EKONOMIA POLITYCZNA OGRANICZEŃ HANDLOWYCH

Jan J. Michałek: Materiały do wykładu z TWM:
Opracował Jan J. Michałek
R. Findlay, S. Wellisz: Engoenous tariffs,
the Political Economy of Trade Restrictions, and Welfare, 1982.
EKONOMIA POLITYCZNA OGRANICZEŃ HANDLOWYCH
Założenia analizy:
„specific factor” model używany przez Haberlera, Jones’a i Nearyego
występuje doskonała konkurencja
podaż czynników produkcji jest dana
2 produkty: F (food) i M (manufactures)
3 czynniki produkcji: T, K, L: (ziemia przypisana do żywności, K do M a siła robocza jest
mobilna).
Zewnętrzne terms of trade są dane (kraj mały);
-
Funkcje produkcji są następujące:
(1)
F = F(LF,T);
(2)
M= M(LM,K)
--> warunek maksymalizacji zysku przy doskonałej konkurencji powoduje (tj. cena x
produktywność), że:
(3)
p
δF
=w
δL F
(4)
1⋅
δM
=w
δLM
bo cena jednostkowa M wynosi 1
a wynagrodzenia niemobilnych czynników produkcji są następujące:
(5)
δF
=r
δT
(6)
δM
=q
δK
Natomiast krajowa cena żywności p, jest powiązana ze światową „π” poprzez”
(7)
p = (1+t) π ;
gdzie stawka celna jest zmienną endogeniczną, na którą wpływa presja polityczna obu grup
nacisku.
Uproszczony mechanizm tworzenia ceł: funkcja tworzenia ceł (tariff-formation function): nie
wyraża explicite preferencji polityków (czarna skrzynka): główny punkt krytyki:
(8)
t = t(LT,LK),
tzn. w uproszczeniu siła robocza jest jedynym nakładem używanym przez grupy polityczne a
poziom taryfy jest zależny o ilości zasobów włożonych przez daną grupę:
Opisując rezultaty tej presji (na cła) należy rozsądnie założyć, że:
δt
> 0,
δLT
δt
< 0,
δL K
δ 2t
< 0,
δLT
δ 2t
> o.
δ LK
2
2
1
Jan J. Michałek: Materiały do wykładu z TWM:
(9)
A równowaga (pełne zatrudnienie) wymaga by:
LF + LM + LT +LK = L,
Sukcesy grup nacisku w kształtowaniu taryfy tworzą „dobro publiczne” dla indywidualnych
(niezeszonych) właścicieli ziemi i kapitału
Dążymy do ustalenia LT i LK (bo to określa poziom t):
czyli zasoby kapitału używane dla lobbingu, przedtem jednak kilka cech tego modelu (przy
założeniu, że LT i LK są dane).
Liczba zatrudnionych w sferze produkcyjnej (LA):
(10)
LA = L – (LT+LK),
Jak wynika ze struktury modelu F, M, r, q oraz w (ceny czynników produkcji) każdy z nich
jest określony jako wyłącznie funkcja p oraz LA z następującymi właściwościami:
(11)
δF
> 0,
δp
δF
>0
δL A
Tzn. np. wzrost produkcji F przy wzroście p
(12)
(13)
δM
< 0,
δp
δM
> 0,
δL A
δr
> 0,
δp
δr
>0
δL A
Np. wzrost wynagrodzenia ziemi pod wpływem wzrostu F (Stolper-Samuelson)
(14)
δq
< 0,
δp
(15)
δw
> 0,
δp
δq
>0
δL A
δw
<0
δL A
Zakładając, że
1. istniałby wolny handel przy nie występowaniu presji politycznej ze strony właścicieli
ziemi (tzn. LT=0) oraz, że
2. działania właścicieli kapitału mają wyłącznie charakter defensywny
==> dochód (całkowity) właścicieli ziemi (w wyraż. M) gdy LT = 0 wynosiłby: π r(π, L)T.
(tzn. cena światowa x wynagrodzenie jednostkowe z ziemi x zasób ziemi).
=> Korzyść netto (NT) właściceli ziemi z anagażowania się w proces polityczny ustalania ceł:
= (dochód w warunkach protekcji) – (dochód w warunkach w.h.)- (koszt siły roboczej
zaangażowanej w lobbing)
a po pełnym rozpisaniu:
NT = p r T – π r T – w LT
2
Jan J. Michałek: Materiały do wykładu z TWM:
(16)
N T = p(LT , LK ) ⋅ r [ p (LT , LK ), (L − LT − LK )]⋅ T − π ⋅ r (π , L )T − w[ p (LT , LK ), (L − LT − LK )]⋅ LT
W którym to równaniu LK jest traktowane jako parametr.
Zauważyć, że druga część prawej strony jest niezależna od LT i LK
--> jest stałą zależną od wartości π, raz zasobów L i T.
Warunek pierwszego stopnia (niezbędny) na maksymalizację NT ze względu na LT .
(tj. optymalna ilość zatrudnionych przy lobbingu) jest nastepujący: pochodna cząstkowa
δNT/δLT = 0
Zgodnie z zasadami różniczkowania produktu:
d
[ f (x ) ⋅ g (x )] = f (x ) ⋅ g ' (x ) + g (x ) ⋅ f ' (x )
dx
otrzymujemy:
 δr δp
δN T δp
δr
=
⋅ r ⋅ T + p ⋅
+
δLT δLT
 δp δLT δLT
 δw δp δw

 ⋅ T − 0 −  ⋅
+
 δp δLT δLT


 ⋅ LT − w = 0

skąd:
[
 δr δp
δp
δr
⋅ r + p ⋅
+
δLT
 δp δLT δLT
 δw δp δw

]T =  ⋅
+
 δp δLT δLT


 ⋅ LT + w

co można zapisać (po przekształceniach) w postaci elastycznościowej:
Natomiast z równania (7) i (8) wynika zależność p od wartości LT i LK.
Warunek pierwszego spotkania (niezbędny) na maksymalizację NT ze względu na LT .
(tj. optymalna ilość zatrudnionych przy lobbingu) jest równa:
Tzn. czyli pochodna cząstkowa δNT/δLT = 0 oraz pamiętając, że druga część jest liczbą
(równą zero przy różniczkowaniu)
otrzymujemy (po porównaniu do zera i przeniesieniu na drugą stronę):
(17 )

p δr  LT δp LT δr  prT  LT δw p δw LT δp 

+
= 1 +
+
1 +

w
r δp  p δLT
r δLT  LT
w δLT w δp p δLT 


która stwierdza (w formie elastycznościowej), że:
Krańcowy udział LT w podnoszeniu dochodów właścicieli ziemi (prT) =
= krańcowy koszt siły roboczej (LT) zatrudnionej przy lobbingu czyli w.
Trzeba zauważyć, że przyrost LT (lewa strona równania) w trojaki sposób wpływa na
wynagrodzenie ziemi:
1. zwiększa p;
2. co z kolei zwiększa r (oba czynniki 1 i 2 zwiększają przychody ziemi)
3. redukuje p przy stałym r (co z kolei zmniejsza przychody z ziemi).
Zakłada się, że trzeci w.w. element jest stosunkowo niewielki
--> znak całości wyrażenia w nawiasie kwadratowym lewej strony równania jest dodatni.
==> warunek jest rozsądny, zakładając, że lobbing ma w ogóle mieć sens.
3
Jan J. Michałek: Materiały do wykładu z TWM:
Natomiast krańcowy koszt LT jest większy niż w ponieważ oba współczynniki po prawej
stronie równania są dodatnie, tj.:
 LT δw

 w δLT
oraz
p δw LT δp 
⋅

w δp p δLT 
są dodatnie (bo w nawiasie przed w występuje jeszcze 1).
Podobną analizę kosztów prowadzą właściciele kapitału.
Oznaczmy:
optymalna (prawdopodobnie prohibicyjna) taryfa celna osiągnięta przez właścicieli
t^:
ziemi przy braku reakcji ze strony właścicieli kapitału;
^
LT : ilość siły roboczej użyta do osiągnięcia powyższego celu;
wynikająca stąd stopa procentowa (od kapitału);
q^:
Przy takich oznaczeniach korzyść netto NK, właścicieli kapitału przystępujących do procesu
politycznego:
^
^
^
(18) N K = q[ p(LT , LK ), (L − LT − LK )]K − q π 1 + t , 1 − LT  K − w[ p(LT , LK ), (L − LT , L K )]LK


 
Podobnie jak poprzednio drugi czynnik jest niezależny od LK. Maksymalizując NK ze
względu na LK (czyli δNK/δLK= 0) i traktując LT jako parametr otrzymujemy:
 p δq LK δp LK δq  qK  LK δw p δw LK δp 
⋅
+
= 1 +
+


w
q δ LK  L K 
w δ L K w δ p p δ LK 
 q δ p p δ LK
(19)
Co oznacza, że:
Krańcowy przychód z zatrudnienia LK siły roboczej jest równy w celu zwiększenia dochodów
z kapitału jest równy marginalnemu kosztowi siły roboczej.
Lewa część równania (19):
- Pierwszy element jest iloczynem dwóch czynników ujemnych a zatem jest dodatni;
- Drugi element jest ujemny.
Ö w sposób naturalny możemy przypuszczać, że współczynnik przy qK/LK jest dodatni
tzn., ze opłaca się właścicielom kapitału podejmować działania, w celu ochrony przed
polityka protekcjonistyczną.
Tworzenie się równowagi (przy pomocy funkcji reakcji):
- przy danym LK optymalne LT dla właścicieli ziemi jest określone przez równanie (17);
- przy danym LT optymalne LK dla właścicieli kapitału jest określone przez równanie (19);
Ö Funkcje reakcji, każdej grupy mogą być uzyskane przez wyliczenie różniczki zupełnej
warunków koniecznych pierwszego stopnia z równania (17) i (19):
(20)
δ 2 NT
dLT
δLK δLT
=−
2
dLK
δ NT
δL2T
(21)
4
δ 2NK
dLK
δLT δLK
=−
2
dLT
δ NK
δL2K
Jan J. Michałek: Materiały do wykładu z TWM:
Mianowniki (na dole) równań (20 i (21) muszą być ujemne by spełnić warunek drugiego
stopnia na maksymalizację wartości NT i NK
==> nachylenie każdej z krzywych reakcji zależy od znaku pochodnych krzyżowych w
liczniku.
Zakładamy, że funkcje reakcji osiągają stabilną równowagę --> równowaga Nasha-Cornot’a
określająca poziom optymalnego zaangażowania w lobbing --> ilustracja graficzna.
5