej przypisani są pomocnicy. Środkowy pomocnik / rozgrywający / rozpoczyna i kieruję działaniami ofensywnymi drużyny, bierze udział w akcjach atakowania i współdecyduje o jej skutecznym zakończeniu, kryje środkowego pomocnika drużyny przeciwnej, współpracuje i współdziała z partnerami z linii pomocy, środkowym obrońcą i napastnikiem. Boczni pomocnicy uczestniczą we wszystkich akcjach ofensywnych drużyny, współpracują w działaniach ofensywnych i defensywnych z bocznymi obrońcami, środkowymi pomocnikami i skrzydłowymi napastnikami, kryją bocznych pomocników drużyny przeciwnej. Trzecią formację drużyny tworzą napastnicy. Środkowi napastnicy wypracowują dogodne pozycje strzeleckie partnerom z drużyny, współpracują z partnerami z linii ataku i pomocy w grze ofensywnej i defensywnej, posiadają umiejętności gry bez piłki, wybiegania na pozycje, uniemożliwiania swobodnego rozpoczęcia wyprowadzania piłki, akcji atakowania przez przeciwnika. Boczni napastnicy w atakowaniu indywidualnym mają za zadania wygrywanie pojedynków w 1 sytuacji 1x1, stwarzanie pozycji strzeleckiej partnerom przez dokładne podania i dośrodkowania, kończenie akcji skutecznym strzałem, zamykanie akcji po przeciwnej stronie boiska, współdziałanie we własnej formacji i z pomocnikami, przenoszenie ciężaru gry, organizowanie stałych fragmentów gry. Przydzielenie poszczególnym zawodnikom zadań taktycznych na wcześniej wyznaczonych pozycjach gry i przejęcie odpowiedzialności za wypełnianie przedmeczowych założeń to kolejny krok do budowania zespołu piłkarskiego na miarę marzeń każdego trenera. Piłkarz wyposażony w odpowiedni poziom umiejętności techniczno-taktycznych, świadomy swojej roli, jaką ma odegrać w drużynie i konsekwentnie zmierzający do czekających przed nim zadań, jako bramkarza, obrońcy, pomocnika czy napastnika to bezcenny element w strategii walki sportowej. We wstępnym etapie szkolenia sportowego zawodnika nie może być mowy o jego ścisłej i wąskiej specjalizacji. Mam tu na względzie następujący przykład: szybki, zwinny i wytrzymały napastnik będzie nie tylko realizował działania formacji ofensywnej zespołu, ale również powinien poznać zachowania się zawodników w formacjach defensywnych, aby móc skutecznie realizować wyznaczony plan taktyczny. Wszechstronny zawodnik bogaty w nowe doświadczenia zdobyte w trakcie działań destrukcyjnych, przyczyni się do permanentnego zbliżania się do nazwania go mianem kompletnego gracza. To znaczy takiego, który w sytuacji meczowej potrafi wznieść się na wyżyny swoich umiejętności techniczno-taktycznych doprowadzając zespół do zwycięstwa, osiągniętego nie przez jedynego strzelca gola, ale dzięki kooperacji ze sobą wszystkich zawodników. Zachowanie się zawodnika podczas gry poddawane jest ciągłej analizie i weryfikacji ze strony trenerów i obserwatorów zewnętrznych. Konsekwentne wypełnianie przez wszystkich zawodników postawionych przed nimi zadań to szansa na dobre zaprezentowanie się na polu gry i osiągnięcie sukcesu. Istotą zespołowości jest odpowiednie współdziałanie poszczególnych formacji między sobą w trakcie konstruowania ataku szybkiego, rozgrywania ataku pozycyjnego czy w działaniach destrukcyjnych podczas obrony strefowej. Wdrażanie młodym adeptom sztuki piłkarskiej postawy działania na rzecz zespołu, z wykluczeniem indywidualnych egoistycznych postaw to droga do tworzenia świadomej grupy ściśle współpracujących ze sobą graczy. Proces ten przebiega w sposób niejednostajny, gdyż mamy do czynienia ze zbiorem różnych zachowań, charakterów i predyspozycji psychofizycznych zawodników, dla których czynnik stresogenny nie jest bez znaczenia w trakcie rozgrywania meczów turniejowych. Dlatego też mając na względzie długotrwały proces budowania zespołu piłkarskiego postanowiłem podzielić mecz na kilkanaście części, które każdorazowo i wielokrotnie pojawiają się w trakcie rywalizacji zespołowej. Moim zamierzeniem było stworzenie sytuacji meczowej na treningu, tak, aby zawodnicy przebywający na określonych pozycjach mogli zapoznać się krok po kroku z czekającymi na nich decyzjami do podjęcia. Niespodzianki, zaskoczenia, nowe sytuacje, które będą im towarzyszyć niemal w każdej minucie gry przez to zostaną w znacznym stopniu ograniczone. Opisanie i wyrysowane schematy piłkarskie powinny być wielokrotnie powtarzane przez zawodników, z zachowaniem między innymi zasady: zmienności pozycji. Oznacza ona, iż, atakujący po przećwiczeniu swojej roli, stają się obrońcami i przechodzą do działań destrukcyjnych. Praca treningowa w formie zabawowej i ścisłej jest etapem poprzedzającym wprowadzenie zadań w bezpośrednim kontakcie z przeciwnikiem w tzw. formie fragmentów gry. Wymaga ona jednak posiadania określonych umiejętności technicznych, wysokiego poziomu koncentracji i zaangażowania poszczególnych grup ćwiczebnych. Niezbędne w procesie szkolenia jest właściwe objaśnienie poszczególnych zadań, jakie mają wypełniać gracze na wyznaczonych pozycjach. Zaproponowane przeze mnie schematy mogą stanowić uzupełnienie słowno-obrazowego przekazu informacji między trenerem a drużyną i 2 przyczynić się lepszego zrozumienia konkretnych zagadnień merytorycznych. Ilość zawodników uczestniczących w realizowanym schemacie, czas ćwiczenia, stopień aktywności obrońców, częstotliwość w mikrocyklu treningowym, czy wreszcie umiejscowienie poszczególnych jednostek w wybranym okresie treningowym pozostaje w gestii trenera prowadzącego zespół. Według moich obserwacji realizacja wyżej wymienionych zadań treningowych, polegających na nauce współpracy i współdziałania między poszczególnymi formacjami obrona – pomoc – atak można już rozpoczynać realizować w II etapie edukacyjnym. Skądinąd właściwa praca nad doskonaleniem właściwego rozgrywania piłki między członkami zespołu przypada na III i IV etap edukacyjny. Zachęcam do własnych poszukiwań i odkrywania nowych możliwości przybliżających zawodników do stawania się odpowiedzialnymi graczami wnoszącymi swoim zachowaniem nową, jakość dla zespołu. SCHEMATY PIŁKARSKIE. Rys. 1 wyprowadzenie piłki od bramkarza – przykładowy wariant podanie w bok oznaczono strefy bezpiecznego i niebezpiecznego rozegrania Rys. 2 wyprowadzenie piłki od bramkarza – przykładowy wariant podanie na wprost, oznaczono strefy bezpiecznego i zagrożonego rozegrania 3 Rys.3 rozegranie piłki w środku boiska – przykładowy wariant kilku podań, z aktywnym poruszaniem się zawodników bez piłki / wychodzenie na pozycje / Rys.4 rozegranie piłki w ataku pozycyjnym zakończone strzałem do bramki 4 Rys.5 rozegranie piłki z boku – przykładowe warianty podania piłki w tył, w bok, z aktywnym wyjściem współpartnerów Rys.6 rozegranie piłki z rogu – przykładowe warianty podania piłki w tył, w bok, łukiem półgórne z poruszaniem się współpartnera w środku pola 5 Rys. 7 atak szybki – wyprowadzenie pierwszego długiego podania otwierającego drogę do bramki Rys. 8 atak pozycyjny – przykładowe rozgrywanie piłki między zawodnikami od bramkarza, poprzez obrońcę, pomocników i napastników stwarzające dogodną sytuację do oddania strzału w kierunku bramki 6 Rys.9 włączenie bramkarza do rozgrywania ataku pozycyjnego, w sytuacji, gdy obrońcy nie mają możliwości podania do napastników / ścisłe krycie przez przeciwników / Rys. 10 rozgrywanie piłki z celu doprowadzenia do przewagi liczebnej 3: 2 7 Rys.11 Rozpoczęcie gry - rozproszenie się zawodnikow na wyznaczone miejsca - ruch bez pilki - Rys.11 Rozpoczęcie gry rozproszenie zawodników na wyznaczone miejsca – ruch bez piłki Legenda Zawodnicy drużyn piłkarskich Podanie piłki Poruszanie się bez piłki Prowadzenie piłki Strzał do bramki Strefa niebezpiecznego rozegrania piłki Strefa bezpiecznego rozegrania piłki 8 9
