Wstęp Ekonomia neo-klasyczna Ogólna struktura modelu H

 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Model H-O : STRUKTURA PRODUKCJI
Wstęp
Ekonomia neo-klasyczna
Ogólna struktura modelu H-O
Funkcje produkcji
Minimalizacja kosztów
Wpływ zmian cen czynników produkcji
Stałe przychody skali
Wnioski
1. The world economy
Part I
Policy
Classical
2. Opportunity costs
3. Comparative advantage
Economic
geography
International
business
Growth theory
New trade
9. Imperfect competition
10. Intra-industry trade
11. Strategic trade policy
New interactions
14. Geographical economics
15. Multinationals
16. New goods, growth, and
development
Part II
8. Trade policy
12. Int. trade organizations
13. Economic integration
17. Applied trade policy
modeling
18. Concluding remarks
Part III
Industrial
organization
Neo-classical
4. Production structure
5. Factor prices
6. Production volume
7. Factor abundance
Part IV
Explanations for trade
Struktura modelu H-O: założenia
Opracował Jan J. Michałek
Handel jest oparty o różnice w obfitości czynników produkcji
• Doskonała konkurencja
• Identyczne technologie produkcji dóbr w obu krajach
• Stałe przychody skali; CRS
• Czynniki mobilne w kraju i nie mobilne między krajami
• Nie występowanie kosztów transportu i barier handlowych
• Identyczne (homotetyczne) funkcje użyteczności w krajach
• Nie występowanie odwróconej czynniko-intensywności
• Uproszczenia: modelu 2x2x2
• 2 czynniki produkcji; labor and capital (L and K)
• 2 dobra; Food and Manufactures (F and M)
• 2 kraje; Austria i Bolivia (A and B) lub kraj i zagranica
Opracował Jan J. Michałek
Neo-klasyczna teoria H-O
Handel jest oparty o różnice we względnej obfitości czynników
Tw. o wyrównywaniu się cen czynników produkcji (FPE)
Handel towarami (wyrównujący ceny dóbr) prowadzi do
wyrównania się cen czynników produkcji
Tw. Rybczynskiego (Ryb)
Wzrost zasobów czynnika prod., przy stałych cenach dóbr finalnych,
prowadzi do wzrostu produkcji dobra, które zużywa intensywnie
czynnik obfity w danym kraju i spadku produkcji drugiego dobra
Twierdzenie Stolpera-Samuelsona (St-Sa)
Wzrost ceny jednego dobra prowadzi prowadzi do wzrostu
wynagrodzenia czynnika używanego intensywnie przy produkcji
tego dobra i spadku wynagrodzenia drugiego czynnika
Twierdzenie Heckschera-Ohlina (H-O)
Kraj będzie eksportował te dobra, do wytworzenia których używa się
intensywnie czynnik względnie obfity w danym kraju
Opracował Jan J. Michałek
Struktura neoklasycznego
modelu H-O
(1)
(2)
(3)
(4)
aLM w+ aKMr = PM
aLFw+ aKFr = PF
aKMM + aKFF = K
aLM M + aLF F = L
doskonała konkurencja
(zerowe zyski)
ogranicznie budżetowe
(warunki pelnego zatrudnienia)
 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Różnice w wyposażeniu w czynniki produkcji
80
70
Zasób kapitału na jednego
zatrudnionego bardzo różni się
między krajami
Switzerland
60
50
40
NBER data for 1990
in 1985 $ (*1000)
W. Germany
Japan
USA
30
UK
20
10
0
India
 Charles van Marrewijk & JJ Michalek
Funkcje produkcji: przykład funkcji Cobba-Douglasa
αm
m
αf
f
1−α m
m
1−α f
f
M =K L ; F=K L ;
{{
{{
capital labor
input input
0 < α m ,α f < 1
capital labor
input input
capital
Izokwanta =
Różne
kombinacje
efektywnych
nakładów dla
wyprodukowania danej ilości
dobra
finalnego.
B
A
C
Isoquant M = 1
0
labor
 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Funkcje produkcji
Możliwości substytucji pomiędzy kapitałem i siłą roboczą maja
kluczowe znaczenie w modelu neoklasycznym (por. izokwanta).
Tablica: Możliwości substytucji (
α m = 0. 5 )
Lm
Km
Dod. kapitał
Lm
Km
Dod. kapitał
1.0
1.000
-
0.5
2.828
0.677
0.9
1.171
0.171
0.4
3.953
1.124
0.8
1.398
0.226
0.3
6.086
2.133
0.7
1.707
0.310
0.2
11.180
5.095
0.6
2.152
0.444
0.1
31.623
20.442
Opracował Jan J. Michałek
Funkcje produkcji
Możliwości substytucji pomiędzy kapitałem i siła roboczą dla funkcji
produkcji Cobba-Douglasa przy równych wartościach am
Is oquant =1; am=0,8
2,5
capital
2
1,5
Serie 1
1
0,5
0
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
Labo r
Capital
Is oquant=1; am=0,2
140
120
100
80
60
40
20
0
Serie 1
0
0,2
0,4
0,6
Labo r
0,8
1
1,2
 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Funkcje producji
3
α m = 0.4
2
capital
α m = 0.6
1
Parametr
kapitałointensywno
ści am
wpływa na
substytucję
α m = 0.6
α m = 0.4
0
0
1
2
labor
3
Opracował Jan J. Michałek
2 sektory gospodarki o różnych
czynniko-intensywnościach
K
(K/L)M
I zokwanta
dobra M
(K/L)F
M1
K1
Iizokwanta dobra F
K0
F1
Nachylenie =–w/r
L
O
L0
L1
 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Minimalizacja kosztów
K
M=1
αm w
Km
=
Lm 1 − α m r
B
A
Izokoszt 0
C
K m ( w, r )
0
Km
Lm
w
−
r
M=1
Izokoszt1
Lm ( w, r )
L
 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Minimalizacja kosztów
Parametry
α m ,α f
mają duże znaczenie.
Odzwierciedlają kapitało-intensywność
procesu produkcji:
αm w
Km
;
=
Lm 1 − α m r
Kf
αf
w
=
Lf 1−α f r
Zakładamy, że produkcja dobra M jest bardziej kapitałoαm > α f
intensywna niż produkcja dobra F, tzn.:
Zauważmy, że:
total costs = rK m + wLm
A więc alfa reprezentuje udział
kapitału w całkowitym koszcie
cost of capital
}
rK m
αm =
rK m + wLm
14243
total cost
 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Wpływ na równowagę zmian względnych cen czynników prod.
K
Wpływ obniżki
M=1
względnej płac na
warunek
minimalizacji
kosztów
D
(substytucja kapitału
przez pracę)
K m ( w0 , r )
C
E
K m ( w1 , r )
0
M=1
Lm ( w0 , r )
Lm ( w1 , r )
L
Opracował Jan J. Michałek
Wyposażenie w czynniki prod. Î względne
ceny czynników i dóbr (Twierdzenie H-O)
Założenie: w autarkii:
Kraj obfity w kapitał a nie w siłę roboczą w porównaniu do zagranicy (*) to:
(L/K)<(L*/K*) Î
(w/r)>(w*/r*)
kraj ma poziom płac względnie wyższy niż wynagrodzenie kapitału w porównaniu
do zagranicy Æ względne ceny:
PM / PF < ( PM PF )
TOT
< PM* PF*
Otwarcie handlu:
Kraj eksportuje dobro M (kapitało-intensywne) a importuje dobra F (pracointensywne) Î
W kraju rośnie cena względna dobra M a obniża się cena dobra F
Opracował Jan J. Michałek
Funkcje produkcji a nakłady
czynników produkcji
Wykres. Ilustracja funkcji produkcji dobra F, wymagającego nakładów siły (LF) I
kapitału (KF)
(a)
(b)
QF
QF
Q”F= f(LF’, KF)
Q’F= f(LF, KF’)
QF= f(LF0,KF)
QF= f(LF,KF0)
0
LF
0
Część a:
QF = f(LF, TF0): f. produkcji F przy danym zasobie kapitału (KF0);
Q’F= f(LF,TF’): f. produkcji F przy większym zasobie kapitału (KF’>KF0);
KF
Opracował Jan J. Michałek
Krzywa możliwości produkcyjnych
a zasoby czynników produkcji
Zmiany w krzywej możliwości prod. (PPF) wynikające ze zmian zasobów czynników produkcji
(K’>K0) & (L’>L0).
F
QF
PPF ukierunkowana w stronę
dobra F: QQ(L1,K0)
PPF ukierunkowana
w stronę dobra M:
QQ(L0,K1)
QM
Q0
Początkowa
PPF: QQ(L0,K0)
0
Q0 QF
QM
M
Opracował Jan J. Michałek
Równowaga w autarkii:
kraj obfity w kapitał
F
UN
UA
U0
Slope: -(PM/PF)
Q
QF=K F
0
QQ: PPF
U A : krzywa obojętności w autarkii
P M /P F: ceny względne w autarkii
A
QM=K M
Q
M
Opracował Jan J. Michałek
Równowaga ogólna
korzyści z handlu
F
Nachylenie: -(P M /P F)
KF
AK
A
QF
0
D
KM
Uf
AQ
QM
UA
Tot: -(P T M /P T F)=P TOT
M
Wartość produkcji w cenach światowych= wartość konsumpcji w cenach światowych.
PMT Q M + PFT Q F = PMT K M + PFT K F
Opracował Jan J. Michałek
Korzyści z handlu dwa kraje
a)
b)
Kraj
F
Zagranica
F
Tot: -(PTM/PTF)
Nachylenie: -(P M/P F)
AK
A
Q F1
Q F0
0
A*Q
Q*F1
AQ
D
Q M0
QM1
Tot:
-(P TM /PTF)
M
Nachylenie: -(P*M/P*F)
*
D* A
Q*F0
0
Q*M0
Q*M1
Oznaczenia:
P M /P F: względne ceny w autarkii;
P T M /P T F=P TOT : W zględne ceny w gospod. świat (terms of trade);
A: konsumpcja i produkcja w autarkii
A Q : równowaga prod. w otwartej gospodarce;
A K : równowaga konsumpcyjna w otwartej gospodarce
DA Q A K trójkąt handlowy w kraju (DA Q export dobra M, a DA K import dobra F)
*: dla zagranicy
A*K
M
Opracował Jan J. Michałek
Korzyści z handlu:
podstawowe zależności
(
)
PM PF < PMT PFT < PM* PF* (war. konieczny by handel był możliwy)
a stąd:
PMT QM + PFT QF = PMT K M + PFT K F wart. produkcji w cenach świat.= wart. prod.
w cenach światowychÎ
PMT (QM − K M ) = PFT (K F − QF ) (równowaga bilansu handlowego)
( PMT / PFT ) (QM − K M ) = (K F − QF ) (trójkąt handlowy)
 Charles van Marrewijk & JJ Michałek
Wnioski
Model neoklasyczny handlu
• 2×2×2 (dobra, czynniki, kraje)
• doskonała konkurencja, CRS
• 4 główne efekty (FPE, St-Sa, Ryb, HOS)
• ustalona czynniko-intensywność
• różnice względne w wyposażeniu w czynniki produkcji
UNCTAD/WTO International Trade Center (ITC) website
http://www.intracen.org są dane empiryczne